ھەڵەبجە، زامێو ساڕێژ نەبیە، ژێنۆسایدېو ویرەوشیە
نویستەی: #موختار کەریمی#
ئېم شەو هەر خەمەن ها نە کەمیندا
هەر دەردەن مەڎۆم وە ڕووی زەمیندا
مشیۊ تاڵەی من خیلاف ئەنگیزبۊ
.وەرنە، کەی، کێ دی، وەھار گۆڵڕېزبۊ؟
ئېساڵیچ ساڵیەتەر سەرو شیمیاییوارانوو شاروو هەڵەبجەیرە ۋېیەرد و ئی تاوانە گەورێ پاش نېیا دلێ سی وپەنجۆمین (35) ساڵی. فرە سەختەن پەی خەڵکوو هەڵەبجەی، بە تایبەت پەی ئا کەسا کە مەنێنێ و ئی کارەساتەشا بە چەمو وېشا دیەن و ئامان ملشارە، بە دڵێوی وەش ئاویروو نۆرۊزی کەراوە و بلا پیرای وەهاریەو. وێنەکەو عۆمەر خاوەری و گردو ئا ئەڎایا کە کورپەکاشا گېرتێنێ باوشیوە پەی ئانەی جە خنیکیای پارێزناشا، بەڵام هەم وېشا و هەم کورپە ساوایەکاشا بە شێوازێو فرە دڵتەزێن خنیکیاێنی و گېیانشا بەرشیەن، هەلسی (هەرسی) گرد کەسی و جەرگوو گرد ئانزانێوی سالمی سۆچنۆ. مە حاڵەن تۊ ئانزان بی و ئا وێنا وینی و پەڕ بە دەڵ نەگرەوی و ناهۆمێڎانە هاوارێ نەکەری کە کوا ئانزانیەت، کوا کۊمەڵگاو مرۊڤایەتی، کوا ڕېکوزیاو نەتەوە یۊ گېرتەکا، کوا ئوروپا و دێمۆکراسیەت و چنھا کوای تەری. مشیۊ ئا کورپەساوایا بە چ تاوانێو پا شێوازە بۍ بەزەیانە دەم بە زیڕەو هاوارەو پا گازە کوشەندە و ژاراویا دەم بە کەف و وناڵین پا دەشت و هەر دەرە بێکەس و بۍ پەنا تلیاوە و خنیکیا؟
ئی کارەساتە هەم جە شێوە و هەم جە قەوارەنە ویروزوو هیرۆشیماین کە پیسەو پەڵېوی سیاوی و پەی هەتا هەتای بە تەوێڵەو بکەرا و زەمینە وەشکەراو ئی ژێنۆسایدیە مەنۆوە.
جە بارەو پەشتیوانی گردلاینەو (لەشکەری، تەکنیکی، سیاسی، ماڵی و...) وەڵاتە وەرنیشتیەکا، بە تایبەت ئوروپا و ئەمریکا فرە نویسیان و وچیان و منیچ بەش بە حالوو وېم جە چن ساڵێ ۋېیەردێنە و هەر پیبۊنەوە بابەتێ فرێم بە بەڵگیوە نویستۍنی و وەڵاوم کەردێنێوە. بەڵام دیسان پەیوازەن بە کورتی چەمۍوەتەرشا پۊرە وزمێ.
یۆ چا وەڵاتا کە بە ڵێشاوکیاستەی کەرەسەی شیمیایی پەی دروس کەردەی ئا چەکە کوشەندە شیمیاییا بە ساڵان یاردیدەروو ڕژیمە فاشیستەکەو سەدام حسەینی بېیەن، حکوومەتوو ئا وەختەو ئاڵمانین. بەپاو ئا بەڵگا کە ئینای وەروو دەسینە زیاتەر جە (60%) ئا کەرەسە شیمیاییا کە هەڵەبجەشا پەنە خنیکیا جە ئاڵمانەو ورەشېیاینێ بە ڕژیموو بەعسی فاشیستی. چی مامەڵە چەپەڵ و جەنایەتکارانەنە زیاتەر جە هەشتا (80) کارگای بەهەم ئاوەرێ (شەریکێ) ئاڵمانیێ بە بەڵگەوە بەشدارێ بېیېنۍ. حکوومەتوو وەختوو ئاڵمانیچ ئاگاداروو ئی مامەڵە چەپەڵ و کوشەندەیە بېیەن. ئارۊیچش چەنیبۊ، یانی دماو 35 ساڵا، هیشتا دەوڵەتە یۊ دماو یۆوەکاو ئاڵمانی ئامادێ نەبېیەنێ و ئیسەیچ نېیەنێ کە دڎان بنیا بە بەشداریشارە چا تاوانە گەورێ کە بەپاو یاساکاو ئەشناسای و وەرگېری جە ژێنۆسایدی، ملۆ چوارچېوەو تاوانەو ژێنۆسایدی، کە گەورەتەرین تاوانەنە وەرانوەروو مرۊڤایەتیەو. چوون ئەر دادگایە پەی پەیجۊری و بە سەزایاونای بکەراو ئی ژنۆسایدیە ڕېکوزیۆ، بۍ گۆمان دەوڵەتوو ئاڵمانی پیسەو یاردیدەروو ڕژیموو بەعسی بە تاوانکاری ژینۆسایدی تاوانبار و مەحکووم کریۆ. چیگەنە خاس بەرگنۆ، کە سیاسەتوو بەروو ئی وەڵاتە وەرنیشتیا تاکو چ ڕادېو نائانزانی و تاوانکارانەن و سەرو بنەماو قازانجی ئابووری و سیاسی نەتەویی وېشا پایەڕېزی کریان و مەرزیانەرە.[1]
Kurdipedia is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze opname en de eigenaar is daarvoor verantwoordelijk. Kurdipedia nam het op voor archiefdoeleinden.
Dit item werd in het (هەورامی) geschreven, klik op het pictogram
om het item te openen in de originele taal!
ئی بابەتۍ بە زۋانی (هەورامی) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو
ی کلیک کەرە!
Dit item is 532 keer bekeken
Schrijf uw commentaar over dit item!