Bibliotheek Bibliotheek
Zoek

Kurdipedia is de omvangrijkste Koerdische informatiebron!


Search Options





Geavanceerd zoeken      Toetsenbord


Zoek
Geavanceerd zoeken
Bibliotheek
Koerdische namen
Chronologie van de gebeurtenissen
Bronnen
Geopende items
Mijn verzamelingen
Activiteiten
Hulp bij het zoeken?
Publikatie
Video
Classificaties
Willekeurig artikel!
Verzenden
Stuur een artikel
Afbeelding verzenden
Survey
Uw mening
Contact
Wat voor informatie hebben wij nodig!
Standaarden
Algemene voorwaarden
Item Kwaliteit
Gereedschap
Over
Kurdipedia Archivists
Artikelen over ons!
Integreer Kurdipedia in uw website
Toevoegen / Verwijderen Email
Bezoekers statistieken
Item statistieken
Converteren van fonts
Converteren van kalenders
Spellingscontrole
Talen en dialecten van de paginas
Toetsenbord
Handige links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Talen
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Mijn account
Aanmelden
Lidmaatschap!
Wachtwoord vergeten!
Zoek Verzenden Gereedschap Talen Mijn account
Geavanceerd zoeken
Bibliotheek
Koerdische namen
Chronologie van de gebeurtenissen
Bronnen
Geopende items
Mijn verzamelingen
Activiteiten
Hulp bij het zoeken?
Publikatie
Video
Classificaties
Willekeurig artikel!
Stuur een artikel
Afbeelding verzenden
Survey
Uw mening
Contact
Wat voor informatie hebben wij nodig!
Standaarden
Algemene voorwaarden
Item Kwaliteit
Over
Kurdipedia Archivists
Artikelen over ons!
Integreer Kurdipedia in uw website
Toevoegen / Verwijderen Email
Bezoekers statistieken
Item statistieken
Converteren van fonts
Converteren van kalenders
Spellingscontrole
Talen en dialecten van de paginas
Toetsenbord
Handige links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Aanmelden
Lidmaatschap!
Wachtwoord vergeten!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Over
 Willekeurig artikel!
 Algemene voorwaarden
 Kurdipedia Archivists
 Uw mening
 Mijn verzamelingen
 Chronologie van de gebeurtenissen
 Activiteiten - Kurdipedia
 Help
Nieuwe item
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
04-08-2022
بەناز جۆڵا
Biografie
Venus Faiq
15-10-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
08-11-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
23-10-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shene Baban
09-03-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
29-07-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Poëzie uit Koerdistan
16-09-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Koerdistan
22-04-2015
هاوڕێ باخەوان
Statistiek
Artikelen 526,397
Fotos 106,538
Boeken 19,797
Gerelateerde bestanden 99,737
Video 1,450
Taal
کوردیی ناوەڕاست 
301,467
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,781
هەورامی 
65,762
عربي 
29,006
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,357
فارسی 
8,571
English 
7,175
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Groep
Nederlands
Bibliotheek 
45
Bewijsstukken 
33
Artikkelen 
26
Biografie 
9
Politieke partijen en orgaandonatie 
9
Publicaties 
2
Afbeelding en tekst 
2
Kunstwerken 
2
Plaatsen 
1
Martelaren 
1
De bestandsopslagplaats
MP3 
311
PDF 
29,992
MP4 
2,354
IMG 
194,717
Inhoud zoeken
Plaatsen
Mardin
Bewijsstukken
Oproep aan onze politici: d...
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne...
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdi...
”خاني“ حيٌ بيننا
Kurdipedia's Mega-Data is een goede hulp bij sociale, politieke en nationale beslissingen..
Groep: Artikkelen | Artikel taal: عربي
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Warderen
Uitstekend
Heel goed
Gemiddeld
Armoedig
Slecht
Toevoegen aan mijn verzameling
Schrijf uw commentaar over dit item!
Aanpassingen
Metadata
RSS
Zoek in Google voor een afbeeldingen voor het geselecteerde item!
Zoek in Google voor het geselecteerde item!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

