Kütüphane Kütüphane
Arama

Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır


Arama Seçenekleri





Gelişmiş Arama      Klavye


Arama
Gelişmiş Arama
Kütüphane
Kürtçe isimler
Olayların kronolojisi
Kaynaklar
Tarih
Kullanıcı koleksiyon
Etkinlikler
Yardım iste
Kurdipedi yayınları
Video
Sınıflamalar
Olayla ilişkili konu
Öğe kaydı
Yeni başlık kaydı
Görüntü gönder
Anket
Yorumlar
İletişim
Ne tür bilgilere ihtiyacımız var!
Standartlar
Kullanım Koşulları
Ürün Kalitesi
Araçlar
Hakkında
Kurdipedi arşivcileri
Bizim hakkımızda makaleler!
Kurdipedia'yı web sitenize ekleyin
E-posta Ekle / Sil
Ziyaretçi istatistikleri
Makale istatistikleri
Font Çevirici
Takvim - Dönüştürücü
Yazım Denetimi
Sayfaların dil ve lehçeleri
Klavye
Kullanışlı bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
Diller
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Benim Hesabım
Oturum Aç
Destek verme
Şifremi unuttum
Arama Öğe kaydı Araçlar Diller Benim Hesabım
Gelişmiş Arama
Kütüphane
Kürtçe isimler
Olayların kronolojisi
Kaynaklar
Tarih
Kullanıcı koleksiyon
Etkinlikler
Yardım iste
Kurdipedi yayınları
Video
Sınıflamalar
Olayla ilişkili konu
Yeni başlık kaydı
Görüntü gönder
Anket
Yorumlar
İletişim
Ne tür bilgilere ihtiyacımız var!
Standartlar
Kullanım Koşulları
Ürün Kalitesi
Hakkında
Kurdipedi arşivcileri
Bizim hakkımızda makaleler!
Kurdipedia'yı web sitenize ekleyin
E-posta Ekle / Sil
Ziyaretçi istatistikleri
Makale istatistikleri
Font Çevirici
Takvim - Dönüştürücü
Yazım Denetimi
Sayfaların dil ve lehçeleri
Klavye
Kullanışlı bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Oturum Aç
Destek verme
Şifremi unuttum
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Hakkında
 Olayla ilişkili konu
 Kullanım Koşulları
 Kurdipedi arşivcileri
 Yorumlar
 Kullanıcı koleksiyon
 Olayların kronolojisi
 Etkinlikler - Kurdipedia
 Yardım
Yeni başlık
Kütüphane
ANLADIM
01-08-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Hüzünbaz Sevişmeler
01-08-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Esir Düşler Irmağı
01-08-2024
Sara Kamele
Biyografi
Metin Hakkı Uca
31-07-2024
Sara Kamele
Kütüphane
FERHENGEKÊ SÎYASET Û DÎPLOMASÎ BI TIRKÎ – ZAZAKÎ (KURDKÎ) – ÎNGILÎZKÎ
29-07-2024
Sara Kamele
Kütüphane
YOLDAŞINI ÖLDÜRMEK
28-07-2024
Sara Kamele
Kütüphane
İçimizdeki Hapishane Labirentin Sonu
28-07-2024
Sara Kamele
Biyografi
Aytekin Yılmaz
28-07-2024
Sara Kamele
Biyografi
Arif Tekin
28-07-2024
Sara Kamele
Biyografi
Zülfü Livaneli
14-07-2024
Sara Kamele
Istatistik
Makale
  529,930
Resim
  107,297
Kitap PDF
  19,947
İlgili Dosyalar
  100,729
Video
  1,470
Dil
کوردیی ناوەڕاست 
302,744
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,912
هەورامی 
65,829
عربي 
29,208
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,985
فارسی 
8,934
English 
7,395
Türkçe 
3,595
Deutsch 
1,479
Pусский 
1,134
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
86
Svenska 
57
Հայերեն 
49
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
22
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Grup
Türkçe
Kısa tanım 
1,901
Kütüphane 
1,196
Biyografi 
369
Yayınlar 
40
Şehitler 
40
Mekanlar 
25
Belgeler 
9
Parti ve Organizasyonlar 
5
Kürt mütfağı 
4
Resim ve tanım 
3
Çeşitli 
2
Tarih ve olaylar 
1
Dosya deposu
MP3 
323
PDF 
30,403
MP4 
2,391
IMG 
196,210
İçerik arama
Kütüphane
Güneyden Şiir Yağmuru
Biyografi
Ebru Timtik
Kütüphane
İçimizdeki Hapishane Labire...
Kütüphane
YOLDAŞINI ÖLDÜRMEK
Kısa tanım
Şükrü Mehmed Sekban’ın Kürd...
تجربة المُلا الكُردي في التاريخ الفكري والسياسي الكُردي “مقاربة أولية”
Kurdipedia'nın Mega-Verileri sosyal, politik ve ulusal kararlar için iyi bir yardımcıdır...
Grup: Kısa tanım | Başlık dili: عربي
Paylaş
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Değerlendirme
Mükemmel
Çok iyi
Orta
Kötü değil
Kötü
Favorilerime ekle
Bu makale hakkında yorumunuzu yazın!
Öğenin tarihçesi
Metadata
RSS
Seçilen konunun resmini Google'da arayın!
Seçilen konuyu Google'da arayın.
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

