کوێر لە ئیدیۆمی کوردەوارییدا
ئەو چاوەی کەم بین و سۆما کز و نابینا بێت پێی دەوترێت: کوێر، بۆ سووک سەیرکردنیش وتراوە: کتوکۆر، ئینجا ئەو کوێرییە لە زۆر ئیدیۆم و میتافۆڕدا بەکارهێنراوە و بووە بە مایەی زمان پاراوی و شیرین (کەلام) ی و قسەی خۆش و وتەی بەپێز و گوتەی نەستەق و پەندی پێشینان، وشەکە ئەگر بخرێتە پێش یان پاشی ناو و شوێن و کەس و کەرەستە و ..تاد، دەبێتە وەسف و ئاوەڵناو و خستنەڕووی حاڵ و باری ئەو شتەی دەچێتە سەری، لێرەدا هەندێ نموونەی دەهێنینەوە لەگەڵ مەبەست و ماناکەی وەکوو:
نمەک کوێرە، لە زمانی فارسی بەواتای خوێ دێت، بەڵام لە زمانی کوردیدا واتاکەی فراوان بووە و گشتگیرە بۆ چێژ و چەشتن و خۆراک و چاکە و خواردنی خۆراکی کەسێک دێت، نمەک کوێر واتە: کەسێکی بەدنمەکی سپڵە کە بەرانبەر چاکە خراپەی بکات، کوێرەنان، واتە کەسێکە نانبدەیی تێدا نییە و قرچۆک و ڕەزیل و ڕژدە، کوێرەدێ، ئەو گوند و ئاوەدانییەی کە ڕێگای بەسەرەوە نییە و ئەو ڕێگایەی کە هەیەتی خراپە و دوورە دەست و دوور لەشارە، کوێرە کانی یە، ئەو کانی و کانیاوانە دەگرێتەوە کە لە وەرزی بەهاراندا ئاوێکی زۆریان هەیە و دواتر لە کۆتایی بەهار و سەرەتای هاویندا ئاوێکی زۆر کەمیان دەمێنێت یان هەر وشک دەبن، کۆراو یان کوێراو چاوگەیەکە ئاوێکی کەمی لەبەر دەڕوات، کۆردەرە، کانیاوێکە هەموو ساڵێک ئاوەکەی دەرنابێت و ساڵێک کە بارانی زۆر بێت ئاوەکەی لەبەر دەڕوات و لە وشکەساڵیدا وشک دەبێت، کوێرە ڕێ، ئەو ڕێگایەی داخراوە و باریکە ڕێیە و بۆ هاتوچۆ لەبار و گونجاو نییە، کوێرەمار، جۆرە مارێکی کوڵەوەیبابە و کوێرە و ژەهراوییە، کوێرەوەری، هەموو نەهامەتی و چەرمەسەری و کارەسات و گرانی و قات و قڕی و نەبوونی و ناگوزەرانی و نەفامی و نەخوێندەواری دەگرێتەوه، کوێرە گوێز، ئەو گوێزەی ناوکەکەی خراپ بێتە دەرەوە، کوێرانە، بەبێ تێبینی و لێکدانەوە و بەڵگە و ساغکردنەوە هەنگاو بنرێت یان قسە لەسەر بابەتێک بکرێت، گرێ کوێرە، ئەو گرێیەیە کە کۆربوویتەوە وناکرێتەوە، مشکە کوێرە، جۆرە مشکێکی کێوی کلک کوڵە، کوێرایی داهاتن و کۆرایی هاتووە واتە: کوێربوون بۆ شتێک کە خراپ بەدەست بکەوێت.[1]