دوو سپای عەزیم ڕوو کەردەن بە هەم
مەوجشان مەدا چون بەحری قولزەم
ئامان وە مەیدان شێخان کەبیر
ئەعرابی مەردان، جە بوڕناو و پیر
شێران بۆران، دڕندان پڵەنگ
جە بێشەی مەردی ئامان پەرێ جەنگ
داشان وە هەمدا پیادە و سوار
جە تڵووع شەمس تا خۆر بی پێوار
ئەو سەوگەندوەران پڕ لاف و گەزاف
شکەست ئاوەردەن نە عەرسەی مەساف
چون داج دەیجوور ئاما نە ڕووی کار
لووان بە چادر بە زار و زگار
سەحەر هورێزان بە هەم بین لاحیق
جەیش عامیری و بەنی مەساحیق
چەند سپا جۆشان جە هەردوو تەرەف
خێرا بانگ بەرز اخي لا تخف
دان نە تەپڵ کۆس، نەقارە و شەیپوور
سپای عامیری باز هەم بی خاپوور
قەیس بار بە لێو کەردش خەیاڵێ
توولانی وێنەی درازیی ساڵێ
کەفت نە کورەی گەرم پەژارەی لەیلێ
دەست کەرد بە فوغان، شین و واوەیلێ
واتش ئەی ئێقباڵ، بەخت شووم چاران
سیا چون قەتران قوتووی عەتاران
قەڵەمزەن ئەو ڕۆ قەڵەم گرت نە مشت
نویسی نە چارەم زشتی عاڵەم گشت
سەد نفرین وە بەخت، جە تفڵی سیام
درێغ جە ئەزەڵ جە مادەر نەبیام
ئەر مەبیام لەیلم هەر نەدیا وە چەم
ساکن بیم جە دەرد، جە ئەندووه و غەم
ئیسە ها گنام وە ماجەرای سەخت
جە نۆ سەنگ سەخت واریان وە بەخت
ئەر سەد ماچان قەیس وێڵ هەردانەن
ئی دەردە سەرمەشق گردین دەردانەن
دوور بۆ جە گەردش گەردوونی بێ یل
شکست باوەرۆ وە باوان لەیل
فایق بۆ نۆفەڵ لەیل، بارۆ وە بەر
بەد مەیۆ نەڕام جە بەدان بەدتەر
یە چۆن مەبۆ لەیل شای چەم سیاوان
وە زۆر بکێشۆ جە یانەی باوان
بلەرزۆ وە خەوف دەست باڵادەست
جەمین بۆ ئەسر نەرگسان مەست
غوبار پاناڵ بنیشۆ جە خاڵ
گەردئالوودە بۆ زوجاجەی زوڵاڵ
نمین بۆ جەمین جە نمای جامش
پەشێو بۆ زوڵفان خەیاتەی خامش
شەرارەی سەبوون، هەوای گەرم و سەرد
تەغیر دۆ وە شەوق لیمووان زەرد
قەترەی ماءُالوَرد تەخت پێشانیش
جەم بۆ نە عەمیق چای زیندەگانیش
سەرواز بۆ نە لەوح سینەی سیم ساف
تاف بدۆ پەی گەنج حەجەرەی دو ناف
ڕۆژ مەماتم ئەو ڕۆژ ئیزهار بۆ
زیندەگی زوڵمات، چەمانم تار بۆ
مەشنەوۆم وە گۆش، نەوینۆم بە چەم
زبانم لاڵ بۆ نەواچۆم وە دەم
خاس ئێدەن ڕەجمم بکەران وە سەنگ
نەوینۆم جەماڵ لەیل وە خاتر تەنگ
کەس نییەن کەرۆ عیلاج ئی دەرد
مەر هەر خوداوەند تاک تەنیای فەرد
دەسش پەی حاجات بەرد پەی موناجات
وە قاپیی قەزای «قاضيُ الحاجات»
واتش یا کەریم کاران بەتاڵ کەر
شاهان وە موفلس، گەدا وە ماڵ کەر
یا کلید فەتح گرد نام ئاوەران
نۆفەڵی نەی جەنگ زەفەر ناوەران
عەیبەن پەی من و خانەوادەم گشت
مەبان وە تانەی نەجدی پشتەڵ پشت
ئێڵ عامیری فایق بۆ لێشان
سزای هەزار ساڵ بدەران پێشان