عبد العزيز قاسم

عبد العزيز قاسم
”خاني“ حيٌ بيننا
#عبد العزيز قاسم#

حسب النّقاد فأن رائعته «مم و زين» مثّلت بدايات الوعي بالفكر القومي الكردي، وبداية الرغبة في تأسيس دولة قومية كردية. من خلال دعوته للوحدة بين كل الكُرد ونبذ الخلافات البينية بين الإمارات الكردية المتناحرة وإلى اليقظة لِما يحاك ضدهم في الخارج
لقد ركز الأديب والفيلسوف والشاعر الكردي أحمد خاني (1650-1707) في قصيدته المعنونة: آلامنا ”دەردێ مە“ على المسألة القومية، وعلى ضرورة وحدة الأمة الكردية للخلاص والتحرر، وبناء دولته القومية…
«گەر دێ هەبووا مە ئتفاقەك ڤێكرا بكرا مە ئنقیادك
روم و ئەرەب و ئەجەم تمامی هەمیان ژ مەرا دكر غولامی
تەكمیل دكر مە دین و دەولت تەحصیل دكر مە علم و حكمەت».
ولقد أشاد الكثيرون من الكتاب والباحثون في الفكر القومي بأحمد خاني لدرجة أن أغلب الأدباء والشعراء الذين ظهروا بعد خاني لم يضيفوا شيئاً جديداً يُذكر في الفكر القومي، وخاصة في ما يخص ضرورة الوحدة القومية الكردية والدعوات التي تلته فيما بعد، إنما جاءت كتأكيد وتكرار لما قاله خاني، ولقد أدرك بحِسه القومي في توظيف الأدب بشكل كبير في معركة الوجود المصيري آنذاك ولاسيما إثر تصارع كل من الإمبراطوريتين الفارسية والعثمانية على أراضي كردستان:
“تاسەك ژ ڤێ ئاڤا زەلال نادم
ب حەوزا كەوسەرێ
لەڤهاتنا قەسەرا شیرین ژێ نابینم تو مەفەرێ
پشتی رۆژا مە بو تاری مرن خوەشە ژ عەمبەرێ”.
و حسب النّقاد فأن رائعته «مم و زين» مثّلت بدايات الوعي بالفكر القومي الكردي، وبداية الرغبة في تأسيس دولة قومية كردية.
من خلال دعوته للوحدة بين كل الكُرد ونبذ الخلافات البينية بين الإمارات الكردية المتناحرة وإلى اليقظة لِما يحاك ضدهم في الخارج، وكما هو معلوم، فالأدب يتبع اللغة ولقد أدرك خاني ذلك منذ أكثر من ثلاثمئة سنة مضت، وبالرغم من إتقانه ومقدرته على نشر أفكاره وقصائده بالفارسية أو العربية لكنه كتب معظم قصائده بالكردية.
و في قصيدته «لماذا كتب خاني مم و زين بالكردية)؟ قائلاً: لأنه وجد نقصاً في المعرفة وخلو الميدان منه، كما يقول :
«خانی ژ كەمال بێ كەمالی مەیدانا كەمالێ دیت خالی»،
وكذلك كما قولە:
«دا خەلق نەبێژتن كو ئەكراد بێ مەعریفەتن بێ ئەسل و بنیاد»؛
أي إنه كتب بالكردية لكي لا يقال أن الكرد لا يملكون المعرفة وليس لهم لغة أو أصل، وهو يذهب أبعد من ذلك، وعلى الرغم من أنه ذكر العديد من الفلاسفة ك: طاليس وأفلاطون في قصائده، إلا أنه أراد إظهار الأدب الشفهي الكردي من أقوال وحكايات أجداده مصدراً للعلم والمعرفة، إذ يقول:
«ئەز پیلەوەرم نە گەوهەریمە
خودروستە مە ئەز نە پەروەریمە
كرمانجم و كوهی و كەناری
ڤان چەند خەبەرێد كوردەواری»؛
أي «أنا شخص ريفيّ ،جبليّ ولأكون صادقاً، أنا لست محترفاً وكل ما أملكه هي بعض الكلمات الكردية»! وهكذا قدم خاني نفسه كرجل ريفي بسيط نشأ بين الجبال والوديان وجمع قصائده من أفواه القرويين الكرد.
فالأدب الشفوي أو الشعبي بإعتباره مكوناً أساسياً من الثقافة، ولأنه يعتمد على اللغة المنطوقة فإنه يحيا فقط في مجتمع مفعم بالحياة، ولقد كان المجتمع الكردي آنذاك مفعماً بالحياة وكان جلّ الأدب الكردي آنذاك شفوياً كالملاحم الشعبية والفولكلور والأمثال والأغاني الشعبية والأساطير…
