Kütüphane Kütüphane
Arama

Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır


Arama Seçenekleri





Gelişmiş Arama      Klavye


Arama
Gelişmiş Arama
Kütüphane
Kürtçe isimler
Olayların kronolojisi
Kaynaklar
Tarih
Kullanıcı koleksiyon
Etkinlikler
Yardım iste
Kurdipedi yayınları
Video
Sınıflamalar
Olayla ilişkili konu
Öğe kaydı
Yeni başlık kaydı
Görüntü gönder
Anket
Yorumlar
İletişim
Ne tür bilgilere ihtiyacımız var!
Standartlar
Kullanım Koşulları
Ürün Kalitesi
Araçlar
Hakkında
Kurdipedi arşivcileri
Bizim hakkımızda makaleler!
Kurdipedia'yı web sitenize ekleyin
E-posta Ekle / Sil
Ziyaretçi istatistikleri
Makale istatistikleri
Font Çevirici
Takvim - Dönüştürücü
Yazım Denetimi
Sayfaların dil ve lehçeleri
Klavye
Kullanışlı bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
Diller
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Benim Hesabım
Oturum Aç
Destek verme
Şifremi unuttum
Arama Öğe kaydı Araçlar Diller Benim Hesabım
Gelişmiş Arama
Kütüphane
Kürtçe isimler
Olayların kronolojisi
Kaynaklar
Tarih
Kullanıcı koleksiyon
Etkinlikler
Yardım iste
Kurdipedi yayınları
Video
Sınıflamalar
Olayla ilişkili konu
Yeni başlık kaydı
Görüntü gönder
Anket
Yorumlar
İletişim
Ne tür bilgilere ihtiyacımız var!
Standartlar
Kullanım Koşulları
Ürün Kalitesi
Hakkında
Kurdipedi arşivcileri
Bizim hakkımızda makaleler!
Kurdipedia'yı web sitenize ekleyin
E-posta Ekle / Sil
Ziyaretçi istatistikleri
Makale istatistikleri
Font Çevirici
Takvim - Dönüştürücü
Yazım Denetimi
Sayfaların dil ve lehçeleri
Klavye
Kullanışlı bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Oturum Aç
Destek verme
Şifremi unuttum
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Hakkında
 Olayla ilişkili konu
 Kullanım Koşulları
 Kurdipedi arşivcileri
 Yorumlar
 Kullanıcı koleksiyon
 Olayların kronolojisi
 Etkinlikler - Kurdipedia
 Yardım
Yeni başlık
Kütüphane
ANLADIM
01-08-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Hüzünbaz Sevişmeler
01-08-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Esir Düşler Irmağı
01-08-2024
Sara Kamele
Biyografi
Metin Hakkı Uca
31-07-2024
Sara Kamele
Kütüphane
FERHENGEKÊ SÎYASET Û DÎPLOMASÎ BI TIRKÎ – ZAZAKÎ (KURDKÎ) – ÎNGILÎZKÎ
29-07-2024
Sara Kamele
Kütüphane
YOLDAŞINI ÖLDÜRMEK
28-07-2024
Sara Kamele
Kütüphane
İçimizdeki Hapishane Labirentin Sonu
28-07-2024
Sara Kamele
Biyografi
Aytekin Yılmaz
28-07-2024
Sara Kamele
Biyografi
Arif Tekin
28-07-2024
Sara Kamele
Biyografi
Zülfü Livaneli
14-07-2024
Sara Kamele
Istatistik
Makale
  529,645
Resim
  107,241
Kitap PDF
  19,939
İlgili Dosyalar
  100,710
Video
  1,470
Dil
کوردیی ناوەڕاست 
302,621
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,875
هەورامی 
65,828
عربي 
29,191
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,920
فارسی 
8,920
English 
7,366
Türkçe 
3,590
Deutsch 
1,477
Pусский 
1,134
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
49
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Grup
Türkçe
Kısa tanım 
1,898
Kütüphane 
1,196
Biyografi 
367
Yayınlar 
40
Şehitler 
40
Mekanlar 
25
Belgeler 
9
Parti ve Organizasyonlar 
5
Kürt mütfağı 
4
Resim ve tanım 
3
Çeşitli 
2
Tarih ve olaylar 
1
Dosya deposu
MP3 
323
PDF 
30,367
MP4 
2,389
IMG 
196,114
İçerik arama
Kütüphane
Güneyden Şiir Yağmuru
Biyografi
Arif Tekin
Kütüphane
İçimizdeki Hapishane Labire...
Kütüphane
YOLDAŞINI ÖLDÜRMEK
Kısa tanım
Şükrü Mehmed Sekban’ın Kürd...
من أسماء الموصل عبر التاريخ
Arama motorumuzda özlü bir yazımla arama yapın, kesinlikle iyi sonuçlar alacaksınız!
Grup: Kısa tanım | Başlık dili: عربي
Paylaş
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Değerlendirme
Mükemmel
Çok iyi
Orta
Kötü değil
Kötü
Favorilerime ekle
Bu makale hakkında yorumunuzu yazın!
Öğenin tarihçesi
Metadata
RSS
Seçilen konunun resmini Google'da arayın!
Seçilen konuyu Google'da arayın.
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الموصل

