Kütüphane Kütüphane
Arama

Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır


Arama Seçenekleri





Gelişmiş Arama      Klavye


Arama
Gelişmiş Arama
Kütüphane
Kürtçe isimler
Olayların kronolojisi
Kaynaklar
Tarih
Kullanıcı koleksiyon
Etkinlikler
Yardım iste
Kurdipedi yayınları
Video
Sınıflamalar
Olayla ilişkili konu
Öğe kaydı
Yeni başlık kaydı
Görüntü gönder
Anket
Yorumlar
İletişim
Ne tür bilgilere ihtiyacımız var!
Standartlar
Kullanım Koşulları
Ürün Kalitesi
Araçlar
Hakkında
Kurdipedi arşivcileri
Bizim hakkımızda makaleler!
Kurdipedia'yı web sitenize ekleyin
E-posta Ekle / Sil
Ziyaretçi istatistikleri
Makale istatistikleri
Font Çevirici
Takvim - Dönüştürücü
Yazım Denetimi
Sayfaların dil ve lehçeleri
Klavye
Kullanışlı bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
Diller
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Benim Hesabım
Oturum Aç
Destek verme
Şifremi unuttum
Arama Öğe kaydı Araçlar Diller Benim Hesabım
Gelişmiş Arama
Kütüphane
Kürtçe isimler
Olayların kronolojisi
Kaynaklar
Tarih
Kullanıcı koleksiyon
Etkinlikler
Yardım iste
Kurdipedi yayınları
Video
Sınıflamalar
Olayla ilişkili konu
Yeni başlık kaydı
Görüntü gönder
Anket
Yorumlar
İletişim
Ne tür bilgilere ihtiyacımız var!
Standartlar
Kullanım Koşulları
Ürün Kalitesi
Hakkında
Kurdipedi arşivcileri
Bizim hakkımızda makaleler!
Kurdipedia'yı web sitenize ekleyin
E-posta Ekle / Sil
Ziyaretçi istatistikleri
Makale istatistikleri
Font Çevirici
Takvim - Dönüştürücü
Yazım Denetimi
Sayfaların dil ve lehçeleri
Klavye
Kullanışlı bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Oturum Aç
Destek verme
Şifremi unuttum
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Hakkında
 Olayla ilişkili konu
 Kullanım Koşulları
 Kurdipedi arşivcileri
 Yorumlar
 Kullanıcı koleksiyon
 Olayların kronolojisi
 Etkinlikler - Kurdipedia
 Yardım
Yeni başlık
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
09-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
İRAN\'DA SİLAHLI MÜCADELE
08-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Kürt-Ermeni Coğrafyasının Sosyopolitik Dönüşümü (1908-1914)
08-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Koçgiri İsyanı Sosyo-tarihsel Bir Analiz
01-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
GEZİ İSYANI
01-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Musul Sorunu ve NASTURÎ İSYANI
01-06-2024
Sara Kamele
Biyografi
Nesrin Uçarlar
01-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Lozan barış antlaşması (14-07-2023)
20-05-2024
Rapar Osman Ozery
Biyografi
EVDIREHÎM REHMÎ HEKARÎ
23-04-2024
Rapar Osman Ozery
Biyografi
AHMET KARDAM
20-04-2024
Rapar Osman Ozery
Istatistik
Makale  518,382
Resim 105,517
Kitap PDF 19,422
İlgili Dosyalar 97,451
Video 1,395
Kısa tanım
VİRANŞEHİR AŞİRETLER TARİHİ...
Kütüphane
DERSİM'İN İMDADINA GİDEN KÜ...
Kütüphane
İRAN'DA SİLAHLI MÜCADELE
Kütüphane
DAVA ADAMI
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık P...
Kurdistan yan Rezervatîstan
Türk ve Fars işgalciler tarafından ülkenin kuzeyinde ve doğusunda Kürdipedya'nın yasaklanmasından dolayı üzgünüz.
Grup: Kısa tanım | Başlık dili: Kurmancî - Kurdîy Serû
Paylaş
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Değerlendirme
Mükemmel
Çok iyi
Orta
Kötü değil
Kötü
Favorilerime ekle
Bu makale hakkında yorumunuzu yazın!
Öğenin tarihçesi
Metadata
RSS
Seçilen konunun resmini Google'da arayın!
Seçilen konuyu Google'da arayın.