المُلا الكُردي

المُلا الكُردي
آلان بيري
كان المُلا يلعب دوراً جيداً ومهماً في المجالات الثقافية والاجتماعية والسياسية والعسكرية في سياق التطور المجتمعي الكُردي، إلا أن دوره سرعان ما تقلص في النصف الأخير من القرن العشرين وتحديداً في المناطق الكُردية في تركيا.
لما كان الملا الكُردي شاعراً وفقيهاً وعالم اجتماع وقائد جيش وسياسياً بارعاً أصبح في النصف الثاني من القرن العشرين تدريجياً يتحول. فإذ به صار يقتات على الفتات ويعمل من خلال الفتاوى التي يجمعها في جيبه كما يقول المثل الكُردي الذي يستهزء بشخصية المُلا وذهنيته: (Fetwa Mela di bêrîka Melayî de ye)1
فقد صار المُلا يعمل من خلال خطابه على إرجاع الفرد الكُردي إلى مربع القروية البدائية ومبادئ البساطة في العيش والتعامل. وفي ذلك يقول جيرارد جالياند في كتابه “شعب بدون وطن” في دور المُلا في المجتمع الكُردي الكلمات التالية: “الملا يلعب دوراُ في الحياة الثقافية والاجتماعية في القرية الكُردية. وإلى فترة قريبة جداً كان هؤلاء الملالي يكسبون عيشهم من المساعدات التي يقدمها لهم أهل القرية ومن كد أيديهم أيضاً. إن الملالي وهم يعيشون وسط الفقراء ولهم معرفة بما يجري في أنحاء أخرى من العالم لعبوا دوراً متقدماً في الخمسينيات والستينيات في توعية الجماهير والوقوف ضد السلطات. ولعل هذا يفسر قيام الحكومة ومنذ 1965 بإعداد الوعاظ في مدارس دينية حكومية ووفق مناهج معينة ودفع رواتب لهم. إن عدداً من هؤلاء الملالي الذين يستلمون رواتب مجزية من الدولة أصبحوا متعاونين مع السلطات ومخبرين لدى الشرطة السرية ميت Mit في دولة علمانية وينشرون لها أيديولوجيتها الرسمية في القرى.” (جالياند 2012: 84)
وهنا بعض الأمثلة من التاريخ السياسي والاجتماعي الكُردي القديم والحديث في محاولة لتوضيح وإثبات مدى تأثير الدور الريادي لرجل الدين الكُردي وتحديداً الملالي منهم في تطوير الذهنية الكُردية.
فقد كان المُلا الكُردي شاعراً ومفكراً وفيلسوفاً كالمُلا أحمد خاني (Ehmedê Xanî) ومتصوفاً كالمُلا أحمد جزيري(Melayê Cizîrî) ، وعالم أجتماع وأنثروبولوجياً كالمُلا محمود بازيدي(Mela Mehmûdê Bazîdî)، وقد كان قائد جيش مقدام وسياسياً بارعاً كالمُلا مصطفى البارزاني .(Mustefa Barzanî)
لكن ما الذي حدث؟ ولماذا خلع جكرخوين -وهو نموذجٌ مثير للإهتمام وجديرٌ بالدراسة حول تجربته في التحول من رجل دين تقليدي إلى مثقفٍ متنور ينادي بقيم الحداثة والديمقراطية والمساوة الإجتماعية والمساوة بين الجنسين- لباسه الديني وتحول إلى كُردي “مدني”، خدم الثقافة واللغة الكُردية وأغنى مكتبتها بعشرات المؤلفات والكتب دون لقبه الديني وبعيداً عن الثقافة الدينية التقليدية وآدابها. إلا أن جكرخوين رغم تجربته هذه المثيرة للاهتمام لم يُعلن القطيعة مع التراث الكُردي وإنما بقي أسيرها إلى حد كبير، سيما في المراحل الأولى من تجربته الفكرية.
