Biblioteca Biblioteca
Buscar

Kurdipedia son las mayores fuentes de información kurda!


Search Options





Búsqueda Avanzada      Teclado


Buscar
Búsqueda Avanzada
Biblioteca
Nombres Kurdos
Cronología de los hechos
Fuentes
Historia
Colecciones usuario
Actividades
Buscar Ayuda?
Publicación
Video
Clasificaciones
Elemento Random!
Enviar
Enviar artículo
Enviar imagen
Survey
Su opinion
Contacto
¿Qué tipo de información necesitamos!
Normas
Términos de uso
Calidad de artículo
Instrumentos
Acerca
Kurdipedia Archivists
Artículos nosotros!
Añadir Kurdipedia a su sitio web
Añadir / Eliminar Email
Estadísticas de visitantes
Estadísticas de artículos
Fuentes Convertidor
Calendarios Convertidor
Lenguas y dialectos de las páginas
Teclado
Enlaces útiles
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Idiomas
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Mi cuenta
Registrarse
Membresía!
Olvidó su contraseña?
Buscar Enviar Instrumentos Idiomas Mi cuenta
Búsqueda Avanzada
Biblioteca
Nombres Kurdos
Cronología de los hechos
Fuentes
Historia
Colecciones usuario
Actividades
Buscar Ayuda?
Publicación
Video
Clasificaciones
Elemento Random!
Enviar artículo
Enviar imagen
Survey
Su opinion
Contacto
¿Qué tipo de información necesitamos!
Normas
Términos de uso
Calidad de artículo
Acerca
Kurdipedia Archivists
Artículos nosotros!
Añadir Kurdipedia a su sitio web
Añadir / Eliminar Email
Estadísticas de visitantes
Estadísticas de artículos
Fuentes Convertidor
Calendarios Convertidor
Lenguas y dialectos de las páginas
Teclado
Enlaces útiles
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Registrarse
Membresía!
Olvidó su contraseña?
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Acerca
 Elemento Random!
 Términos de uso
 Kurdipedia Archivists
 Su opinion
 Colecciones usuario
 Cronología de los hechos
 Actividades - Kurdipedia
 Ayudar
Nuevo elemento
Biblioteca
Liberando la vida: la revolución de las mujeres
20-10-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biblioteca
Kurdistán: desmantelando al Estado
19-07-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biblioteca
Revolución de las mujeres y luchas por la vida ¡Defender Rojava
19-07-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biblioteca
Los kurdos en Iraq
19-07-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biblioteca
La revolución de Kurdistán y Medio Oriente
18-07-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biblioteca
LA CONSTRUCCIÓN DE NACIONALISMOS EN EL KURDISTÁN
18-07-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biblioteca
Los Refranes Kurdos
18-07-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Estadística
Artículos 524,893
Imágenes 106,280
Libros 19,772
Archivos relacionados 99,379
Video 1,446
Idiomas
کوردیی ناوەڕاست 
300,885

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,735

هەورامی 
65,728

عربي 
28,797

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,260

فارسی 
8,377

English 
7,162

Türkçe 
3,571

Deutsch 
1,456

Pусский 
1,123

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Biblioteca
El fusil de mi padre
Partidos y Organizaciones
Partido de los Trabajadores...
Biblioteca
Los Refranes Kurdos
Biblioteca
La revolución de Kurdistán ...
Biblioteca
Liberando la vida: la revol...
Dengvedana “Newroz”ê di wêjeya Kurdî de – beşa dawî
Grupo: Artículos | Lenguaje de los artículos: Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Clasificación elemento
Excelente
Muy bueno
Promedio
Pobre
Malo
Añadir a mis colecciones
Escriba su comentario sobre este artículo!
Titel der Geschichte
Metadata
RSS
Búsqueda en Google de imágenes relacionadas con el elemento seleccionado!
Buscar en Google para el artículo seleccionado!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Dengvedana “Newroz”ê di wêjeya Kurdî de

Dengvedana “Newroz”ê di wêjeya Kurdî de
Dengvedana “Newroz”ê di wêjeya Kurdî de – beşa dawî
Bêhzad Qadirî