موناجاتش کەرد هەتا کە تاوا
دوعاش وە هەدەف ئیجابات یاوا
غەرەز دوو سەردار دوو والیزادە
هەردوو سپاشان جە هەم ئامادە
جە سەحرای دوجەیل سەف ئارای جەم بی
سەرسنان وە زۆر بازووان خەم بی
چەکاچاک سەیف شەققەی چار ئایین
چار ئایین لەت لەت ئاماوە پایین
هەی هەی جە نەبەرد عارەبان حەی
بە واتە ماچان عارەب ڕۆژ هەی
نە قرپەی سەرنەی جەرگەی جوانان
مەلایک دەست کەرد بە لاحەول وانان
قەدارەی نە فەرق خوودەی خونخواری
مەنمانا چون تاج خرووس لاری
شەقەی شەش پەڕان چون بەرق باڵا
جە زایەڵەی ڕەزم چون بەزم کاڵا
جە دوعای مەجنوون بە حوکم باری
حەربەی لای نۆفەڵ نمە بی کاری
مامان بە مەیدان دڵ بە قینەوە
ساق سپەر وە ڕووی سەدر سینەوە
وەختێ پەی غەنیم مەکەردەن ئاهەنگ
دیدەشان مەگرد پەردەی تار و تەنگ
باز مەشین خجڵ وە یاگەی وێشان
دەعوا و دار و گیر نەماما لێشان
تەحقیق بی لێشان قەیس دوعا کەردەن
ئیلتیجا وە ئەسڵ موددەعا بەردەن
شێخ مەساحیق، ئومەرای ئووەیس
دەستشان پێچا وە دامان قەیس
سەد ئامان هەی قەیس، دوعا پەی خەیل کەر
هەی پەی وەسڵ لەیل دڵ تازە مەیل کەر
دوو دەریای لەشکەر وە هەم جۆشانەن
نامرادت کەران یە پەی تۆشانەن
ئینشاڵا نۆفەڵ ناوەرۆ شکەست
لەیلێ چۆن شاباز مەسپارۆت وە دەست
مەبین وە نشان تیر مەلامەت
دیدار نەمانۆ تا ڕۆی قیامەت
مەبین وە سەر ژان قەوم و بێگانە
تەقازای فەتح کەر جە لای یەگانە
مەجنوون وە ئیخڵاس وە یەقین ساف
لاڵا وە دەرگای بێستوون تەناف
دوعاش کەرد پەی فەتح تایفەی نۆفەڵ
واتش یا کەریم، بینای بێ بەدەڵ
عەسکەر عامیر شا، جەیش جەبەڵی
زەلیل بان وە دەست قەوم نوفەڵی
خەجاڵەتی قەوم نەمانۆ پەی من
دوعاش قەبووڵ کەرد یەکتای «ذوالمنن»
بە حوکم بێ چون پادشای باڵا
نۆفەڵ چون سێڵاو عامیری ماڵا
شکەستشان وەرد، بەڵام کام شکەست
هیچ ئەحیای ئیختیار نەمەندش بە دەست
جە تەرس تاراج کەردشان ئەندێش
هەرکەس جەهدش کەرد پەی ئەتفاڵ وێش
نۆفەڵ چەنی قەوم فەراوان خەیلێ
حەمڵە بەر وە خێڵ باوان لەیلێ
مەهدی فەرار بی نە ئەو عەرسەگاه
نۆفەڵ شی وە دەر قوببەی خەیمەگاه
خواجەش پیادە کەرد شی وە یانەوە
لەیلش بەر ئاوەرد وە گریانەوە
ناقەی ئەو ناقە جەمازەی وێش بی
ساتێ چون خەیاڵ سەد فەرسەنگ ڕێش بی
ناقەشان ئاوەرد، کەژاوە بار بی
نەشنۆی سمووم شەمس نادیار بی
یەک دوو مەنزڵ بە شادمانی
بە عەیش و عوشرەت، بە کامەرانی
یەک ڕۆژنەڕای کۆچ هەوا غوبار بی
خواجە کەفت نە پێش قۆشەن سوار بی
جە ناگاه مەهدی وە گریانەوە
چەنی چەند نەفەر دڵ بریانەوە
ئاما بۆسەدا ڕکاب نۆفەڵ
بە چەرب زبانی، دڵ پڕ جە دەغەڵ