إلا أن علينا الآن في هذا السياق طرح سؤال على درجة كبيرة من الأهمية وهو: إلى أي مدى كان للتربية الدينية والمعرفة الدينية وللتراث الديني الشفاهي والكتابي ككل تأثيرٌ على التجربة الفكرية وعلى صناعة الفرد الكُردي المفكر والفيلسوف منه، السياسي والعسكري البارع منه.
للإجابة على هذا التساؤل ينبغي لنا العودة إلى أعمال وتجارب هؤلاء ودراستها على نحو جيد. وأنا لن أدّعي هنا أنني قمت فعلاً بدراسة أعمال هؤلاء ومتابعة تجاربهم في سياقها التاريخي دراسة مستفيضة. إلا أنني بحثت في أعمال بعضهم عن العناصر والبنى التي ينبغي لها أن تكون رحم أفكارهم وحجر الأساس في بناء تجربتهم الفكرية.
وهكذا فلما كانت المعرفة الدينية هي التي جعلت من أحمد خاني فيلسوفاً مفكراً. فأحمد خاني لم يستقي معرفته من العلوم الدينية الكلاسيكية ليتخذها مادة في صناعة أفكاره السياسية أو النظرية، بل كانت تمثل له مدخلاً إلى عالم الكتابة. حيث تعلم من خلال دراسته الدينية الكتابة والقراءة (وأعني بهذا أنه أطلع على التراث الديني والمعرفي القديم من خلال القراءة). وكذلك أحمد جزيري وغيرهما من الشعراء الكلاسيكيين الكُرد في القرون السادس والسابع والثامن عشر، ممن أبدعوا ولم يكتفوا بترديد القديم.
ولكن هل جاءت معرفتهم من فراغ؟ بالطبع لا. فأحمد خاني طور مفاهيم جديدة وعمل على تحسين ما كان قد درسه. إلا أن أفكاره السياسية ونقده كانا ثمار تجربته الفكرية الخاصة.
ثم لم تكن العلوم الدينية التقليدية هي من علمت محمود البازيدي أن يكتب رسالة في تعليم اللغة الكُردية للأجانب، ولا أن يكتب كتاباً كاملاً عن تقاليد الكُرد وعاداتهم ولا أن يوثق لنا بعضاً من قصصهم وأساطيرهم ولا أن يبدأ مشوار النثر الكُردي، والذي كان إحدى فنون الكتابة المستحدثة في الثقافة الكُردية المكتوبة.
أما بالنسبة للمُلا مصطفى البارزاني فقد كان سياسياً وعسكرياً بارعاً من الطراز الرفيع ولعله الأهم ممن تمكن من تحقيق نتائج طويلة الأمد في جوهر القضية الكُردية في العصر الحديث. حيث لم تكن تجربته السياسية ومعرفته العسكرية والدبلوماسية، واللتان كانتا على طرفي نقيض نتاج معرفة دينية أو حتى أنه تأثر بها. فكل تطلعاته كانت منسجمة مع روح العصر. فقد طالب بالحقوق القومية للشعب الكُردي، كما طالب بتشكيل الدولة الفيدرالية (وهي إحدى أشكال الدولة الحديثة). فقد شكلت تجربة المُلا مصطفى في مجملها قطيعة مع التراث الكُردي السياسي، فقد تمكن من أن يُصالح القضية الكُردية مع روح العصر.
وختاماً لا يسعني سوى القول أن هذا الموضوع أوسع من هذا بكثير. كما أنني لم أتطرق سوى لبعض جوانبه. لذا ستكون لي في هذا الموضوع مساهمات أخرى سأنشرها في وقت لاحق.
