لە چەند هەفتەی داهاتوودا قۆناغی دووەمی سیستەمی بایۆمەتری دەستپێدەکات، لەم قۆناغەدا جگە بەردەوامبوونی تۆمارکردن لە سیستەمی بایۆمەتری، کار بۆ میلاک و سۆشیاڵ سکیوریتی نەمبەر و توانا مرۆییەکان دەکرێت، بەڕێوەبەری جێبەجێکاری سیستەمی تۆماری بایۆمەتریش دەڵێت ئەم قۆناغە لە قۆناغی یەکەم گرنگترە و چاکسازیی زۆر لە فەرمانگەکانی حکومەتدا دەکرێت.
سەفین غەفوور، بەڕێوەبەری جێبەجێکاری سیستەمی تۆماری بایۆمەتری، بە (رووداو)ی گوت: پرۆژەی بایۆمەتری سێ قۆناغە، قۆناغی یەکەم بریتی بوو لەوەی کێ مووچە لە حکومەت وەردەگرێ، ئەمەش یەکلایی کرایەوە، زانیاری تەواومان لەسەر هەموو مووچەخۆران هەیە، دەزانین مووچەکەی چەندە و لەکوێ دەوام دەکات.
سەفین غەفوور پێیوایە قۆناغی یەکەمی بایۆمەتری ئەو بیانووەی بەغدای نەهێشت بۆ ناردنی مووچەی فەرمانبەران پێشتر بەغدا دەیگوت مووچە نانێرین، چونکە دڵنیانین لە ژمارەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان، بەڵام بەهۆی ئەو بایۆمەترییەوە دڵنیایی درا کە ژمارەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان هیچ گومانی تێدا نییە، بەغداش پارەکەی نارد.
سەفین غەفوور، وردەکاریی قۆناغی دووەمی ئەو کارە بۆ (رووداو) ئاشکرا دەکات کە بڕیارە لە چەند هەفتەی داهاتوودا دەست بە جێبەجێکردنی بکرێ ئەم قۆناغە کە ساڵێک دەخایەنێ، یەکێکە لە گەورەترین پلانەکانی چاکسازیی حکومەتی هەرێمی کوردستان، سەرجەم بڕگەکانی لەلای لیژنەکە یەکلایی بووەتەوە، سەرۆکی لیژنەکەش کە جێگری سەرۆکی حکومەتە پەسەندی کردووە، تەنیا دابینکردنی بودجە و کاتی دەستپێکردنی ماوە.
گوتیشی: قوناغی دووەمی بایۆمەتری چەند لایەنێکی لەخۆگرتووە، ئەوانیش: بەردەوامبوونی تۆمارکردن لە سیستەمی بایۆمەتری، چونکە هەر کەسێک بایۆمەتری نەبێت مووچەی پێنادرێت، ئێستا ڕۆژانە نزیکەی 50 کەس لەوانەی مۆڵەتی بێ مووچەیان وەرگرتووە و گەڕاونەتەوە، واریسی شەهید و خانەنشینان و ئەوانەی لە دەرەوە خوێندنیان تەواو کردووە، لە سیستەمی بایۆمەتری تۆمار دەکرێن.
زیاتر لە 100 هەزار کەس دوو مووچە لە حکومەت وەردەگرن، بەڕێوەبەری جێبەجێکاری بایۆمەتریش ئەم زانیارییە پشتڕاست دەکاتەوە و دەڵێت: ژمارەی ئەو کەسانەی لە سیستەمی بایۆمەتری تۆمارکراون و دوو مووچە وەردەگرن نزیکەی 105 هەزار کەسن، ئەوانە 10%ی کۆی ژمارەی فەرمانبەران پێکدێنن.
گوتیشی: لەم قۆناغەدا ئەوە یەکلایی دەکرێتەوە کە کێ یاساییە و کێ نایاساییە دوو مووچە وەربگرێ.
کۆد بۆ مووچەخۆران دادەنرێت
دروستکردنی کۆد بۆ مووچەخۆران یەکێکی دیکەیە لە بڕگەکان، جێبەجێکاری پڕۆژەی بایۆمەتری دەڵێت ژمارەیەکی بێ هاوتا بۆ مووچەخۆران درووستدەکرێت، ژمارەکە وەک سۆشیاڵ سکیوریتی نەمبەرە کە لە دەوڵەتاندا هەیە، کەسەکە لەڕێگەی ئەو ژمارەیە دەناسرێتەوە، هەر کەسێک پەنجەمۆر و گلێنەی چاوی لەلامان هەبێت ژمارەیەکی پێدەدرێت، لەمەودواش لەگەڵ ئەو ژمارەیە مامەڵە دەکەین، کە ڕەنگە بەشێوەی کارت بدرێتە کەسەکە و بۆ کاری دیکەی وەک بیمەی تەندروستی، کۆکردنەوەی باج و هەموو مامەڵەکانی دیکەش بەکاردێت، هەموو خزمەتگوزارییەک بۆ فەرمانبەر بەو ژمارەیە دەبەسترێتەوە.
