Biblioteca Biblioteca
Buscar

Kurdipedia son las mayores fuentes de información kurda!


Search Options





Búsqueda Avanzada      Teclado


Buscar
Búsqueda Avanzada
Biblioteca
Nombres Kurdos
Cronología de los hechos
Fuentes
Historia
Colecciones usuario
Actividades
Buscar Ayuda?
Publicación
Video
Clasificaciones
Elemento Random!
Enviar
Enviar artículo
Enviar imagen
Survey
Su opinion
Contacto
¿Qué tipo de información necesitamos!
Normas
Términos de uso
Calidad de artículo
Instrumentos
Acerca
Kurdipedia Archivists
Artículos nosotros!
Añadir Kurdipedia a su sitio web
Añadir / Eliminar Email
Estadísticas de visitantes
Estadísticas de artículos
Fuentes Convertidor
Calendarios Convertidor
Lenguas y dialectos de las páginas
Teclado
Enlaces útiles
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Idiomas
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Mi cuenta
Registrarse
Membresía!
Olvidó su contraseña?
Buscar Enviar Instrumentos Idiomas Mi cuenta
Búsqueda Avanzada
Biblioteca
Nombres Kurdos
Cronología de los hechos
Fuentes
Historia
Colecciones usuario
Actividades
Buscar Ayuda?
Publicación
Video
Clasificaciones
Elemento Random!
Enviar artículo
Enviar imagen
Survey
Su opinion
Contacto
¿Qué tipo de información necesitamos!
Normas
Términos de uso
Calidad de artículo
Acerca
Kurdipedia Archivists
Artículos nosotros!
Añadir Kurdipedia a su sitio web
Añadir / Eliminar Email
Estadísticas de visitantes
Estadísticas de artículos
Fuentes Convertidor
Calendarios Convertidor
Lenguas y dialectos de las páginas
Teclado
Enlaces útiles
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Registrarse
Membresía!
Olvidó su contraseña?
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Acerca
 Elemento Random!
 Términos de uso
 Kurdipedia Archivists
 Su opinion
 Colecciones usuario
 Cronología de los hechos
 Actividades - Kurdipedia
 Ayudar
Nuevo elemento
Lugares
Erzurum
17-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Zara
08-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Darin Zanyar
07-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Ahmet Kaya
05-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Ziryab
20-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Ibn Khallikan
20-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Al Jazarí
19-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Hejar
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Nezamí Ganyaví
12-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Nalî
12-08-2024
شادی ئاکۆیی
Estadística
Artículos
  530,176
Imágenes
  110,960
Libros
  20,352
Archivos relacionados
  105,419
Video
  1,578
Idioma
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Grupo
Español
Artículos 
18
Biografía 
16
Biblioteca 
12
Lugares 
3
Partidos y Organizaciones 
2
Mártires 
2
Documentos 
2
Repositorio
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   Total 
238,080
Búsqueda de contenido
Biografía
Ziryab
Biografía
Ahmet Kaya
Biografía
Darin Zanyar
Biografía
Zara
Mártires
Mahsa Amini
Piştî 95 salan Lozan... Kî bi ser ket û kî bi bin ket?
Grupo: Artículos | Lenguaje de los artículos: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Clasificación elemento
Excelente
Muy bueno
Promedio
Pobre
Malo
Añadir a mis colecciones
Escriba su comentario sobre este artículo!
Titel der Geschichte
Metadata
RSS
Búsqueda en Google de imágenes relacionadas con el elemento seleccionado!
Buscar en Google para el artículo seleccionado!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Piştî 95 salan Lozan... Kî bi ser ket û kî bi bin ket?

