İki aylık edebiyat, kültür ve sanat dergisi Tîroj’un ilk sayısı, 2003’ün Newroz’unda iki dilli (Kürtçe-Türkçe) olarak çıktı. Dergide Kürtçenin yanında Türkçenin de kullanılmasını koşullayan faktörlerden biri, Kürdün gerçekliğini Türk’e de anlatabilmektir. Kürtçe okuma ve yazmanın Kürtler arasında hâlen çok sınırlı oluşu, iki dilliliği zorunlu kılan bir diğer neden. Süreç içerisinde Kürtçe yaygınlaştıkça, Tîroj’un tamamen Kürtçe çıkarılması gibi bir “kurucu” hedefi var.
İsminin Türkçe karşılığı “ışık huzmesi” anlamına gelen Tîroj, kendisini “politika, kültür ve sanat dergisi” olarak tanımlamakta ve eksenini kültür ve sanatla sınırlamamaktadır. Dergi, bu kavramların mutlaka ilişkili olduğu politikaya da aynı ağırlığı vermeye çalışmaktadır. En özet ifadeyle, Kürdi bağlamda bir hatırlama, hatırlanma ve hatırlatma uğraşı vermektedir Tîroj. Yıllardır asimilasyon politikalarının pençesindeki Kürtlerin ulusal kültürünü sayfalarına taşıyarak, hem bu kültürün gelişimine, hem de diğer ulusların bu kültürü tanımalarına katkıda bulunmak istemektedir. Böylesi bir misyon, egemen tek tipçiliğe karşı kültürel farklılıkları bir zenginlik olarak benimsemeyi de gerekli kılar. Tîroj, işte bu gerekliliğin bilincinde olan her ulustan aydın, yazar ve sanatçının kürsüsü olmak için vardır.
Açıktır ki baskıcı, asimilasyoncu tekçiliğe karşı mücadele, sadece bugünü ve geleceği değil, aynı zamanda ortak geçmişi ve değerlerini de kurtarmak, yeniden kazanmaktır. Bu olmadan, “ortak değerler” söylemi sadece bir iyimserlik ifadesi olabilir ve mücadeleyle buluşmayan bir iyimserliğin ise çoğu zaman sadece ‘durumu seyretmek’ten ibaret kaldığını söylemek gerekiyor. Ancak eşit ilişkilerle örülebilecek halkların ortak yaşamını düşleyenlerin dünyasına katkıda bulunabilecek bir araçtır Tîroj.
Barışa, demokrasiye, özgürlüğe en çok gereksinim duyan toplumsal kesimler için bir çözüm eksenini örgütlemek, yukarıda vurguladığımız “iyimserliğin” somut gerçekliklerle buluşmasının da en etkin yoludur. İşte, bu buluşmayı önemseyenlerin yanında ve elinde bir yol arkadaşı olabilir Tîroj.
Tîroj, başlangıçta 64 sayfaydı. Zaman içerisinde iki kez sayfa sayısını artırdı ve son hali 80 sayfaya ulaştı. Tîroj, PUNTO dağıtım ağı dışında, kitapevlerine, illerde belli adreslere posta ve kargoyla ulaştırılıyor. Ayrıca derginin abonelik sistemi de var. Dergi, aboneye posta ya da kargoyla ulaştırılıyor.
Tîroj, periyodu hiç sektirmeden 14 yıldır yayın hayatını sürdürmektedir. Dergi, 14 yılda çeşitli konularda 70’i aşkın dosya yayımladı. Bu da 80. Sayısıyla, Kürdi dergiler içinde en istikrarlı yayın durumuna getirmiştir Tîroj’u. [1]