Mihemed Şêxo Biyografi
Mihemed Şêxo, asıl adıyla Mihemed Salih Şêxmûs 1948 yılında Qamişlo’nun Girbanîn köyünde dünyaya geldi. Ailesi ile birlikte başka bir köye göç eden Şêxo, ekonomik yetersizlikten dolayı okula ancak 11 yaşında başlayabildi. Ortaokula başladığı yıllarda onun müziğe olan ilgisi, dönemin kürt müzisyenlerinin etkisi ile giderek artmıştır ve Mihemed Şêxo o dönemlerde arkadaşlarından saz çalmayı öğrenmiştir. 1969 yılında şarkılar yazıp söylemeye başlayan Şêxo’nun, ömrünün sonuna dek sürecek olan müzik yaşamı başlamış oldu. Mihemed Şêxo’nun, o yılların ünlü müzisyenlerinden biri olan Aram Tigran’ın etkisinde kaldığı söylenir.
Ekonomik sıkıntılar nedeniyle müzisyenlik hayalleri zora giren Mihemed Şêxo aynı yıl Lübnan’a yerleşmek zorunda kalır. Bu zorunluluğu fırsata çevirmek isteyen Şêxo, lübnanda kaldığı 2 yıl boyunca müzik eğitimi alır ve sanatını ilerletme şansını yakalar. Eğitimin ardından 1972 yılında birkaç arkadaşı ile birlikte ‘Serkeftin’ adında bir müzik grubu kurar, ancak bu grup ile yaptığı müzik hakkında veriye ulaşmak zor. Şêxo’nun müziği ile ilgili ilk kayıtlar, 1973 yılında güney Kurdistan’a geçmesi ve oradaki şarkıcılar ile tanışması ve onlarla birlikte şarkılar söylemesi ortaya çıkmıştır. Böylelikle Mihemed Şêxo güney Kurdistan’da bir müzisyen olarak tanınmıştır. Ayrıca onun yurtsever kimliği de, o dönemlerde güney Kurdistan’daki verilen mücadele ile de bağdaştırılmış ve adı kısa bir sürede güney Kurdistan’da yayılmıştır.
1973 yılında Şam’a giden Mihemed Şêxo, orada ‘Ay Gewrê’ adında bir album çıkarır. Fakat suriyede siyasi baskılara maruz kalır ve tekrardan güney Kurdistan’a dönüp peşmerge birliklerine katılır. Peşmergenin başarızlığa uğramasıyla birlikte, doğu Kurdistana geçer ve burada bir album daha hazırlar. Şêxo doğu Kurdistan’da müzisyenlik dışında öğretmenlik de yapar. Öğrencilerinden biri de daha sonrasında evleneceği kadın olan Nesrîn’dir. Bir rivayete gore Mihemed Şêxo doğu Kurdistan’a gitmeden çok once Nesrîn’i rüyasında görür ve unutamaz. Nesrîn onun öğrencisi olarak geldiğinde, Mihemed Şêxo Nesrîn’i hemen tanır ve daha sonrasında evlenirler. Bu olay Mihemed Şêxo’nun memleketi olan Qamişlo’da onunla ilgili anlatılan destansı olaylardan sadece biridir. Bu da O’nun bir halk kahramanı olduğunun göstergelerindendir .
Doğu Kurdistan’da kaldığı 11 yılın ardından iran rejimi Mihemed Şêxo hakkında rejim karşıtı olduğu gerekçesiyle yakalama kararı çıkarır ve Şêxo tekrardan Rojava’ya döner. Döndüğü zaman artık o Rojava’da herkesin şarkılarını bildiği, dinlediği bir müzisyen olmuştur. O’nun gelmesiyle halkta oluşan heyecan Suriye devletinin işine gelmez ve kısa bir sure sonra Mihemed Şêxo zindana atılır. Fakat Mihemed Şêxo zindana atılmasına rağmen şarkılar yazmaya devam eder. Bugün en bilenen şarkılarından çoğunu zindanda yazmıştır.
1989 yılının başlarında hastalanan Mihemed Şêxo’nun durumu, o yılın mart ayına gelindiğinde iyice ağırlaşır ve Şêxo zindandan çıkarılarak hastaneye kaldırılır. 3 gün boyunca farklı hastanelere tedavi için götürülür fakat Mihemed Şêxo 9 Mart 1989’da hayata gözlerini yumar.
Ölüm haberi ile birlikte bütün rojava ayaklanır ve saatler içinde Qamişloda 70bine yakın kişi toplanır. Cenazesi büyük bir katılım ile toprağa verilir.
Mihemed Şêxo’nun eşi Nesrîn ile olan aşkı, Şêxo’nun ölümünün ardından büyük bir trajediye dönüşür. Eşi, Mihemed Şêxo’nun kardeşi Baha Şêxo ile evlendirilir ve Baha ile Nesrîn birlikte avrupaya göç ederler. Bu evlilik ile ilgili çeşitli söylentiler olsa da kesin bir bilgiye ulaşmak zor.
Mihemed Şêxo sanatı ve yurtseverliği ile Kürt tarihine damga vurmuş isimlerden biridir. Onun müziği Kurdistan’ın dört parçasına yayılmıştır. Kendisinden sonra gelen bir çok ünlü müzisyeni etkilemiştir. Bu konudaki en bilinen örnek ise Ciwan Haco’dur.
Bugün hala şarkıları eskimeyen ve Kurdistan’nın dört yanında dinlenen, söylenen Mihemed Şêxo’nun adı hiçbir zaman unutulmadı ve unutulmayacaktır da[1]
Gava ez mirim geli zindiya
Min neveşêrin wek we hemîyan
Gora min çêkin li bin sîha çiyan
Kêlên min çekin ji dur keziyan
Hemî adaran hûn min şiyarkin
Da bikime şênî bo me hemiyan