Bibliotheek Bibliotheek
Zoek

Kurdipedia is de omvangrijkste Koerdische informatiebron!


Search Options





Geavanceerd zoeken      Toetsenbord


Zoek
Geavanceerd zoeken
Bibliotheek
Koerdische namen
Chronologie van de gebeurtenissen
Bronnen
Geopende items
Mijn verzamelingen
Activiteiten
Hulp bij het zoeken?
Publikatie
Video
Classificaties
Willekeurig artikel!
Verzenden
Stuur een artikel
Afbeelding verzenden
Survey
Uw mening
Contact
Wat voor informatie hebben wij nodig!
Standaarden
Algemene voorwaarden
Item Kwaliteit
Gereedschap
Over
Kurdipedia Archivists
Artikelen over ons!
Integreer Kurdipedia in uw website
Toevoegen / Verwijderen Email
Bezoekers statistieken
Item statistieken
Converteren van fonts
Converteren van kalenders
Spellingscontrole
Talen en dialecten van de paginas
Toetsenbord
Handige links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Talen
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Mijn account
Aanmelden
Lidmaatschap!
Wachtwoord vergeten!
Zoek Verzenden Gereedschap Talen Mijn account
Geavanceerd zoeken
Bibliotheek
Koerdische namen
Chronologie van de gebeurtenissen
Bronnen
Geopende items
Mijn verzamelingen
Activiteiten
Hulp bij het zoeken?
Publikatie
Video
Classificaties
Willekeurig artikel!
Stuur een artikel
Afbeelding verzenden
Survey
Uw mening
Contact
Wat voor informatie hebben wij nodig!
Standaarden
Algemene voorwaarden
Item Kwaliteit
Over
Kurdipedia Archivists
Artikelen over ons!
Integreer Kurdipedia in uw website
Toevoegen / Verwijderen Email
Bezoekers statistieken
Item statistieken
Converteren van fonts
Converteren van kalenders
Spellingscontrole
Talen en dialecten van de paginas
Toetsenbord
Handige links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Aanmelden
Lidmaatschap!
Wachtwoord vergeten!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Over
 Willekeurig artikel!
 Algemene voorwaarden
 Kurdipedia Archivists
 Uw mening
 Mijn verzamelingen
 Chronologie van de gebeurtenissen
 Activiteiten - Kurdipedia
 Help
Nieuwe item
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
04-08-2022
بەناز جۆڵا
Biografie
Venus Faiq
15-10-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
08-11-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
23-10-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shene Baban
09-03-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
29-07-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Poëzie uit Koerdistan
16-09-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Koerdistan
22-04-2015
هاوڕێ باخەوان
Statistiek
Artikelen 524,473
Fotos 106,198
Boeken 19,763
Gerelateerde bestanden 99,309
Video 1,439
Talen
کوردیی ناوەڕاست 
300,751

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,734

هەورامی 
65,720

عربي 
28,794

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,201

فارسی 
8,374

English 
7,162

Türkçe 
3,569

Deutsch 
1,456

Pусский 
1,123

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Plaatsen
Mardin
Bewijsstukken
Oproep aan onze politici: d...
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne...
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdi...
Çîroka Duwazdeh Siwarên Merîwanê ji dîtingehek dinê ve
Kurdipedia is het grootste project om onze informatie te archiveren.
Groep: Artikkelen | Artikel taal: Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Warderen
Uitstekend
Heel goed
Gemiddeld
Armoedig
Slecht
Toevoegen aan mijn verzameling
Schrijf uw commentaar over dit item!
Aanpassingen
Metadata
RSS
Zoek in Google voor een afbeeldingen voor het geselecteerde item!
Zoek in Google voor het geselecteerde item!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Çîroka Duwazdeh Siwarên Merîwanê ji dîtingehek dinê ve

Çîroka Duwazdeh Siwarên Merîwanê ji dîtingehek dinê ve
Çîroka Duwazdeh Siwarên Merîwanê ji dîtingehek dinê ve
Pêşewa Kurdistanî