الموصل
د. سمير بشير حديد
سميت #الموصل# بهذا الاسم، لأنها كانت تصل بين الشام وخراسان وبين دجلة والفرات، ويصفها ياقوت الحموي، بأنها: باب العراق، ومفتاح خراسان، منها يقصد إلى أذربيجان، وأنها واحدة من بين ثلاثة بلدان عظَام في الدنيا، هي: نيسابور (مقاطعة خراسان– شمال شرق إيران) لأنها باب المشرق، ودمشق، لأنها باب المغرب، والموصل نفسها، لأن القاصد إلى الجهتين لا يمر إلا بها.

كما تجدر الإشارة إلى أن تسميتها بأسماء مختلفة، نجد بعضاً منها أسماء قَدِيمة (قَبْل الإسلام) وأخرى بعد فتحها، نذكر منها:
1- أشار الرحالة اليوناني زينوفون في رحلته عام (401) ق.م إلى الموصل باسم (مسبيلا) المستنبطة من الكلمة الآشورية (مشبالو) التي تعني الأرض السفلى أو الأرض الواطئة أو المنخفضة، أنظر سهيل قاشا.
2- سميت الموصل باسم (نيو أردشير) أي أردشير الجَدِيدة، نسبة إلى المَلِك الساساني الفارسي أردشير الأوّل، وقد لاقت اهتماماً كبيراً من قِبَلْه. ولد أردشير الأوّل أواخر القرن الثاني في المرزبان، وحكم مَدِينَةٌ اصطخر، ثم ثار ضد أخيه وأخذ منه الملك في سنة 208م وقام أردشير بالسيطرة على كثير من بلاد فارس والمدن المجاورة ل(كرمان) و(أصفهان) ومنها الموصل، أنظر سهيل قاشا.
3- سميت الموصل ب(الحصن العبوري) من قِبَل الآراميين، أي: الحصن الغربي. جاءت هذه التسمية بعد أن سقطت تحت الحكم الساساني الذي أفقرها وجردها من هويتها الآشورية، بعد سقوط نِينَوَى الآشورية أنتقل التجمع السكاني إلى الطرف الثاني من نهر دجلة وهو مكان أكثر تحصيناً لوقوعه في منطقة مرتفعة محاطة بالنهر عُرفت ب(عبورايا) ثم سميت الموصل بعد الفتح الإسلامي.
4- سميت الموصل في الجاهلية ب(عربايا) أي: محل إقامة العرب، ويقصد هنا بالجزيرة العربية، لأنه كان يقطنها الكثير من القبائل العربية. كما أشار الهمذاني:”كانت قريش تسأل في الجاهلية عن خصب باعربايا، وهي الموصل، لقدرها عندهم، وعن ريف الجزيرة، وما يليها لأنها تعدل في الخصب باعربايا.
5- أطلق العرب على الموصل اسم (خولان) كما أشار المقدسي في كتابه، أحسن التقاسيم، وذكر ذَلِك عماد الدين خليل في كتاب: خطوات في تُراث الموصل. وعند البحث عن أصل هذه التسمية وجدت أن (خولان) قبيلة عربية قطنت في صعدة باليمن في زمن الجاهلية (قَبل الإسلام) وأعلنت إسلامها في السنة العاشرة للهجرة. يقال: إن عدداً من أبناء هذه القبيلة نزح نحو الحجاز وبلاد الشام مرتين: الأُولَى قَبل الإسلام بسبب قتال مع عشيرة يمنية أخرى ما أدى إلى نزوحها من اليمن باتجاه الشام والموصل. أما المرة الأخرى فكانت بعد دخولها الإسلام من خلال مشاركتها في الفتوحات الإسلامية، وبلغت بلاد الأندلس والشام والموصل. وأعتقد - أنا شخصياً - أن هذا هو الربط الوحيد الذي يقبل المنطق، ولم أجد أي ربط آخر يبين اسم هذه القبيلة وتسمية الموصل ب(خولان)، وربما يحتاج هذا الأمر إلى بحث أدق، ودراسة أعمق... نأمل أن نجد في المستقبل إن شاء الله بحبوحة من الوقت للتحقق من هذا الموضوع.
6- كما أطلق عليها العرب اسم (الحِصْنين). يشير ابن الأثير الجزري، إلى أنه: بعد انتصار المسلمين على الساسانيين في معركة القادسية توجه قسم منهم وشن حصاراً على تكريت التي كانت تحت سيطرة البيزنطيين وتمكنوا من دخولها واتجه ربعي بن الأفكل التغلبي إلى الموصل (عرفت في المصادر الإسلامية بالحِصْنين آنذاك) وفتحها، وهناك اختلاف على تَارِيخ استسلام المَدِينَة، فيروي البعض أن ربعي بن الأفكل دخلها عام 637 (16 ﮪ) بينما يرجئه آخرون حتى 641 (21 ﮪ). ومن يرغب بالدخول في تفاصيل فتح الموصل، فعليه مراجعة كتابات: ابن الأثير، أو اليعقوبي، أو الأزدي، أو الطبري.