وفيما بعد وإثر تدوين وكتابة الأدب الشفوي ظهر الأدب المكتوب.
ولقد وصل ذلك القروي خاني فيما بعد إلى مرتبة عظماء ومشاهير الشرق، وكما أسلفت في متن المقال وأنه كان بمقدوره أن يكتب بالعربية أو الفارسية وربما بشكل أفضل من لغته الأم لكنه كتب «مم و زين» بلغته الكردية واتخذ من القصة مدخلاً كي يعبّر بها عن أفكاره وأهمية الاهتمام باللغة القومية، وحيث أنه يمكن للأدب أن يتقمص مختلف الأزمنة فهو «ثلاثي الأبعاد» يحضر في الماضي والحاضر والمستقبل، وهذا ما ادركه خاني، حيث أنه من خلال الرواية والقصة يسافر الأديب في عالم الزمكان، فعاطفية الأدب ومشاعره الإنسانية، وسعيه إلى تخليد الأفكار عبر الجماليات التي تميز الأدب فالزمن له علاقة وطيدة بالعلم والأدب، ولقد أدرك الأديب ذلك، فوصل بالأدب الكردي الشفوي إلى أعلى المراتب في الأدب الشرقي، وحوّل خاني القروي البسيط الحكاية الاسطورية والشعبية «ممي آلان» إلى ملحمة إبداعية وأدبية قلّت نظيرتها، وبهذه الطريقة تحولّت قصة «ممي آلان» من خيالية في الأدب الشفوي إلى ملحمة أدبية مكتوبة، وباتت من أروع الأعمال الأدبية الكلاسيكية الشرقية وعنواناً للأدب الكردي الكلاسيكي المدون:
«شەرحا غەمێ دل بكەم فەسانە
زینێ و مەمێ بكەم بەهانە
نەغمێ وە ژ پەردەئێ دەرینم
زینێ و مەمێ ژ نو ڤەژینم».
فالأدب الشفوي الكردي حافلٌ بمئات القصص والحكايات والأساطير، تلخص الجوانب المعرفية وتدّون الأحداث اليومية والتاريخية، ويستطيع الكتّاب والقاصون والروائيون السينمائيون والشعراء الكرد وبرصد أسلوب خاني، الاستفادة من ذلك الأدب وإعادة صياغتها في قوالب الكتابة الأدبية وبالتالي اتخاذ الأدب الشفهي الكردي مصدراً للتاريخ أولاً، وأساساً للأدب الحداثوي.
وللأسف وكما يبدو لي واليوم فإن معظم الكتّاب الكرد وأخص بالذكر في «ڕۆژاڤای كوردستان» يكتبون بالعربية، وأما عن أولئك الذين يكتبون بالكردية وبكردية غير صحيحة قواعدياً وإملائياً، ومن غير إدراك حتى بقواعد اللغة الكردية، وبدون قراءة قصائد ملاي جزيري وفقي تيران وأحمد خاني سيظلّ هؤلاء الكّتاب برأيي بعيدون عن الإبداع والإثراء اللغوي كثيراً…
ورغم أنه في أيامنا هناك روائيون وشعراء قد نشروا وحرروا أعمالاً كتابية تتجاوز الأربعة أو الخمسة أو الستة، وحين تقرأ كتاباتهم فلا تجد غير التكرار والنسخ، لا من جديد أو إبداع، هي تشبه الثرثرة كما يقول خاني في قصائده:
«هەرچەند كەلام شبە دوڕبت
بێ قەدر دبت دەما كو پڕبت
نابینی ب قیمەتن جەواهر
لەورا كو د هندكن د نادر».
و كما أسلفتُ فخاني بحسه الأدبي المرهف وعبقريته يجعله حياً بيننا ومصدراً للمعرفة والأدب الكردي، والذي عبّر في قصيدته قبل أكثر من ثلاثمئة وخمسين عاماً عن مشاكل الكتّاب الكرد والذي ينطبق على واقعنا الثقافي والأدبي المعاصر، أدب منسوخ يحبو على أربعة، مقولب ضمن قوالب جامدة، وكأن: الكتابة بخط النسخ أو الثلث هو إبداع ! متناسين أن الأدب هي رسالة سامية، ومسؤلية ودعوةٌ للحداثة والتغيير لواقع أفضل وأرحب:
«هندی وەكو خەط غوبار و هورە
ئەو خەط ژ لەطافەتێ نە دورە
گاڤا كو ژ رەنگێ مەشقی پڕبو
