Bibliotheek Bibliotheek
Zoek

Kurdipedia is de omvangrijkste Koerdische informatiebron!


Search Options





Geavanceerd zoeken      Toetsenbord


Zoek
Geavanceerd zoeken
Bibliotheek
Koerdische namen
Chronologie van de gebeurtenissen
Bronnen
Geopende items
Mijn verzamelingen
Activiteiten
Hulp bij het zoeken?
Publikatie
Video
Classificaties
Willekeurig artikel!
Verzenden
Stuur een artikel
Afbeelding verzenden
Survey
Uw mening
Contact
Wat voor informatie hebben wij nodig!
Standaarden
Algemene voorwaarden
Item Kwaliteit
Gereedschap
Over
Kurdipedia Archivists
Artikelen over ons!
Integreer Kurdipedia in uw website
Toevoegen / Verwijderen Email
Bezoekers statistieken
Item statistieken
Converteren van fonts
Converteren van kalenders
Spellingscontrole
Talen en dialecten van de paginas
Toetsenbord
Handige links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Talen
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Mijn account
Aanmelden
Lidmaatschap!
Wachtwoord vergeten!
Zoek Verzenden Gereedschap Talen Mijn account
Geavanceerd zoeken
Bibliotheek
Koerdische namen
Chronologie van de gebeurtenissen
Bronnen
Geopende items
Mijn verzamelingen
Activiteiten
Hulp bij het zoeken?
Publikatie
Video
Classificaties
Willekeurig artikel!
Stuur een artikel
Afbeelding verzenden
Survey
Uw mening
Contact
Wat voor informatie hebben wij nodig!
Standaarden
Algemene voorwaarden
Item Kwaliteit
Over
Kurdipedia Archivists
Artikelen over ons!
Integreer Kurdipedia in uw website
Toevoegen / Verwijderen Email
Bezoekers statistieken
Item statistieken
Converteren van fonts
Converteren van kalenders
Spellingscontrole
Talen en dialecten van de paginas
Toetsenbord
Handige links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Aanmelden
Lidmaatschap!
Wachtwoord vergeten!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Over
 Willekeurig artikel!
 Algemene voorwaarden
 Kurdipedia Archivists
 Uw mening
 Mijn verzamelingen
 Chronologie van de gebeurtenissen
 Activiteiten - Kurdipedia
 Help
Nieuwe item
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
04-08-2022
بەناز جۆڵا
Biografie
Venus Faiq
15-10-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
08-11-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
23-10-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shene Baban
09-03-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
29-07-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Poëzie uit Koerdistan
16-09-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Koerdistan
22-04-2015
هاوڕێ باخەوان
Statistiek
Artikelen 518,314
Fotos 104,687
Boeken 19,257
Gerelateerde bestanden 97,543
Video 1,398
Plaatsen
Mardin
Bewijsstukken
Oproep aan onze politici: d...
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne...
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdi...
Dîroka nixumandî
Kurdipedia en zijn collega's zullen studenten van universiteiten en hoger onderwijs altijd helpen om aan de nodige middelen te komen!
Groep: Artikkelen | Artikel taal: Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Warderen
Uitstekend
Heel goed
Gemiddeld
Armoedig
Slecht
Toevoegen aan mijn verzameling
Schrijf uw commentaar over dit item!
Aanpassingen
Metadata
RSS
Zoek in Google voor een afbeeldingen voor het geselecteerde item!
Zoek in Google voor het geselecteerde item!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
=KTML_Bold=Dîroka nixumandî=KTML_End=
=KTML_Underline=Zehra Mohammedzadeh=KTML_End=