هەر لە قۆناغی دووەمی بایۆمەتریدا ناوی مردووان دەسڕێتەوە و ئەو فەرمانبەرانەی گواستراونەتەوە ڕێکدەخرێنەوە، سەفین غەفوور گوتی ساڵی 2016 دەستمان بە سیستەمی بایۆمەتری کرد، لەوماوەیە خەڵک هەیە مردووە یان فەرمانگەکەی گواستووەتەوە، یان خانەنشین بووە، میکانیزمێک ئامادەکراوە بۆ چۆنیەتی گواستنەوەیان، هەروەها سڕینەوەی ناوی مردووەکانیش کە لە وەزارەتەکانی تەندروستی و داد تۆماردەکرێت، ڕێکدەخرێتەوە و لە یەک شوێن تۆماردەکرێت.
بڕگەیەکی دیکە بریتییە لە دانانی سیستەمێکی ناوەندی بۆ مووچە، وەک بەڕێوەبەری جێبەجێکاری بایۆمەتری دەڵێت کارمان لەسەر دانانی سیستەمی مووچەی ناوەندیی کردووە کە زۆر پێویستە، بەمەش دامودەزگاکان دەتوانن لیستی مووچەکانیان لەو سیستەمە ناوەندییەوە دروستبکەن.
لە بڕگەی شەشەمدا کار لەسەر بەستنەوەی دامودەزگاکان بە سیستەمی بایۆمەترییەوە دەکرێت، سەفین غەفوور بۆ ئەمەش دەڵێت چەند ئەپڵیکەیشنێک بۆ بەستنەوەی دامودەزگاکانی حکومەت بە سیستەمی بایۆمەتری دادەنرێت، بۆ نموونە کەسێک داوای مووچەیەک دەکات، دەبێت بەڵێننامەیەک بهێنێت کە مووچەیەکی دیکەی نییە، بەڵام لەڕێگەی ئەم ئەپڵیکەیشنانەوە کارەکە زۆر ئاسان دەبێت و دەتوانرێت بزانی مووچەی دیکەی هەیە یان نا؟
نەبوونی سیستەمێک بۆ بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان لەنێو فەرمانگەکانی حکومەت قەرەباڵغی و ڕۆتینیاتێکی زۆری لە فەرمانگەکان دروستکردووە، بەڵام سەفین غەفوور دەڵێت لەم قۆناغەدا ئەمەش چارەسەر دەکەن نەبوونی ناونیشانی وەزیفی لەناو فەرمانگەکاندا وایکردووە بەشێک لە فەرمانبەران دابەشکردنی کارەکەیان نەزانن، فەرمانگە هەن داوای دامەزراندن دەکەن و شوێنی دیکەش فەرمانبەری زیادی هەیە، بەپێی ئەم سیستەمە دەتوانین بەئاسانی بیگوازینەوە، بەمەش حکومەت دەتوانێت بەشێوەیەکی دادپەروەرانە پێداچوونەوە بە میلاکدا بکات و فەرمانبەران باشتر دابەشبکات.
بەڕێوەبەری جێبەجێکاری بایۆمەتری پێیوایە بەرهەمی کاری ئەم قۆناغە لە قۆناغی یەکەم باشتر دەبێت و چاکسازییەکی زۆر لە دامودەزگای حکومەتدا دەکات قۆناغی دووەمی بایۆمەتری چاکسازییەکی زۆر گەورەیە، بەتایبەت سۆشیال سکیوریتی نەمبەرەکە، کە لە دروستبوونی حکومەتی عێراقەوە نەبووە، هەروەها یەکخستنەوە و دابینکردنی میلاک بەپێی پێداویستی دامودەدەزگاکان، بایۆمەتری تەنیا بۆ ئەوەنییە بزانین کێ فەرمانبەری وەهمییە یان دوو مووچەی هەیە، بەڵکو دەستکەوتە گەورەکە پێداچوونەوەیە بە میلاک، کە دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی خەرجی حکومەت بەجۆرێک زیاتر نەبێت لە داهاتەکەی، ئەویش لەڕێگەی ئەو بودجەیەی دابیندەکرێت بۆ مووچەی فەرمانبەران و ئاوەدانکردنەوە کە لەسەرووی 84%ی بودجەی گشتییە.
گومان دەکرێت 15 هەزار خانەنشینی نایاسایی هەبن
ژمارەی ئەو کەسانەی گومان دەکرێت بەشێوەیەکی نایاسایی خانەنشینکرابن 15 هەزار کەسن، لەبارەی یەکلاییکردنەوەی ئەوانەش بەڕێوەبەری جێبەجێکاری بایۆمەتری پێیوایە ئەم ژمارەیە بەشێوەیەکی داتابەیس تەواوە، خەڵک هەبووە لەدایکبووی ساڵی 2000 یان نەوەتەکانە، مووچەی خانەنشینی وەرگرتووە، ئەگەرچی مەرج نییە هەموویان نایاسایی بن، بۆیە لەم پرۆسەیەدا ئەمەش یەکلادەکرێتەوە.
مانگانە ژمارەی فەرمانبەران کەمدەبێتەوە
بەرپرسانی بایۆمەتری پێیانوایە پرۆسەکە توانیویەتی لە قۆناغی یەکەمدا ئامانجی خۆی بپێکێت، سەفین غەفوور دەڵێت پرۆسەکە بەتەواوی کۆنتڕۆڵکراوە، هیچ مووچەخۆرێک نابێت بایۆمەتری نەبێت، ڕۆژانە ژمارەی فەرمانبەران بەشێوەیەکی سروشتی کەمدەبێتەوە، مانگانە نزیکەی 200 فەرمانبەری حکومەت کەمدەبێتەوە.[1]
#07-08-2018#