ئامێدیێ: ئەسعەد ڕێکانی:
قوتابخانا قوبەھان دھێتە ھەژمارتن ئێک ژ قوتابخانیێن دیرۆکی ل دەڤەرێ و ب درێژاھی یا دیرۆکێ کەسانێن دلسوز و خەمخور ژێ دەرکەفتینە، قوتابیەکێ وێ قوتابخانێ بۆ بەرپەرێ پەروەردە و زانکو دئاخڤیت.
مەلا تاھر مەلا محەمەد ل سالێن پێنجیان دا ل خاندنگەھا قوبەھان وەکو قوتابی دھێتە وەرگرتن کو دووماھیی قوتابی بوون ل خاندگەھا قوبەھان دخاند بەحسێ ڕەوشا خواندنێ ل سەر دەمی قوتابخانا قوببەھان دکەت بۆ بەرپەرێ پەروەردە و زانکۆ دبێژیت: دژیێ زاروکینیێ دا من قورئان وھندەک پەرتوکێن دی ل دەڤ بابێ خۆە دخاندن وپاشێ ل دەوروبەرێن ساڵا 1951ێ بابێ من ئەز ھنارتمە خاندنگەھا قوبەھان ل ئامیدیێ کو ل وی دەمی ژیێ من نێزیکی دەە ساڵا بوو وھونگی چ جادە وترومبێل ژی نەبوون وئەم پێیا ژگوندێ ڕەشاڤە دچووینە ئامێدیێ و بیرا من دھێت ل ساڵا 1957ێ ژی دەمێ (نفوس) ئانکو ناسنامە ھاتیە ئامێدیێ ئەز ل ویرێ بووم و نوکە ژی ئەز ل سەر نفوسا ئامێدیێ ھاتیمە تومارکرن.
ناڤھاتی بەردەوامی ب ئاخفتنێن خوە دا و گۆتژی: دەمێ ئەم قوتابی ل قوبەھان ماموستایێ مە مفتیێ ئامێدیێ مەلا محەمەد شوکری بوو کەسەکێ زانا و زیرەک بوو کو ئەز ئێکێ ژ وان قوتابیان بووم من موولەتا زانستی ل سەر دەستێ مفتیێ ئامێدیێ وەرگرتی وھندەک ماموستایێن دژی وانە دگوتنە مە و زێدەباری کو وانەکا فارسی ژی نیشا من دا ھەتا نوکە ژی ھندەک ھەلبەستێن پەرتوکا گولستانێ ل بیرا من ماینە وانێن مە ژی ھەموو ب زمانێ عەرەبی بوون ونێزیکی دوازدە پەرتوک مە دخاندن ژ وانا ژی ئەوێن بیرا من دھێت عیلمێ بەلاغە و سەرف وعیلمێ فیقھێ و فەرمودێ وجەمع الجەوامع وموغنی الموحتاج وعیلمێ تەفسیرێ وشەرعی وعەقائیدێ وھندەک کتێبێن دژی مە دخاندن و ھەتا نوکە ژی ھندەک ژ وان پەرتوکان ل دەڤ من دپاراستیە ودیسان ھەر قوتابیەکێ ل ڤێ خاندنگەھێ دەرچوو بۆ دگوتێ مەلایێ دوازدە عیلم ژبەر کو دوازدە پەرتوک دخاندن و خواندنا ل سەردەمێ قوببەھان گەلەکا ب ھێز و سەرکەفتی بو َزانایێن مەزن لێ ھەبوون ئەڤ خاندنگەھە بەرامبەری زانگۆیەکا پێشکەفتی بوو ژبەرکو ئامێدیێ دەڤەرەکا کەڤنارە و ژروویێ خاندن و ڕەوشەنبیریێ ڤە ژی یا پێشکەفتی بوو و زێدەباری کو میرگەە و پاشا ومفتی وزانایێن مەزن وبەرکەفتی لێ ھەبوون و ب سەدان زانا وشارەزا ل ڤێ خاندنگەھێ دەرچووینە وکەفتینە دخزمەتا خەلکێ دا.
زێدەترژی گوت: ئەم نێزیکی پازدە قوتابیان بووین ل وی دەمی کو دووماھیک قوتابی بووین مە ل خاندنگەھا قوبەھان دخاند وھەیاما دوازدە سالان ئەم ماینە ل بەرخواندنێ و مە ل مزگەفتا مەزن یا ئامێدیێ دخاند ول ھاڤینێ ژی دچووینە ئاڤاھیێ قوتابخانا قوبەھان کو ژسەدان ژوران پێکدھات و ژورێن وێ زۆر دبچیک بوون وھەر ژورەکێ ژی ئێک قوتابی بتنێ تێدا بوو و ھەروەسا جھێ نڤێژا وگوتار خاندنێ ژی ھەبوو و دیسان ماموستایێن مە تەخسیری نەدکر وانە بۆ مە دگوتن وئەزمونێن زارەکی و نڤیسینێ ژی مە دکرن وخەلکێ ئامێدیێ ژی ڕێزەکا تایبەت ل قوتابیان دگرت و سەردانا مە دکر وخارن وڤەخارن بۆ مە دابین دکرن و مە ھەست ب غەریبیێ و نەخوشیێ نەدکر و باراپتر ئەم دماینە ئامێدیێ و جاروبارا مە سەردانا مال دکر و ھەتا سالێن شێستا ن مە بەردەوامی داخواندنێ و نێزیکی سالا 1963ێ بارودوخێ دەڤەرێ تێک چوو وئەم ژی ڤەگەریاینە مالێن خوە ئەو دووماھێن سالێن خاندنگەھا قوبەھان بوون وپشتی ھنگی ھاتە گرتن.
گوتژی : دەمێ دەرچوونا قوتابیان ژی مفتیێ ئامێدیێ دا ڕیێ و ڕسمەکێ دانیت وقوتابیان و خەلکی ئامادەکەت و دا گوتارەکێ ژی خوینیت و دا بێژیت ئەڤ قوتابیە دەرچوون و موولەتا خواندنێ وەرگرت وپاشی دا شاشکەکێ وجوبەکێ ژی کەتە بەر قوتابیان دا باوەرنامێت خۆە وەرگرن و پشتی مە ئەڤ مولەتە وەرگرتی من ل گوندێ ڕەشاڤە دگەل بابێ خوە مەلایێ گوندی بوو ل میسل مولەتا خواندنێ وەرگرت بۆ مە کاروبارێن مزگەفتێ ب ڕێڤە دبرن و ھەر ژ کەڤن دا ژی مالباتا مە مەلایێن گوندی بوون، بەلێ پشتی ئەم ل سالا 1979ێ تەرحیل کرین و ئیناینە دێرەلوکێ ئەز بۆ مە گوتارخوین وپێش نڤێژ ل دێرەلوکێ و نیزیکی چار سالا ژی ل مزگەفتا کومەلگەھا کوانێ بووم وپاشێ ڤەگەریامە دێرەلوکێ و ل مزگەفتا ڕەشاڤە ھاتمە دانان و ھەتا کو ل سالا 2005ێ ل سەر میلاکێ ئەوقافێ ھاتی مە خانەنشیکرن.[1]