Betya Duwazdeh Siwarên Merîwanê ku sing bi sing hatiye û gihîştiye bi nifşa îroyî, behsa şerekî neberanberî yê Duwazdeh Siwarên Kurd li deşta #Merîwan# ê û li kêleka Zirêbarê dike, ku bi mêrxasî spaheke bihêz ya Duwazdeh hezar kesî têk şikandine. Ev çîroke jî wekî hemû efsane û beytan jî ji xeynî bedewiyên xwe yên wêjeyî û hunerên çîroknivîsî, beşek ji hêviyên veşartî û rastiyên tal ên çarenivîsa Kurd û dîroka wê eşkere dike. Ger em wekî bûyerek dîrokî şerê Duwazdeh Siwaran mêze bikin, dîroknivîs di behsa wî şerî de yekdeng nînin û sê rêkeftan bo bûyera wî şerî diyarî dikin:
Ya yekem, gotinên “Rîç û Longirîk” in ku dibêjin ew şere di serdema Silêman Paşayê Yekem wate “Silêman Bebe” yê kurê “Feqî Ehmed” de, li sala 1698an rû daye.
Desteya duyem dibêjin, ku şer di sala 1750an de li serdema “Silêman Paşayê Kuştî” yê kurê “Xalid Paşa” rû daye.
Sêyemîn deste jî dibêjin ku ew şere di serdema “Ewrehman Paşayê Baban” de li sala 1807an rû daye.
Lê lêkolînerên Merîwanî nerîna wan berevajiyê behsên jorîn e, ku Duwazdeh Siware bi eslê xwe yên navçeya Merîwanê dizanin û “Pîremêrd” û dîroknivîsên din ên Bakurê Kurdistanê bi wê yekê tohmetbar dikin ku ew şanaziye bi narewayî bo malbata Baban hatiye tomarkirin û parî ji destê Merîwaniyan û xelkê Merîwanê revandine û mîrata Duwazdeh Siware di nav xwe de par vekirine (Husênî, 1388 a Rojî: 9).
Ew Duwazdeh Siwarane bi eslê xwe bi Merîwanî û ser bi hêzeke mîrnişîma Erdelan dizanin û li ser wê bawerê ne ku ew Duwazdeh Siwarane ti yek ji wan ji wan kesan nînin ku Pîramêrd û Husên Nazim Beg di pirtûkên xwe de behsa wan kirine û ew şer jî di serdema “Xusrew Xanê Erdelan” de û li deşta “Gelge” ya navçeya Pêncuwênê qewimiye û ji wir êrîşî ser hêzên Baban kirine, ne li deşta Merîwanê û li kêleka Zirêbarê. (Heyderê Kanî Sananî, 1389 a Rojî).
Herçend li vir nemimkun e ku em bi hûrî li ser vê mijarê biçin, lê em bi kurtasî dikarin pêka gotina “Rîç û Longirîk” bêjin, wisa tê xuya ku beyta Duwazdeh Siware ku Pîremêrd tomar kiriye, di serdema Silêman Bebeyê kurê Feqî Ehmed de hatiye ser devokan. Piştî şerê “Siwar Çakên” Silêman Paşayê kurê Xalid Paşa û piştî têkbirina Selîm Beg û spaha wî, Kerîm Xanê Zend ku Kurd bûye, ev çîroke nû kiriye. Piştî şikestina spahek din a çend hezar kesî ji aliyê fermandên Şah Xazî Ehmedî yê Leşkerşikên li tenişt Zirêbarê rastî guherinkariyan hatiye û piştî kuştina Selîm Sêtenge yê birayê Ewrehman ê paşayê Baban û şikesta spaha Bexda û Osmaniyan, di şerek din de li deşta Merîwanê, beytbêjan ev şere û navê Selîm Beg jî xistine nav vê beytê û bûye ew çîroke ku Pîremêrd tomar kiriye.
Pêwîst e di vir de îşare bi wê yekê bê kirin ku di çîroka Pîremêrd de navê çend gund û şûnên Merîwanê hatiye ku Duwazdeh Siwarên Merîwanê ji wir ve êrîşî ser spaha mezin kirine û ev gund ev in: Kolan, Sêf, Dasêran, Mûsk, Beyelle, Nê û Yengîce. Ev gund hemû hê jî hene. Lê geştyarê Brîtanî û fermanberê kopmaniya Hindistana Rojhilat “Claudius James Rich” ku ji Bexdayê ve hatiye Kurdistanê, di gera xwe de ku li sala 1820an hatiye Merîwanê bi hûrî behsa deşta Merîwan, Zirêbar, çiya û daristanan dike. “Rîç” li wê şûna ku niha jê re dibêjin “Berî Begzade” û li kêleka Zirêbarê ye, dibe mêvanê serokeşîrek Caf û behsa sirûşt, çiya û deştên wê navçeyê û çawahiya kevneşopî û pêşwazî û mêvanperwerî, cil û berg û konên zozançiyên Caf dike, lê navê ti yek ji wan gundadn nayine ku niha hene û di çîroka Duwazdeh Siwarên Pîremêrd de navê wan hatiye. (Rich, 1980: 198). Eva di halekê de ye ku “Rich” li her devera ku tê de derbas bûbe, navê şûnan bi hûrî aniye. Di vir de ew pirse tê holê ku li sala 1820ê yan jî sala 1235ê Koçî ku dike 201 sal berî niha, axo ti yek ji wan gundên ku li jor hatine behskirin û niha jî li deşta Merîwanê û derdora Zirêbarê hene, nebûne? Eger ew gund nebûbin, renge em bikarin bêjin beyta Duwazdeh Siwar a Pîremêrd paşê û di serdemeke nû de hatiye nûjenkirin û navên wan gundên derdora Zirêbarê û deşta Merîwanê tê de hatine tomarkirin.
