Kütüphane Kütüphane
Arama

Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır


Arama Seçenekleri





Gelişmiş Arama      Klavye


Arama
Gelişmiş Arama
Kütüphane
Kürtçe isimler
Olayların kronolojisi
Kaynaklar
Tarih
Kullanıcı koleksiyon
Etkinlikler
Yardım iste
Kurdipedi yayınları
Video
Sınıflamalar
Olayla ilişkili konu
Öğe kaydı
Yeni başlık kaydı
Görüntü gönder
Anket
Yorumlar
İletişim
Ne tür bilgilere ihtiyacımız var!
Standartlar
Kullanım Koşulları
Ürün Kalitesi
Araçlar
Hakkında
Kurdipedi arşivcileri
Bizim hakkımızda makaleler!
Kurdipedia'yı web sitenize ekleyin
E-posta Ekle / Sil
Ziyaretçi istatistikleri
Makale istatistikleri
Font Çevirici
Takvim - Dönüştürücü
Yazım Denetimi
Sayfaların dil ve lehçeleri
Klavye
Kullanışlı bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
Diller
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Benim Hesabım
Oturum Aç
Destek verme
Şifremi unuttum
Arama Öğe kaydı Araçlar Diller Benim Hesabım
Gelişmiş Arama
Kütüphane
Kürtçe isimler
Olayların kronolojisi
Kaynaklar
Tarih
Kullanıcı koleksiyon
Etkinlikler
Yardım iste
Kurdipedi yayınları
Video
Sınıflamalar
Olayla ilişkili konu
Yeni başlık kaydı
Görüntü gönder
Anket
Yorumlar
İletişim
Ne tür bilgilere ihtiyacımız var!
Standartlar
Kullanım Koşulları
Ürün Kalitesi
Hakkında
Kurdipedi arşivcileri
Bizim hakkımızda makaleler!
Kurdipedia'yı web sitenize ekleyin
E-posta Ekle / Sil
Ziyaretçi istatistikleri
Makale istatistikleri
Font Çevirici
Takvim - Dönüştürücü
Yazım Denetimi
Sayfaların dil ve lehçeleri
Klavye
Kullanışlı bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Oturum Aç
Destek verme
Şifremi unuttum
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Hakkında
 Olayla ilişkili konu
 Kullanım Koşulları
 Kurdipedi arşivcileri
 Yorumlar
 Kullanıcı koleksiyon
 Olayların kronolojisi
 Etkinlikler - Kurdipedia
 Yardım
Yeni başlık
Kütüphane
Şehrimiz Mardin
15-06-2024
Sara Kamele
Biyografi
Erik-Jan Zürcher
09-06-2024
Rapar Osman Ozery
Kütüphane
Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika
09-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
1920\'den Günümüze Türkiye\'de Toplumsal Yapı ve Değişim
09-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
09-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
İRAN\'DA SİLAHLI MÜCADELE
08-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Kürt-Ermeni Coğrafyasının Sosyopolitik Dönüşümü (1908-1914)
08-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Koçgiri İsyanı Sosyo-tarihsel Bir Analiz
01-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
GEZİ İSYANI
01-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Musul Sorunu ve NASTURÎ İSYANI
01-06-2024
Sara Kamele
Istatistik
Makale  518,496
Resim 105,194
Kitap PDF 19,480
İlgili Dosyalar 97,495
Video 1,394
Mekanlar
Kürdistan Coğrafyası
Kısa tanım
VİRANŞEHİR AŞİRETLER TARİHİ...
Kütüphane
DAVA ADAMI
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık P...
Kütüphane
Kapitalizm, Yoksulluk ve Tü...
Pîroziya rengê pîroze
Kurdipedia, bilgilerimizi arşivleyen en büyük projedir.
Grup: Kısa tanım | Başlık dili: Kurmancî - Kurdîy Serû
Paylaş
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Değerlendirme
Mükemmel
Çok iyi
Orta
Kötü değil
Kötü
Favorilerime ekle
Bu makale hakkında yorumunuzu yazın!
Öğenin tarihçesi
Metadata
RSS
Seçilen konunun resmini Google'da arayın!
Seçilen konuyu Google'da arayın.
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Pîroziya rengê pîroze