وات ئەی جوانمەرد، مەجنوون دێوانەن
هامڕاز وحووش، بیابان یانەن
بێخود پەرێ قەیس مەکێشی جەفا
فەریفتەی دێوەن نەدارۆ وەفا
نام وێش و لەیل، ئەقوام و تەبار
ڕیسوای عام کەردەن تەمامی یەکبار
ئەو مائیل نییەن وە ژن و عەیاڵ
دایم مەشنۆن بە خاو و خەیاڵ
ئەر سەرم پاچی وە قەدارەوە
کەریش ئاوێزان وە قەنارەوە
لەیلێ نمەدۆم من وە قەیس شێت
نەجاتم بدەر چۆنەن سەلای وێت
پارەش مەکەرۆم وە تێغ تازی
مەدەرۆش وە سەگ وە قەیس نیم ڕازی
لەیل پەی وێت خاسەن جوانمەردەنی
لێم لادە لادەر ئەی نەنگ هەرچی کەردەنی
سوڵحێ بۆ بەعدەن دوژمەنی ئێڵات
وێت والی زادەی مەعلوومەن جەلات
نۆفەڵ وات خەلاف ویجدانەن مەهدی
دوورەن جە مەردی و بەدی و بەدعەهدی
من شەرتم کەردەن قەیس یاوۆ بە لەیل
مەهدی وات نۆفەڵ دەروونم هەن کەیل
کارێ بۆ مەجنوون نەیاوۆ مراد
دەینم وە گەردەن، هەرچێ بادا باد
نۆفەڵ جە واتەی مەهدی بوو مەلوول
پێچیا وە هەم چۆن مێوی مەفتوول
ڕاهی بی وە ڕا مەهدی شی وە پەس
مەگێڵا جە دەور سپاش وێنەی عەسەس
ماما عاماری لەیلێ وە ڕاوە
ڕشتەی سوهەیلێ نەتۆی کەژاوە
گەرم بی هەوای بادییەی سۆزان
جە گەرمیی سمووم نار فرۆزان
پەی قەزای تەقدیر خواجەی دوجەیلی
داش وە لای یەک سەمت کەژاوەی لەیلی
نۆفەڵ نیگاه کەرد کەژاوە واز بی
خاڵی جە ئەغیار جەرگەی غەمماز بی
وەسوەسەی شەیتان ویاراش نە دڵ
واتش من کێشام جەفای بێ حاسڵ
حەیف نەدیم جەمین جامڵ لەیلێ
بەواتە ماچان، وەجیهەن خەیلێ
ئەو خاسەن یەکجار بوینۆش وە چەم
ساکن بۆ دوورەن جە ئەندووه و غەم
نیگاه کەم وە عەین خەریدار وێم
سەلیقەی مەجنوون ئیمتیحان بۆ پێم
ئەگەر مەجنوون حەقش بە دەستەن
وەرنە مادەرزاد دێوانە و مەستەن
کەچ کەردش عەنان وە بەهانەی وەرم
نەهانی سوار ڕەوان بی وە نەرم
دڵ جە وەسوەسە، چەم وە خاوەوە
کەم کەم تەکش دا وە کەژاوەوە
دیش لەیلێ وە ناز چوار زانوو نیشتەن
جە قەدەم تا فەرق نوور پێدا وەشتەن
بەدرێ سازییان پەی شەوق زەمین
قورئان مەوانۆ ئەو خورشید جەمین
سەف بەستەن حەی تار جە سەفحەی قەمەر
زبانش کێشان پەی چەرخ ئەخزەر
لەیلێ چ لەیلێ چون حۆر بەهەشت
سونع سوبحانی، فریشتە سرشت
لەیل چ لەیل حۆریی ڕەوزەی ڕزوانی
ڕشتەی کلک سونع مانی سوبحانی
خاڵ چ خاڵ مەر لەعل بەدەخشان دێز
لەعل ئەحمەر بێز، مەرجان یاقووت ڕێز
تەی نیشان وە سەحف تەختەی بلوورەن
هەر ماچەش خەراج موڵک فەغفوورەن
گوڵ عەرەق نە تەخت حەڵقەی پیاڵە
چون باران نە وەخت وەهار جە لالە
مەسحەفش نیان وە باڵای زانوو
پەی دەفع ئەشرار قورئان مەوانوو
حەرف حەلق، ئیدغام، یەرمەلوون، ئیزهار
قاعدەی قەرائەت، تەجوید ئاشکار
