دهۆک ، زنار تۆڤی
ماهر عەبدولرحمان بەرواری (سەرپەرشتێ جڤاتا هەلبەستڤانان) بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر: دەمێ من ل ئامادەیا برایەتی دخواند، د هەلبەستەکی دا نالی بۆ سالمی دنڤێسیت و تێدا دبێژیت:( قۆربانی تۆزی رێگەتم ئەی بادەکەی خۆش مرور، وەک پەیکی شارەزابە بە هەموو شاری شارەزۆر)، سالم ژی بەرسڤا وی ب هەلبەستەکی ددەت، هەروەسا دایک و بابێن مێرخاسی ژی دو هەلبەستڤان بوون ل دەڤەرا دیانا، من ل سالێن 1987 ێ ئه و هەردو نیاسین، پشتی ئەز چوویمە دەرڤەیی وەلاتی ل سالا (1995) ێ بۆ من هزر چێ بوو، ئەم ب هەلبەستان پاڤێژینە بەرئێک و بەحسێ رەوشا کوردستانێ بکەین، ب ڤی رەنگی مە دیالۆگا هەلبەستێ دەستپێکر، هەر ئێکی ژ مە ب رەنگەکی هەلبەست نڤیسان و بۆچوونێن خوە دیار کرینە و د دیوانا ب ناڤێ “دیالۆگا شاعران لە ئەنفالەوە تا ریفراندۆم – ماهر بەرواری 2018) ێ، هەروەسا مە هزر ل هندێ کر، کو گەلەک هەلبەستڤانێن گەنج هەنە و یێن ماینە د دووریانەکێ دا و نزانن هەلبەستا کلاسیک بنڤیسن یان یا ئازاد، هندەک ژ وان ژی ئه و وێرەکی نەبوو، هەلبەستان بنڤیسن یان بەلاڤ بکەن، مە دڤییا هاریکاریا وان بکەین و پێڤەکەین دا هەلبەستان بنڤیسن، ب ڤی رەنگی ل تۆرا جڤاکی یا فێسبووکی مە جار جار هەلبەست دهاڤێژتنە بەرئێک، هوسا هەلبەستڤانێن مە زێدەبوون، ل دووڤدا مە ب پێدڤی زانی، ڤان هەلبەستڤانان کۆم کەین و پێکڤە کارەکی بکەین.
ناڤهاتی گۆت ژی: ئارمانجا مە ئه و بوو، ئەم هەلبەستا کلاسیک، هەر ژ جزیری هەتا نالبەندی، کو یا بەرەڤ نەمانێ دچیت وەرارێ بێخینێ و نڤشێ نوو فێرکەینە هندێ، کو هەلبەستێن هەلبەستڤانێن کلاسیک بخوینن و مفای ژێ ببینن، دیسان مە ڤیایە کلتۆرێ پێکڤە کارکرنێ لدەف هەلبەستڤانان و ڤیانێ دناڤبەرا وان دا پەیدا کەین، مە ل نەورۆزا 2020 ێ، (جڤاتا هەلبەستڤانان) دامەزراند، ئه و هەلبەستێن مە هاڤێژتینە بەرئێک مە چاپ کرن، بەرگێ ئێکێ و دویێ ل سالا 2021 ێ مە چاپ کرن، ب وێ هەلکەفتێ مە ل 9 ئیلۆنا 2021 ێ ب هەلکەفتا رۆژا وەغەرکرنا نالبەندی ل گوندێ خشخاشا مە فیستەڤالا ئیمزاکرنا هەردو دیوانان و بیرەوەریا خوە کوشتنا ئەحمەدێ موخلص (نالبەندی) یا سالا 1963 ێ، ب ئامادەبوونا گەلەک هەلبەستڤان و رەوشەنبیران کر، مە ئەڤ سالە ژی دیوانا سییێ چاپ کر و ل گوندێ (هەرنێ – دەڤەرا زێبارێ) مە فیستەڤالەک چێ کر، ژ هەمۆ دەڤەرێن دهۆک و هەولێرێ هەلبەستڤانان پشکداری تێدا کر، تشتێ سەیر ئه و بوو، پرانییا وان هەلبەستڤانان ئێکودو نە دنیاسین، مە ئێکودو نەدیت بوو، نوکە ژی ئەم بەرهەڤییان بۆ چاپکرنا بەرگێ چارێ دکەین و هەتا نوکە د هەر دیوانەکێ دا پتر ژ 50 هەلبەستڤانان پشکداری کری یە.