Dengê ku ji her sedsalekê olan daye û ber bi sedsaleke din ve herikiye, dengê wan jinan e ku ji jinên îroyîn re rê nîşan daye. Ger ji aliyê pergala serdest ve hatibe xwestin li ser rastiya dîrokî ya jinê bê nixumandin jî, lê vî dengî dîsa bi awayekî reşahî qelişandiye û xwe gihandiye me.
Di dîrok û qirnên cuda de û nexasim ji ber çanda eşîrî û mîrîtî ya di nav kurdan de hakim bû, civaka kurd di nav xwe de girtî û bandora feodalîzmê jî li ser zêde bû. Jixwe di qirnên 18-19’an de civaka kurd bi gelemperî wek komên eşîrî, mîrîtî, koçer û nebajarî, an jî nîv bajarî dijîn. Vê rewşê her çend bandorek neyînî li ser rol û cihê jinê yê di nav civakê de kiribe jî, lê nekariye bi giştî jinê di nav rastiya civakî de veder bike. Jixwe em di gelek mînakên xebat û têkoşîna jinê ku em di sedsalên cihê de lê rast tên, dibînin ku jin hîn hêza xwe bi gelemperî ji dest nedaye û hîn rola wê diyarker e.
Jixwe ji ber şerê di navbera şahenşahiya Îran û Osmaniyan de kurd her tim di navbera van her du desthilatdaran de mane û ger -dem bi dem bi daxwaza xwe be jî- lê bi gelemperî li gor berjewendiyên wan hêzan hatine mişextkirin, yan jî bi darê zorê ew koçê herêmên cuda hatine kirin. Bêguman vê rewşê jî herî zêde bandor li jinan kiriye. Zor û zehmetî, mirinên di encama van koçan de rû dane, çewisandin û destdirêjiya hêzên desthilatdar bi xwe re encam û êşên mezin anîne.
Nexasim di dema Şah Ebbas de gelek eşîrên kurd tên koçberkirin. Di encama koça mezin de eşîra Şatiranlû (ku li gor agahiyên Zekî Beg, ev eşîr girêdayî konfederasyona Caf e) jî tê koçkirin. Di dema Mehemmed Elî Şah Qaçar (1907-1909) de rêveberiya eşîra Şatiranlû di dest jina bi navê Azamet Xanûma Şatiranlû de ye. Di bin rêveberiya vê jina kurd de, ji bo parastina Mîrza Kuçexanê Cengelî, li dijî mêtîngeriya îngilîz-rûsan serî radike. Di encama vê serhildanê de bajarê Xalxalê bidest dixe û 20 salan li vir hikûm dikin. Riza Xan di sala 1923’yan de, bi hêzeke mezin a qazak êrîşî vî bajarî dike û Azamet Xanûm jî di nav de, hemû pêşengên eşîra Şatiranlû (ku tê gotin gelek jinên din jî di vê serhildanê de cih girtine) tên girtin, dibin Tebrîzê û gelek ji wan darve dikin.
Helbet gelek jin beşdarî vê serhildanê dibin; yek ji wan jinan jî Heybet Cengelî ye ku li daristanên Siyahkol û Dîlman şer dike. Ev jin ne tenê wek alîkarên zilam an jî di tiştên rojane de ji wan re dibin alîkar, belkî her yek ji jinên Şatiranlû bi awayekî çalak beşdarî vê serhildanê dibe. Di demeke kin de nav û dengê wan li herêma Gîlanê belav dibe.
Dîsa qala jina bi navê Tofegul tê kirin ku di salên 1909’an de, piştî serhildana 11 salan a ji aliyê hevserê wê Êwez Xan ve hatibû destpêkirin, serhildanê birêve dibe. Yanî di vir de jî em dibînin, jin qeyd û bendên heyî tu caran nepejirandine û di her pêvajoyekê de bi awayekî dengê xwe bilind kiriye, roleke girîng di rêvebirin û serhildanên kurdan de jî lîstiye.
A rast jinên rojhilatê Kurdistanê ne tenê di şer de, ji hêla raman ve jî bandorek wan a zêde hebûye. Nemaze di serdema Qaçar (Îran) de, jin berde derkeve nav civata zilam û biaxive, nedikarî bê “hîcab” û bi tena serê xwe derkeve derve jî. Lê, wê jina kurd a Qezwînî ya bi navê Tahire di 1848’an de derbiketa û banga wekheviya jin û zilam bikira. Tahire, ango Quretul Eyîn yek ji pêşeng û rêbera baweriya Babî bû.
Di dema hikûmraniya Qaçar (1304-1164) de derfetên ji bo perwerdeya jinê pir bi sînor in. Jixwe xwendin û nivîsandina jinê li gor wan li dijî îslamê û ji civakê re jî xeter bû. Tahire ne tenê li dijî pirzewacî, di heman demê de li dijî “sîxe” û xwepêçana jinan jî derdiket. Wê nêzikatiya li dijî jinê jî wek nêzikatiyek dijmirovî dinirxand.
Ew li ser mijarên zanista îslam, hiqûq, wêje û felsefeyê difikire. Di 19 saliya xwe de berhemên şêx Ehmed Ehsayî ku damezrînerê baweriya Babî bû dixwîne û piştre vê baweriyê ji nû ve şîrove dike, bi pêş dixîne. Li ruxmê nêzikatiyên paşverû, qedexeyên ku ji bo jinan hatine danîn, ew civînan li dar dixîne, diaxive û bi axaftinên xwe herkesê bandor dike. Di civînekê de wiha bang li zilaman dike: “Hûn çawa dikarin li hemberî hev û xwişkên xwe zordariyê bikin.” Piştî ew fikra nû, şiî û gelek zanyarên dînî yên dijber, dest bi dijberiya wê dikin. Di pêvajoyekê de ku ji bo jinan axaftin qedexe bû, wê bi alimên dînî re nîqaşên dûr û dirêj dikirin.
Gelek pisporên rojhilatnas jî qala mezinahiya wê dikin. Yek ji wan dîroknasê îraqî Elî El-Werdî ye ku gotibû: “Tahire zana bû, bi sed salan li pêş serdema xwe bû. Ger Tahire sed sal derengtir derketibûna, wê bibûna hêjatirîn jina sedsala bîstan.”
Belê, ger dîroka ku bi hişmendiya zilam û pergala wî ya serdest hatiye nivîsîn deng û têkoşîna jinê jinedîtî bê jî, em ê rê nedin vê yekê û rûpoşa li ser vê rastiyê bidin alî. Ji ber ku heya em rastiya dîrokî ya jinên Rojhilat nizanibin, em ê nikaribin têbikoşin. Ji ber ku ya pergala serdest a zilam bi dengê bilind diqîre û dixwaze em jî pê bawer bikin, dîrokek bêtêkoşîn û berxwedana jinên kurd ên rojhilatê Kurdistanê ye. Heya em paşeroja xwe dernexin ber ronahiyê, ew ê pêşeroja me ronî nebe.[1]
Dit item werd in het (Kurmancî - Kurdîy Serû) geschreven, klik op het pictogram om het item te openen in de originele taal!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Dit item is 559 keer bekeken
HashTag
Bronnen
[1] Website | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://xwebun1.org/ - 07-06-2023
Gekoppelde items: 3
Groep: Artikkelen
Publication date: 17-02-2020 (4 Jaar)
Boek: Onderzoek
Boek: Artistiek
Boek: Cultuur
Boek: Vrouwen
Provincie: Kurdistan
Publication Type: Born-digital
Soort document: Originele taal
Technical Metadata
De kopijrecht van dit artikel is gegeven aan Kurdipedia door de eigenaar van het item!
Item Kwaliteit: 99%
99%
Toegevoegd door ( ئەڤین تەیفوور ) op 07-06-2023
Dit artikel is beoordeeld en uitgegeven door ( سارا ک ) op 09-06-2023
Dit item is voor het laatst bijgewerkt door ( ئەڤین تەیفوور ) op: 29-04-2024
URL
Dit item is volgens Kurdipedia's Standaarden nog niet afgerond en verder moet het herzien/aangepast worden!
Dit item is 559 keer bekeken
Kurdipedia is de omvangrijkste Koerdische informatiebron!
Artikkelen
Sherefxane Bedlisi: vader van de geschiedenis
Biografie
Shene Baban
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
Bibliotheek
Irakese vluchtelingen in Nederland
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Bibliotheek
Werkbezoek Iraaks Koerdistan
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
Artikkelen
Turkse aanval in Syrië moet Koerden breken
Biografie
Araz Talib
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
Artikkelen
Ook in Iraaks Koerdistan volgt macht de lijn van het bloed
Afbeelding en tekst
Gevangene van het Turkse leger tijdens de Dersim opstand. (1938)
Artikkelen
Turkse grondtroepen trekken noordoosten van Syrië binnen
Afbeelding en tekst
Koerdische vrouwen aan de oever van de Kaspische Zee begin 20e eeuw