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Kurdistan yan Rezervatîstan

Kurdistan yan Rezervatîstan
=KTML_Bold=Kurdistan yan Rezervatîstan=KTML_End=
#Fêrgîn Melîk Aykoç#

Ji bo şaş neyê têgîhîştin kurte şiroveyekê:
Dema kurdeke/î têgîhîştî tenê ji bo lêkolînê jî mijareyekê veke, hin kes û derdor mîna ku lêbangî li wan û giyana wan kiribe, yan jî kunêra wan derkiribe, vê weke êrişeke li ser xwe û hişmendiya xwe têdigîhîjin. Lê ku kesekî biyanî, xwerû Tirk, Erebek û û heman mijarê veke, wê weke zanyariyeke herî têr, kûr û rast werdigirin. Ji ber vê sedemê jî divê her kes vê bizane ku ev kurte lêkolîn tenê lêgerîneke rastiyê ye. Ti kesî hedef nagire, bes hewldanên dagirkeran û di siya wê de bê ku hay jê hebe, ketina xizmeta vê armanca dagirkeran werdigire.
Peyva rezerv / rezervat/ion
Bingehê peyvê latînî ye, ji lêkera „lêservâra“ (Di wateya veşartin, ji bo pêdiviyên pêş hilanîn, cih û tiştê amade de ye.) Di Latînî de peyva „rézervatum“ jî ji bo cihê ku ji gelên hatine koçberkirin re hatiye veqetandin, hatiye bikaranîn. Ev têgîn di fransî de weke „rézerver“ pir dû re jî bi awayê „rezervat“ ji bo kêmaran cihekî xwerû veqetandin, kêmaran li wir civandin, tenê li wê cihê hin mafên xwerû ji bo kêmariyan nasîn, tê bikaranîn. Yanê formeke baxçê ajalan yê li cihekê berfireh. Her wiha ji bo herêmên xwezayî yên divê bê parastin jî tê bikaranîn.
Di latînî û fransî de wateyeke wê ya din jî heye û xwerû jî di sedsala 18. de daxistine qada jiyanê. Ew jî gelekî, komekê bi darê zorê ji cih û warê wan kirin, wan di herêmeke di bin çavdêriyê de mecbûrê jiyanê kirinê ye. Dada dewletan ya heyî li vir ango di rezervatê de derbas nabe, li vir yasayên din dikin jiyanê. Ji ber vê egerê jî di ferhengan de peyva „rezervation û deportation“ (bi kotekê li çihekî ji bo wê kêmar û komî hatiye veqetandin bi cihkirin.) bi hev re tên bikaranîn.
Rezervatên niştecihên Amerîkayê (Çermsoran)
Tevahiya erdzemîna Amêrîqayê welatê niştecihan, bi navekî din yê Çermsoran bû, piştî Kolumbus îngîlîz, îspanyol, portekîz û fransiz li vê erdzemînê hêwirîn, dest danîn ser welatên Çermsoran, Komkujiyên mezin pêkanîn, şarestaniya çermsoran pelixandin, dest bi koçberkirina wan kirin.. Li Amêriqayê berê 200 salî li her eyaletî cihên çandinî lê dijwar bûn, çolên zuha bûn, ji bo Çermsoran veqetandin û ji wan cihan re „rezervat“ gotin.  Dor wan herêman yekber bi têlên strî hatin girtin, li ser rêyan qereqolên kontrolê avakirin. Piştî amadekirina rezervatan tevahiya Çermsoran bi darê zorê, bi xwînxwariyeke hovane koçberê wan rezervatan kirin. Di destpêkê de Çermsor nedikanîn bê destûrê ji wan herêman jê re rezervat dihat gotin, biqetin. Nîvê wan ji birçî û belengaziyan mirin.
Lê Çermsoran ne di dema koçberkirinê de, ne jî li Rezervatan li hemberê qaşo çermspîyan serî daneanîn, lema jî koçberkirin bi xwînîn gihîşt serî. Mînak; dema amerîqiyan di sala 1838an de Çermsorên Çerokê (Cherokee) ji Florîdayê koçberê Oklahoma yê kirin, di rê de 14 000 Çermsor hatin kuştin. Hê jî ji vê jenosîdê re „Tirêna Rondikan“ tê gotin. Îro li Amêrîqayê li eyaletên cûda 300 rezervatê ji bo Çermsoran hene. Lê niha têl û qereqolên kontrolê rakirine, kesê bixwazin dikanin biçin bajarên bixebitin. Niha wekî berê di avahiyên jê re Wigwam û Tîpî dihat gotin de najîn, avahiyên nû lêkirine, hinekan jî ji textan baraqa çêkirine.