ماهر دبێژیت ژی: پرانییا هەلبەستڤانان ب هەلبەستێن (کلاسیک) دەست پێ دکەن، پاشی بەرەڤ نڤیسینا هەلبەستێن دی دچن، پرانییا هەلبەستڤانێن مە حەز ژ هەلبەستێن ناڤنجی (حەفت برگەیی هەتا دەه برگەیی) دکەن، ئەم بزاڤێ دکەین، ئه و پەیڤێن کوردی یێن کو بەرزەبووین و خەلک ب کارنائینن، دناڤ هەلبەستێن خوە دا بکاربینین، دیسان هەکە هەلبەستێ پێدڤی ب پەیڤەکا فارسی یان عەرەبی کر، ئەم ب کار دئینین،
ئارمانجا مە ژ ڤێ جڤاتێ ئەوە، ئەم بەریکانەکا هەلبەستێ د ناڤبەرا وان دا چێ کەین و هەلبەستڤانان کۆم کەین و بەرهەمێن وان چاپ بکەین و ئاستێ هەلبەستێ بلند بکەین، دیسان مە ل بەرە ژ باشترین هەلبەستێن وان هەرسێ دیوانان کو دبنە پتر ژ ( 700) هەلبەستان، دیوانەکا نموونەیی چاپ بکەین، هەر چەندە گەلەک رەخنە ل مە دهاتنە گرتن و هندەکان دگۆت سەردەمێ هەلبەستا (رەسەن_کلاسیک) نەمایە، وان دگۆت هەلبەستا ئازاد یا باشترە، مە بۆ وان دیار کر، یا گرنگ ئەوە هەلبەستەکا ئاست بلند بهێتە نڤیسین ب چو قالب و رەنگی بیت نە گرنگە، هەروەسا هندەک هەلبەستڤان هەبوون د جڤاتا هەلبەستڤانان دا ب شێوەیێ هەلبەستا ئازاد دنڤێسین و یێن دیتر ژی ب شێوەیێ کلاسیک دنڤێسین، ئەوێن ب شێوەیێ ئازاد دنڤێسی نەشیان بەردەوامیێ بدەنە نڤێسینا هەلبەستێ، چونکی مە ب شێوەیێ کلاسیک دنڤێسین، بەلێ مە ل بەرە د پرۆژەکێ نوو دا ئەم هەلبەستا ئازاد ژی بنڤێسین.
عەبدولکەریم شۆشی (بەرپرسێ لژنا سەرپەرشتیا چاپکرنا دیوانێن جڤاتا هەلبەستڤانان) دیارکر: مەرجێ وەرگرتنا هەر هەلبەستڤانەکی د جڤاتا هەلبەستڤانان دا ب ئاست و گرنگییا بابەتی وی ڤە -یێ ئه و پێشکێشی مە دکەت- یێ گرێدایە، دەرگەهێ مە یێ ڤەکری یە بۆ هەمۆ هەلبەستڤانان، بەلێ هەکە بەرهەمێ هەلبەستڤانەکی ب کێر نەهێت ئەم بەلاڤ ناکەین، چەندین هەلبەستڤان هەبوون، هەلبەستێن وان د ئاستێ پێدڤی دا نەبوون، مە ژی وەکو جڤاتا هەلبەستڤانان بەرهەمێ وان بەلاڤ نەکر، چونکی مە دڤێت بەرهەمەکێ باش و پاقژ پێشکیشی خەلکێ خوە بکەین، لژنەیا هەلسەنگاندنێ دێ لێگەریانێ کەت، کانێ کیژ بابەت ب کێر دهێت ببیتە بابەتێ سەرەکی دێ وی هەلبژێرین؟، دیسان هەکە هندەک کێماسی د هندەک هەلبەستان دا هەبن، دێ بێژینە هەلبەستڤانان سەراست بکەن، هەکە ئه و تشتێ مە ڤیایی د هەلبەستا وان دا هەبیت و مەرەمە‌کا ژ هەژی تێدا بیت و ریتمەکێ جوان هەبیت، دێ بەلاڤ کەین، بۆ نموونە: دیوانا سییێ ژ ( 320) بەرپەران پێک دهاتن بەلێ پشتی مە ڤاڤارتی بوونە ( 220) بەرپەر، چونکی مە دڤێت ئه و پەیاما مە هەیی وەکو مە بگەهیتە خەلکێ مە.