1- مثل كُردي شعبي يقول أن “فتوى المُلا في جيبه”. وفي هذا كناية أن باستطاعة المُلا إصدار الفتاوى والأحكام الشرعية متى ما شاء, ومتى ما أراد هو ذلك. أي أن مزاج المُلا هو من يحدد طبيعة فتاويه.
المراجع: جالياند، جيرارد (2012): شعب بدون وطن: الكُرد و كُردستان، أربيل: منشورات آراس.[1]
Bu makale (عربي) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Bu başlık 817 defa görüntülendi
Bu makale hakkında yorumunuzu yazın!
HashTag
Kaynaklar
[1] İnternet sitesi | کوردیی ناوەڕاست | ronahi.net
Bağlantılı yazılar: 5
Başlık dili: عربي
Yayın tarihi: 23-04-2020 (4 Yıl)
Belge Türü: Orijinal dili
İçerik Kategorisi: Siyasi
İçerik Kategorisi: Felsefe
İçerik Kategorisi: Makaleler ve röportajlar
Lehçe : Arapça
Yayın Türü: Born-digital
Teknik Meta Veriler
Ürün Kalitesi: 99%
99%
Bu başlık Hejar Kamala tarafından 04-06-2022 kaydedildi
Bu makale ( Hawreh Bakhawan ) tarafından gözden geçirilmiş ve yayımlanmıştır
Bu başlık en son Hawreh Bakhawan tarafından 04-06-2022 tarihinde Düzenlendi
Başlık Adresi
Bu başlık Kurdipedia Standartlar göre eksiktir , düzenlemeye ihtiyaç vardır
Bu başlık 817 defa görüntülendi
Bağlantılı dosya - Sürüm
Tür Sürüm Editör Adı
Fotoğraf dosyası 1.0.113 KB 04-06-2022 Hejar KamalaH.K.
Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır
Kütüphane
ANLADIM
Biyografi
Erik-Jan Zürcher
Kısa tanım
Yaşar Kemal, Orhan Pamuk ve Elif Şafak Örneklerinde Kültürel Temsil Aracı Olarak Edebiyat Çevirisi ve Süreç Normları
Biyografi
Arif Tekin
Kısa tanım
Şükrü Mehmed Sekban’ın Kürd ulusal mücadelesindeki 35 yıllık yürüyüşün hazin sonucu: (La Question Kurde)- 9
Biyografi
JAKLİN ÇELİK
Biyografi
Aytekin Yılmaz
Resim ve tanım
Mardin 1950 hasan ammar çarşisi
Kısa tanım
Kürdistan Teali Cemiyeti ve Şubeleri
Kütüphane
YOLDAŞINI ÖLDÜRMEK
Kısa tanım
Kafkasya Kürdistanı ideası Kürdleri bütünleştirebilir
Biyografi
Metin Hakkı Uca
Biyografi
Pervin Çakar
Kütüphane
Esir Düşler Irmağı
Resim ve tanım
1905 Mardin
Biyografi
Zülfü Livaneli
Kütüphane
Hüzünbaz Sevişmeler
Kütüphane
FERHENGEKÊ SÎYASET Û DÎPLOMASÎ BI TIRKÎ – ZAZAKÎ (KURDKÎ) – ÎNGILÎZKÎ
Resim ve tanım
Erbildeki Patlama 19 kasım 2014
Kısa tanım
TERÖRİZMİN DOĞASINDAKİ FARKLILIK: PKK VE IŞİD ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ
Biyografi
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Biyografi
Reşan Çeliker
Biyografi
Nesrin Uçarlar