Pîroziya rengê pîroze
=KTML_Bold=Pîroziya rengê pîroze=KTML_End=
Qendîl Şeyxbizînî

Reng bi awayên cur bi cur tîrêjên standin û dana rûyên tiştan in. Ev tîrêj dema dikevin çavan, çav awayên wan tîrêjan ji hev cuda dikin, her yek û bi awayekî taybet û cuda ku jê re dibêjin reng.
Reng peyveke resen û sagîn a kurdî ye ku hezaran sal in ji dapîr û bapîran ji me re maye. Peyva rengê vedigere protoîranî ‘ra(a)j’ anku ‘renj’ ê. Di Avestaya Kevin de ‘aranjanam’ anku ‘arrenjenam’e lê bi awayê ‘haraanzanaum’ anku ‘harrenxenawm’ê jî kara ye di wateya ‘arasîn, xemlandin’ê de. Di pehlewanî de ‘rng’ û ‘reng’e. Her wiha ‘brng’ an ‘ebreng’ê jî di wateya ‘bedew, narîn’ê de. Helbet peyva ‘reng’ê ketiye gelek zimanên din ku ji ber dirêjbûna mijarê naxwazim amaj bidim hemûyan.
Reng di warê wate û mebestan de xwedî roleke mezin in. Di warên fizîkî û kîmyayî de, di warên xwezayî û jîndeyî de, di warên ziman û çandî yd. de jî reng roleke mezin dibîne. Bi taybet di zimanê kurdî de ku zengîntirîn zimanê cîhanê ye di warê reng û cureyên rengan de. Ferhenga Pazarê ji amadekariya Seher Moezî zêdetir ji 74 hezar navê rengên kurdî di xwe de dihewîne. Ev ferheng mezintirîn ferhenga rengan e li ser asta hemû cîhanê ku di zimanekî de(zimanê kurdî) zêdetirî heftê û çar hezar navan tenê yên reng hebin.
Xencî wê kurdî bo gelek wate û mebestan sûd ji rengan werdigire û mebestên xwe pê derbêj dike. Weke mînak: ‘rengzer, rûreş, rûspî, rûzer, rûsor, destşîn, destkesk, dilreş, dilspî, destrengîn, keskesor, rengal, rengereng, reng û reng, hemereng, rîspî(bo mêr), serspî (bo jin), destspî yd.. Reng rol di awayên mirovan li cîhanê de jî dibîne û em bi reng jî dikarin nasnameya mirovekî bi hêsanî nas bikin. Her wiha reng roleke sereke dibîne di cudabûna awayên heşî, ajal û mirov û tiştan jî. Xeyn ji wê reng weke guzariştê jî di cîhanê de roleke mezin dibîne her weke ‘rengê spî, rengê aştî, pakî, bêsûcî û valahiyê ye, rengê reş rengê desthilat, xem, wêrekî û nîhaniyê ye, rengê şîn rengê tenahî û xem, îcat û aramiyê ye, rengê sor rengê evînî û hezgîniyê ye, rengê penbe rengê xeyalî û nazikiyê ye, rengê kesk rengê bext, selametî, dexesî û xwezayê ye, rengê mor rengê saman, şahane, nîhan, xeyalê ye, rengê zer rengê hermî, ronahî, enerjî, balkêşiyê ye, rengê narincî(portuqalî) rengê enerjî, bextewerî, balkêşî, peroşiyê ye, rengê qahweyî, rengê xweza, hêz, parêzî, tehayî yd..’ Heta kurd sembol û pîrozweriya xwe jî bi reng tabîr û guzarişt dike ku ‘kesk û sor û zer’in. Helbet xeyn ji wan mijarên ku me li amaje pê dan, gelek reng û cureyên reng hene di çand û baweriyên kurdan de xwedî pîrozî, giringî, mîsyon û wateyên xwe ne ku yek ji wan rengê ‘Pîroze’ye. Rengê pîroz ji nav û navlêkirina wî re xuya dike ku ji bo kurdan çiqas taybet an jî pîroz e.
Etîmolojiya peyva rengê pîroze