Koçberkirin û rezervatên Kurdan
Em di dîrokê de berê bi hatina Asûran rastê komkujiyan tên. Asûr di hatinê de ne bi hêjmareke mezin bûn, bes leşker, hov û êrişkar bûn. Pişt re şarestaniya Sumeran werdigirin û dest bi nivîsandinan jî dikin. Em ji nivîsandinên wan têdigîhîjin ku di navbera Xoriyan û Asûran, her wiha Mîtaniyan de tim şer hebûye, li gel komên di nava serkariya Asûran de helyane, komên ji ber êrişên wan koçberê çiyan bûne, komên wan bi darê zorê derbiderkirine, hebûne. Di gelek daneyan de tê ragihandin ku Asûran polîtîkaya bişaftineke tund bikaranîne. Piştî encama salên şer û koçberiyan, îro çiqas Suryaniyên bi nijadî ve Kurd in, her wiha çiqas Kurd bi bingehê xwe ve Asûrî-Sûryanî ne, baş nayê zanîn.
Bi darê zorê koçberkirindayîn û di cihê wan de eşîrên xwe bi cihkirin ya yekem bi daneyên nivîsandî tê zanîn, di dema Darios I. (Darios Arşama Yavûşê) kurê Hîstaspa de pêkhatiye. Berê devera Raga /Rey (Tahran) cih û warê êlên Medan bû, heta di hin daneyan de tê ragihandin ku Serweriya Med cara yekem li Raga yê hetiye damezrandin, dû re Ekbatana (Hamedan) wek paytext avakirine. Piştî Darios I. bi dek û dolaban, bi komployên bêbext herdu kurên Kuroş; Kambîs II. û Bardiya dikuje /dide kuştin û tê ser text ji bo têgîhîştin û giyana Med bi awayê cardin neyê vejînê, ji holê rakirinê du tiştên girîng dike, 1. Baweriya Zerdeştî bi sextekarî û kotekeke xwînîn dike bin fermana xwe û bendekariya xwe (Di  bin rolyefên Bestûnê de bi Medî, Elamî û Akadî hatiye nivîsandin.) 2. Mediyên Bakurrojhilatê Ekbatanê bi awayeke xwînxwarî dide koçberkirin. Beluciyan bi darê zorê koçberê Rojhilat dike, hinekan jî koçberên Rojava dike. Li herêma Raga di cihên êlên Medan de êl u êlatên Fars, Darî û gelên Rojhilat bi cih dike. Lema îro Tahran (Herêma Raga) navenda giyana Faris e.
Dema Ereb bi bîrdoza xwe ya Îslamê berê xwe didin Kurdistanê jî, ne tenê Kurdên bi baweriya bav û kalan, Kurdên bûnin misliman jî ji gelek cigehên bi adan bi kotekê didin derxistin û êlên Ereban tê de bi cih dikin, Ev di pêvajoya sedan salan de her didome. Mînakek ji demên nêz ya herî balkêş ev e; di dema şerê cihanê yê yekem de ji %75 şêniyên bajarê Musile Kurd in, lê îro ji % 80 yê şêniyên Musilê Ereb in, yan jî xwe wek Ereb pênase dikin. Bi vê mînakê jî zelal dibe ku îro li gelek deveran hebûna Ereben berhemê berdewamiya komkujî û dagirkirina wê dema destpêka îslamê ye. Di dema Hafiz Asad de jî bi navê „Kembera Ereben“ Kurd bi darê zorê ji cih û warên wan hatin kirin, koçberê çolên zip û zuha kirin, di cihên wan de Ereb hatin bicihkirin. Dîsa di dema hatina îslamê de beşeke eşîrên Kurd ji ber êrişên îslamê ji devera Hewreman revîn çûn Xorezmê û li wir Mirîtiya Gor avakiribûn, ku dû re vegeriyan û beşeke wan li Dêrsimê bi cih bûn.
Di dema şerê di navbera Yavuz û Şah Îsmaîl de bi deh hezaran Kurd bi darê zorê hatin derbider kirin. Herwiha bi hatina rûsan, piştî komkujiyên li Kurdistanê beşeke mezin Kurd bi darê zorê ji cih û warên wan hatin qetandin û derbiderkirin. Heta, piştî komkujiya Dêrsimê Kurdên Çorimê (Bêşkiz Sungurlu) Sirgûnê Tekîrdagê kirin. Di her demê de Kurdên dihatin derbiderkirin /sirgûnkirin, bê destûr nedikenên ji herêmên dagirkeran ew lê dabûn bicihkirin, biqetiyana. Yanê ev bi darê zorê koçberkirin li hin cihan bi cihkirin, tev de formên cûda yên rezervatan e.
