Biblioteca Biblioteca
Ricerca

Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!


Search Options





Ricerca Avanzata      Keyboard


Ricerca
Ricerca Avanzata
Biblioteca
nomi curdi
Cronologia degli eventi
Fonti
Storia
collezioni degli utenti
Attività
Cerca Aiuto?
pubblicazione
Video
Classifiche
Voce a caso !
Invia
Invia l'articolo
Invia immagine
Survey
tuo feedback
Contatto
Che tipo di informazioni abbiamo bisogno !
Standards
Condizioni di utilizzo
Qualità Voce
Strumenti
A proposito
Kurdipedia Archivists
Articoli su di noi !
Kurdipedia Aggiungi al tuo sito web
Aggiungi / Elimina e-mail
Statistiche di accesso
Statistiche voce
Convertitore di font
Calendari Converter
Lingue e dialetti delle pagine
Keyboard
Link a portata di mano
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Lingue
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Il mio conto
Entra
appartenenza !
dimenticato la password !
Ricerca Invia Strumenti Lingue Il mio conto
Ricerca Avanzata
Biblioteca
nomi curdi
Cronologia degli eventi
Fonti
Storia
collezioni degli utenti
Attività
Cerca Aiuto?
pubblicazione
Video
Classifiche
Voce a caso !
Invia l'articolo
Invia immagine
Survey
tuo feedback
Contatto
Che tipo di informazioni abbiamo bisogno !
Standards
Condizioni di utilizzo
Qualità Voce
A proposito
Kurdipedia Archivists
Articoli su di noi !
Kurdipedia Aggiungi al tuo sito web
Aggiungi / Elimina e-mail
Statistiche di accesso
Statistiche voce
Convertitore di font
Calendari Converter
Lingue e dialetti delle pagine
Keyboard
Link a portata di mano
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Entra
appartenenza !
dimenticato la password !
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 A proposito
 Voce a caso !
 Condizioni di utilizzo
 Kurdipedia Archivists
 tuo feedback
 collezioni degli utenti
 Cronologia degli eventi
 Attività - Kurdipedia
 Aiuto
Nuovo elemento
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
07-02-2019
زریان سەرچناری
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
I Curdi nella storia
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
Guerra e Pace in Kurdistan
11-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
GRAMMATICA E VOCABULARIO DELLA LINGUA KURDA
16-10-2011
هاوڕێ باخەوان
Statistiche
Articoli 520,262
Immagini 105,240
Libri 19,552
File correlati 98,122
Video 1,414
Biblioteca
Kurdistan. Cucina e Tradizi...
Biblioteca
I curdi / Viaggio in un pae...
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio pos...
Biblioteca
Memorandum sulla situazione...
Biblioteca
Un destino in versi, lirici...
فریمان دایسن
Gruppo: La scienza | linguaggio articoli: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
voce Classifica
Eccellente
Molto buono
media
Povero
Bad
Aggiungi alle mie collezioni
Scrivi il tuo commento su questo articolo!
elementi della cronologia
Metadata
RSS
ricerca in Google per le immagini relative alla voce selezionata !
ricerca in Google per la voce selezionata !
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
فریمان دایسن
La scienza