قەرائەت چ نەوع، مەد چون مەکیشۆ
لەرزە وە ئەندام شێران مەنیشۆ
غوننە و شەفەوی، سەفیر و تەشدید
یاسای قورئان وان قاعدەی تەجوید
وانای قورئانیش پەی دەفع دەحەل
بی وە دامانگیر پەی نەزع نۆفەڵ
سوب سەدای بوڵبوڵ جە هەنگام گوڵ
مەبۆش گرفتار چڵ بە هەزار چڵ
بەعزێ حەرفش کەرد وە دام و تەزویر
بی بە دام چڵ مورغ نۆفەڵ گیر
نۆفەڵ بی وە نەقش موقەوای شاران
زەعیف بی چون گوڵ ساڵ بێ باران
خەیلێ نگاش کەرد سەراسیمە مەند
و ان يکاد پەی دیدەی بەدوەند
تیرێ نە فیتراک باڵ وە هەم پەیوەست
جە قەوس کەمان نەرگسان مەست
جا بەجا نە جەرگ شای نۆفەڵ جا کەرد
ڕیشەی جەرگ و دڵ جە هەم جیا کەرد
دەست زەلیلش گرد بە زامەوە
پەرێ دانەی خاڵ بی وە دامەوە
تەوق توغرای زڵف لەیل گرد نە گەردەن
بیناش کەرد وە کار قەتڵ قەیس کەردەن
خەیلێ خەیاڵان ئاوەرد نە دەروون
وات چەنی مەجنوون مەبۆ چێش کەروون
وات ئەر بکوشووم هووەیدا مەبۆ
هوون وە بێ تەقسیر لێش پەیدا مەبۆ
مەبووم وە سەر ژان قەبیلەی عەرەب
مەبووم وە باعیس بەدنامیی مەنسەب
ئەر واچۆن پەی وێم بە زۆر ئاوەردەن
عەرەب جە عەرەب کەی ئەسیر بەردەن
خاس ئێدەن جە بەزم جام مەینۆشی
بدەرۆم بە قەیس بادەی خامۆشی
تا ڕۆی قیامەت نەخێزۆ نە خەو
لەیلێ پەرێ من، سەنگ سەراپەی ئەو
ناوەردش بە یاد ئیسلام و ئایین
جە عەهد و پەیمان ئاما وە پایین
کەفت نە فیکر خام، خەیاڵ باتڵ
چەنی خەیاڵان یاوا بە مەنزڵ
ساقی تەڵەب کەرد، واتش ئەی ساقی
شەرت بۆ من وە شەرت حەیات باقی
نە جەزای ئەمر مابەعدەها بۆ
تۆ پەی من فەرزەند، من پەی تۆ بابۆ
سەرم هانە تەوق، پام نە حەڵقەی غەل
موشکڵێ کەفتەن وە تۆ مەبۆ حەل
زگارم هەرگاه خودگیریت کەردەن
فەردا دەین من مەیۆت نە گەردەن
ساقی وات ئەی شاه بە عون المعين
ئەر بەیۆم جە دەست بە ڕاس العين
نۆفەڵ وات فەرزەند ئێدەن خەیاڵم
لەیل بۆ وە حەکیم حاڵزان حاڵم
سەر نە سەر ڕای سەر وەئەنداز کەرۆم
دڵشادی وە شەهد ڕێزەی ڕاز کەرۆم
شەو نە تەنخوای شەمع شەوچراغم بۆ
ڕۆژ میوەی نەهاڵ، نەخل باغم بۆ
ڕەقیبێ چون قەیس هانە دلێمان
موعالەجەی دەرد نەمەبۆ پێمان
مەبۆ جە خیلال مەجلسئارای مەی
باوەری پەی قەیس پیاڵە پەی پەی
سەرخۆش بۆ جە مەی، بادە پەیاپەی
نەفامۆ بە وێش زەهرەن یاخۆ مەی
سەرخۆش بۆ جە مەی بادەی عەننابی
فەرق نەبۆ جەلاش ئەسوەد جە ئابی
هەر وەقتێ زانات ئەو بێ حەد مەستەن
ئاب ئاتەشوار، ڕای هۆشش بەستەن
دوو پیاڵەیی پاک توحفەی بلووری
چەنی ژێر فنجان چینیی فەغفووری
پیاڵەی یەکنەواخت هەر دوو جە یەک ڕەنگ
یەکێ پڕ شەراب، یەکێ پڕ شەڕەنگ
نە تەفرەقەی ڕاح خەیاڵت جەم کەر