Rezervatên Kurdên Sovyetê
Piştî di bin perê dewleta Sovyetê de dewleta Ermeniyan (li pey komkujiya Ermeniyan bi rengekî navdewletî wek rezervasiyoneke dilxweşkirina Ermeniyan) û dewleta Azarbeycanê ku piraniya şêniyên wê Kurd bûn, lê ji ber têkiliyên Sovyetê yên bi Tirkiye û Îranê re û her wiha şêlavî, fesadî û Sextekariya partiya Kominîst ya Azerbeycanê „Komîseriyata Konseya Gelan“ roja 17 kanûna 1936 di bin biryar bi hêjmara 2123-420 an biryara sirgûna Kurdan da. Piştê wê ev biryar bi aliyê NKVD ê ve roja 8 mijdara sala 1937 de hate erêkirin, li ser bingehê vê biryarê bi sedhezaran Kurd ji cih û warên wan kirin, bi kotek û dijmirovahiyeke hovane di rezervatên li Kazakîstan, Kirgizîstan û Özbekîstane ji bo wan hatibû veqetandin de hatin bi cih kirin. Di rêyan de bi dehhezaran ji nexweşî û birçiyan mirin. Di sala 1944 an de jî Kurdên Gurcistane û yên Naxcivanê hatin koçberkirin. Ew jî di rezervatên welatên asyayî de hatin bi cih kirin.
Rezervata ku niha dixwazin bi Kurdan bidin pejirandin
Hêzên cihanê, piştê berxwedan û xwe bi hêza xwe bi tevahiya cihanê pejirandindayîna Kurdan, hewl didin ku di mijara Kurd û Kurdistanê de anegorî berjewendiyên xwe, bi biryar û dizaynekê rovîyane bigîhîjinin encamekê. Lê ne encameke rizgarî û serxwebûna tevahiya Kurdistana ku bi awayê Kurd dixwazin, bes tenê û tenê dîzayneke li gorî berjewendiyên sedan salên siberojê yên hêzên desthilatdar yên navdewletî bi Kurdan pejirandindayîn bingeh tê girtin. Hima mirov tenê li helwesta serkariya Alman ya bi dijminahiyeke tund nêzîkê rêxistinên, bakur, Rojava û Rojhilat dibe û qaşo dostaniya wê ya ji bo Başûr binirxîne jî, vê rastiyê dibîne.
Wer xuya ye ku li ser mînaka Ermenîstanê radiwestin. Mînaka Ermenîstanê minakeke taybet û xwerû ye, divê em li ser vê mijarê bi kûrahî bifikirin. Ev mînak çi ye, çawa ye? Di peymana Sevrê de, her çendî hêjmara Ermeniyan ya li Kilikyayê (Edene û hawîrdor) ji ya li Kurdistanê pir pir zêdetir jî bû, rewşenbîriya wan li Kilikya û Stenbolê bû, nexşeya Ermenîstaneke beşeke Kurdistanê jî werdigirt hat pêşkêş kirin û pejirandin. Piştê jenosîda 1915, ango komkuijiya Ermeniyên li Anatolya, xwerû li Kilikya û Kurdistanê bi rezervatek di rengê eyaletekê de ku xwedan awa û rengeke dewletî ye hate pejirandin. Bi rêya wê qaşo bi navnetewî birîna gelê Ermenî bi awayekî kewandibin, ev wek dilopek ava li ser kefirî li ber tavê sorbûyî bi Ermeniyan dan pejirandin. Wan ev pejirandibin, nepejirandibin, ev jî rastiyekê ye ku niha li cihanê deng û daxwaziyên gelên Ermenî tenê di fetisandineke navxweyî de maye. Bi êrişên serkariya Azarbecanê yên vê dawiyê di bin çavderiya cihanê de pêk hat, ew hêviyên Ermeniyan hineke din fetisand. Ev rewşa dîzaynkirina mijara Ermeniyan di berjewendiyê dewleta Tirkiye ya ku projeyeke Îngîlîz e û Îranê de jî bû. Divê em vê mijarê hûr bikolin û bi kûrahî li ser rawestin.