Piştî 95 salan Lozan... Kî bi ser ket û kî bi bin ket?
Piştî 95 salan Lozan... Kî bi ser ket û kî bi bin ket?
SÎHANOK DÎBO
Di Şerê Cîhanê yê Yekemîn de, dewletên hevpeymanê xwedî du fikr û armancên sereke bûn; yek jê; modernîteya kapîtalîzmê ji pêvajoya bazirganiyê veguhêzin pêvajoya endustriyal. Di aliyê siyasî de; ferzkirina fikra netewdewletê ya navendî li Rojhilata Navîn û ji aliyê aborî ve jî ew e ku dest deyne ser petrola Rojhilata Navîn.
Armancên imparatoriyê yekgirtî (bilok) ku jî (Almanya, Awisturya, Meceristan, Bulgaristan û Tirkiya Osmanî) pêk tê, ew bû ku Rojhilata Navîn dagir bikin û di nav xwe de dabeş bikin. Hat tercîhkirin ku Rûsya Qeyser ku zêdetir nêzî aliyê Yekgirtî bû ji Şerê Cîhanê yê Yekemîn xwe dûr xist, ji ber ku xeta komunistî pejirandin.
Li ser serkeftinên Brîtanyayê li hin deverên di bin serweriya Dewleta Osmanî de, wekî ku Amond Ellenbi kir ne ji daketina Lîwa/Paşa Mustefa Kemal kurê Selanik ji Engêlreya nedikarîbûn bi lez herêman bigire. Mustefa Kemal ê ku nû ji bo Amedê hate veguhastin, wekî berpirsyarê Artêşa Duyemîn bû, bû fermandarê Eniya Filistînê.
Di şeva vekişîna ji Nablus, Ellunbî de derbas bû, di êvara 19'ê Îlona 1917'an de ji Nablus, rojhilatê Urdun, Şam û çiyayê Torosê vekişiya. Vekişîn bi lezekê mîna birûskê çêbû. D. Elî Hesûn di pirtûka xwe ya bi navê Zilamê Peyker û Mihemed Ferîd Beg jî di pirtûka xwe ya Dewleta Osmanî ya Bilind ev yek bi bîr xistiye.
Di wê demê de, nakokî di navbera hikumeta Enqera ya (laîk) bi serokatiya Mustefa Kemal û Hikumeta Xîlafetê ya li Qestentîn / Stenbolê gûr bû. Li gorî belgeyan aliyê hevpeymanî zexta vekişandinê li Yewnanistanê dikir, ev yek jî sedema sereke ku Mustefa Kemal xwe wekî fermandarekî efsaneyî bi nav bike. Lê ya rast hemû şanoyeke bû, wekî çawa di şerê Sakarya û Afyon û Îzmîr de derket pêş. Hevpeyamî her wiha ji bajarê Eskîşehîr û Konyayê ji bo Mustefa Kemal re vekişiya, paşê di 16'ê Adara 1920'an de jî Îngilistanê Stenbol dagir kir.
Hemû wekî gavên meydanî yên ji bo lidarxistina Kongreya Aştiyê ango Peymana Sêver ku ji 13 madeyan û 433 bendan pêk tê, hatiye kirin. Made û bendên wê ji aliyê 5 komîteyên taybet ên ku di Kongreya Silih de ya 29'ê Mijdara 1919'an de li Parîsê hatibû lidarxistin ve hate amadekirin, ku tê de biryara avakirina Kurdistanê hate girtin.
Em dikarin bibêjin ku Kongreya Silin bingeha Peymana Sêver a ku 10'ê Tebaxa 1920'an de di navbera Brîtanya, Fransa, Îtalya, Japonya, Belçîka, Yewnanistan, Romanya, Bolonya, Portugal, Çekoslovakya, Yugoslavya, Hicaz û Ermemistan û Dewleta Osmanî de hate îmzekirin. Lê hikumeta Enqerayê dît ku Peyama Sêver îxanetek e li djiî tirkan, bi taybet piştî ku Mustefa Kemal xwe ji kurdan ve nêzîk kir û soz da ku ew mafên wan ên ku di Sêverê de hatine rêzkirin, pêk bîne. Ya balkêş ew bû ku 72 nûnerên kurd ên di hikumeta Enqerayê de şandin aliyê Hevpeyamî û bi nameyekê xwest ku Peyama Sêver were îptalkirin. Her wiha jî Îsmet Înonu wekî şandeyê tirkî ji bo Lozanê îlan dike ku Tirkiye ya gelên kurd û tirk e, her du di dewletê de wekî hev in di erk û peywiran de. Tirkiye paş du salan ji Lozanê zêdetirî nîv milyon kurd qetil kirin.
Li aliyekî din jî rewşa hindîrin di Tirkiya Osmanî de aloz bû, di navbera hikumeta Stenbolê ku bi serokatiya Sultan Mihemed El-Sadis û Sedir El-Ezem û hikumeta Enqereyê. Vekişîna Amerîka ji Kongreya Silihê bandorek li ser windakirina demokrasiyê li hilbijartinên Amerîka yên sala 1921'an de û binketina Doro Wilson (Xwediyê rêgeza mafên gelan ku çarenûsa xwe bi xwe diyar bike) kir, ji ber ku Amerîka bi vê yekê dixwest ku hêviyên Fransa û Brîtanyayê di Rojhilata Navîn de kêm bike. Paris û London jî hewl didan ku nêzîbûna Tirkiyeyê û Sovyetê asteng bikin (Peyama Moskov ango Peymana Biratî di navbera Komeleya Niştimanî ya Tirkiyeyê bi serokatiya Mustefa Kemal û Rûsya bi serokatiya Vladimir Lenîn di 16'ê Adara 1921'an de hate mohrkirin. Brîtanyayê jî ji ber zextên şêniyan li ser leşkerên wê dixwest ku diyalogan her du aliyan xirab bike. Li aliyekî din jî pirsgirêka Îranda bû sedem ku nakokî di navbera siyasetmedarên engliz derkeve. Ev hemû jî hişt ku Tirkiyê di Lozana 1923'yan de gelek gelek daxwazan qezenc bike. Lozanek nû ji Lozana 1 cuda ya ku 18'ê Cotmeha 1912'an di navbera Îtalya û dewleta Osmanî de hate îmzekirin. Peymama Lozana Nû ji 143 madeyan ji 17 belgeyên ji Peyman,Mîsaq,Daxuyanî ûBroşûr ango sererastkirina têkiliyên dîplomasî di navbera welatên peymanê de pêk tê. Pêkanîna Peymana Lozana nû 8 mehan bi awayekî dem dem dewam kir, herî dawî di 24'ê Tîrmeha 1923'an li otêla Borîvac Plus a bajarê Lozan a Swîsreyê bi temamî hate îmzekirin.
Derket ku peymana hatî mohrkirin, di navbera dizî û sahiran de pêk hatî. Xwediyê pirtûka Kûrahiya Stratejîk Wezîrê Karên Derve Ahmet Davutoglu di civînekê de bi nûnerên AKP'ê li wargeha ''Qizilcehemam'' ya li Enqereyê gelek caran axaftina xwe dûbare dikir ku Tirkiyê di vegere li Osmanî de bi israr e got: “Çima dema ku Ewropa hewl dide ji bo yekitiya cîhanê û rakirina sînoran dixebitî ku kes wê bi 'împratoriya roman a nû' an 'Ronamiyên nû' wesif neke, lê em dema ku em bang li her kesî ku di nava sed salî de di bin ala yek dewletê de jiyan kirin, dikin em dibin 'Osmaniyên nû? Cardin.. ew ji me re dibêjin osmaniyên nû.. belê em osmaniyên nû ne.”
Di rastiyê de veguhestina Tirkiyeyê ku hatiye gurandin an piştî 95 salan ji hevpeymana Lozanê veguhestina tişta ku ji destên sultaniya Osmaniyan derketiye, tenê komkirineke desthilatdariya oldarî bû û niha faşista netewperestiya Tirkiyatiyê lê hatiye zêdekirin. Di encamê de berhemeke herî metirsîdar li hemberî gelên li Tirkiyeyê û giştî gelên Rojhilata Navîn derket holê. Sîstema Tirkiyatî di hemû qonaxên wê de çi di bin sîwana laîktî û çi jî di paşperdeya niha ya îslamiya radîkal de. Armanca Tirkiyeyê yek e û di yek belgenameyê de ye û ew jî (Mîsaqî Millî) ye. Bi nêrîna Tirkiyeyê divê hemû gel weke gelê Kurd bêne pişaftin an jî koletiya wê bikin weke gelê Ereb an jî xewna wê ya serkeftina li hemberî dijminên dîrokî Farisan. Di rastiyê de hemû gelên li ser erdê li dijî nêrîna Tirkiyeyê ya desthilatdariyê ne û bi taybet li dijî nêrîna sultanê wê yê Osmanî yê serdema nû Erdogan. Erdogan niha eşkere behsa Heleb û Mûsilê dike û çavên xwe dibe ser Misir, Sûdan û kendavê, di heman dema ku hêjî xwîna welatiyên Efrînê û pêkhateyên Sûriyeyê ji devê wî diherike.
Lê 24'ê Tîrmehê ne tenê dîroka Lozanê ye. Beriya wê di heman dîrokê de ya sala 1920'an de jî fermandarê kurd Yûsif El-Ezmê şerê Meyselûn li dijî dagirkeriya Fransa li Şamê da meşandin. Her wiha di heman dîrokê de piştî 90 salî ji hevpeymana Lozanê, Komîteya Hûnandina Hevpeymana Civakî ya Rêveberiya Xweseriya Demokratîk di sala 2013'an de xebatên xwe bi dawî kir. Vê rêveberiyê herî zêde neviyên osmaniyan tengezar dikin û ji ber ku ev rêveberî hêviya xelasiya ji aloziya Sûriyeyê ye û çareseriya demokratîk ya herî guncaw ji aloziya Sûriyeyê re ye, hê jî neviyên osmaniyan tengezar dike. Di vê çarçoveyê de ev dîrok eşkere dike ku yan em ê azad jiyan bikin yan em ê xizmeta ajandeyên aliyên derve bikin. Xwîna Lozan 2 êdî qirêj bûye û êdî xwediyên wê nikarin dagirkeriya xwe bi riya sultaniyeta xwe û bi darê zorê berdewam bikin. Rêxistina civakî mîsogeriya rêveberiya gelan e û di jiyana hevbeş û biratiya gelan de bi israr e û di hevpeymana wê ya civakî de hatiye çespandin. Wisa em ê bijîn – tenê wisa – qedera jiyana me ye. Bi taybet ji ber ku desthilatdar nikaribûn bi ser bikevin û di bin çi rêbazî de be jî ne pêkan e gelên herêmê bi bin bikevin.[1]