Rengê pîroze rengekî kesk û meylen şîn û tev li hinek rengê zer e. Peyva navê pîrozeyê vedigere zimanê pehlewanî ‘pîroçek an pîrozek’ê ku dû re zimanê nû yê kurdî de bi jêçûna ‘k’ê dawîn weke pîrozeyê derbêj bûye. Di latînî de ku weke navê zanistî hatiye diyar kirin ‘lazolî’ yan jî ‘lapîs lazolî’ye. Lapîs anku kevir û lazolî jî weke rengê şîn ê pîroze ye. Her wiha lapîs ji kevirên nîtratî yên zîvîn re jî tê gotin ku di çaxên navîn de dihat hûrkirin bo dermankirin û jêbirina balûke û werimîna birînên çermê yan jî ji bo teraxûmên çavî, ji ber ku bekterîkuj e. Ji bilî wê, ew kevir ji demên kevn de ji bo xeml û bedewiyê hatiye bikaranîn. Tiştekî giring heye divê em behs bikin ew jî, di gelek zimanan de navê hin rengan tune ye, bi taybetî rengê ‘şîn’. Di çendîn zimanan de navê asiman û rengê şîn an jî navê rengê şîn û kesk yek nav in, yan jî bi pêşgir û paşgirekê nav ji hev tên cudakirin. Xencî ku navên ‘kesk û şîn’ gelek caran li şûna hev tên, di rastî de peywendiyeke xurt jî di warê taybetîbûn, mîtolojî, wate, raman û çandî de heye, heta di nava çand û baweriyên kurdî de jî.
Rengê pîroze navê xwe ji kevirê ku bi latînî jê re dibêjin ‘lapîs’ digire. Wî kevirî ji berê ve bo gelek mebestan hatiye bikaranîn mîna ‘derman, xeml û dûrketin ji xirabiyê’ sûd jê girtine. Ji bo gelek cureyên xişil, xelm, niqêm, tac, destxencer û kelan yd.. hatiye bikaranîn. Ji aliyekî din de sihir ku tiştekî diyar bûye di kevin de û bi taybet di baweriya Mîtrayî de, her du rengê pîroze û rengê şîn xwedî roleke mezin bûne. Bi taybetî di mîtolojî û efsaneya cîhana diyar û cîhana nediyar de, pencere û deriyên malê ku nîşana xêr û bêxêriyê ne, rengkirina pencere û deriyan bi rengê pîroze yan şîn, heman mentalîta xêr anîn û dûrketin ji nbêxêrî û xezebê ye. Rengê pîroze weke ji navê xwe re xuya dike ku di çand û baweriya kurdî de pîroz bûye ji hezaran sal berê, em vê taybetmendiyê li Hewraman, kela Hewlêrê û herêmên Loristanê zêdetir berçav in ku pencere û taqên xwe tev dikin rengê pîrozeyê ev jî weke pîroz û derwazeya ronahî û tîrêjên rojê ku sembol û pîrozwera kurdî ye. Kurd ji Zagros, Toros û Mezopotamyayê ku bi hezaran sal berê ye, baweriya xwe li ser fikir û felsefeya mêhr û mîtrayiyê ava kiriye ku dû re heman fikir û felsefe weke ol û rêbaz belavê dinyayê bû bandora xwe li ser çand û baweriyên gelek welatên weke Çîn û Japonyayê, Yewnan, Ewrope û welatê Misirê daniye. Rengê pîroze jî ku di nava kurdan pîroz bûye, rengê bawerî û hêza dûrketin ji nezer, ehrîmanî û tawanê bûye. Ta niha jî hemû pencere û piraniya deriyên li Hewramanê, Loristanê û kela Hewlêrê û gelek keleh û warên kevnar, bi rengê pîroz û şîn têne reng kirin.
Di zimanê kurdî de cureyên pîroze
Pîroze amal, pîroze bam, pîroze baw-î, pîroze beş, pîroze reng, pîroze şêwe, pîroze şîn, pîrozeyî, pîroze baxtkirdê, pîroze baz, pîroze çirûsk, pîroze bor, pîroze mat, pîroze boz, pîroze rengdar, pîroze bêgerd, pîroze pirşengdar, pîroze pir reng, pîroze tar, pîroze tund, pîroze terze, pîroze têr, pîroze tûj, pîroze ciwan, pîroze çîr, pîroze xam, pîroze xum, pîroze xweş, pîroze xest, pîroze xem, pîroze dij, pîroze dexş, pîroze dûd, pîroze dêz, pîroze çûyî, pîroze roşen, pîroze rûn, pîroze sard, pîroze germ, pîroze zîv, pîroze şad, pîroze jak, pîroze sade, pîroze şêlû, pîroze ferîk, pîroze tune, pîroze kal, pîroze kirêt, pîroze veker, pîroze kiz, pîroze kos-kews, pîroze girtî, pîroze girj, pîroze gul, pîroze geş, pîroze gen, pîroze lêl, pîroze mirde, pîroze