ZELÂL, yeniden doğuş
yazar: Mehdi Zana
Préface : İsmail Beşikçi
İstanbul
Yayınları: Yaşam ve Anılar
1995
[1]
Mehdi Zana, 1940 yılında Diyarbakır'ın Silvan ilçesinde doğdu. İlkokulu bitirir bitirmez kendisini bir terzihanede buldu. Siyasal bilinçlenmesinde terzihanenin önemini Bekle Diyarbakır adlı anı kitabında anlatır. 1963'de TİP (Türkiye İşçi Partisi) saflarına katıldı. 2 yıl sonra TİP'in Silvan ilçe başkanı oldu. Aynı yel Silvan'da gerçekleşen bir protosto eylemi nedeniyle; hükümet konağını işgal ettikleri gerekçesiyle gözaltına alındı ve 11 gün sonra serbest bırakıldı. Doğu Mitingleri adıyla anılan gösterilerden ötürü bölücülük suçlamasıyla yargılandı ve 1 yıl hapis cezası aldı (1967). TİP genel yönetimine (1968), ardından da Merkez Yürütmeye seçildi (1969). Hilvan'da daha önce yapmış olduğu bir konuşmadan ötürü tekrar tutuklandı (3 Mart 1971). 12 Mart Muhtırasından sonra Diyarbakır Sıkıyönetim Cezaevine konuldu. DDKO ve TİP'deki etkinlikleri nedeniyle yeniden bölücülük suçlamasıyla yargılanarak toplam 4 yıl cezaya çarptırıldı. Genel Af sonucunda cezaevinden çıktı (1974).
1975 yılında TİP yeniden kuruldu ve Zana, kurumlar arasında yeraldı. 1978 mahalli seçimlerinde Diyarbakır Belediye Başkanlığına seçildi. Kendi deyişiyle 12 Eylül faşist darbesinin ardından tekrar tutuklandı: Toplam 42 yıl cezaya çarptırıldı. 1991'de çıkan Terörle Mücadele Kanunu'nun ek şartlı tahliye maddesine bağlı olarak tahliye oldu. Kovuşturma, soruşturma, cezalar Zana'nın peşini yine bırakmadı. 1992'de daha önce aldığı bir cezadan ötürü 2,5 ay tutuklu kaldı. Çıktı. Aynı yıl Ağustos ayında İstanbulda yine tutuklandı. 15 gün sonra serbest bırakıldı. 13 Mayıs 1994'de Avrupa Parlamentosunda yapmış olduğu bir konuşma nedeniyle 4 yıl cezaya çarptırıldı. Tekrar tutuklandı Ankara Ulucanlar cezaevinde yatarken, TMY'nın 8. maddelerinin yeniden düzenlenmesi üzerine serbest bırakıldı. Şu sırada Zana'nın Bursa ve Istanbul'da yaptığı konuşmalardan dolayı aldığı 13 yel ceza yanında, açılan üç dava halen sürüyor... Kendi deyişiyle, İyi bir mahsus. Şimdiye dek 16 yıl cezaevlörinde yattı. Daha da yatacağından başka... Belge Yayınları daha önce, Mehdi Zana'nın Diyarbakır Cezaevi'nde yaşananlar! anlattığı Vahşeti Günlüğü adlı anı kitabıyla Evina Dile Miıı başlıklı Kürede şiirlerini ve Sevgili Leyla adlı uzun mektubunu yayımlamıştı.