Este artículo ha sido escrito en (Kurmancî) Lenguaje, haga clic en el icono de para abrir el artículo en el idioma original!
Ev babet bi zimana (Kurmancî) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Este artículo ha sido visitado veces 1,581
Escriba su comentario sobre este artículo!
HashTag
Fuentes
Artículos relacionados: 62
1. Fechas y Eventos 24-07-2018
2. Biblioteca Lozan, Birinci Cilt
3. Biblioteca Lozan, İkinci Cilt
12. Biblioteca Lozan telgrafları, n°I
5. Artículos Peymana Lozanê
28. Artículos Musul Sorunu ve Lozan
Grupo: Artículos
Lenguaje de los artículos: Kurmancî
Publication date: 24-07-2018 (6 Año)
Provenza: Kurdistan
Publication Type: Born-digital
Tipo de documento: Idioma original
Technical Metadata
Calidad de artículo: 99%
99%
Añadido por ( ئاراس حسۆ ) en 11-06-2023
Este artículo ha sido revisado y publicado por ( سارا ک ) en 12-06-2023
Este artículo ha actualizado recientemente por ( ئاراس حسۆ ) en: 21-07-2023
URL
Este artículo según Kurdipedia de Normas no está terminado todavía!
Este artículo ha sido visitado veces 1,581
Kurdipedia son las mayores fuentes de información kurda!
Biblioteca
La revolución de Kurdistán y Medio Oriente
Biografía
Abdullah Öcalan
Biblioteca
Liberando la vida: la revolución de las mujeres
Biblioteca
Revolución de las mujeres y luchas por la vida ¡Defender Rojava
Biblioteca
Los kurdos en Iraq
Artículos
La formación del Kurdistán y la seguridad societal
Artículos
​Mohandas Gandhi habla con Abdullah Öcalan ​- Sobre la violencia, la no violencia y el Estado
Biblioteca
Kurdistán: desmantelando al Estado

