هیڤی!
چیرۆک
د.ئەمجەد عەبید - #دهۆک#
ل وێ سالێ ژی وەکی هەر سال بەفرێ گوپیتکێن هەر دو چیایێن هنداڤی باژێرێ وان ب کراسێ بیکانییێ خەملاند بوون... سپێدەیە و رۆژێ گولیێن خو یێ د سەر گوپیتکێن وان چیایان دا بەرداینە ناڤ باژێری، ئو باژێر یێ تژی گەرم و روناهی کری، بایەکێ سار یێ ژهناڤێن وێ بەفرێ دەردکەڤیت وچالنجا گەرما رۆژێ دکەت، هندەک عەورێن ژ وێ بەفرێ سپیتر ل هنداف باژێری سەمایێ دکەن، سیلاڤێن ئاڤەکا زەلال یا ل بن جەمەدا کولان گرتین دزێت و هێدی هێدی ب جۆکێن کولانا دا یێن دهێنە خوار...
هیڤی یێ چانتا خو یا ب ملەکێ خو ڤە شۆر کری و وەکی فریشتەیان یا رێکا قوتابخانێ دهاژۆت، تیرۆژکێن رۆژێ دگەل گولییا وێ یا زەرا زێرین ئەوا دبن کەفیکا وێ یا مۆر دا دەرکەڤتی یێن خو دیەک وەرکرین و برسقینەکا وەکی ستێرا ژێ دەردکەڤیت، ئەو بایێ سارێ وێ سحارێ سەرێ دفنا وێ یا وەک فستەقێن عنتابێ، وەک بیتانوکان یا سۆر کری.. شیناتییا چاڤێن وێ دەریا شەرم ژێ دکەن و وەک خودیکا مروڤ ب جوانی خو تێدا دبینیت... بەژنەکا زراڤ و هلکێشایی ئەو هەر دو چیایێن هنداڤ باژێری خو بۆ دچەمینن... هەر دو سێڤێن سەر سینگێ وێ وەک پەز کێڤییان بەژنا خو یا کێل کری، چاڤێ مرییان ژی ڤێبکەڤیت دێ جانێ وان زڤریتە د لەشێ واندا.... لێ هەستێن وێ هێش وەکو هەستێن کچەکا شویمە دەمێ دگەل کوڕان چینگانێ دکەت.
ل قوتابخانێ ژی قوتابییەکا زیرەک و هەستی سڤک بوو... ب تنێ د وانەیا بیرکاریێ دا وەگی پڕانییا کچان پیچەکا کالەفام بوو... و ترسیا سالەکا رەبەقا سێیێ ناڤنجی گوری وێ بکەت...
وێ رۆژێ دایکا وێ، ئەوا هەتا نوکە هیڤی یێ وەکو زارۆیەکا شیرڤەنەکری د چاڤێن خو دا دبینیت، گۆتێ جیرانێ مە مامۆستایێ بیرکاریێ یە و یێ زیرەکە و خوش مرۆڤە و تێکەلیێن مە و وی دباشن و گەلەک رێزی ژی ل مە دگریت، تو دزانی ئەڤە دو سالەژی هەڤژینی ژی پێک ئینای و ژاری تانوکە چ زارۆکان ژی د هەمبێزا خودا نابینیت و هەڤژینا وی ژی پترییا دەمی ل مالا بابێ و دگەل هەڤالا دبورینیت، رەبەنێ ئەو ژی یا مافدارە سەبرا وێژی ناهێت... مالا بێ زاروک هەر یا سار و بێ رەوشە.. مەزنان یا گۆتی زاروک فێقییێ مالێ نە.
ئانکو مامۆستایی جه و دەمێن گونجای یێن هەین کو نیشا تە بدەت، ئەگەر تە دڤێت دێ بێژمێ... مخابنە زەحمەتا تەیا سالەکێ ب ئاڤێ دا بچیت و ئەز باوەرناکەم مە دەستڤالا بزڤرینیت... هیڤی یێ ژی بێی دودلی رازیبوو و بۆ ماوێ پتر ژ دو هەیڤان رۆژانە سەرەدانا مالا مامۆستای دکر.