شی چەنی، مەجمووع هەردوو وە هەم کەر
هۆش و فام جەلات نەبۆ تەواسا
باوەر وە مەجلس عادنان ئاسا
مەی بدەر وە من، شەڕەنگ وە مەجنوون
هەر دوو بنۆشیم، تا چوون مەبۆ چوون
هەروەختێ قەیست جە زەمین کەرد مەست
وە شیشەی شەڕەنگ ڕای حەیاتت بەست
مەکەرووت وە شەخس فەرمان فەرمای کول
قەبایل نەجد، وێنەی گوڵ و مول
والیی مەمالیک دامەنەی دوجەیل
تۆ حاکم، تۆ شێخ، من غوڵام لەیل
ساقی سادە لەوح شەیتان نەراش بەرد
پەرێ قەسد قەیس قەسد قەزاش کەرد
ڕازی بی وە حەرف گەزاف چاقی
شەڕەنگ بەر ئاوەرد سپەرد وە ساقی
شەو بەسات بەزم بادەچنیشان
نۆفەڵ چەنی قەیس شادی مەکێشان
بەزم ئارای بەسات مەجلس عام بی
نۆفەڵ نە تەدبیر خەیاڵ خام بی
موتریبان وە سۆز سەدای سازەوە
خۆشخوانان وە لەحن خۆشئاوازەوە
ڕەققاسان وە ڕەقس وەرزش کەردەوە
پەیک مەرگ حازر نە پشت پەردەوە
یە گشت کارسازی مەرگ نۆفەڵ بی
پیاڵەیی تەکلیف ڕەد و بەدەڵ بی
بە عەیش و عوشرەت پەی پەی جام مەی
مەرگ من بنۆش، گیان تۆ با بەی
نۆشا نۆش مەی تا نیمە شەو بی
پیاڵەیە وە ئێد یەکێ وە ئەو بی
مەعلووم بی مەجنوون مەست و خومارەن
نیشانەی مەستی لێش ئاشکارەن
ساقی پەی مەجنوون نە کارسازی بی
تەقدیر نە تەدبیر فیتنەبازی بی
جە مەی و جە زەهر پیاڵە پڕ کەرد
یەکێ جە شەراب سافتەر جە دوڕ کەرد
نیانە ژێر جام هەر دوو پیاڵە
ئەجەڵ پەی نۆفەڵ کەردش حەواڵە
شەراب و شەڕەنگ، مودام قەرقەف
ڕاح و مەی و خومر نیانە ڕووی کەف
مەجلس پڕ موتریب، پڕ چەقانە و چەنگ
پڕ جە ڕەققاسان شەیدای شۆخ و شەنگ
نای و مۆسیقا و ساز و نەی و دەف
کەمانچە و بەربوت ئەرغەنوون و کەف
تەپڵ و دایەرە و سەمتوور و سوڕنا
ئاما بین وە ڕەقس جە پیر و بوڕنا
ساقی جەو دەمدا دڵش دا بە دەنگ
مەحوی خاتر کەرد شەراب جە شەڕەنگ
گۆشەی عەین ڕەقس مەکەرد تەماشا
هۆش و فام نە سەرق ساقی کەرد حاشا
نەرد وە موهرەی نەقش نۆفەڵی بەخشا
مەی دا وە مەجنوون، مەردئەفگەن وە شا
قەیس بە یاد قەوس تاق ئەبرۆی لەیل
سانا جە ساقی و مەی کەردش وە مەیل
کێشا وە سەردا پیاڵەی پڕ مەی
چون جام جەمشید، جەهان نمای کەی
گوڵبانگ نۆش باد خێزا جە یاران
نۆفەڵ وات بە یاد ئەبرۆی نازاران
فەڵەک وات نۆفەڵ بنۆش، نۆشت بۆ
تا خەیاڵ لەیل فەرامۆشت بۆ
ئینتیهای حەساب مەی نۆشانت بۆ
تۆشەی ڕای سەفەر خامۆشانت بۆ
بێ شەرت و عەهدی و بەدنەهادی وێت
بە واتەی مەهدی با بەیۆ نە ڕێت
نۆفەڵ نۆشش کەرد بەدتەر نە جانی
کەشتی وەست نە ئاب، وێش بی تۆفانی
ئەو جام چون ئەڵماس جەرگش پارە کەرد
دڵ جە تەخت و بەخت وێش ئاوارە کەرد
نە جەنگ بی بەیداخ وێش وە پا کەرۆ