Jenosîda li ser Kurdan ne fermî jî be, êdî bi navnetewî tê nasîn. Lê hêjayê gotinê ye ku mirov bêje; hemû hêzên cihanê hima bigire di her dem û pêvajoyî de di nava bêdengiyê de li komkujiyên li dij Kurdan sêr kirine û ti car dengeke gur dernexistine. Gelek pisporên navnetewî di wê baweriyê de ne ku îslamîstên bi navê Daîş jî ji bo ji nû ve dîzaynkirina Rojhilata Navîn û her wiha bi awayekî tepisandina birîna Kurdistanê projeyeke navdewletî ye. Bi taybetî jî berxwedana hêza gelê Kurd ya li dij îslamîstên di rengê Daîşê de li berjewendiyên hin hêzên cihanê nehatibe jî, bi qehremaniyeke efsanevî li tevahiya cihanê olaneke hê ji jenosîda Ermeniyan mezintir veda. Vê jî ji neçarî di hinek waran de hêzên navdewletî hetaradeyekê hejand. Pêşketinên li bazarê li biryarên wan ên li odeyên kozmîk nehat. Lema niha hewldanên bi awayê mînaka Ermenîstanê mijara Kurdan bi çend eyaletên di forma rezervatekê de dizaynkirin heye. Yan jî bi awayekê vê hîs dikin.
Em refleksên dagirkerên Tirk dizanin. Peyva „Kurd û Kurdistan“ wek kodeke veciniqîn û tirsê di bîra wê ya dewletî û netewî de rûniştiye. Dema Amêriqayê li Iraqa Saddam xist, dewleta Tirk ji ber vê refleksê, destûra bikaranîna baregeha Încirlîkê neda. Piştî li piraniya welatan bi fermana NATO yê PKK wek tevgereke terorîst hate nîşandan, dewleta Tirk hetanî Radeyekê hat îknakirin, Ji bo ku bikanin vê têgîhîştinê di bîra dewleta Tirk de baş bidin rûniştin, birêz Abdulah Ocalan girtin û radestê wê kirin, heta Serokwezîrê demê Ecevîtê li hember vê rewşê metal mabû gotibû: „Em nizanin ka ji bo çi Abdullah Ocalan radestî me kirin!“ Lê li pey re ew bi bêdilî jî be, hetanî pîleyekê ji bo cihekî wek sembolîk hatî veqetandin, yan jî rezervat hate îknakirin. Lema her çendî rêberên Başûr hemwelatiyê wan jî nebûn, pasaport jî dan Gorbihuşt Talabanî û birêz Mesut Barzanî. Ango ev di dîroka Tirkan de tişteke nû bû. Ew di mijara Rojava de jî bi destûra dagirkirina hin parêzgehên Rojavaye Kurdistanê weke Efrîn,Carabûlûs, Serêkaniyê dayînê, hate xurt kirin. Her wiha li Başûr destûra hin baregehên leşkerî avakirinê jî dan dagirkerên Tirk, (mîna ku ji wan re bêjin; „di rezervatê me de qereqolek hebû, em di vê rezervata Kurdistanê de destûra baregehê didin we, hûn hê çi dixwazin?) eger Amêriqayê destûr neda giyana dewleta tirk hesin jî ba nedikanî û bi ve re ji bo rezervateke bi navê Kurdan gav bi gav hate razîkirin.
Eger di cihê navê Kurdistan de têgînên weke „Soranîstan,“ yan jî „Behdînanîstan“ bihata bikaranîn, dikanîbû hê zûtir jî bihata razîkirin. Ango dewleta Tirk êdî hetanî radeyekê ji Kurdistaneke yan jî nîv dewleteke derê sînorên xwe yên fermî re amadeye, yan jî ji bo vê hatiye amadekirin. Mirov dikane dijminahiya Tevgera Bakur ya li welatê Ewropayê jî di vê çarçoveyê de binirxîne. Mînaka balkêş: Kuştina Olaf Palme de tewanbarkirina PKK ê, her wiha di komkujiya Parîsê (Sarya, Rojbîn, Ronahî) de Sîxwiriya Tirk, Alman û Fransiz bi hev re tevgeriyan yan jî ji kirinên sîxwiriya Tirk re çav girtin, li gel wê li Parîsê Rêveberiya Rojava ya ji çavkaniyên nêzê tevgera bakur jî di qesrê de pêşwazî kirin, ku ev pêşwazîkirin ji bo dagirkerên Tirk jî nebû pirsgirêkeke mezin, nîşana vê ye. Bi dîtina min, hewldanên lihevanîn ENKSê û Rêvebiriya Rojava jî hetanî radeyekê gaveke girîng a ji bo bi Tirkan pejirandindayîna Rezervatek bi navê Kurdan e. Lewre têkiliyê wan û ENKSê tê zanîn û gelek aşîkar e.
Xuya ye, êdî hemû aliyên dagirkerên Tirk hê di hin waran de bi guman jî bin, ev proje pejirandine, lê ji bo bi tevahî bawer bikin ku ev pirojeya navdewletî tenê bi rezervateke wiha fetisandina Kurd û Kurdistanê ye, bi her awayî hewl didin ku vê pirojeyê di mejiyên Kurdan de jî bidin rûniştin. Dem bi dem vê bi devê kesên di resmiyeta ji der ve xuya dike de, didin bilêvkirin.