Çîroka Duwazdeh Siwarên Merîwanê û beyt, çîrok û efsaneyên din ên vê nîştimanê, ji bilî ku behsa êş, cesaret, netirsî û mêrxasiya Kurdan dike, beşek ji daxwaz û hêviyên xelkê ye jî li dijî dagîrkerên Kurdistanê. Lê belê, di gelempera hemû bûyerên dîrokî de ku dibe di yek ji wan de duwanzdeh lehengên Kurd li yekalîkirina şerekî di navbera du spahên mezin de rolek hebûbin û aliyek şikest dabin, rastiyek tal jî tê de heye ku ev jî behsa pevçûn û şerê di navbera du mîrnişîn û du aliyên Kurd de ye ku spaha dewlêtên herêmî yên xwedanhêzan ew anîne di nava şerê xwe de bo têkşikandina yektir. Rast e ku şerê Duwazdeh Siwaran behsa lehengî û netirsî û zîrekatiya Kurdan di şer de dike, lê bi hildana rûpelên dîrokî û derketina rehendên dîrokî yên vî şerî, nakokî û dualîbûna mîrên malbata Baban di navbera xwe de nîşan dide û dijayetiya mîrnişînên Baban û Erdelan jî eşkere dike û encama wî şerî, têkşikandina spaha Kerîm Xanê Zend bûye ku ew jî her Kurd e.
Niha pirs ev e ku gelo ew şere û çîroka Duwazdeh Siware eger bûyereke dîrokî bûbe û bi vî awayî ku dîrok vedibêje, qewimîbe, hêjayî serbilindiyê ye? Ev bûyere şerê Kurdan bi Kurdan re ye û têkçûna Kurdan jî tê de bûye, axo dibe em bi kuştin û têkbirina Kurdan şa bibin? Axo Erk û şiyana Kurdan di wê demê û îro de tenê li hember hêzên cîhanî û welatên herêmê û parastina berjewendiyên wan e? Axo dibe ku xwîna Kurdan sînor û berjewendiyên hemûyan biparêze ji xeynî xudê Kurd? Pêwîst e pispor, dilsoz û siyasetmedarên Kurd bi xwendinek zanistî û serdemiyane perwerde û saykolojiya civaka Kurdan lêkolîn û analîz bikin û bi darêtina gellaleyeke demdirêj, bi armancek taybet ve qazanc û berjewendiyên netewî û pîroziyên me ji nû ve dabirêjin û ji bo nifşa îroyî û paşerêjê pênase bikin.
Çavkanî:
- Newşîrvan Mistefa Emîn (Hezîran 1998), Mîratiyên Baban Lenêwan Berdaşî Rom û Ecemda, Silêmanî, çapxaneya Xak.
- Huseynî, Îsmaîl (1388 a Rojî), Duwazdeh Siwarên Merîwanê, Senendec, Tafge.
- Rich, Claudius James (1991), ji Erebî ve bo Kurdî: Mihemed Hemebaqî, Tewrêz.
- Heyderê Kanî Sananî, Nasir (1389 a Rojî), Hemsê Dewazdeh Sewarêyê Merîwan, Hikayetî Bê Yexma Reftê, Heftê Namê Dîdgah.
[1]
Dit item werd in het (Kurmancî - Kurdîy Serû) geschreven, klik op het pictogram om het item te openen in de originele taal!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Dit item is 96 keer bekeken
HashTag
Bronnen
[1] Website | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://kurdshop.net/ - 26-03-2024
Gekoppelde items: 4
Groep: Artikkelen
Publication date: 19-03-2024 (0 Jaar)
Provincie: Kurdistan
Publication Type: Born-digital
Soort document: Originele taal
Technical Metadata
Item Kwaliteit: 99%
99%
Toegevoegd door ( ئاراس حسۆ ) op 26-03-2024
Dit artikel is beoordeeld en uitgegeven door ( سارا ک ) op 26-03-2024
Dit item is voor het laatst bijgewerkt door ( سارا ک ) op: 26-03-2024
URL
Dit item is volgens Kurdipedia's Standaarden nog niet afgerond en verder moet het herzien/aangepast worden!
Dit item is 96 keer bekeken
Attached files - Version
Type Version Toegevoed door
Bestaandsfoto 1.0.135 KB 26-03-2024 ئاراس حسۆئـ.ح.
Kurdipedia is de omvangrijkste Koerdische informatiebron!
Bibliotheek
Irakese vluchtelingen in Nederland
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
Bibliotheek
Werkbezoek Iraaks Koerdistan
Artikkelen
Turkse aanval in Syrië moet Koerden breken
Artikkelen
Turkse grondtroepen trekken noordoosten van Syrië binnen
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Afbeelding en tekst
Koerdische vrouwen aan de oever van de Kaspische Zee begin 20e eeuw
Biografie
Shene Baban
Artikkelen
Sherefxane Bedlisi: vader van de geschiedenis
Artikkelen
Ook in Iraaks Koerdistan volgt macht de lijn van het bloed
Biografie
Araz Talib
Afbeelding en tekst
Gevangene van het Turkse leger tijdens de Dersim opstand. (1938)
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )

Actual
Plaatsen
Mardin
25-08-2012
هاوڕێ باخەوان
Mardin
Bewijsstukken
Oproep aan onze politici: doorbreek het stilzwijgen rond Afrin
23-03-2018
هاوڕێ باخەوان
Oproep aan onze politici: doorbreek het stilzwijgen rond Afrin
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
23-10-2016
هاوڕێ باخەوان
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
08-11-2016
هاوڕێ باخەوان
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
04-08-2022
بەناز جۆڵا
Classificatie Van de Koerdische Muziek
Nieuwe item
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
04-08-2022
بەناز جۆڵا
Biografie
Venus Faiq
15-10-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
08-11-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
23-10-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shene Baban
09-03-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
29-07-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Poëzie uit Koerdistan
16-09-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Koerdistan
22-04-2015
هاوڕێ باخەوان
Statistiek
Artikelen 524,473
Fotos 106,198
Boeken 19,763
Gerelateerde bestanden 99,309
Video 1,439
Talen
کوردیی ناوەڕاست 
300,751

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,734

هەورامی 
65,720

عربي 
28,794

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,201

فارسی 
8,374

English 
7,162

Türkçe 
3,569

Deutsch 
1,456

Pусский 
1,123

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurdipedia is de omvangrijkste Koerdische informatiebron!
Bibliotheek
Irakese vluchtelingen in Nederland
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
Bibliotheek
Werkbezoek Iraaks Koerdistan
Artikkelen
Turkse aanval in Syrië moet Koerden breken
Artikkelen
Turkse grondtroepen trekken noordoosten van Syrië binnen
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Afbeelding en tekst
Koerdische vrouwen aan de oever van de Kaspische Zee begin 20e eeuw
Biografie
Shene Baban
Artikkelen
Sherefxane Bedlisi: vader van de geschiedenis
Artikkelen
Ook in Iraaks Koerdistan volgt macht de lijn van het bloed
Biografie
Araz Talib
Afbeelding en tekst
Gevangene van het Turkse leger tijdens de Dersim opstand. (1938)
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
Folders
Artikkelen - Provincie - West Koerdistan Bewijsstukken - Provincie - West Koerdistan Bibliotheek - Provincie - Buitenland Bewijsstukken - Provincie - Buitenland Bewijsstukken - Provincie - Turkij Artikkelen - Soort document - Originele taal Bewijsstukken - Soort document - Originele taal Bewijsstukken - Steden - Afreen Artikkelen - Boek - Al-Anfal & Halabja Bibliotheek - Boek - Woordenboek

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Contact | CSS3 | HTML5

| Pagina wordt gegenereerd in: 0.672 seconde(n)!