نە جای ڕەجا بی ئیلتیجا کەرۆ
نە وە گەنج و ماڵ لێش مەبۆن ڕازی
نە وە ئیلتیماس عولەما و قازی
مەوج هون جە بەحر خەیاڵ کەرد حاسڵ
تۆفان بی ماڵا ڕیشەی جەرگ و دڵ
ڕەحیق تەبیب وار دەوای مەرگ ئاوەرد
پەی ڕاحەتی، ڕاح بڕیان جەرگ ئاوەرد
دەوای سکووت دا وە کەللەی پڕ شۆر
ڕاحەت بی جە دەرد سزای زات زۆر
سەر بەرد وە سەرین، پاش کێشا پەی فەوت
قەبز ڕۆحش سەند جە فریشتەی مەوت
گیان کەردش تەسلیم ئافەریدەی ڕووح
خاکی کەرد عەمیق کیمیای فتووح
ساکن بی جە دەرد تاج وە سەر نیان
خاکش کەرد وە فەرش نە جای پەرنیان
هۆڕ چنیا بازاڕ بەسات شادیش
باد بەردش خەرمان خەیاڵ بادیش
خەبەر بەردشان وە باوان لەیل
نۆفەڵ نە ڕای ئەو گیانش کەرد توفەیل
جە ئەو ئەسپاو سان هیچ کەس نەمەندەن
کەسێ مەندەبۆ بەختش پەڕ کەندەن
نەجدییان تەمام بێ سەر و سامان
بێ سەردار مەندەن نە دەشت و دامان
ئەتباع و خوێشان پاشیان وە هەم
لەیلێ ڕاگەتان مەدارۆ وە چەم
پەی چێش جە لەیلێ مەیلتان سەردەن
قەتع سیلەی ڕەحم وەسڵتان کەردەن
مەجنوون گرت نەوەر ڕاگەی بیابان
بێ ساحێب مەندەن خەیمە و خیابان
لەیل هەر ئەو لەیلەن لوان جە باوان
ئاسیبێ وە باغ لیمۆش نەیاوان
کەسێ دەست وە خاڵ ماویش نە ماڵان
سرەفتە ساکن شای نەونەهاڵان
کەس نەکەردەن سەیر توغرای زوڵف دێز
مەر باد نەسیم سوبح سەحەرخێز
گەنجش نە تەلسم نادیدە ڕەنجەن
قوڵفش هەر بە موهر گەنجوور گەنجەن
والاوو و ئیخوان لەیل سۆسەن خاڵ
مەفهووم بی لێشان چگوونەگیی حاڵ
والا و ئەقرەبا خەبەر زاناشان
حەمد زات پاک یەکتا واناشان
خەبەر کیانان وە ئێڵ وێشان
ئەقرەبا و ئەتباع، قەبیلەی خوێشان
مەعلووم بۆ لێتان یاران یاوەران
دۆستان، دڵسۆزان، هاوسا و هامسەران
بداران وە باد خەرمان خەمان
چاکەن بێخ چاش گرتەن وە زەمان
هۆرێزان بەیان بێ خۆف و ئەندێش
نۆفەڵ شی نە شۆن شوم کردەی وێش
فەردا وەقت سەیر یەڵغارمان بۆ
بە وادەی تەحقیق قەرارمان بۆ
هەم لەیل باوەریم، هەم گەنج نۆفەڵ
هەم حەریر و سۆف، هەم خارا و مەخمەڵ
هەم پەشم پۆشاک، هەم شیم و یاقووت
هەم فەرش و دیباج، قووت لایەمووت
هەم خێڵ و ئەحشام، مردوو زنیدە ماڵ
هەم دیدەی جەماڵ لەیل سۆسەن خاڵ
ئێل عامیری ئی خەبەر زانان
حەمد زات پاک لم يزل وانان
ئازیەتی و شیوەن، سیابەرگ غەم
تەبدیل دان وە عەیش سوور و سورمەی چەم
سوار بین فەوج فەوج، جووق جووق و جەم جەم
یەڵغار دان شەفەق وادەی سوبحدەم
پای فەرەس پەهلەوی عەنبەر شکاوان
ئەو شەو تا بە سوبح سپاشان یاوان
ڕاهی بین پەی نەجد بە شادی و سروور
جە کردەی بێ چوون ئیحساس غروور
ئەو شەو تا وە سوبح سپاشان یاوا
