#Amed#'in Sur ilçesinde 2015 yılında yaşanan çatışmaların ardından, 6 mahallede bulunan binlerce yapı, içindeki eşyaları ile birlikte yerle bir edildi. Sur’un tamamı kamulaştırıldı. Bir utanç abidesi gibi duran on binlerce ton hafriyatın döküldüğü alan, günümüzde otlarla kaplanmış durumda.
Amed'in Sur ilçesinde 2015 yılında yaşanan çatışmaların ardından, 6 mahallede bulunan binlerce yapı, içindeki eşyaları ile birlikte yerle bir edildi. Sur’un tamamı kamulaştırıldı. Bir utanç abidesi gibi duran on binlerce ton hafriyatın döküldüğü alan, günümüzde otlarla kaplanmış durumda.
Sur'da çatışmalar sonrasında başlatılan yıkımda, hiçbir zarar görmemiş, sahiplerinin çatışmalardan kaçarak kapısını kilitleyip terk ettiği konutlar da kepçe ve buldozerlerle yıkıldı. Evlerin içinde bulunan eşyalar, giyecekler, yiyecekler olduğu gibi kamyonlara yüklenerek, Dicle Üniversitesi kampüsü içindeki geniş bir çukur alana gömülmeye başlandı. Kamyonlarla getirilen hafriyatların içinde tarihi Amed evlerinin taş sütunları, mutfak gereçleri, klimalar, buzdolapları, çamaşır makineleri ve içlerinde mercimek, pirinç, nohut gibi zahireler olan parçalanmış çuvallar, ailelerin fotoğraf albümleri de bulunuyordu.
Zemin arkeolojik katmanlara kadar kazıldı
7 ay boyunca Sur’da hafriyat atımı adı altında başlayan süreçte, bölgenin zemini arkeolojik katmanlara kadar kazıldı. Bu durum, yer üstündeki kent hafızasının yanında bölgenin yer altında kalmış eserlerinin de yok edilmesine yol açtı.
Sur'un 6 mahallesinde iş makineleri ile yapılan yıkım devam ederken, 7 Nisan 2016 tarihinde, hafriyatların döküldüğü alanda vücudu parçalanmış bir kadın cesedine rastlandı. Hafriyat alanında hurda toplayanların olayı bölgede bulunan polislere durumu bildirmesi üzerine, ceset Büyükşehir Belediyesi'ne ait cenaze aracıyla alınarak polis eşliğinde Gazi Yaşargil Eğitim Araştırma Hastanesi morguna götürüldü.
Asıl yıkım, çatışmalardan sonra başladı
TMMOB'un uydu görüntülerinden faydalanarak hazırladığı raporda, çatışmaların son bulduğu 9 Mart 2016 tarihinde 75.3 hektarlık alana sahip 6 mahallenin 10.2 hektarlık alanının yerle bir edildiği tespit edilirken, 11 Temmuz 2017 tarihinde çekilen uydu görüntülerinde ise yıkılan alanın 46.3 hektar olduğu ortaya çıktı. Yapılan tespitlerde Fatihpaşa mahallesinin yüzde 93'ü, Hasırlı mahallesinin ise yüzde 97'sinin yıkıldığı belirlendi. 6 mahallede 334'ü tescilli yapı olmak üzere toplam 3 bin 569 yapı yerle bir edildi.
Utanç abidesi gibi duruyor
Binlerce yıllık tarihe sahip Sur'un 6 mahallesinde yaşanan yıkım sonrası, evler içindeki eşyalar ile birlikte yıkılarak hafriyat olarak 7 ay boyunca yüzlerce kamyonla taşınarak Dicle Üniversitesi kampüsündeki alana taşındı. Hafriyatın döküldüğü sırada hurdacılar dışında sivillerin alana girmesine izin verilmeyerek, hafriyat alanı polis tarafından abluka altına alındı. Aradan geçen 7 yılın ardından, on binlerce ton hafriyatın döküldüğü alan, günümüzde otlarla kaplanmış ve utanç abidesi gibi duruyor.[1]