رۆژەکێ و ژنیشکەکێ ڤە هیڤی یێ هەست ب گێژ بوونێ و هندەک ئازاران کر و جاران ژی دهلاڤێت.. و ئەو دێمێ وەکو گول محەممەدا پویتی و زەر بوو...
دەمێ نوشداری گۆتیێ پیرۆزبیت کچا تەیا ب دو گیانە لێڤێن دەیکا ئێخسیر کەسک بوون و لەرزکێ ئەرزنکا وێ گرت و دلێ رەبەن ژی رابوو سەما مرنێ و چوک لێ شکەستن و ئێدی کەلەخێ وێ ڕانەگرت... هیڤی یێ ژی خو لبەر گرانییا ڤی دەنگوباسی نەگرت و دەملدەست دهۆش چوو.
ب دلەکێ شکەستی و مەلوول، هەر دو زڤرینەف مال و دونیا دچاڤێن وان دا یابویە دۆزەخەکا هار و دژوار و هزرێن وان وەکو ریسییێ تەشیکێ دتێک ئالیان، وێ شەڤێ هەمییێ نقرۆسکەکا خەوێ ژی خو دچاڤێن وان نە ئالاند.
پشتی هەر دوک ژ ڤێ خەونا هندە گران هشیار بوین و هشێن خو د سەرێ خودا خرڤەکرین...هیڤی یێ ب دەنگەکێ خەندقیڤە گۆت:
- دادێ....دەمێ ئەز د چوومە دەف مامۆستایێ جیرانێ مە، رۆژێن دەستپێکێ وەکی بابەکی رەفتار دگەل من دکر و وانە زۆر ب جوانی بۆ من راڤە و شروڤە دکر... لێ پشتی بورینا چەند رۆژان گوتە من هیڤی تو دزانی ژیان چییە؟
من ژی گۆتێ: یا ئەز دزانم ژیان ئەزموونەکا مەزنە و دڤێت مە هیڤیێن مەزن هەبن داکو ب شێین د ڤێ ئەزمونێ دا ب سەرکەڤین.
ب دویڤدا گۆتە من پا خۆشی ل دەف تە چییە؟
من بەرسڤا وی دا و گۆتێ:... بدەستڤە ئینانا وان هیڤیێن مەزنە.
ب گرنژین ڤە گۆتە من تو چەند کچەکا ساویلکەی و.... موبایلاخو ژبەریکا خو ئینا دەر و هندەک دیمەنێن سیکسی نیشا من دان کو من بەری هنگی چ جاران هزر تێدا نەکرین و نەدیتین.... تەزینک ب سەر لەشێ من دا چوونە خوار و خوهەکێ ئەز گرتم و یادی ئەز بەردام.... گۆتە من دێ ژیان گەلەک خۆش بیت ئەگەر تو دەست ژ فەلسەفێت خو بەردەی و تام کەیە ڤان تشتان.....
هیڤی یێ سەرێ خو بلند کر و روندکێت خویێن وەکو پەلا ڤەمالین و گۆت:
دادێ ببورە ئەز وسا ب روی قایمی دگەل تە دئاخڤم لێ ئەز هزر دکەم کو بو نێزیکترین هەڤالا خو دئاخڤم.... و بەردەوامی دا ئاخفتنا خوڤە وگۆت:
- ئیدی وانا مەیە رۆژانە بوونە ئەو دیمەنێن سیکسی و رۆژ بو رۆژێ ئەز پتر پێڤە دهاتمە گرێدان، ئەو کریار و ئاخ و ئوف و نالینا د وان دیمەنان دا.. رویبارێن گوهنێلییێ د ناڤ لەشێ من دا پەقاندن، ل تە ناڤەشێزم ئێدی من باوەر نەدکر کەنگی دێ دەمێ وانێ هێت دا هندەک دیمەن و نالنالێن سیکسیێن نوی ببینم و گوه لێ ببم.