ڕاحەت بین جە نەجد تا وە خۆرئاوا
جە ئەوج ئەعلا تا عومق ئەسفەل
غارەت کەردشان ئەموال نۆفەڵ
کەسێ نە تاوا بکێشۆ نەفەس
بنازۆم وە ئەمر بینای باڵادەس
ئەوسا نۆفەڵ بی بە ئەو سپا و سان
عامیری جە تاب تێغش هەراسان
ئارۆ عامیری و مەهدی بابۆی لەیل
غارەت کەردەن ماڵ نۆفەڵ وێنەی سەیل
وێرەگە پاسە، هیزی تەورێوەن
ئارۆ ڕۆیێوەن، فەردا دەورێوەن
خولاسە شاد بین وە دیدار لەیل
دنیاشان بە کام، بە مەرام و مەیل
ئەو شەو تا وە سوبح بی وە ئیسراحەت
ئەوان ڕاحەت بین مەرکەبان تاقەت
جە علی السحر سوبحشان وانا
زەڕین بەیداخان باڵشان شانا
سوار بین تیپ تیپ، هەر تیپێ جیلێ
پێشاپێش جەیش کەژاوەی لەیلێ
مەهمێز دان وە ڕەخش ڕەهوار نامی
حدوود سەعدان مەقبووڵ شامی
قەومێ پەی قەساس حوجرەی دەروون کەیل
یەلغارشان کەرد نە سارای دوجەیل
مەمالک نەجد کەردشان خەراب
بی وە نشینگاه پەی بووم و غوڕاب
نەسیم شەو نە وەقت زەردەی شەفەق زەرد
تاراج ئێڵات نۆفەڵیشان کەرد
تیتۆڵ شێخان غارەت کەردشان
لەیلێ چەنی گەنج نۆفەڵ بەردشان
ئەحشام و ئەغنام، گەنج و جەواهێر
ئاوەرد نە سەحرا چون گەنج باهێر
سەیلان شادی و شایلۆغان ژەنیا
ئاینەی فەتح و عەیش عامیری ونیا
لەیل شی وە باوان قەیس وە بیاوان
نۆفەڵ جە گرەو تەقسیر و تاوان
قەیس ناموراد هەم بی سەرگەردان
لۆنگ پۆشا نەوەر وێڵ بی نە هەردان
نۆفەڵ جە هیجران لیمووان زەرد
بۆ نیا نە خاک ئەلحەدسەرای سەرد
دنیا تا وە سەر پەی کەس نەمەندەن
فەڵەک موکافات یەک جە یەک سەندەن
فەڵەک کار تۆ فریو و جەورەن
نازانم مایەی تەورت چ تەورەن
هەرکەس جە ئەزەڵ تینەتش پاکەن
جە هەردوو دنیا بێ ترس و باکەن
هەرکەس بەدتینەت ناپاک سرشتەن
یاگەش دۆزەخەن ئەر سەد فرشتەن
پاک تینەت هەرچەند بە سوورەت زشتەن
وێنەی فریشتە مەئواش بەهەشتەن
ڕەحمەت وە ئەرواح گرد پاک تینەتان
جە دنیا و عوقبا گرانقیمەتان
خانا هەر کەسێ تاهیرتینەتەن
وجوودش دارای فەخر و زینەتەن
فەخرم ئەحمەدەن، فەخری کائنات
وە ڕووی ئەنوەرش سەلام، سەڵەوات
خانا بدیە کار دەوران دنیا
نۆفەڵ سەر نیا وە خاک سیا
لەیلی بە دڵشاد سوار ویاران
قەیس ڕوو کەرد وە ڕای چۆڵ و بیاوان
مەهدی وە شادکام مەنازا بە وێش
جە ئەفسانە و مەکر ئاوەردش وە پێش
نۆفەڵ سەرنگوون ماڵش وە تاڵان
گرد بە وە سەربەش پەی میرە ماڵان
ئەووەڵ مەردیش کەرد، ئاخەر نامەردی
نامەردی پەرێش بی وە ڕەنگزەردی
ئەر جە ئیبتیداش پاک تینەت مەبی
کەی وە ژار مار جەرگش لەت مەبی
مەجنوون شی نەشۆن دێوانەگیی وێش
ڕای چۆڵ و کاوان جە نۆ گرت نە پێش
عەمامەی فەخرش کەچ نیا نە فەرق
لەیلێ جە واتەش نە غەمان بی غەرق