Piraniya nivîskar û helbestvanên Kurd di helbest û deqên xwe de behsa #Newrozê# kirine ku ji ber nebûna derfetê em ê tenê îşareyê bi çend mînak ji helbestên wan bikin. Di dawiyê de ez dixwazim bibêjim ku helbestvanên wek “Muxlîs, Ewnî, Hejar, Zarî, Elî Heseniyanî, Jîla Huseynî, Mihemed Salih Dîlan, Esîrî, Nasir Axabira, Celal Melekşa, Şêrko Bêkes û Ebdulah Paşêw” û hwd, di çend helbestên xwe de behsa Newrozê kirine û bal kişandine ser Kurdistanîbûna Newrozê.
Di her du beşên berê yên vê gotarê de, bi behskirina çend mînakek ji helbestên çend helbestvanên Kurd (Feqê Qadirî Hemawend, Cemîl Rencber, Celal Medhet Xoşnav, Samî Evdal, Seyîd Kamîl Îmamî, Xadîm, Nafî`i Mezher, Şêx Ehmed Şakelî û Fayîq Bêkes) rengvedana Newrozê di wêjeya Kurdî de me dît û me mêze kir ku gelek ji helbestvanên Kurd di helbestên xwe de netenê bi awayên cur bi cur behsa Newrozê kirine, belkî li ser Newrozê helbestên taybet jî afirandine. Di vê beşê de em ê vê gotarê bi anîna çend mînak ji helbestên din ên helbestvanên Kurd bi dawî bînin, ku armanca me îsbatkirina Kurdistanîbûna Newrozê û herwisa dengvedana Newrozê di edebiyata Kurdî de ye. Pêwîst e ez vê yekê jî bibêjim ku bi sedan helbest û weşanên din ên Kurdî hene ku bi awayên cur bi cur behsa Newrozê tê de hatiye kirin ku pêwîstî bi lêkolînên zêdetir heye û potansiyela nivîsandina wan di çend pirtûkan de heye.
Newroz di helbesta “Xwa ke şew dênê roj ebatewe” a Pîremêrd de
Pîremêrd (1867-1950) an jî Hecî Tofîq Beg helbestvan, nivîskar û rojnamevanekî bi şiyan ê Kurd bû. Li Silêmaniyê ji dayîk bûye û di ciwaniya xwe de li wir zanistên olî xwendiye. Pîremêrd mizgeft bi mizgeft û bajar bi bajar geriyaye û li her cihekî demekê maye û piştî serdana piraniya mizgeftên Silêmaniyê, berê xwe dide mizgeftên bajarê Bane yê Rojhilatê Kurdistanê. Pîremêrd xwediyê gelek berhemên edebî ye û xizmeta rojnamegeriya Kurdî kiriye. Çend ji van xizmetan pêk hatine ji “avakirina rojnameya Resmilî Katib, rojnameya Kurdî ya Te`awun û Terqî Xizetesî, rojnameya Jîn û kovara Jîn”. Pîremêrd di warê helbestê de jî xwedî destek bilind bûye.
Ji xeynî rojnamegeriyê, mijareke din a ku Pîremêrd girîngiyeke zêde pê daye, Newroz bû. Li cem Pîremêrd Newroz tenê vekirina şahiyekê û lidarxistina şahiyekê nebûye, belkî tiştek ji wê yekê mezintir bûye, li cem wî hevsengiya mirin û vejînê bûye, ji aliyekê ve sirûşta mirinê jiyandiye, ji aliyek dinê ve jî şoreş û rizgarbûna gel bûye. Eva jî beşek ji helbesta “Xwa ke şew dênê roj ebatewe” a Pîremêrd e:
Sale û sal zewî nuwê ebêtewe / gij û giyay legel ebûjêtewe
Ke zistan royî îtir newroze / bulbul le eşqî gulda be soze
Beşî dû salman le newroz daye / yalla kurukal sa werine kaye
Pîremêrd di van helbestan de jî behsa Newrozê kiriye: “Nawêrin bilêyn pendî pêşînan, ke qel qirandî bilê: Ya xeffar, hewre tirîşqe girmey birawe û şewgarî payz ne`eçuwe ser”
Newroz di helbesta “Hewtem: Newroz” a Dilşad Merîwanî de
Dilşad Merîwanî (1947-1989) nivîskar, rojnamevan, helbestvan û ekterê Kurd ê Silêmaniyê bûye. Ji ber wê ku zarokên dersxwan hînê elfabeya Kurdî dikir, ji aliyê rejîma Beis a Iraqê ve wekî kesekî xirabkar hate şehîdkirin. Wî di sala 1963an de dest bi xebata siyasî û têkoşîna xwe ya binerdî kir û gelek caran kete girtîgehê, îşkence û azar û avarebûn dît. Herwiha di şoreşên Îlona 1961 û Hezîrana 1976an de çend salan li bajêr jiyana partîzaniyê ceriband. Kesekî pir nîştimaperwer bûye û girîngiyek zêde daye helbestên nîştimanperwerî. Ev jî beşek ji helbesta “Hewtem: Newroz” e:
Dilî pasarî bew biçûkîye, kewte helperîn / Leser erxewan, eywut: Xelkîne, ba xem laberîn
Gulaley nazdar zû helse le xew, emro newroze / Min be goranî, to be pêkenîn, elêyn: pîroze
Hêjayî behskirinê ye ku “Dilşad Merîwanî” di helbestên “Netraza, Mamosta, Bîst û Noyem: Namey Îşiqdozêk, Çil û Noyem: Newrozî 1975” de behsa Newrozê kiriye.