أما من التسميات التي وردت بعد الفتح، أي: بعد فتحها عام 17 للهجرة، وحديثاً فهي:
1- أم الربيعَيْن: لأنها منطقة معتدلة دافئة، يبلغ ارتفاعها 730 قدماً (223م) فوق مستوى سطح البحر ويسيطر عليها مناخ البحر المتوسط. وتعد من الوجهات السياحية المهمة التي يقصدها النّاس من محافظات كثيرة في العراق لغرض الاصطِياف، لاسيما في نهاية موسم الربيع والصيف وأوائل فصل الخريف. ذَلِك أن الموصل – أم الربيعَين – تتميز باعتدال مناخها ونقاء أجوائها وعذوبة مياهها، كما أن طرق الوصول إِليها معبدة وميسرة وسهلة. أما خريفها فهو يشبه ربيعها ولا يختلف عنه من حيث طبيعة المناخ ولهذا أطلق عليها اسم أم الربيعَيْن.

2- الْحَدْبَاء: هنالك عدة آراء لسبب تسمية الموصل بالحَدْبَاء. الأوّل: وهو ما يشير إليه ياقوت الحموي، هو احتداب في دجلتها، واعوجاج في جريانها. والثاني: ما يشير إليه ابن بطوطة، كما جاء في ستار تايمز، إلى أن التسمية تعود إلى قلعتها الْحَدْبَاء، وذكرها محمد أمين العمري في منهل الأولياء وهو احتداب أرضها حيث البيوت مبنية على نشز من الأرض.

والرأي الثالث يرى أن التسمية جاءت نسبة إلى اِحْدِيداب منارتها في الجامع النوري (الكبير). استعرض حازم البكري في كتابه: معجم الألفاظ الموصلية، الجزء الأوّل، الآراء المختلفة حول تسمية الموصل بالحَدْبَاء: فبالنسبة لقول ياقوت الحموي (سميت الموصل بالحَدْبَاء نسبة إلى اِحْدِيداب في نهرها واعوجاج في جريانه)، فإن البكري يرى أن هناك مناطق كثيرة في طول مجرى نهري دجلة والفرات، فيها اِحْدِيدابات واعوجاجات أكثر مما في هذه المنطقة ومع ذَلك، لم تُسَمَّ أيُّ قريةٍ أو بلدةٍ واقعة عليها باسم الحَدْبَاء. وبالنسبة لقول ابن بطوطة (لقبت الموصل بالحَدْبَاء، لانحداب في قلعتها) يقول البكري: إن جميع القلاع القَدِيمة كانت تشيد على نشز من الأرض وارتفاع لتكون مشرفة ومتسلطة على الأراضي المجاورة، ويقول أيضاً: أما من قال بأنها سميت بالحَدْبَاء نسبة إلى احْدِيداب منارتها، أقول بأن الموصل لقبت بالحَدْبَاء قَبل بناء المنارة بفترة طويلة. ثم يقول: وقد أطلعني أحد الإخوة الأدباء على كلمة نقلها من جريدة الموصل في عددها (143 الصادرة بتَارِيخ 14-11-1919). جاء فيها: تعرف منطقة الموصل عند الآراميين باسم (حدياب) وكانت الجزيرة تعرف بالموصل. فهما موصلان. وقد قال الشاعر الزبيدي في تاج العروس:

