زەنون سلێڤانەی زاخو
هەلبەستڤانێ خابیری (خالص خلیل زاخۆیێ )رێکا خوە شەقاند و بەرێ خوە دایە کەڤر و تەراش و چیایێن وەلاتێ خوە، بەلێ ئه و خامەیێ دناڤا دەست و تبلێن هەلبەستڤانێ خابیری دا چ جاران هەست ب ماندیبوونێ نە دکر ژ ڤەهاندنا ڕێزکێن هەلبەستا کوردی هێدی هێدی خوە دناڤا مەژی و هەست و دەروونێ وی دا سەرهلدایە، نەخاسمە دقویناغێن سەخت و نەخوەش دا ئەوێن د سەر ملەتێ وی دا هاتی، گەلا گەرما پەیڤێن نازک و هەلبەستا کوردی کریە چەپەرێ خوە یێ بەرگیریکرنێ بەرامبەر ستەم و زۆرداری و تەپەسەریا ملەتێ خوە، هەموو دەما ژی ئاگەهی ژ پەیڤ و ئاواز و سترانا کوردی هەبوو. ل گوڕەی وان دەنگێن خوەش و زەلال هەلبەستێن وی بووینە ستران و سروودێن نەتەوەی و ئەڤینی و دلداریێ ب عەشق و ئەڤینیا خەمل و جوانیا سروشتێ وەلاتی مینا ب دەنگێ هونەرمەند و شەهیدێ جوانەمەرگ ئەردەوان زاخویێ، ئەیاز یوسف و ئەرشەد زاخۆیێ کو زێدەتر خەملا سروشتێ بوهارێ و ئاڤا خابیرێ زاخۆ و پرا دەلالێ دناڤا جەرگێ وێ یێ هناڤ سۆتی دا مەزنتربیت، خالص خلیل زاخۆیێ هەلبەست نڤێسین.
بێ گۆمان هەلبەستڤانێ خابیری مرۆڤەکێ خودان شیان بوو و پەیڤ دڤەهاندن پێخەمەت نەبوونا ئازدایی، تەپەسەریا وەلاتێ خوە ب ئێش و ئازارێن ملەتێ خوە دپارچە هەلبەستەکێ دا ب ڤی ئاوایێ دبێژیت:
دەردێ مە گرانە کول و کەسەرن
ما هوین ڕەبەنن یا بێ ڕێبەرن
کا ئه و ڕۆژا بەرفرەه بن ئێک
سەرفەراز بژین ئەم بگەهن ئێک
ل جهەکێ دی هەلبەستڤانێ خابیری دخەونا خوە دا دیت ڕاستیەک تێدە دژییا خه و ژ چاڤێ وی ڤەرەدڤی، مەندەهوش و ئەزمان لێ چک دبوو لێ؛ تبل و خامەیێ وی دکرن گازی و هاوار دکەت خودێ ڤەمرینە ڤی ئاگری، هەر دنالیت و دبێژیت ..
خودێ ڤەمرینە ئاگری
دانە سۆژیت ڕەزکێ تری
کەڤنە گێسنێ ژەنگێ گرتی
دونیا ل من و تە هەر شەڤە
کارێ من و تە هەر ئەڤە
بەلێ ناهێتە ڤەشارتن چەندین هەلبەستێن وی بووینە سروود وستران دناڤەرۆکا بابەتی دا ئاماژە پێ هاتیە دان، هەلبەستڤانێ خابیرێ ژبلی ڤەهاندنا هەلبەستێن کوردی ب زمانێ عەرەبی ژی هەلبەست ڤەهاندینە بەرهەمێ وی یێ ئێکێ دیوانەکا ب زمانێ عەرەبی ب ناڤێ (مژکرات فتی الخابور ) بوو و هات بوو چاپکرن ژبەری وەغەرا وی یا داویێ، هەر وەسا بەرهەڤیا دیوانەکا دیتر هاتبو کرن ب ناڤێ (لێلە پەر).
کورتە ژیانناما هەلبەستڤانێ خابیری.
(خالص خلیل هدایت ) یێ ناسیارە ب هەلبەستڤانێ خابیری ل ل سالا 1945 ێ ل باژێرێ زاخۆ هاتیە ل سەر دنیایێ،
ل سالا 1960 ێ دەست ب ڤەهاندنا هەلبەستێ کریە، ل دەستپێکێ ب زمانێ عەرەبی دنڤێسی، پشتی وێ چەندێ هەولا بزاڤێن مەزن کریە دەست ب نڤێسینا هەلبەستا کوردی کریە،
ل سالا 1975 ێ خواندنا خوە ل پەیمانگەها (المهن التگبیقیە ) ل بەغدا ب داویێ ئانیە، پاشان ل پشکا داراییا هەرێمداریا زاخۆ بوو فەرمانبەر.
هەلبەستڤانێ خابیری ب ئەگەرێ نەخوەشیەکا گران ل خەستەخانا دهوکێ ل ڕۆژا 2001/4/12 وەغەرکریە تەرمێ وی ل گوڕستانا زاخو هاتیە خاکسپاردن، میراتەکێ مەزن ژ هەلبەستا کوردی ل پاش خوە هێلایە و گەهشتە کاروانێ نەمران. .[1]