Actual
Plaatsen
Mardin
25-08-2012
هاوڕێ باخەوان
Mardin
Bewijsstukken
Oproep aan onze politici: doorbreek het stilzwijgen rond Afrin
23-03-2018
هاوڕێ باخەوان
Oproep aan onze politici: doorbreek het stilzwijgen rond Afrin
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
23-10-2016
هاوڕێ باخەوان
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
08-11-2016
هاوڕێ باخەوان
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
04-08-2022
بەناز جۆڵا
Classificatie Van de Koerdische Muziek
Nieuwe item
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
04-08-2022
بەناز جۆڵا
Biografie
Venus Faiq
15-10-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
08-11-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
23-10-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shene Baban
09-03-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
29-07-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Poëzie uit Koerdistan
16-09-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Koerdistan
22-04-2015
هاوڕێ باخەوان
Statistiek
Artikelen 518,314
Fotos 104,687
Boeken 19,257
Gerelateerde bestanden 97,543
Video 1,398
Kurdipedia is de omvangrijkste Koerdische informatiebron!
Artikkelen
Sherefxane Bedlisi: vader van de geschiedenis
Biografie
Shene Baban
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
Bibliotheek
Irakese vluchtelingen in Nederland
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Bibliotheek
Werkbezoek Iraaks Koerdistan
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
Artikkelen
Turkse aanval in Syrië moet Koerden breken
Biografie
Araz Talib
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
Artikkelen
Ook in Iraaks Koerdistan volgt macht de lijn van het bloed
Afbeelding en tekst
Gevangene van het Turkse leger tijdens de Dersim opstand. (1938)
Artikkelen
Turkse grondtroepen trekken noordoosten van Syrië binnen
Afbeelding en tekst
Koerdische vrouwen aan de oever van de Kaspische Zee begin 20e eeuw
Folders
Biografie - Geslacht - Man Biografie - Natie - Koerd Politieke partijen en orgaandonatie - Provincie - Zuid Koerdistan Politieke partijen en orgaandonatie - Provincie - Buitenland Bibliotheek - Provincie - Buitenland Bewijsstukken - Provincie - Buitenland Biografie - Mensen type - Schrijver Biografie - Mensen type - Politieke activist Artikkelen - Soort document - Originele taal Bewijsstukken - Soort document - Originele taal

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Contact | CSS3 | HTML5

| Pagina wordt gegenereerd in: 0.5 seconde(n)!