مەگرەوا بە دڵ، بە زاهیر خەندان
زویر و زگار بی، چون دەردمەندان
جەرگەی نامدارن هەم زەمامداران
کیانان وە مەهدی چون خواستگاران
پەی ویساڵی لەیل کەردن تەقازا
لەیلی وە هیچکام نەمەدا ڕەزا
لێرەدا ئەو نوسخەیەی کە بە خەتی خوالێخۆشبوو میرزا جەعفەر داریانی بووە تەواو دەبێت و کەڵک تەنیا لە نوسخەی خوالێخۆشبوو شێخ عەبباسی وەردەگرین. وەک پێشتر باس کرا، یەکێک لەو دوو دەقەی کە بوونە سەرچاوەی ئەم کتێبە، دەستخەتێکی خوالێخۆشبوو میرزا جەعفەر داریانی بوو کە بەڕێز عەبدوڵڵا بەگ ئەمینی لە جوانڕۆ مەرحەمەتی ئەوەیان فەرموو. ئەم نوسخەیە بە نێوی کتێبی «نۆفەڵ شا و مەجنوون» کە بەشێکی گرینگی لەیلێ و مەجنوونی خانای قوبادییە لە ساڵی 1367ی کۆچی مانگیدا نووسراوە. وادیارە ئەسڵی ئەم نوسخەیە پێشتر لەلایەن کەسێکی ترەوە لە ساڵی 1201ی کۆچی مانگیدا نووسراوەتەوە، چون لە ئاخری کتێبەکەوە بەیتێک دێنێ. بەڵام بە داخەوە نیوەی هەوەڵی نەخوێندرایەوە، دەڵێ «سەنەی هەزار و دووسەد چەنی یەک». ئەم نوسخەیەش بەم چەند بەیتەی خوارەوە کە دیارە هیی نووسەر خۆیەتی، نەک خانا، تەواو دەبێ.
ئەووەڵ مەردیش کەرد، ئاخر نامەردی
نامەردی پەرێش بی وە ڕەنگ زەردی
ئەر جە ئیبتیداش پاک تینەت مەبی
کەی وە ژار مار جەرگش لەت مەبی
تا لەیل بی وە قەتڵ قەیس جەفاکێش
یاوا وە مەقروون مەکافات وێش
هەرچەند ساحێبکار تینەتش پاکەن
ئیشاڵڵا نە جەور جەهان بێ باکەن
پەرێ خاس و عام مەخلووق خاکی
هیچ خاسی نییەن جە تینەت پاکی
بشنەوۆ ئی شیعر، مەعلووم بۆ لێتان
موخبیر بان وە حاڵ تینەت وێتان
من عەبد فەقیر بەدنام عامم
هەرزەی هەرزە نوتق هەرزەکەلام
حەرفێم ها نە دڵ ڕەنجیدەی ڕەنجوور
هەم لەزیز، هەم تەڵخ، هەم شیرین، هەم شوور
مەبۆ بواچوون وەرتر جە مەردەن
مەخفی مەندەنش عەلاوەی دەردەن
ئەر خاس خلقەتەن ئەر ناخاس خلقەت
هەرکەس ڕاستەن ڕاست، هەرکەس چەفتەن چەفت
شەفیع شای نۆفەڵ وە زامانەوە
پای خۆشی پێچان وە دامانەوە
لەیل بیەن وە خاک خاڵان ئاڵاش
خاک جە تەنخوای سۆف پۆشاش وە باڵاش
قەیس خەریک بەیت داج دەیجوورەن
مونتەزیر وە نەفخ ناپەیدای سوورەن
تۆ دوعای خەیر کەر وە لەیل و نەهار
هەر سەحەرگاهان هەر وەخت ئێوار
واچە یا کەریم دەهەندەی داوەر
یا نووربەخشی نوور خورشیدی خاوەر
تا ئەرز ئیستیوار جەبەڵ بڕا بۆ
تا بەقەر حامڵ حەمڵی غەڕا بۆ
تاریخ تەقریر عەبد جەفاکێش
گەدای خوشەچین ئوستایان پێش
بەقای بێ زەواڵ عومر خوسرەو بۆ
بەعید جە ئەفساد چەرخ کەجڕەو بۆ
. . . . . . . . . .
سەنەی هەزار و دووسەد چەنی یەک
#خانای قوبادی# [1]