یا شبهەت نەسخ و ثولثی گربو
ئەو ناسخێ نوسخەیا جەمالە
بێ رەونەق و روهنی و كەمالە».
و أما «كتاّب الصدّفة»، الذين يمتهنون أسلوب النسخ واللصق… ولاسيما إثر تطوّر وسائل التواصل نتيجة ثورة الانترنيت… وبالإطلاع على أعمالهم، فيعدُّ أدباً رخيصاً لإنها تعدّ سرقة أدبية بلغة الأدب وأعرافها، فهي مجرد نسخ أو لصق دون ذكر الاقتباس أو الاستشهاد بمصادرها الحقيقية… وهو أسلوب لا يصنع الأدباء، وأوضح وصف لهم ما كتبه عنهم الكاتب عزيز نيسين موضحاً شعور الغطرسة والخيلاء، عن ذاك الكلب الواهم والمتبختر والذي يمشي بظل العربة، ظاناً منه أن ظل العربة إنما هو ظله!!
و ختاماً وحتى لا نبتعد عن صلب مقالتي هذه، وكما أسلفت سابقاً فالأدب، رسالة وأمانة وإلتزام وحس مرهف لواقع يعيشه الأديب ويسعى لتغييره ولقد كان «خاني» أدبياً ملتزماً بقضايا أمته، يحمل بين جنباته همومها وآلامها، وبتطلعاته التنويرية والاستباقية لعصره جسّد مقولة الأديب يسبق الأحداث بحسّه، وتلك الصفات والسمات جعلت منه أديباً حياً لا يزال بيننا بأعماله المتميزة والآثرة ليضعه نقّاد الأدب والفكر في مصافي أدباء الشرق الكبار وشعرائها.[1]
Dit item werd in het (عربي) geschreven, klik op het pictogram om het item te openen in de originele taal!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Dit item is 32 keer bekeken
HashTag
Bronnen
[1] Website | عربي | https://romav.net/ - 29-05-2024
Gekoppelde items: 2
Biografie
Datum & Gebeurtenisen
Groep: Artikkelen
Artikel taal: عربي
Publication date: 19-04-2023 (1 Jaar)
Boek: Literair
Dialect: Arabisch
Provincie: Kurdistan
Publication Type: Born-digital
Soort document: Originele taal
Technical Metadata
Item Kwaliteit: 99%
99%
Toegevoegd door ( ئەڤین تەیفوور ) op 29-05-2024
Dit artikel is beoordeeld en uitgegeven door ( زریان سەرچناری ) op 30-05-2024
Dit item is voor het laatst bijgewerkt door ( ئەڤین تەیفوور ) op: 29-05-2024
URL
Dit item is volgens Kurdipedia's Standaarden nog niet afgerond en verder moet het herzien/aangepast worden!
Dit item is 32 keer bekeken
Kurdipedia is de omvangrijkste Koerdische informatiebron!
Artikkelen
Turkse grondtroepen trekken noordoosten van Syrië binnen
Bibliotheek
Werkbezoek Iraaks Koerdistan
Afbeelding en tekst
Koerdische vrouwen aan de oever van de Kaspische Zee begin 20e eeuw
Afbeelding en tekst
Gevangene van het Turkse leger tijdens de Dersim opstand. (1938)
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Bibliotheek
Irakese vluchtelingen in Nederland
Biografie
Araz Talib
Artikkelen
Turkse aanval in Syrië moet Koerden breken
Biografie
Shene Baban
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
Artikkelen
Ook in Iraaks Koerdistan volgt macht de lijn van het bloed
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
Artikkelen
Sherefxane Bedlisi: vader van de geschiedenis