ئێدی مامۆستا ب هندێ تێر نەبو کو بتنێ وانا مە سەحکرنا ڤێ ژیانێ د موبایلێ دابیت، گۆتە من: هیڤی... تو دزانی هەر وانا مروف پراکتیک نەکەت مروف باش تێناگەهیت و خوشییێ ژێ نابینیت، براستی ئەڤ ئاخفتنا وی گوتی یا ب نیڤەکا دلێ من بوو.... و ژمێژ بو من دڤیا ئەو تشتێ وی گۆتی چێببیت. پشتی ماوەیەکێ کورت بێدەنگ مایم و بەری بەرسڤا وی بدەم، دەستێ خو دانا بن گوهێ من و هێدی ژۆردا ئینا سەر گەردەنا من و دەمێ گەهشتیە سینگێ من و مەمکێن من ڤەگەمراندین، چاڤێن من دڤیان بێژنە من دا بچینە خەوەکا گران و ئەز دگەل وان هەستان کو نزانم بو تە چەوا بەحس بکەم حەلیام و رادەستی وان بووم ئەو هەست بوون کو ترس و خۆشی تێکەل کرین، دل کەتبوو سەما ژیانێ و عەقل کەتبو خەما مرنێ. لێ هەمی گاڤا مروڤی ژیان پتر ژمرنێ دڤێت....
ئەڤە بو کارێ مە یێ رۆژانە و رۆژا نەچوو بامە مالا مامۆستای من ئەو رۆژ د ژیانا خودا نە د هژمارت، تا رۆژەکێ مامۆستای گوتە من هیڤی ئیدی نەشێم بو تە ڤێ وانێ بێژم و ئەڤە دویماهیک رۆژ بیت بهێیە مالا مە، و ئەم ژی دێ مالا خو ژ ڤی تاخی بارکەین وچێدبیت بچینە دەرڤەی وەلاتی، چونکی تو دزانی ئەڤە چەندە خوزییا من و هەڤژینا من زارۆکەکە و هێشتا خودێ ئەم هەژی وی خەلاتی نەدیتینە، و دڤێت چارەسەریەکێ ل خو بکەین، ئەگەر دبیت ژیانا مەیا هەڤژینیێ بکەڤیتە دمەترسییا ژناڤچوونێ دا....
من گەلەک هیڤی ژێ خاستن کو ژ بریارا خو ڤەببیت و ب چ رەنگا ئەز رازی نەبووم، چونکی من نە دڤیا ژ وێ خۆشیا من دگەل وی دبر... بێ بەهر ببم، تا کو نەچار بوویی وێ راستییا ژ ژەهرێ تەحلتر و کوژەکتر، ژ مرنێ ب ترستر، ژ دەهمەن پیسییێ پیستر بو من بێژیت.... و گۆتە من هیڤی تەپەردا خو یا کچینیێ ب دەستێن من یا ژدەستای، و یا دروست بو تە بێژم ئەز دێ ژ ڤێرێ ڕەڤم و تو ژی دڤێت خو بێدەنگ ب کەی و من و خو بپارێزی.
ب گوهلێ بوونا ڤان گۆتنان، دەیکا پەریشان هەر دو دەستێن خو ب رەهنێن خو دادان و پرچا خو ڤەچڕی.. لێ چ بکەت یا ژ خویە ئەسمانا ف ئەردی ڤەنیت... دەریا بکەتە گوڕی و بسۆژیت، هەر یا ژخویە و ب چ نائینیت... (جلە و کەڤتە ملە)... دڤێت چارەیەکێ بو قوبحەتا مەزن و روی ڕەشیا گران پەیدا کەت.
ئیدی ب نهێنی ڤە و هەر چەوا بیت و د سەر هەژاری و خولی عەیشییا خو ڕا، شیان نۆشدارەکی رازی بکەن کو ئەو زارۆکێ د زکێ هیڤی یێ دا ژناڤ ببەت..
ئەڤ نهێنیە ما د دلێ هیڤی یێ و دایکا وێ دا... و رۆژێ، ترسێ سەد جاران دەرگەهێ دلێ وان دقوتا... چونکی نەدشیان چ رێکا ببەنە وێ پەردا مال وێران... ئەو پەردا مروڤ پێخەمەتی وێ دهێنە کوشتن و کەلەخێن وان دهاڤێنە بەر سەیان، ئەو پەردا مالبات هەتا هەتایێ پێ سەرشۆر و بێ ڕوومەت دبن... ئەو پەردا بنەمال و گوند و عەشیرەت پیخەمەتی وێ ب شەر دچن و مالێ ل یەک وێران دکەن... ئەو پەردا هیڤی یێ چ جاران هزر تێدا نە کری و گوری وانا بیرکاریێ و حەزێن مامۆستای و خولی سەرییا خو کری.
