Kitap Adı: 20. YÜZYIL SİYASÎ TARİHİ 1914-1995
Yazar: Prof. Dr. Fahir Armaoğlu
Basım Yeri: İstanbul
Yayınevi: Timas Yayinlari
Yayın Tarihi: 2018
Günümüz dünyasındaki milletlerarası münasebetlerin yapısını ve niteliğini oluşturan gelişmelerin başlangıcı, 1914-18 arasında cereyan etmiş olan Birinci Dünya Savaşı ve onun sonuçlarına kadar gitmektedir. Fakat Birinci Dünya Savaşı da durup dururken patlak vermiş olan bir milletlerarası buhran değildir. Bu savaş, 1789-1815 arasında Avrupa’yı alt üst etmiş olan ve bundan da daha mühim olarak insanın siyasal yaşayışında tesirlerini günümüze kadar sürdüren çeşitli siyasal fikir akımlarını ortaya çıkarmış bulunan Fransız İhtilâli’nden sonra kendisini gösteren gelişmelerin bir
sonucu olmuştur. Yani, Birinci Dünya Savaşı’nın kökleri, 1815-1914 arasının siyasal ve diplomatik gelişmelerinde yatmaktadır. Bu sebeple, 19. yüzyılın panoramasını çizmeden, Birinci Dünya Savaşı’nı ve onun sonuçlarını anlamaya imkân yoktur. Bu kısımda, bu panoramayı çizmeye ve 19. yüzyılın temel siyasal ve diplomatik unsurlarını vermeye çalışacağız. 1815-1914 devresini ele aldığımızda, bu devrenin, nitelikleri itibariyle birbirinden farklı iki kısma ayrıldığını görürüz. Birincisi, 1815-71 devresi, ikincisi de 1871-1914 devresidir.
Birinci kısım, doğrudan doğruya Fransız İhtilâli’nin ortaya çıkardığı fikir akımlarının gelişme ve tesirlerini içine almaktadır. Buna karşılık, ikinci kısım da, bu fikir akımlarından nasyonalizm veya milliyetçilik dediğimiz, millî birlik hareketlerinin gerçekleşmesi sonucu, Avrupa’nın kuvvet yapısında meydana gelen büyük değişmenin doğurduğu yeni kuvvet münasebetlerini veya yeni yapıdaki milletlerarası münasebetleri ihtiva etmektedir.[1]