ناو: ئەدیب
ناوی باوک: حەسەن
ساڵی لەدایکبوون: 1909
ساڵی کۆچی دوای: 1964
شوێنی لەدایکبوون: حەما/کوردستانا ڕۆژاڤا
شوێنی کۆچی دوایی: بەرازیل
$ژیاننامە$
ئەدیب کورێ حەسەن ئاغا شیشکلی، سەرۆکی پێشووی کۆماری سووریا. لە شاری حەما لەدایک بووە و گەورە بووە، بە ڕەچەڵەک کوردە، دایکی (موناوەر) ئەلبەرازیش کوردە، دەرچووی قوتابخانەی کشتوکاڵی شارۆچکەی سەلامییە، پاشان لە قوتابخانەی جەنگ لە دیمەشق دەرچووە. لە ساڵی 1925 بەشداری شۆڕشی گەورەی سووریای کردووە، لە ساڵی 1945یشدا لە شەڕی ڕزگاربوون لە دەستی فەرەنسییەکان بەشداری کردووە. پاشان بووە لە ساڵی 1984 لە شەڕی فەلەستین لە سەرکردایەتی لیوای “یارموکی دووەم”ی سوپای ڕزگاری بووە، و ئەو زیانێکی زۆری بە دوژمن گەیاند، هەروەها وەک جێگری فەرماندەی سوپای ڕزگاری فەوزی ئەلقاوقجی کاری کردووە و شاری (سەفاد) دوا شوێنی بووە.لە شۆڕشی سەربازیی (کودەتای یەکەم) دا لە 30ی ئازاری 1949 لە تەنیشت حوسنی زەعیم بووە، سەرکردایەتی یەکەی پیادە و زرێپۆشی کردووە کە کودەتاکەیان ئەنجامداوە.ناوبراو لەسەر پرسی ئەنتۆن سەعدە ناکۆک بوو، بەو پێیەی ئەندامی پارتی نەتەوەیی سووریا بوو، هاوسۆزی ئەو حیزبە بوو تا دەستی بەسەر دەسەڵاتدا گرت و گەیشتە دەستەی سەرۆکایەتی. حوسنی ئەلزەعیم لە ساڵی 1948 لە خزمەت دوورخستەوە، و زۆری نەخایاند وەک فەرماندەی لیوای یەکەم بە پلەی عەقید لە سەردەمی سامی ئەلحیناویدا گەڕایەوە، و لەگەڵ هەندێک لە هاوکارەکانی لە دژی ئەلحیناوی ڕاپەڕی 19ی کانوونی دووەمی 1949 بۆ بەرگریکردن لە سیستەمی کۆماری لە سووریا و ڕزگارکردنی لەژێر نفوزی بەریتانیا، و لاوازکردنی پارتی باڵادەستی گەل لەسەر ژیانی سیاسی لە سووریا، دەستیان بەسەر دەسەڵاتدا گرت و عادب شیشاکلی لە ساڵی 1951 پۆستی سەرۆکایەتی ئەرکانی گشتی وەرگرت، پاشان... سەرۆکایەتی کۆماری سووریا لە ساڵی 1953، و کاری کرد بۆ قۆرخکردنی حوکمڕانی و ڕزگاربوون لە نەیارەکانی و نوقمکردنی وڵات لە قەیرانی یەک لە دوای یەکدا بۆ ئەوەی شکستی سیاسەتمەداران و لایەنەکان نیشان بدات، تا ئەو کاتەی حزبەکانی هەڵوەشاندەوە، و دەستوورێکی نوێ بۆ داڕشت وڵاتەکە بە دەستووری ساڵی 1953 ناسرابوو، و داوای هەڵبژاردنی گشتییان دەکرد، بەڵام لایەنەکان بایکۆتیان کرد.هەروەها توندوتیژییەکەی لە سەرکوتکردنی شۆڕشی دروزەکانی ساڵی 1954 دا سەریهەڵدا، هەروەها دەستگیرکردنی سیاسەتمەدارانی باڵای سووریا بەهۆی ئەنجامدانی کۆنفرانسێک لە حومس کە تێیدا بڕیاریاندا داوای دیموکراسی و ئازادییە گشتییەکان بکەن، هەروەها حوکمڕانی تاکەکەسی و سیستەمی پۆلیسی ئیدانە کرد لە بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی، دەستلەکارکێشانەوەی خۆی لە سەرۆکایەتی کۆمار، بە پلەی سەرۆکی ئەنجوومەنی نوێنەران، نووسی و داوای لێکرد دوای ڕۆشتنی لە سووریا هەواڵەکە پەخش بکات. لە 25ی شوباتی 1954 سواری ئۆتۆمبێلەکە بوو بۆ بەیرووت و بەتەنیا لە ژیاندا مایەوە، دواتر گەشتێکی بۆ سعودیە کرد و لەوێ وەک پەنابەر مایەوە تا چووەتە فەرەنسا لە ساڵی 1957، لە دیمەشق بە غیابی بە تۆمەتی خیانەت سزای بەسەردا سەپێنرا، بۆیە بەجێی هێشت پاریس لە ساڵی 1960 بۆ بەرازیل، لەوێ کێڵگەیەکی تایبەتی دامەزراند و هەموو پەیوەندییە سیاسییەکانی پچڕاند. بەڵام کەسێکی نەناسراو کە پێیوابوو دروزە، لە شەقامێکی شارۆچکەی سێریس، ناوەندی حکومەتی گواس لە بەرازیل، سەرسامی کرد و بەدەمانچەکەی تەقەی لێکرد و لە ساڵی 1964 دا کوژرا و گواسترایەوە بۆ سووریا بۆ ئەوەی لە زێدی خۆی شاری حەما بە خاک بسپێردرێت[1] [2] .