Gerçek
Kütüphane
Güneyden Şiir Yağmuru
07-08-2013
Hawreh Bakhawan
Güneyden Şiir Yağmuru
Biyografi
Ebru Timtik
28-08-2020
Hawreh Bakhawan
Ebru Timtik
Kütüphane
İçimizdeki Hapishane Labirentin Sonu
28-07-2024
Sara Kamele
İçimizdeki Hapishane Labirentin Sonu
Kütüphane
YOLDAŞINI ÖLDÜRMEK
28-07-2024
Sara Kamele
YOLDAŞINI ÖLDÜRMEK
Kısa tanım
Şükrü Mehmed Sekban’ın Kürd ulusal mücadelesindeki 35 yıllık yürüyüşün hazin sonucu: (La Question Kurde)- 9
04-08-2024
Rapar Osman Ozery
Şükrü Mehmed Sekban’ın Kürd ulusal mücadelesindeki 35 yıllık yürüyüşün hazin sonucu: (La Question Kurde)- 9
Yeni başlık
Kütüphane
ANLADIM
01-08-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Hüzünbaz Sevişmeler
01-08-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Esir Düşler Irmağı
01-08-2024
Sara Kamele
Biyografi
Metin Hakkı Uca
31-07-2024
Sara Kamele
Kütüphane
FERHENGEKÊ SÎYASET Û DÎPLOMASÎ BI TIRKÎ – ZAZAKÎ (KURDKÎ) – ÎNGILÎZKÎ
29-07-2024
Sara Kamele
Kütüphane
YOLDAŞINI ÖLDÜRMEK
28-07-2024
Sara Kamele
Kütüphane
İçimizdeki Hapishane Labirentin Sonu
28-07-2024
Sara Kamele
Biyografi
Aytekin Yılmaz
28-07-2024
Sara Kamele
Biyografi
Arif Tekin
28-07-2024
Sara Kamele
Biyografi
Zülfü Livaneli
14-07-2024
Sara Kamele
Istatistik
Makale
  529,930
Resim
  107,297
Kitap PDF
  19,947
İlgili Dosyalar
  100,729
Video
  1,470
Dil
کوردیی ناوەڕاست 
302,744
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,912
هەورامی 
65,829
عربي 
29,208
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,985
فارسی 
8,934
English 
7,395
Türkçe 
3,595
Deutsch 
1,479
Pусский 
1,134
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
86
Svenska 
57
Հայերեն 
49
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
22
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Grup
Türkçe
Kısa tanım 
1,901
Kütüphane 
1,196
Biyografi 
369
Yayınlar 
40
Şehitler 
40
Mekanlar 
25
Belgeler 
9
Parti ve Organizasyonlar 
5
Kürt mütfağı 
4
Resim ve tanım 
3
Çeşitli 
2
Tarih ve olaylar 
1
Dosya deposu
MP3 
323
PDF 
30,403
MP4 
2,391
IMG 
196,210
İçerik arama
Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır
Kütüphane
ANLADIM
Biyografi
Erik-Jan Zürcher
Kısa tanım
Yaşar Kemal, Orhan Pamuk ve Elif Şafak Örneklerinde Kültürel Temsil Aracı Olarak Edebiyat Çevirisi ve Süreç Normları
Biyografi
Arif Tekin
Kısa tanım
Şükrü Mehmed Sekban’ın Kürd ulusal mücadelesindeki 35 yıllık yürüyüşün hazin sonucu: (La Question Kurde)- 9
Biyografi
JAKLİN ÇELİK
Biyografi
Aytekin Yılmaz
Resim ve tanım
Mardin 1950 hasan ammar çarşisi
Kısa tanım
Kürdistan Teali Cemiyeti ve Şubeleri
Kütüphane
YOLDAŞINI ÖLDÜRMEK
Kısa tanım
Kafkasya Kürdistanı ideası Kürdleri bütünleştirebilir
Biyografi
Metin Hakkı Uca
Biyografi
Pervin Çakar
Kütüphane
Esir Düşler Irmağı
Resim ve tanım
1905 Mardin
Biyografi
Zülfü Livaneli
Kütüphane
Hüzünbaz Sevişmeler
Kütüphane
FERHENGEKÊ SÎYASET Û DÎPLOMASÎ BI TIRKÎ – ZAZAKÎ (KURDKÎ) – ÎNGILÎZKÎ
Resim ve tanım
Erbildeki Patlama 19 kasım 2014
Kısa tanım
TERÖRİZMİN DOĞASINDAKİ FARKLILIK: PKK VE IŞİD ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ
Biyografi
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Biyografi
Reşan Çeliker
Biyografi
Nesrin Uçarlar
Klasörler (Dosyalar)
Kısa tanım - Özerk - Güney Kürdistan Kütüphane - Özerk - Türkiye Kısa tanım - Özerk - Türkiye Kütüphane - Özerk - Kurdistan Kısa tanım - Özerk - Kurdistan Kütüphane - Belge Türü - Orijinal dili Kısa tanım - Belge Türü - Orijinal dili Kütüphane - Belge Türü - Çeviri Kısa tanım - Şehirler - Kerkuk Kütüphane - Şehirler - İstanbul

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| İletişim | CSS3 | HTML5

| Sayfa oluşturma süresi: 0.563 saniye!