Mînak:
R. T. Erdogan ji bo Kurdên bakur yên peyva „Kurdistan“ bikartînin, çend caran bi gefxwarinî wiha gotibû: „Bunlar o kadar Kürdistan meraklısıysa Kürdistan Irak'ta, oraya gitsinler!“ (Eger evana ewqas hewesdarên Kurdistane ne, Kurdistan li Iraqê ye, bila biçin wir!“
R. T. Erdogan çend caran jî bi retorîka xwe ya ji rawîşta erkdarê dewletê bûyînê der, bi awayê gefxwarin û çêrkirinê got: „Kürdistan özlemi olanlar defolsun Kuzey Irak'a gitsinler“ (Kî bi hewesiya Kurdistanê dijî, bila biqeşite, biçe Bakurê Iraqê)
Erdogan û rayedarên dewleta Tirk ên din van gotinên gefxwarinê ne tenê li dij Kurdan, her wiha bi van gefxwarinan tirsa giyana xwe tîne bîra hêzên navdewletî jî. Çawa ku bêje; „Ka Kurdistan tenê Bakurê Iraqê bû ev jî çi ne.?“ Hêzên Navnetewî jî ji bo hokirinê di ber dilê wan re diçe, lewra kedîkirina gur û hirçan ne hêsan e.
Berteka dagirkerên Tirk li hemberê wê pûla ku wêneyê Papa di nava nexşeya Kurdistanê de nîşan dide jî, nîşaneya tirsa vê projeyê dide dest. Wezareta wan a karê derve ji ber tirs û refleksa giyanî ya hê nehatiye melisandin, geflêxwarinnameyeke wiha belakir:
„Hin rayedarên „Rêvebiriya Herêma Bakurê Iraqe (RHBI)“ yên ji çîzê derketine (xetê bihurîne) vê ziyareta Papa ji bo xewnên xwe yên vala yên li ser xaka welatên cîran derbirine. Ev armancên wiha xiniz bi çi ruxandineke têkçûnê gihiştine encamê, yên herî baş dizanin jî dîsa saziyên RHBI ne. Em bi rikî li bendêne ku Berpirsiyarên saziyên RHBI vê tewanê sererast bikin û bi gotinên zelal ragîhînin bala giştî.“
Ayetullahên an jî dewleta Îranê jî li hemberê vê pûla wêneyê Papst ya di nava nexşeya Kurdistanê de bertekek weke berteka Tirkiyê nîşan da û gef li rayedaren başûr xwarin. Eh rayedarên Iraqê jî ji wan wêrekî hilda û çend gotin gotin.
Ev bertekên dagirkeran tê wê wateyî: Heyyy! Rayedarên li Hewlêrê!.. Vê ji bîr nekin; „em dikanin we weke statuyekê xwerû bipejirînin, lê, lê divê ne Kurdistana di xewnên we de, tenê û tenê pêkhatineke wiha ya li Bakurê Iraqê. Bes divê her Kurd vê di mêjiyê xwe de bi cih bike. Hele ev pêkhateya li Bakurê Iraqê ti car nekeve nava hewldan şaş yên bi vî rengî!...“
Bi gotineke kurt û Kurmancî dixwazin vê bi hemû Kurd û saziyên bi navê Kurdan tevdigerin, yan jî ditekoşin, bidin pejirandin. Daku bikanin wê refkesa tirsê ji ser xwe bavêjin.
Hetani çi radeyî ev proja rezervat di mêjiyan de dane rûiştin.
Dema mirov li medya civakî dinêre, nivîsên rayedarên kom û partiyên salên heftêyê dixwîne, heman der û doran bi çaveke lêkolînerî û zanistî guhdarî dike, dibîne ku her kesê ku qaşo behsa Kurdistanê dike, tene behsa Hewlêr û Behdînan dike. Bêguman ew der jî Kurdistan e, lê Kurdistan ne tenê ew der e. Mînak: „Ez îsal çûm Kurdistanê!“ Ezê biçim welêt û ji wir derbasê Kurdistanê bim! Û û!“ Yanê gav bi gav di mêjiyan de dane rûniştin. Em bê ku rasterast navan bidin, tenê tîpên serê navan binivîsin. Ji wan hinan:
Kurdistan li Kuderê ye?