وبصرةُ الأزد مِنَّا والعراقُ لنا...
والموصلان، ومنا المصرُ والحرم

وكان الكتّاب إذا أرادوا الموصل التي بحذاء نِينَوَى ودون سواها قالوا (موصل حدياب) ثم حرف الاسم إلى (موصل حدباي). وعند علماء الصرف أن الياء إذا تطرّفت قلبت إلى همزة. لذَلِك أصبحت (موصل حدباء). وبمرور الزمن وتقلب الظروف توهم النّاس أن كلمة حدباء هي صفة للموصوف، فقالوا: الموصل الحَدْبَاء. وربما كان هذا التعليل هو الصحيح.

(مستل من مبحث طويل بنفس العنوان).[1]
Bu makale (عربي) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Bu başlık 857 defa görüntülendi
Bu makale hakkında yorumunuzu yazın!
HashTag
Kaynaklar
[1] İnternet sitesi | عربي | almadasupplements.com 02-07-2017
Bağlantılı yazılar: 8
Başlık dili: عربي
Yayın tarihi: 02-07-2017 (7 Yıl)
Belge Türü: Orijinal dili
İçerik Kategorisi: Tarih
Lehçe : Arapça
Şehirler: Musul
Yayın Türü: Born-digital
Teknik Meta Veriler
Ürün Kalitesi: 99%
99%
Bu başlık Hejar Kamala tarafından 21-03-2023 kaydedildi
Bu makale ( Ziryan Serçînari ) tarafından gözden geçirilmiş ve yayımlanmıştır
Bu başlık en son Ziryan Serçînari tarafından 24-03-2023 tarihinde Düzenlendi
Başlık Adresi
Bu başlık Kurdipedia Standartlar göre eksiktir , düzenlemeye ihtiyaç vardır
Bu başlık 857 defa görüntülendi
Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır
Kısa tanım
TERÖRİZMİN DOĞASINDAKİ FARKLILIK: PKK VE IŞİD ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ
Kısa tanım
Kafkasya Kürdistanı ideası Kürdleri bütünleştirebilir
Biyografi
Nesrin Uçarlar
Biyografi
Reşan Çeliker
Kütüphane
FERHENGEKÊ SÎYASET Û DÎPLOMASÎ BI TIRKÎ – ZAZAKÎ (KURDKÎ) – ÎNGILÎZKÎ
Kısa tanım
Şükrü Mehmed Sekban’ın Kürd ulusal mücadelesindeki 35 yıllık yürüyüşün hazin sonucu: (La Question Kurde)- 9
Biyografi
Erik-Jan Zürcher
Resim ve tanım
Erbildeki Patlama 19 kasım 2014
Kütüphane
Esir Düşler Irmağı
Biyografi
Metin Hakkı Uca
Biyografi
JAKLİN ÇELİK
Kütüphane
Hüzünbaz Sevişmeler
Kısa tanım
Kürdistan Teali Cemiyeti ve Şubeleri
Biyografi
Aytekin Yılmaz
Resim ve tanım
Mardin 1950 hasan ammar çarşisi
Biyografi
Pervin Çakar
Biyografi
Zülfü Livaneli
Kısa tanım
Yaşar Kemal, Orhan Pamuk ve Elif Şafak Örneklerinde Kültürel Temsil Aracı Olarak Edebiyat Çevirisi ve Süreç Normları
Resim ve tanım
1905 Mardin
Biyografi
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Kütüphane
YOLDAŞINI ÖLDÜRMEK
Biyografi
Arif Tekin
Kütüphane
ANLADIM