Newroz di helbesta “Newrozî Rizgarî” a Hêmin de
Hêmin (1921-1986) kurê Seyîd Hesenê Mukrî û ji malbata Mela Camî Çorî bûye. Diya wî Zeyneb a keça Şêxê Burhan bûye. Hêmin di Bihara sala 1300ê a Koçî de li şeva cejna Beratê li gundê Laçînî yê bajarê Mehabadê ji dayîk bûye. Mamoste Hêmin ji bilî ku helbestvanekî jêhatî bûye, bi karê siyasî re jî mijûl bûye û bîra nîştimanperwerî ya vî helbestvanî bi rindî di helbestên wî de xuya dike.
Mamoste Hêmin di pirtûka “Hewarî Xalî” de wiha behsa Newrozê dike:
“Li ser Newroza pîroz gelek tişt hatine gotin û nivîsandin. Dîroknas dibêjin roja ku agir hatiye peydakirin xelkê cejin girtine û navê wê kirine Newroz, an jî dinivîsin ku roja Kaweyê Hesinkar li hember Zuhakê xwînxwar û zalim serî hildaye û desthilatdariya wî ya zordar bi dawî aniye, Newroz bi rê ve birine.
Heta min ji hinek hevalên Şîe jî bihîstiye ku Hezretî Elî (silava Xudê lê bin) di wê rojê de hatiye dinyayê. Ti yek ji van nêrînan bo redkirinê nabin. Vedîtina agir, ew nî`imeta mezin a Xwedê, serhildana Kawe û hilweşandina Zuhakê zalim û jidayikbûna Hezretî Elî yê rêberê navdar ê Îslamê, hemû dibin ku mirov ji bo wan cejinê bigire. Lê nerîna min derbarê Newrozê de nerînek gundêtî ye û Kurmancane ye. Ez ji wê yekê jî natirsim ku dîroknivîsên şaristaniyê ji min re bibêjin kerrê kurmanc ê dîroknezan û nexwendewar te ew ji kuderê aniye.
Ez li ser wê bawerê me ku ev roja pîroz û ev cejna mezin a piraniya gelên Rojhilatê pêwendî bi aborî ve heye”.
Beşek ji helbesta “Newrozî Rizgarî” ji pirtûka “Tarîk û Rûn”:
Le dinyada keme hawtay beharî cwanî Kurdistan
Ewîş ewsal ke layêkî necatî bû lejêr destan
Le xoşî ew wilate şaîrîş bote hezar destan
Refîqan rojî kurdane, behare, cêjnî newroze
Bedil lêtan dekem lew rojeda min cêjne pîroze
Mamoste Hêmin jî di van helbestê de behsa Newrozê kiriye: “Rêbendan û Şaîr, Perî Şî`ir, Meterêzî Şeref, Deskewtî Xebat, Sazî Nasaz û Şerabî Xest û hwd”.
Dawî
Wek min di serî de jî behs kir, piraniya nivîskar û helbestvanên Kurd di helbest û deqên xwe de behsa Newrozê kirine ku ji ber nebûna derfetê em ê tenê îşareyê bi çend mînak ji helbestên wan bikin. Di dawiyê de ez dixwazim bibêjim ku helbestvanên wek “Muxlîs, Ewnî, Hejar, Zarî, Elî Heseniyanî, Jîla Huseynî, Mihemed Salih Dîlan, Esîrî, Nasir Axabira, Celal Melekşa, Şêrko Bêkes û Ebdulah Paşêw” û hwd, di çend helbestên xwe de behsa Newrozê kirine û bal kişandine ser Kurdistanîbûna Newrozê.[1]
Este artículo ha sido escrito en (Kurmancî - Kurdîy Serû) Lenguaje, haga clic en el icono de para abrir el artículo en el idioma original!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Este artículo ha sido visitado veces 108
HashTag
Fuentes
[1] | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://kurdshop.net/- 19-04-2024
Artículos relacionados: 5
Grupo: Artículos
Lenguaje de los artículos: Kurmancî - Kurdîy Serû
Publication date: 24-03-2024 (0 Año)
Libro: Literario
Provenza: Kurdistan
Publication Type: Born-digital
Tipo de documento: Idioma original
Technical Metadata
Calidad de artículo: 99%
99%
Añadido por ( ئاراس حسۆ ) en 19-04-2024
Este artículo ha sido revisado y publicado por ( سارا ک ) en 20-04-2024
Este artículo ha actualizado recientemente por ( سارا ک ) en: 20-04-2024
URL
Este artículo según Kurdipedia de Normas no está terminado todavía!
Este artículo ha sido visitado veces 108
Kurdipedia son las mayores fuentes de información kurda!
Biblioteca
Liberando la vida: la revolución de las mujeres
Biblioteca
Kurdistán: desmantelando al Estado
Biblioteca
Revolución de las mujeres y luchas por la vida ¡Defender Rojava
Artículos
La formación del Kurdistán y la seguridad societal
Biblioteca
La revolución de Kurdistán y Medio Oriente
Biblioteca
Los kurdos en Iraq
Biografía
Abdullah Öcalan
Artículos
​Mohandas Gandhi habla con Abdullah Öcalan ​- Sobre la violencia, la no violencia y el Estado