Dema dagirker rê bidin têgihîştina mejî, dibe kareseta herî mezin û têkçûn. Çend Mînak:
Kes I.  (H. B. C)
 – Ez îsal çûm, heftekê li Antalyayê mam, ji wir çûm Amadê, piştî çend rojan, li ser Sîlopiyê re derbasê Kurdistanê bûm.
Kes II. (O. Bavê S.)
 – Ez jî li ser Beyrûtê re çûm Qamişlo, min hefteyek xwe li wir derbas kir, li ser Sêmalkan re derbasê Kurdistanê bûm.
Kes III. (M. K. Xa...)
 – Ez bi balafirê çûm Suleymaniyê, hefteyekê li wir mam, pişt re derbasê Kurdistanê bûm!
Kurt û Kurmancî Dewleta Tirk bi rêya Troleran, Kurdan ji bo rezervatistanekê wek ya çermsoran amade dike.
Çavkanî:
Lêkolînên min yên di derbarê rezervatên Çermsoran de
Cavdêrî û lêkolînên min yên li ser medya civakî
Nirxandinên min yên li ser medya civakî û kovaran de
Lêkolînên min ên ji bo romana „Neviyê Aştiyago Gaumada“
Herodot „Hystoria“
https://welt-der-indianer.de/indianer-heute/reservation/
Bedirxan, Ezîzê Ziyo (2010). Kızıl Kürdistan. Pêrî Yayınları. ISBN 9789759010560.
Can, Hüseyin (2017). Stalin ve Kürtler. İstanbul: Ceylan Yayınları. ISBN 978-975-2416-07-9.
Aegleton, William (1989). Mehabad Kürt Cumhuriyeti 1946. Komkar Yayınları.
Can, Hüseyin (2005). Sosyalist Sovyetler Birliği'nde Kürtler. Pêri Yayınları. ISBN 9789759010249.
Peyrat, Etienne Forestier (2019). 1940'ladan 1980'lere Kürtlere Yönelik Sovyet Dış Politikası ve Sovyet Kürt Aktivizmi (PDF). Kürt Tarihi, 38. ISSN 2147-2491.
Taels, Herman (1997). Eski Sovyetler Birliği'nde Kürtler (1927-1994). Pêri Yayınları. ISBN 975824552X.
Înstîtuta Kurdî ji bo Lêkolîn û Zanistî li Almanyayê
[1]
Bu makale (Kurmancî - Kurdîy Serû) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Bu başlık 457 defa görüntülendi
HashTag
Kaynaklar
[1] İnternet sitesi | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://www.amidakurd.net/ - 04-10-2023
Bağlantılı yazılar: 6
Yayın tarihi: 12-03-2021 (3 Yıl)
Belge Türü: Orijinal dili
İçerik Kategorisi: Kürt Davası
İçerik Kategorisi: Makaleler ve röportajlar
Özerk: Kurdistan
Yayın Türü: Born-digital
Teknik Meta Veriler
Ürün Kalitesi: 99%
99%
Bu başlık Aras Hiso tarafından 04-10-2023 kaydedildi
Bu makale ( Sara Kamele ) tarafından gözden geçirilmiş ve yayımlanmıştır
Bu başlık en son Sara Kamele tarafından 04-10-2023 tarihinde Düzenlendi
Başlık Adresi
Bu başlık Kurdipedia Standartlar göre eksiktir , düzenlemeye ihtiyaç vardır
Bu başlık 457 defa görüntülendi
Bağlantılı dosya - Sürüm
Tür Sürüm Editör Adı
Fotoğraf dosyası 1.0.141 KB 04-10-2023 Aras HisoA.H.
Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır
Kısa tanım
“ÇOĞUNLUK İKTİDARI VE AZINLIK DİRENİŞİ: TÜRKİYE’DE KÜRTÇE DİL HAKKI” Milliyetçiliğe karşı dönüştürücü direniş Söyleşi
Biyografi
Kemal Astare
Kütüphane
Kürt-Ermeni Coğrafyasının Sosyopolitik Dönüşümü (1908-1914)
Resim ve tanım
Erbildeki Patlama 19 kasım 2014
Biyografi
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Biyografi
JAKLİN ÇELİK
Biyografi
Nesrin Uçarlar
Kısa tanım
Hamidiye Alayları ve Kürdler
Biyografi
Vedat Türkali
Biyografi
İbrahim Küreken
Resim ve tanım
1905 Mardin
Kütüphane
GEZİ İSYANI
Kısa tanım
VİRANŞEHİR AŞİRETLER TARİHİ VE MILLANLAR
Biyografi
AHMET KARDAM
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
Resim ve tanım
Mardin 1950 hasan ammar çarşisi
Biyografi
Reşan Çeliker
Kısa tanım
Süleymaniye'de tarihi keşif: Lolo Krallığına ait saray kalıntıları bulundu
Kütüphane
İRAN'DA SİLAHLI MÜCADELE
Kısa tanım
'Kürdistan Fedaisi' Muşlu Hilmi Yıldırım
Kütüphane
Koçgiri İsyanı Sosyo-tarihsel Bir Analiz
Biyografi
Pervin Çakar
Biyografi
MEHMET EMİN SEVER

Gerçek
Kısa tanım
VİRANŞEHİR AŞİRETLER TARİHİ VE MILLANLAR
07-06-2024
Sara Kamele
VİRANŞEHİR AŞİRETLER TARİHİ VE MILLANLAR
Kütüphane
DERSİM\'İN İMDADINA GİDEN KÜRDİSTAN FEDAİSİ MUŞLU HİLMİ YILDIRIM
08-06-2024
Sara Kamele
DERSİM\'İN İMDADINA GİDEN KÜRDİSTAN FEDAİSİ MUŞLU HİLMİ YILDIRIM
Kütüphane
İRAN\'DA SİLAHLI MÜCADELE
08-06-2024
Sara Kamele
İRAN\'DA SİLAHLI MÜCADELE
Kütüphane
DAVA ADAMI
09-06-2024
Sara Kamele
DAVA ADAMI
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
09-06-2024
Sara Kamele
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
Yeni başlık
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
09-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
İRAN\'DA SİLAHLI MÜCADELE
08-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Kürt-Ermeni Coğrafyasının Sosyopolitik Dönüşümü (1908-1914)
08-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Koçgiri İsyanı Sosyo-tarihsel Bir Analiz
01-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
GEZİ İSYANI
01-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Musul Sorunu ve NASTURÎ İSYANI
01-06-2024
Sara Kamele
Biyografi
Nesrin Uçarlar
01-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Lozan barış antlaşması (14-07-2023)
20-05-2024
Rapar Osman Ozery
Biyografi
EVDIREHÎM REHMÎ HEKARÎ
23-04-2024
Rapar Osman Ozery
Biyografi
AHMET KARDAM
20-04-2024
Rapar Osman Ozery
Istatistik
Makale  518,382
Resim 105,517
Kitap PDF 19,422
İlgili Dosyalar 97,451
Video 1,395
Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır
Kısa tanım
“ÇOĞUNLUK İKTİDARI VE AZINLIK DİRENİŞİ: TÜRKİYE’DE KÜRTÇE DİL HAKKI” Milliyetçiliğe karşı dönüştürücü direniş Söyleşi
Biyografi
Kemal Astare
Kütüphane
Kürt-Ermeni Coğrafyasının Sosyopolitik Dönüşümü (1908-1914)
Resim ve tanım
Erbildeki Patlama 19 kasım 2014
Biyografi
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Biyografi
JAKLİN ÇELİK
Biyografi
Nesrin Uçarlar
Kısa tanım
Hamidiye Alayları ve Kürdler
Biyografi
Vedat Türkali
Biyografi
İbrahim Küreken
Resim ve tanım
1905 Mardin
Kütüphane
GEZİ İSYANI
Kısa tanım
VİRANŞEHİR AŞİRETLER TARİHİ VE MILLANLAR
Biyografi
AHMET KARDAM
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
Resim ve tanım
Mardin 1950 hasan ammar çarşisi
Biyografi
Reşan Çeliker
Kısa tanım
Süleymaniye'de tarihi keşif: Lolo Krallığına ait saray kalıntıları bulundu
Kütüphane
İRAN'DA SİLAHLI MÜCADELE
Kısa tanım
'Kürdistan Fedaisi' Muşlu Hilmi Yıldırım
Kütüphane
Koçgiri İsyanı Sosyo-tarihsel Bir Analiz
Biyografi
Pervin Çakar
Biyografi
MEHMET EMİN SEVER
Klasörler (Dosyalar)
Kütüphane - İçerik Kategorisi - Siyasi Kütüphane - Lehçe - Türkçe Kütüphane - PDF - Evet Kütüphane - Belge Türü - Orijinal dili Kütüphane - Birden çok kez yayınlandı - Evet Kütüphane - İçerik Kategorisi - Tarih Kütüphane - Özerk - Türkiye Kütüphane - Şehirler - Ankara Kütüphane - Yayın Türü - Basılı Kütüphane - İçerik Kategorisi - Edebi

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| İletişim | CSS3 | HTML5

| Sayfa oluşturma süresi: 0.563 saniye!