xemrî, pîroze waz, pîroze rengîn, pîroze zilkedar, pîroze zerd, pîroze zelal, pîroze jengar, pîroze saf, pîroze samal, pîroze spat, pîroze sist, pîroze soxt, pîroze sivik, pîroze sewz, pîroze sîs, pîroze şêl, pîroze şeng, pîroze katran-î, pîroze kew, pîroze giran, pîroze gurdar, pîroze gilav, pîroze ger, pîroze gewz, pîroze nehez, pîroze next, pîroze nexşîn, pîroze neman, pîroze nîvreng, pîroze nepuxt’ yd… Evne pajek in ji rengên pîroze lê bi hinek rewşên cuda yan jî gelek mebestên cuda tên bikaranîn.
Bandora rengê pîroze
Bi giştî rengê pîroze bi riya çand û baweriya kurdî yan li derveyê wê, di nava gelek çand û baweriyên din de eger pîroz û tabet jî nebe wek li ba kurdan heye lê xwedî giringî ye. Ji mêjîn de rengê pîroze li kêleka rengê şîn bi hev re du hêmanên sereke bûne di gelek warên selametî, pakî, parêzî û pîroziyê de. Rengê pîroze di nava çanda ewropeyî û yewnaniyan de xwedî pîvaneke, di gelek xemlên koşk û seray an jî estetîk û eksewarên şah û keyan de weke rengekî diyar roldar bûye.
Têbînî: Pîroze navê cure firendeyeke ku jêre Hûma’yê jî tê gotin, wê/wî firendeyî li gor mîtolojiya wê/wî, bi ser kî re sîber bike, ew kes dibe şah û mezin
Çavkanî: Ferhenga Pazar
[1]
Bu makale (Kurmancî - Kurdîy Serû) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Bu başlık 354 defa görüntülendi
HashTag
Kaynaklar
[1] İnternet sitesi | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://xwebun1.org/ - 21-11-2023
Bağlantılı yazılar: 5
Belgeler
Kısa tanım
Sözcükler ve ifadeler
Tarih ve olaylar
Yayın tarihi: 05-03-2023 (1 Yıl)
Belge Türü: Orijinal dili
İçerik Kategorisi: Kültür
İçerik Kategorisi: Makaleler ve röportajlar
Özerk: Kurdistan
Yayın Türü: Born-digital
Teknik Meta Veriler
Ürün Kalitesi: 99%
99%
Bu başlık Aras Hiso tarafından 21-11-2023 kaydedildi
Bu makale ( Sara Kamele ) tarafından gözden geçirilmiş ve yayımlanmıştır
Bu başlık en son Sara Kamele tarafından 21-11-2023 tarihinde Düzenlendi
Başlık Adresi
Bu başlık Kurdipedia Standartlar göre eksiktir , düzenlemeye ihtiyaç vardır
Bu başlık 354 defa görüntülendi
Bağlantılı dosya - Sürüm
Tür Sürüm Editör Adı
Fotoğraf dosyası 1.0.1147 KB 21-11-2023 Aras HisoA.H.
Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır
Biyografi
Kemal Astare
Kütüphane
Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika
Kısa tanım
Mardin Müzesi’nin Çağdaş Müzecilik Anlayışı Açısından Değerlendirilmes
Kısa tanım
VİRANŞEHİR AŞİRETLER TARİHİ VE MILLANLAR
Kısa tanım
MARDİN MUTFAK KÜLTÜRÜNDE TARÇIN
Kısa tanım
'Kürdistan Fedaisi' Muşlu Hilmi Yıldırım
Biyografi
Reşan Çeliker
Resim ve tanım
1905 Mardin
Biyografi
Nesrin Uçarlar
Kütüphane
İRAN'DA SİLAHLI MÜCADELE
Biyografi
JAKLİN ÇELİK
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
Kütüphane
1920'den Günümüze Türkiye'de Toplumsal Yapı ve Değişim
Resim ve tanım
Erbildeki Patlama 19 kasım 2014
Kütüphane
Şehrimiz Mardin
Biyografi
Erik-Jan Zürcher
Biyografi
İbrahim Küreken
Biyografi
MEHMET EMİN SEVER
Resim ve tanım
Mardin 1950 hasan ammar çarşisi
Biyografi
Pervin Çakar
Biyografi
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Biyografi
AHMET KARDAM
Kısa tanım
MARDİN

