ناو: مونیرە
نازناو: مونیرە قەفتان
ناوی باوک: ساڵح
ساڵی لەدایکبوون: 1921
ڕۆژی کۆچی دوایی: #29-03-2009#
شوێنی لەدایکبوون: #سلێمانی#
شوێنی کۆچی دوایی: سلێمانی
$ژیاننامە$
مونیرە ساڵح عەبدولڕەحمان ناسراو بە مونیرە قەفتان لە دایکبووی ساڵی 1921 لە شاری سلێمانی لەئامێزی خانەوادەیەکی ناودار و ڕووناکبیر دا گەورە و پەروەردە بوو، یەکەم مامۆستای ژن بووە لە شارباژێڕ ژنێک بوو وەک پرشنگی هەتاو، بنەماڵەی قەفتان یەکێک لە بنەماڵە دیار و ناسراوەکانی شاری سلێمانین، لەم بنەماڵەیەدا چەندین کەسایەتیی سیاسی و ڕۆشنبیری و کۆمەڵایەتی و زانستی هەڵکەوتوون، کە هەر یەکەیان لە بواری خۆی دا خزمەتی بە گەل و نیشتمان کردووە، ساڵح قەفتان یەکێکە لە کەسایەتییە دیار و پێشەنگەکانی ئەم بنەماڵەیەیە مامۆستا ساڵح قەفتان پشتیووانیی بەهێزی جووڵانەوەکەی #شێخ مەحموودی حەفید# ی کردووە و بووە بە ئەندامی جەمعیەتی کوردستان کە مستەفا پاشا موڵکی سەرۆکی بووە، ئەم پیاوە ڕووناکبیر و ناودارە لە بوارەکانی سیاسی و ڕۆژنامەوانی و پەرروەردە و مێژوو خزمەتی زۆری کردووە و بەهۆی توانا زۆرەکانییەوە لەو بوارانە دا داهێنەر و پێشەنگ بووە. خاتوو (مونیرە قەفتان) کە کچی ئەو پیاوە مەزن و ناودارەیە، ئەم خاتوونە لەسەر دەستی ئەو بەگیانی نیشتمانپەروەری گۆش و پەروەردە کراوە، خاتوو مونیرە ساڵح ژنێکی دیار و پێشەنگ بووە و لە هەلومەرجێکی دژوار دا مەشخەڵی خەباتی کوردایەتی و ژنانی پێکەوە بەرز کردەوە و بە ئازایەتی و بوێری خزمەتێکی زۆری بەو کاروانە سەختە کرد و و مێژووییەکی پڕ لە شانازی و سەروەری بۆ خۆی و گەلەکەی تۆمار کرد، قۆناغەکانی خوێندنی لە سلێمانی و بەغدا تەواوکرد، لە ساڵی 1939 خانەی مامۆستایانی بەغدای تەواوکرد دوای تەواوکردنی خوێندن بە مامۆستا لە باخچەی ساوایانی سلێمانی دامەزرا، پاش ماوەیەکی کەم گواسترایەوە بۆ ئامادەیی سلێمانی کچان و دواتر لە ئامادەیی سدیقەی کچان وەک مامۆستا خزمەتی کرد.
مونیرە قەفتان هەر زوو تێکەڵاوی جووڵانەوەی سیاسی بوو، لە ڕێی ڕێکخراوە پیشەییەکانەوە خزمەتی کرد، وە لە ساڵی 1942 پەیوەندی بە کۆمەڵەی ئافرەتانی کوردستانەوە کرد و و کار و چالاکی تێدا ئەنجام دا، ساڵی 1952 کە یەکێتیی ئافرەتانی کوردستان بە ڕەسمی دامەزرا، درێژەی بەتێکۆشاندا وە ژنێکی ئازا و جەسوور و دڵسۆز بوو، هەر بۆیەش بەکار و چالاکییەکانی گەیشتە ترۆپکی ئەو ڕێکخراوە و لە ساڵی 1959 بووە سەرۆکی یەکێتیی ئافرەتانی کوردستان و تا ساڵی 1961 لەو پێگەیە دا مایەوە. مونیرە قەفتان ژنێکی سەرکردە و پێشەنگ و چالاک بوو، هەمیشە بەرنامەداڕێژەر و سەرپەرشتیاری خۆپیشاندان و چالاکییە سیاسی و پیشەییەکان بوو، وە بەهۆی ئەو هەڵوێستانەیەوە تووشی دروورخستنەوە و ڕوانان و زیندانیکردن بووەتەوە، لە دوای بەشداری لە خۆپیشاندانەکانی ساڵی 1948 لە سلێمانی، سزا درا و بۆ شارەدێی بەلەدروزی سەربە شاری دیالە دوور خرایەوە، پاش شەش مانگ بۆ شاری سلێمانی گواسترایەوە و بوو بە بەڕێوبەری قوتابخانەی نیشتمانی کچان. لە ساڵانی 1954 تا 1958 وەک مامۆستا لە شارۆچکەی چوارتا خزمەتی کرد، دواتر گواسترایەوە بۆ شاری سلێمانی و بوو بە بەڕێوبەری ئامادەیی خانزادی کچان.
ساڵی 1960 کە ئاگری نەورۆز بەڕەسمی لە شاری سلێمانی کرایەوە، ئەرکی داگیرساندنی مەشخەڵی نەورۆز بەو سپێردرا، ئەویش وەک ژنێکی پێشڕەو و شارستانی بێ عەبا، مەشخەڵەکەی داگیرساند، ئەم مامۆستا پێشەنگە تا سەرەتای حەفتاکان وەک مامۆستا و بەڕێوبەر خزمەتی بە ڕەوتی پەروەردە و فێرکردن لە شاری سلێمانی کرد و دواتر خۆی خانەنشین کرد.
لە ساڵانی 1971-1975 خۆی و هاوسەرەکەی چوونەتە ناوچە ئازادکراوەکانی شۆڕش لە ڕایات و حاجی هۆمەران و لەوێ خزمەتیان کردووە، ماوەیەکیش لە شاری ڕەزاییەی خۆرهەڵاتی کوردستان و وەک مامۆستا خزمەتی بەمنداڵانی کورد کردووە، دوای نسکۆی شۆڕشی ئەیلول گەڕاوەتەوە سلێمانی و لە ساڵانی 1975 تا ڕاپەڕینی 1991 بە نهێنی لەنێو ڕیزەکانی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستاندا خەباتی کرد و ڕۆڵی دیار و جوامێرانەی بینی، وە لە دوای ڕاپەڕین جارێکی تر چووە وە کۆڕی تێکۆشانی ئاشکرا و لە ڕیزەکانی یەکێتیی ژنانی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان دا درێژەی بە خەباتدا، لە ساڵی 1992 بەشداری یەکەمین کۆنگرەی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان دەکات. ئیدی تا دواڕۆژەکانی ژیانی بەشدارێکی چالاکی کۆڕ و کۆبوونەوە و چالاکییە مەدەنی و ڕۆشنبیرییەکان بوو، پاش کاروانێکی درێژی خەباتی سیاسی و پیشەیی، لە 29-03-2009 بۆ دواجار لە تەمەنی 88 ساڵیدا چاوە ماندووەکانی لێکنا و چووە دنیای نەمرانی نیشتمانەوە و لە گردی سەیوان بەخاک سپێردرا.
[1].