Actual
Biblioteca
El fusil de mi padre
24-12-2013
بەناز جۆڵا
El fusil de mi padre
Partidos y Organizaciones
Partido de los Trabajadores de Kurdistán
14-10-2013
هاوڕێ باخەوان
Partido de los Trabajadores de Kurdistán
Biblioteca
Los Refranes Kurdos
18-07-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Los Refranes Kurdos
Biblioteca
La revolución de Kurdistán y Medio Oriente
18-07-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
La revolución de Kurdistán y Medio Oriente
Biblioteca
Liberando la vida: la revolución de las mujeres
20-10-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Liberando la vida: la revolución de las mujeres
Nuevo elemento
Biblioteca
Liberando la vida: la revolución de las mujeres
20-10-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biblioteca
Kurdistán: desmantelando al Estado
19-07-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biblioteca
Revolución de las mujeres y luchas por la vida ¡Defender Rojava
19-07-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biblioteca
Los kurdos en Iraq
19-07-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biblioteca
La revolución de Kurdistán y Medio Oriente
18-07-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biblioteca
LA CONSTRUCCIÓN DE NACIONALISMOS EN EL KURDISTÁN
18-07-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biblioteca
Los Refranes Kurdos
18-07-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Estadística
Artículos 524,893
Imágenes 106,280
Libros 19,772
Archivos relacionados 99,379
Video 1,446
Idiomas
کوردیی ناوەڕاست 
300,885

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,735

هەورامی 
65,728

عربي 
28,797

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,260

فارسی 
8,377

English 
7,162

Türkçe 
3,571

Deutsch 
1,456

Pусский 
1,123

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurdipedia son las mayores fuentes de información kurda!
Biblioteca
Liberando la vida: la revolución de las mujeres
Biblioteca
Kurdistán: desmantelando al Estado
Biblioteca
Revolución de las mujeres y luchas por la vida ¡Defender Rojava
Artículos
La formación del Kurdistán y la seguridad societal
Biblioteca
La revolución de Kurdistán y Medio Oriente
Biblioteca
Los kurdos en Iraq
Biografía
Abdullah Öcalan
Artículos
​Mohandas Gandhi habla con Abdullah Öcalan ​- Sobre la violencia, la no violencia y el Estado
Folders
Artículos - Libro - Documental Artículos - Libro - Historia Artículos - Libro - Diplomático Artículos - Tipo de documento - Idioma original Artículos - Publication Type - Born-digital Artículos - Dialecto - Español Artículos - Provenza - Kurdistan Artículos - Provenza - Turquía Artículos - Provenza - France Artículos - Libro - Cuestión Kurda

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Contacto | CSS3 | HTML5

| Página tiempo de generación: 0.578 segundo!