Gerçek
Mekanlar
Kürdistan Coğrafyası
07-05-2023
Sara Kamele
Kürdistan Coğrafyası
Kısa tanım
VİRANŞEHİR AŞİRETLER TARİHİ VE MILLANLAR
07-06-2024
Sara Kamele
VİRANŞEHİR AŞİRETLER TARİHİ VE MILLANLAR
Kütüphane
DAVA ADAMI
09-06-2024
Sara Kamele
DAVA ADAMI
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
09-06-2024
Sara Kamele
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
Kütüphane
Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika
09-06-2024
Sara Kamele
Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika
Yeni başlık
Kütüphane
Şehrimiz Mardin
15-06-2024
Sara Kamele
Biyografi
Erik-Jan Zürcher
09-06-2024
Rapar Osman Ozery
Kütüphane
Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika
09-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
1920\'den Günümüze Türkiye\'de Toplumsal Yapı ve Değişim
09-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
09-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
İRAN\'DA SİLAHLI MÜCADELE
08-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Kürt-Ermeni Coğrafyasının Sosyopolitik Dönüşümü (1908-1914)
08-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Koçgiri İsyanı Sosyo-tarihsel Bir Analiz
01-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
GEZİ İSYANI
01-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Musul Sorunu ve NASTURÎ İSYANI
01-06-2024
Sara Kamele
Istatistik
Makale  518,496
Resim 105,194
Kitap PDF 19,480
İlgili Dosyalar 97,495
Video 1,394
Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır
Biyografi
Kemal Astare
Kütüphane
Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika
Kısa tanım
Mardin Müzesi’nin Çağdaş Müzecilik Anlayışı Açısından Değerlendirilmes
Kısa tanım
VİRANŞEHİR AŞİRETLER TARİHİ VE MILLANLAR
Kısa tanım
MARDİN MUTFAK KÜLTÜRÜNDE TARÇIN
Kısa tanım
'Kürdistan Fedaisi' Muşlu Hilmi Yıldırım
Biyografi
Reşan Çeliker
Resim ve tanım
1905 Mardin
Biyografi
Nesrin Uçarlar
Kütüphane
İRAN'DA SİLAHLI MÜCADELE
Biyografi
JAKLİN ÇELİK
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
Kütüphane
1920'den Günümüze Türkiye'de Toplumsal Yapı ve Değişim
Resim ve tanım
Erbildeki Patlama 19 kasım 2014
Kütüphane
Şehrimiz Mardin
Biyografi
Erik-Jan Zürcher
Biyografi
İbrahim Küreken
Biyografi
MEHMET EMİN SEVER
Resim ve tanım
Mardin 1950 hasan ammar çarşisi
Biyografi
Pervin Çakar
Biyografi
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Biyografi
AHMET KARDAM
Kısa tanım
MARDİN
Klasörler (Dosyalar)
Kütüphane - PDF - Evet Kütüphane - İçerik Kategorisi - Tarih Kütüphane - Belge Türü - Orijinal dili Kütüphane - Yayın Türü - Born-digital Kütüphane - Lehçe - Türkçe Kütüphane - Şehirler - İstanbul Kütüphane - Birden çok kez yayınlandı - Evet Kütüphane - Özerk - Kurdistan Kütüphane - Özerk - İran Kütüphane - Özerk - Türkiye

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| İletişim | CSS3 | HTML5

| Sayfa oluşturma süresi: 0.516 saniye!