سەرنجێ سەرو دەقەکاو (پژگیای) نامق هۆرامی
بەشۍ: یەرەمە
نویستەی: #ڕەئوف مەحموودپوور#

هەرچن جە شیَعرەی وېیەردیَنە، جاروبار خەزان گوزارەن پەی مەرگو بەشەرەکا، بەڵام چیَگەنە جۊروو گەمەی زوانی وچنیەی ئەدیبانەو کەلیمەکا، کەردەنشا کاریَ کەدەرەتان پەی لەیەکدایۆ بەرفراوانتەربۊ:
گەڵا هیَماوچیَشېیا؟ مەبەس جە پاییزی چیَشا؟ ئا چڵە کامەن کەگەلا دەسش چنە وەرمدۆ؟ ئاخۆ ئاماژەن پەی ڕۊتوو سرۆشتی وەرزوو پایېزی و هەمان خەزانی؟ یام ئاخۆ مەبەس جە مەرگو ئینسانی و دەسبەرداربېیەی جەدنییَ نیا؟ یان کیَ ماچۊ مەنزوور تۆریای دلَداریَ چەویتەری نەبۊن!
یان ڕەنگە تۆریای زاڕۆلَیَوەبۊ جە بنەیانەکەیش.
ئەوسا تۊ هەر مەمیَوت بیَ
سینەت لتبی و بییَ دویَ
تەماشەو ئی دوە دیَڕە شیَعرەیە کەرە! مەمە چیَگەنە چیَشا؟ سینە چەنی لت بېیەنو ئا لتبېیەیە چەحالَەتیَوا؟ یام ئۆسا چە زەمانیَوا؟ وەهمین یان ئەفسانەیی؟
بە وانایۆ من، مەمە؛ سەرچەمەو ژیواین. سینه و بوه و بېیەی ومەنەیۆن ، نیشانیَ دلَی وهەستی وعاتفەی وبەزەیین ، ئینەیچ ئینا وەراوەروو سەرەیو مەژگیەوە کەهیَماو نیشانیَ ئاوەزی و زانستینیَ. مەمە، چنی ویَش ؛ وەشەویسی، ئەڎا، شۊت ، ژیوای ، ناسکیی، چەمەهانه و وەیکەردەی وبژیَوی سەردەمو زاڕۆلَەیی، وزۆ هۊش. سینەیچ هەرپاسە چەپکیَ چمکیَ و دەستەواژیَ هیَماییەش چنینیَ.
وینمیَ چیَگەنە ئۆسا، یام َجە وېیەردەی دیَرینەنە، تەنیا مەمیَوە بېیەن، کە ئینەیچە گریمانیَو ئەریَ فریَ وەزنۆرە دلیَ دەقەکەی و وانایۆکەی زیاتەر چن ڕەهەندی کەرۊ. چی مەمیَوە؟! ئا مەمە کامەن؟! مەبەست چنەش چیَشا؟!
یام سینە چی ئەشۆ لتبۊ و شەقبەرۆ؟!
ئیَمە جە ئوستوورە جیاوازەکا ئۆسایەنە وینمیَ بڕیَ چیَویَ شەق بەرا و لتیَبا. پەی نموونەی: ڕۊخانەو نیلی جە سەردەمیَ تایبەتەنەو پەی نەجاتوو مووسای. یان جە ئوستوورەکاو میترائیسمەیەنە، ‌وینمیَ تاشیَ گەورە شەقبەرۆ و میترا مزیۊوە پەی نەجاتوو بەشەرەکا! یان شەقبەردەی مانگەشەویَ جە سەردەمیَو پەی مەبەستیَویَ ئەنەیاونای نەوسەلەمنای.
ئەر ئیَمە جەوەراوەروو ئی بابەتانە سەرنجە وزمیَ سەرو شەقبەردەی سینەی! ئانا بەئاشکرا واتای تایبەت ومەبەستی بەدیار بەرگنۆ کە وانەری پەروەردەکریاو ئەنەیاوا تاوۆ بە پاو ئەنەیاویی ویَش بابەتش چنە هۆرکڕنۆ و وانایشۆ سەر کەرۊ. کەئینەیچ ڕەهندیَوەن جە ڕەخنەی سەردەمیانەی وتەئویلیی.
سینە شەقبەرۆو مەمیَ با بە دویَ!!
یام پیَڎاکەردەی پاڵەپشتی فرەتەری پەی ژیوای! یام کیَ ماچۊ مەبەست چەو مەمەکەی ئاخۆ چیَشبۊ؟! مەتەریره و بناغە مجیی ئەدەبییانیَ ئینە.
وەڵیَ سەفەرو و ڕۊجیاری
بسپارەم بە بوومەلیَڵیَ چەم نەترەکای
توولانی تەرین عەمروو ویَم
دا گەمەکاو بیئاگایی.
بڎیەیدیَ پەی ئی دەستەواژا:
سەفەر، ڕۊجیار، بوومەلیَڵی چەم نەترەکا، عەمر، گەمه و بیَئاگایی، کە هەرکام چی دەستەواژا، ئاماژیَوە هیَماییَنیَ پەی بڕیَ چمکا، کە قووڵیَ ویاگیَ سەرنجیَنیَ. پەی نموونەی؛
سەفەر کۆچ، لوای، دووری وهیجران، فاڕیای، پنەیاوای وپەروەردەبېیەی.
ڕۆجیار جە ئوستوورە دیَرینە کوردی و ئیَرانیەکانە، ڕۊجیار ئاماژەن پەی نیَرینەیی، تاتەی، سەرچەمەو نووری وشۆلَەی، گەرمای وتینیَ وتەنانەت جەئایینی میترایینە هیَمان پەی یەزدانی.
بوومەلیَڵی چەمنەترەکا ، بوومەلیَڵ دیاردیوی سرۆشتین. پیَسە ڕاسییَ هەنو وەرچەم مەگنۆ. بەڵام چیَگەنە واژەو چەمنەترەکایش پنەچنی تیَکەڵ کریانو ئیَستلاحیَ ئەدەبی خەلق کریان کەیاگیَ سەرنجیَن. بوومەلیَڵ، ئاماژەن پەی دەمبەیانی وسەرچەمەو زیایۆ ڕۊجیاری و دەسپنەکەردەی ژیوای و ژیوایۆ. چەم نەترەکایچ تایبەتمەندییَوەن پەی بڕیَ جەگېیانلەبەرەکا. پیَسە بەچکە پشیلەی وتووتەکۆلَەی. کە پاسەن چیَگەنە، دویَ دیاردیَ سرۆشتییَ جیاوازیَ کە هینیَ دویَ چوە جیاوازانیَ پیَوە تیَکەلَ کریاو.
عەمر بېیەی، ژیوای، دڵوازی، وەراوەروو مەرگی ونەبېیەی، بەردەوامی.
گەمەو بیَئاگایی درکناییَ فەلسەفی و بیَمانایی دای بە مانیَوە سەپییَرە ملو ژیوایەرە. ناکامڵی، بیَدەربەسی، ناژیریی.
ئەر وردوو ئی گەمە زوانیە سەرنجبەرەیە بیمیَوە، وینمیَ چەنی چن دیاردیَ سرۆشتییَ و چن واتیَ دەروونییَ، ماناییَ فەلسەفیە دریۆ بە بیَماناییَوە ژیاناوی. یانیَ مەرزنایرە بناغیَوە پەی هورڕووشکنایۆ و سەرنەوایۆ دەسپەنەکەردەیۆ.[1]