سال دەرباز دبوون و هەر سال بەفرێ سەرێ چیایێن هنداڤ باژێری دخەملاندن... لێ نە گولییا زەر و نە چاڤێن شین و نە بەژنا بلند و نەسینگێ کێل هەست ب روناهی و گەرماتییا رۆژێ نەدکر، تیرۆژکێن رۆژێ و گولییا زەر مان ژ یەک سل و خو د یەک وەرنەکر... و بایێ سارێ سحارییا دفنا وەک فستەقا ژ یەک هندا بوون و سۆر نەکر.
دلەکێ شکەستی و دەروونەکێ بریندار... رۆژێ سەد جاران دادگەها خو دکر... سەد جاران دهاتە سێدارەدان و ساخ دبووڤە.
تە بو دلێ دەیکا رەبەن سۆت و جەرگێ وێ پرت پرت کر؟؟؟... تە چەرا ئەو بابێ ژار یێ شەڤ رۆژ دکرنە یەک بو پەیدا کرنا پارییەکێ نانێ حەلال بێ رومەت کر....؟!! تەچەوا ب بوهاترین پیرۆزییا کچان ب ئەرزانی فرۆت؟؟؟... تەگیانەک بێ گونەه د زکێ خو دا ژ ژیانێ بێ بەهر کر...؟؟؟
لێ سەرەرای ترس و نەخۆشی و دودلییا هیڤی یێ و هزرا خوکوشتنێ و خو سۆتنێ، ئەوێ چوک نەدانان و هێدی هێدی ئەو هزر ژ سەرێ خو ئینانە دەر و بریاردا بەردەوامییێ بدەتە ژیانێ سەرەرای سەختییا وێ.. چونکی وێ باش دزانی ئەڤە دونیایە نەبەهەشت... ئەڤە مروڤن نە فریشتەنە دگەل دژیت، و هەمی هێزا خۆ کۆم ڤەکر و کاروانێ ژیانا خو د وێ تونێلا دویماهیک بەرزە دا هاژۆت....
هیڤی یێ پار خواندنا خو یا زانکۆیێ ب سەرکەڤتیانە ب دویماهیک ئینا... لێ ئەو تشتێ هەردەم ژێ دترسییا وخەو ژچاڤێن وێ ڤەدڕەڤاند، رویدا... و بەری دو رۆژان خازگینیێت وێ هاتن.. دلقوتکێ ئەو و دەیکا پەریشان گرتن، چ هێجەت نەبون کو بشێن بابێ وێ رازی کەن کو نەدەنە شوی.. نەچار بوون ڕادەستی کەتواری ببن و خو ل هیڤییا قەدەرێ بگرن... و رازیبوون هیڤی یێ بدەنە وی گەنجێ گوندی کو ل زانکۆیێ هیڤی یێ قرچێن ژ دلێ وی ئینای و رەبەنێ های ژێ نە.
شەڤا بیکانیێ یە و چ چبکێن خوینێ ئەو پاتێ سپی یێ دانایە بن کماخێن وێ سۆر نەکرن.. سپێدەهییا ب دویڤدا ترومبێلەکێ بویک ئینا بەردگەهی و ب تێلەفونێ گۆتە بابێ وێ کچا تە ب کێر مە ناهێت، بدە ئێکێ وەکی خو...
چ تالانە ف بابێ هەژار کەت، دل هندی یێ مەزن بیت خو ل بەرانبەر ڤێ فەرمانێ ناگریت.... دلێ وی یێ مەزن ئیدی رازی نەبوو لسەر لێدانێ بەردەوام بیت.
نوینەرا نەتەوێن یەکگرتی بو مافێ مرۆڤان خاتون هێلینێ د دویماهیکا راپورتا خو دا و ب رەنگێ سۆر نڤیسی بوو (د مالا کچان دا ئەوا حکومەت کچێن بێ سەمیان و بێ خودان تێدا خودان دکەت و دپارێزیت... ژبلی مرنێ من چ هیڤی یێن دی د هیڤی یێ دا نە دیتن).[1]
#29-12-2019#