Gerçek
Kütüphane
Güneyden Şiir Yağmuru
07-08-2013
Hawreh Bakhawan
Güneyden Şiir Yağmuru
Biyografi
Arif Tekin
28-07-2024
Sara Kamele
Arif Tekin
Kütüphane
İçimizdeki Hapishane Labirentin Sonu
28-07-2024
Sara Kamele
İçimizdeki Hapishane Labirentin Sonu
Kütüphane
YOLDAŞINI ÖLDÜRMEK
28-07-2024
Sara Kamele
YOLDAŞINI ÖLDÜRMEK
Kısa tanım
Şükrü Mehmed Sekban’ın Kürd ulusal mücadelesindeki 35 yıllık yürüyüşün hazin sonucu: (La Question Kurde)- 9
04-08-2024
Rapar Osman Ozery
Şükrü Mehmed Sekban’ın Kürd ulusal mücadelesindeki 35 yıllık yürüyüşün hazin sonucu: (La Question Kurde)- 9
Yeni başlık
Kütüphane
ANLADIM
01-08-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Hüzünbaz Sevişmeler
01-08-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Esir Düşler Irmağı
01-08-2024
Sara Kamele
Biyografi
Metin Hakkı Uca
31-07-2024
Sara Kamele
Kütüphane
FERHENGEKÊ SÎYASET Û DÎPLOMASÎ BI TIRKÎ – ZAZAKÎ (KURDKÎ) – ÎNGILÎZKÎ
29-07-2024
Sara Kamele
Kütüphane
YOLDAŞINI ÖLDÜRMEK
28-07-2024
Sara Kamele
Kütüphane
İçimizdeki Hapishane Labirentin Sonu
28-07-2024
Sara Kamele
Biyografi
Aytekin Yılmaz
28-07-2024
Sara Kamele
Biyografi
Arif Tekin
28-07-2024
Sara Kamele
Biyografi
Zülfü Livaneli
14-07-2024
Sara Kamele
Istatistik
Makale
  529,645
Resim
  107,241
Kitap PDF
  19,939
İlgili Dosyalar
  100,710
Video
  1,470
Dil
کوردیی ناوەڕاست 
302,621
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,875
هەورامی 
65,828
عربي 
29,191
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,920
فارسی 
8,920
English 
7,366
Türkçe 
3,590
Deutsch 
1,477
Pусский 
1,134
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
49
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Grup
Türkçe
Kısa tanım 
1,898
Kütüphane 
1,196
Biyografi 
367
Yayınlar 
40
Şehitler 
40
Mekanlar 
25
Belgeler 
9
Parti ve Organizasyonlar 
5
Kürt mütfağı 
4
Resim ve tanım 
3
Çeşitli 
2
Tarih ve olaylar 
1
Dosya deposu
MP3 
323
PDF 
30,367
MP4 
2,389
IMG 
196,114
İçerik arama
Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır
Kısa tanım
TERÖRİZMİN DOĞASINDAKİ FARKLILIK: PKK VE IŞİD ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ
Kısa tanım
Kafkasya Kürdistanı ideası Kürdleri bütünleştirebilir
Biyografi
Nesrin Uçarlar
Biyografi
Reşan Çeliker
Kütüphane
FERHENGEKÊ SÎYASET Û DÎPLOMASÎ BI TIRKÎ – ZAZAKÎ (KURDKÎ) – ÎNGILÎZKÎ
Kısa tanım
Şükrü Mehmed Sekban’ın Kürd ulusal mücadelesindeki 35 yıllık yürüyüşün hazin sonucu: (La Question Kurde)- 9
Biyografi
Erik-Jan Zürcher
Resim ve tanım
Erbildeki Patlama 19 kasım 2014
Kütüphane
Esir Düşler Irmağı
Biyografi
Metin Hakkı Uca
Biyografi
JAKLİN ÇELİK
Kütüphane
Hüzünbaz Sevişmeler
Kısa tanım
Kürdistan Teali Cemiyeti ve Şubeleri
Biyografi
Aytekin Yılmaz
Resim ve tanım
Mardin 1950 hasan ammar çarşisi
Biyografi
Pervin Çakar
Biyografi
Zülfü Livaneli
Kısa tanım
Yaşar Kemal, Orhan Pamuk ve Elif Şafak Örneklerinde Kültürel Temsil Aracı Olarak Edebiyat Çevirisi ve Süreç Normları
Resim ve tanım
1905 Mardin
Biyografi
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Kütüphane
YOLDAŞINI ÖLDÜRMEK
Biyografi
Arif Tekin
Kütüphane
ANLADIM
Klasörler (Dosyalar)
Biyografi - Cinsiyet - Erkek Biyografi - Ulus (Millet) - Kürt Biyografi - Ulus (Millet) - Kürdistan'dan Kısa tanım - Özerk - Güney Kürdistan Kısa tanım - Özerk - Rojava Kütüphane - Özerk - Türkiye Kısa tanım - Özerk - Türkiye Kısa tanım - Özerk - Kurdistan Kısa tanım - Özerk - Almanya Biyografi - Kişilik tipi - Şair

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| İletişim | CSS3 | HTML5

| Sayfa oluşturma süresi: 0.593 saniye!