عەبدولرەحمان بامەرنی
بەری بچمە ناڤ بابەتێ خوە یێ من مەبەست پێ، دێ شرۆڤەکرنەکێ دەمە ناڤ و نیشانێ گۆتارا خوە. (ئەدەبا کوردی)، ئەم هەمی دزانین بۆ جهێ دەستاڤێ دهێتە گۆتن، ئەڤ ناڤێن هەنێ ژی هەنە، وەک: (تەوالیت، مەرافق، wc و… هتد). (ئەدەبا عەرەبی)، د بەرامبەر وێ دا ئەم (تورە) بکار دئینن، تورە ژی زێدەتر زاراڤەکە بۆ ڕێزگرتنێ ل خوە دهێتە بکارئینان، ئەڤێن جوان دئاخڤیت و ڕێزێ ل هەمی تشتەکی دگریت، گەلەک جاران دێ بێژینە زارۆکەکێ نە تەبتی یان یێ شووم (خوە تورە بکە)، دیسان د زمانێ عەرەبی دا، ئەدەب دهێت کو کەسەکێ ڕازی ژ خوە و یان کو ڕەوشت و ڕەفتارێن وی و ئەدەب وەک پەیڤەکا ئەدەبی ژی دهێت، کو ئاخفتنکەر د گۆتنێن خوەدا یێ ڕەهوان بیت و چەندین پێناسێن دی، هەکە وەک پێناسە مە بەحسکربیت و کورتیا وێ ل دووڤ تێگەهشتنا مە (ئەدەب) بۆ ژانرێن ئەدەبی دهێت، وەک شعر و چیرۆک و ڕۆمان و… هتد. (بەرسڤەکا نەرم)، مەبەستا من ب ڤێ نەرماتیێ، هەر تشتێ مرۆڤ لەزێ تێدا بکەت و هەلچوونێن مرۆڤی د زێدەبن و مرۆڤ د گەرماتیێ دا بیت، هینگێ بریار و ڕەفتارێن مرۆڤی ژی دێ لەز و بەزاتی پێڤە دیار بیت. د کوردەواریێ ژی دا ئەڤ زاراڤە ژی زێدەتر بۆ بارانا نەرم و دژوار هاتیە گۆتن، کو بارانا نەرم د عەردی دا دچیتە خوارێ و هەمی شینکاتی و داروبار ژێ مفادار دبن و هەتا ئاڤا بنئەرد ژی و د بەرامبەردا بارانا بۆش و دژوار ژی، هەمی تشتەکی د گەل خوە ڕادمالیت و ب تنێ زیانێ دگەهینیت هەمی تشتەکی. (ئەدیب) بێی ناڤ ئینانا ناڤێ وی ب تنێ وەک نموونە، ئەز دێ بەحس ل هەڤالەکێ خوە یێ ئەز گەلەک ڕێزێ لێ دگرم کەم، کو ناڤێ وی (رەشاد) بوو، ڕەشاد ب خوە پەیڤەکا عەرەبیە و یانکو ل ڕێکا ڕاست بچیت و د کوردیێ دا ڕامانەکا جوداتر هەیە و ب تنێ وەک نوکتە ئەم دبەر دکانەکێ ڕا چووین و گیایێ (رەشاد)ێ، کو وەک کەرەفسێ بۆ خوارنێ یا خوشە، ل بەردەرێ دکانەکا زەرزەواتی دهاتە فرۆشتنێ، وی ژ خودانێ دکانێ پرسیار کر، کا ناڤێ ڤی گیایی چیە؟ ژ بەر کو ب زاراڤێ وان ناڤەکێ دی هەبوو و دڤیا خوە ژێ پشتراست بکەت، ئینا من گۆتێ: ئەڤە ناڤێ تەیە و پێنەڤێت د گەل کەنیێ، هەمان تشت بۆ کاک ئەدیبی ژی، ئایا پەیڤا ئەدیب د زمانێ عەرەبی دا یا زانایە و د هەمان دەم دا د زمانێ کوردیێ ژی دا هەمی کەس ڕامانا پەیڤا ئەدیب دزانن، کو کەسەکە ل سەر ئەدەبیاتا کاری و داهێنانێ دکەت؟!!