Actual
Plaatsen
Mardin
25-08-2012
هاوڕێ باخەوان
Mardin
Bewijsstukken
Oproep aan onze politici: doorbreek het stilzwijgen rond Afrin
23-03-2018
هاوڕێ باخەوان
Oproep aan onze politici: doorbreek het stilzwijgen rond Afrin
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
23-10-2016
هاوڕێ باخەوان
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
08-11-2016
هاوڕێ باخەوان
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
04-08-2022
بەناز جۆڵا
Classificatie Van de Koerdische Muziek
Nieuwe item
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
04-08-2022
بەناز جۆڵا
Biografie
Venus Faiq
15-10-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
08-11-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
23-10-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shene Baban
09-03-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
29-07-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Poëzie uit Koerdistan
16-09-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Koerdistan
22-04-2015
هاوڕێ باخەوان
Statistiek
Artikelen 526,397
Fotos 106,538
Boeken 19,797
Gerelateerde bestanden 99,737
Video 1,450
Taal
کوردیی ناوەڕاست 
301,467
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,781
هەورامی 
65,762
عربي 
29,006
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,357
فارسی 
8,571
English 
7,175
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Groep
Nederlands
Bibliotheek 
45
Bewijsstukken 
33
Artikkelen 
26
Biografie 
9
Politieke partijen en orgaandonatie 
9
Publicaties 
2
Afbeelding en tekst 
2
Kunstwerken 
2
Plaatsen 
1
Martelaren 
1
De bestandsopslagplaats
MP3 
311
PDF 
29,992
MP4 
2,354
IMG 
194,717
Inhoud zoeken
Kurdipedia is de omvangrijkste Koerdische informatiebron!
Artikkelen
Turkse grondtroepen trekken noordoosten van Syrië binnen
Bibliotheek
Werkbezoek Iraaks Koerdistan
Afbeelding en tekst
Koerdische vrouwen aan de oever van de Kaspische Zee begin 20e eeuw
Afbeelding en tekst
Gevangene van het Turkse leger tijdens de Dersim opstand. (1938)
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Bibliotheek
Irakese vluchtelingen in Nederland
Biografie
Araz Talib
Artikkelen
Turkse aanval in Syrië moet Koerden breken
Biografie
Shene Baban
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
Artikkelen
Ook in Iraaks Koerdistan volgt macht de lijn van het bloed
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
Artikkelen
Sherefxane Bedlisi: vader van de geschiedenis
Folders
Bewijsstukken - Soort document - Originele taal Bewijsstukken - Dialect - Nederlands Bewijsstukken - Provincie - Buitenland Bibliotheek - Provincie - Buitenland Bibliotheek - Boek - Woordenboek Bibliotheek - Dialect - Nederlands Bibliotheek - PDF - Ja Bibliotheek - Boek - Koerdische kwestie Bibliotheek - Partij - Koerdische Arbeiderspartij PKK Artikkelen - Boek - Geschiedenis

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Contact | CSS3 | HTML5

| Pagina wordt gegenereerd in: 0.421 seconde(n)!