ماهر بەرواری ئاشکرا کر ژی: دەمێ ئەم بابەتان ل فێسبووکی بەلاڤ دکەین، هەر کەسەک یێ ئازادە و بێی کو دەستووریێ ژ مە وەربگریت، دشێت هەلبەستا خوە د کومێنتان دا بەلاڤ بکەت و ئەم مەرجان بۆ کەسێ دانانین و ئەم قەبوول ناکەین کەس ژی مەرجان ل سەر مە ب سەپینیت، جڤاتا مە جڤاتەکا سەربەخوەیە و کەس پشتەڤانیێ ل مە ناکەت، ئەم ب خوە پشتەڤانیێ ل خوە دکەین و ناهێلین دەستێ کەسێ بهێتە دناڤ مە دا، بۆ هەلبژارتنا بابەتان ژی، هەمۆ دێ هەلبەستێن خوە هنێرن و ئەم ژی دێ هەلبەستەکی کەینە بابەتێ سەرەکی، یێ کو خەلکێ مە پێدڤی پێ هەیی، دێ بابەتی ئازرینین و هەمۆ هەلبەستڤان دێ ناڤارۆکا هەلبەستێن خوە ل دووڤ وێ چەندێ دارێژن هەر هەلبەستڤانەک دێ هەلبەستان ل سەر وی بابەتی زێدە کەن، پاشی دێ هەموو هەلبەستان بێی ناڤ کۆم کەین و دێ دیزاین کەین و پاشی دێ بۆ لژنەیا ڤەوژارتنێ هنێرین، کو نێزیکی پێنج کەس سەرپەرشتیێ لێ دکەن، هندەک جاران ژی ئەم وان هەلبەستان بۆ پتری ( پازدە هەتا بیست) کەسان دهنێرین، ئەم دبێژینێ پێداچوونێ تێدا بکەن. هەلبەستێن بژارە ئەم ژێ دگرین و ئەوێن نەباش و ناڤەرۆکا وان یا لاواز بیت، ئەم بەلاڤ ناکەین، لەوما مە ڤیایە هەلبەستەکا باش و ژ هەژی پێشکێشی خواندەڤانێن خوە بکەین، دیسان ئەم بەحسێ وان دیاردەیان دکەین، ئەوێن ژ باب و باپیرێن مە بۆ مە ماین و چو بنەما بۆ نە، هەروەسان بەحسێ روودانێن سیاسی و جڤاکی دکەین و بابەتان د ئازرینین و هەر هەلبەستڤانەک ل دووڤ هزرا خوە یا سیاسی و تێگەهشتنا خوە ب هەلبەست شرۆڤە دکەت و ل سەر هەلبەستێن هەڤکارێن خوە زێدە دکەت.
هێشتا دبێژیت: ئەم شیاینە د رێیا بزاڤا ڤێ جڤاتێ دا، ب سەدان هەلبەستڤانان بگەهینینە ئێک و بدەینە نیاسین و ب هەڤرا کار بکەین، جڤاتا هەلبەستڤانان وەرارەک مەزن ئێخستە بیاڤێ هەلبەست و ئەدەبی ب گشتی و هەلبەستا رەسەنا کلاسیک ب تایبەتی، ئەم شادین کو جوقەکێ هەلبەستڤانان مە ئینانە قادا نڤێسینا هەلبەستێ و هەلبەستێن گەلەک ئاست بلند دنڤیسن،
بەختەوەرین کو ئەم شیاین روحا (جزیری و خانی و نالبەندی و نالی و جگەرخوینی.. ) شاد کەین و رێیا وان بەرنەدەین و ل دووڤ بچین،
هەروەسا حنێرا وەرارا جڤاتا هەلبەستڤانان د ڤان خالان دا دیار دبیت، کو پێدڤیا جڤاکی هێژ یا ب هەلبەستێ مایە و ب تایبەت هەلبەستا رەسەنا کلاسیک، هەروەسا مەعقول نینە کەدا هزار سالێن هەلبەستڤانێن وەکی جزیری و خانی و نالی پشت گوه ڤە بهاڤیژین و نەخوینین، بێلایەنی یا جڤاتێ و رژدی و ب هەڤرا کارکرنا بێ بەرامبەر یا هەلبەستڤانان، دلسۆزیا رێڤەبەرێن جڤاتێ بۆ مللەتی و جڤاکی و هاندانا وان بۆ گەنجان و هاریکاریا وان بۆ نڤیسینا هەلبەستان و بەلاڤکرنا کەدا وان.[1]