Actual
Biografía
Ziryab
20-08-2024
شادی ئاکۆیی
Ziryab
Biografía
Ahmet Kaya
05-09-2024
شادی ئاکۆیی
Ahmet Kaya
Biografía
Darin Zanyar
07-09-2024
شادی ئاکۆیی
Darin Zanyar
Biografía
Zara
08-09-2024
شادی ئاکۆیی
Zara
Mártires
Mahsa Amini
15-09-2024
شادی ئاکۆیی
Mahsa Amini
Nuevo elemento
Lugares
Erzurum
17-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Zara
08-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Darin Zanyar
07-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Ahmet Kaya
05-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Ziryab
20-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Ibn Khallikan
20-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Al Jazarí
19-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Hejar
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Nezamí Ganyaví
12-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biografía
Nalî
12-08-2024
شادی ئاکۆیی
Estadística
Artículos
  530,176
Imágenes
  110,960
Libros
  20,352
Archivos relacionados
  105,419
Video
  1,578
Idioma
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Grupo
Español
Artículos 
18
Biografía 
16
Biblioteca 
12
Lugares 
3
Partidos y Organizaciones 
2
Mártires 
2
Documentos 
2
Repositorio
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   Total 
238,080
Búsqueda de contenido
Kurdipedia son las mayores fuentes de información kurda!
Biblioteca
La revolución de Kurdistán y Medio Oriente
Biografía
Abdullah Öcalan
Biblioteca
Liberando la vida: la revolución de las mujeres
Biblioteca
Revolución de las mujeres y luchas por la vida ¡Defender Rojava
Biblioteca
Los kurdos en Iraq
Artículos
La formación del Kurdistán y la seguridad societal
Artículos
​Mohandas Gandhi habla con Abdullah Öcalan ​- Sobre la violencia, la no violencia y el Estado
Biblioteca
Kurdistán: desmantelando al Estado

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| Contacto | CSS3 | HTML5

| Página tiempo de generación: 1.25 segundo!