دا ڤەگەرم سەر بابەتێ خوە:
پشتی ئاهەنگا ئیمزاکرنا چیرۆکێن (ئەدیب عەبدوللای) د ڕێ و ڕەسمەکێ جوان دا هاتیە گێران و پرتووک کەتیە بەردەستێ خواندەڤانان، پرتووک ب گرنگی هاتیە وەرگرتن و هاتە خواندن و بەلگە ژی، کو چەند نڤیسەران ل سەر وێ پرتووکێ نڤیسی، ژ وان ژی نڤیسەر (شەمال ئاکرەی) گۆتارەک ب ناڤێ (گلێش نە پەیڤەکا ئەدەبی یە!!)، د ڕۆژناما ئەڤرۆ (هەژمارە (3035) ڕۆژا 13/10/2021)ێ بلاڤکر و ئەز ب خوە ژی ئێک ژ وان بووم، کو من کۆمێنت ل سەر وێ گۆتارێ نڤیسی و ئەز ژی هندەکێ د گەل کاک شەمالی بووم، کو هەکە هەتا ناڤێ پرتووکێ (چەپا گلێشی) یا جوان ژی بیت، لێ بۆ ناڤێ پرتووکێ ڕەنگە یا جوان نەبیت و وەک هەڤالینی، کاک ئەدیبی تەلەفۆن کر و مە هندەک دان و ستاندن ژی کر و ئه و تشتێ کاک شەمالی نڤیسی و ئەدیب عەبدوللای هەر د ڕۆژناما ئەڤرۆ یا هەژمارە 3040 یا ڕۆژا 25/10/2021ێ بابەتەک ل بن ناڤێ (ئەدەب کەنگی بابەتەکێ ئەدەبی یە؟) بلاڤکری، من کار ب وێ نڤیسینێ و ب یا کاک شەمالی ژی ڤە نینە و ئەز ل سەر ناراوەستم. ب تنێ تشتێ ب من ڤە گرێدای، کاک ئەدیبی ل دووماهیا گۆتارا خوە ئەڤ چەند پەیڤە نڤیسینە و نە ڕاستەخوە ئاراستەی من کرینە، ئاراستەکرنەک ب ڕەنگەکی هەر وەکو مرۆڤ دبێژیت بەلگێن مێوێ و برنج و قیمە و زەیت و ب تنێ وەرپێچان مابیت، کو ببیتە ئیپراخ و دەقێ وێ ژی ئەڤە یە:
(تێبینی: پشتی من مانشێتێ نڤیسەرێ هێژا دیتی، کو گلێش نە پەیڤەکا ئەدەبی یە؟ هەر ئێکسەر هزر بۆ من چێبوو، کەنگی ئەدەب پەیڤەکا ئەدەبی یە؟ گەرماتیەک بۆ من چێبوو کو پتر هزرا خوە تێدا بکەم، لێ ب مخابنی ڤە هەڤالەکێ منێ نێزیک ب ڤی ناڤونیشانێ من حەسیا، هەر ئێکسەر د مالپەر و ئەکاونتێ خوە دا بابەتەک ب ڤی ناڤی ئازراند، ئه و گەرماتیا د ناخێ من دا مخابن گەرم نەهێلا.).
وەک بەرسڤدانەکا ڕاستەوخوە بۆ هەڤال ئەدیب، کو ئه و گۆتارا من د مالپەرێ خوە یێ ڕەخنەیی (روانگە و ڕەخنە)دا ل بن ناڤێ (ژ دیوارێ ئەدبێ بۆ دیوارێ فەیسبۆکێ) بلاڤکری، چو گرێدان نە ژ نزیک و نە ژ دوور د گەل هزرا تە نەبوویە و مە ل سەر دان و ستاندن نەکریە ژی و بۆ سەلماندنا ڤێ چەندێ ژی، ب تنێ وەک بیر ئانین:
من و هەڤالێ نڤیسەر و وەرگێر (سادق سالح)ی کو بەری هەیامەکی ل دهۆکێ بوو و نوکە ل وەلاتێ سوید دژیت، مە ئەڤ دان و ستاندنە کربوو و من گۆتبوویێ کو ئەز دێ بابەتەکێ ب ڤی ڕەنگی نڤیسم و دێ بەحسێ زمان ڕەشیا ل سەر دیوارێ ئەدەبێ یێ بەری سەرهلدانێ و یێ فەیسبۆکێ کەم و من گۆتارەک بناڤێ (ژ دیوارێ ئەدەبێ بۆ دیوارێ فەیسبۆکێ) بلاڤکر و تەمەنێ وی درێژ بیت، نوکە کاک سادق یێ ساخە و دشێت ڕاستیا گۆتنا مە ب سەلمینیت و هەتا وی ڕاددەی، ئه و د گەل هزرا من نەبوو کو ڤێ بەراوردکرنێ بکەمە گۆتار، وەک هەر جارێن دان و ستاندنێن من و وی، کو ئەم حەز دکەین هەمی بابەتان بێخینە بن دان و ستاندنێن خوە.
هزرێن تە بۆ تە و یێن من بۆ من:
ل ڤێرە نەکو ب تنێ من هزرا کاک ئەدیبی وەرنەگرتیە، بەلکو ئەدیبی بابەتەک یێ ئازراندی کو د بەژەوەندیا وی ب خوەدا نەبوویە کو ناڤێ وی ب خوە ئەدیبە و ب تنێ وەک نموونە ئەز بینم، کو ئەڤە ڕوودانەکا ڕاستی هاتبوو ڕوودان، ل سالێن هەشتیان دو کەسان گەلەک نەڤیان بۆ ئێک هەبوو و ئێکی ژ وان سکالا ل (دایرا ئەمنێ) یا سەردەمێ ڕژێما ژناڤچووی ل سەر هەڤالێ خوە تۆمارکر، کو وی دەست د گەل شورەشێ و پێشمەرگەی یا هەی و بەلگێ وی ژی، کو ناڤێن هەردوو کوڕێن وی ئێک مەسعودە و ئێک ژی ئدریس، پشتی ئەمنێ کابرایێ دی گازی کری و ئەڤ تومەتە داینەپال وی، گۆتێ ڕاستە ناڤێن کوڕێن من ئەڤەنە، لێ ڕۆژا ژ دایکبوونا وان بەری سالا 1975ێ یە و هینگێ ڕێکەفتن د ناڤبەرا حوکمەتێ و شورەشێ دا هەبوو، لێ شوونا هوون من تاوانبار بکەن، هەرن وی کابرای بگرن ئەڤێ سکالا ل سەر من تۆمارکری، ژ بەر کو ناڤێ کوڕێن وی ژی ئێک مەسعودە و ئێک ئدریس و ڕۆژا ژ دایکبوونا وان پشتی 1976ێ یە، هینگێ باوەری بۆ ئەمنێ دروست بوو و ئینا ئه و زەلام بەردان و ئەڤێ سکالا ل سەر تۆمارکری و تومەت داینەپال، دەستە سەرکرن.[1]