فریمان دایسن
La scienza

$فریمان دایسن$
نووسین و ئامادەکردنی: ڕاستی سەلام
چيرۆکی فيزيايی و ماتماتيکزانی بەريتانی ” فريمان دايسن” زياتر خۆی لە کارەکانيدا دەبينێتەوە، لەبارەی کوانتەمی کارۆدايناميک(1)، فيزيای دۆخی ڕەقی(2)، گەردوونناسی و فيزيای ناوکيدا. ئەو پرۆفيسۆری فيزيا بوو، لە پەيمانگای پرينستن بۆ خوێندنە ئاستبەرزەکان کە زۆرينەی ژيانی لێ بەسەر بردووە. دايسن چەندەها چەمکی هێناوەتە کايەوە لە فيزيا و بوارەکانی ديکەشدا، بەناوی خۆيەوە ناونراون، نموونەی ئەوانەش وەکو؛ گۆڕانی دايسن(3) کە تەکنيکێکی بنەڕەتييە لە تيۆری زيادکراوە ژمارەييەکان. درەختی دايسن(4)، بريتييە لە ڕووەکێکی گريمانەيی بۆهێڵ دەستکاريکراو، لەتوانايدايە لەسەر کلکدارەکان گەشەبکات. زنجيرەی دايسن(5)، بريتييە لە زنجيرەيەکی ماتماتيکی و جۆرێک لە شيکار بۆ ئۆپەرەيتەری پەرەسەندنی کات، لە هاوکێشەکەی شڕۆيدنگەر. گۆی دايسن(6)، بريتييە لە تاقيکردنەوەيەکی زيهنی، ئەوە ڕووندەکاتەوە کە چۆن شارستانييەتێکی تەواو پێشکەوتوو سوود لە وزەی ئەستێرەيەک دەبينن، بە درووستکردنی پێکهاتەيەکی گۆيی گەورە بە دەوری ئەستێرەيەکدا و بەکارهێنانی وزەکەی.
قۆناغە سەرەتاييەکانی ژيانی دايسن:
دايسن لە پازدەی ديسەمبەری ساڵی 1923 لە ئينگلتەرا لەدايکبووە، کوڕی ئاوازدانەر و ميوزيکژەنی بەناوبانگ ” جۆرج دايسن” بووە، دايکی هەڵگری بڕوانامە بووە لە ياسادا، دوای لەدايکبوونی، دايسن وەکو پيشەوەرێکی کۆمەڵايەتی کاردەکات. دايسن خوشکێکيشی هەبوو بە ناوی ئاليس، باسی دايسن بەوە دەکات، منداڵێک بووە هەردەم ئينسايکلۆپيدياکان لە دەوری بوون و بەردەوام خەريکی ئەژمارکاری بووە لەسەر پەڕە کاغەزەکا. لە ساڵانی 1937 بۆ 1941 دايسن لە کۆلێجی وينچستێر دەيخوێند، لەو شوێنەی کە باوکی لێپرسراوی بەشی ميوزيک بوو. لە تەمەنی حەڤدە ساڵيدا دەست بە خوێندنی ماتماتيک دەکات لەگەڵ ماتماتيکزانی بەناوبانگ “جی.ئێچ. هاردی” لە کۆلێجی ترينتی لە کەيمبريج (بە قەبوڵنامەيەکی خوێندن، بە پازدە ساڵی بردبوويەوە). لە تەمەنی نۆزدە ساڵيدا پەلکێشی جەنگ دەکرێت، داوای لێدەکرد کە لە بەشی توێژينەوە کارپێکارييەکانی(7) هێزی ئاسمانی کاربکات. لەوێ ڕێگەيەکی شيکاريی پەرەپێدا، بۆ ئەژمارکردنی چڕی پێکهاتەی ئەو موشەکانەی کە ئەڵمانييەکانی دەپێکا، لە جەنگی جيهانی دووەمدا. دوای جەنگ، دەگەڕێتەوە کۆلێجی ترينتی و لەوێ بەکالۆريۆسەکەی لە ماتماتيکدا دەهێنێت. لە ساڵی 1946 بۆ 1949دا، دايسن لە ترينتی ژوورەکەی لە نزيک ژووری فەيلەسوفی گەورە ” لۆدويگ ويتگنشتاين”ەوە بوو. لە ساڵی 1947 دايسن دوو پەيپەری دەربارەی تيۆری ژمارەکان بڵاوکردەوە. هاوڕێ و هاوپيشەکانی دايسن بە کەسێکی شەرمن و ڕۆشنبير باسی دەکەن، بە شێوەيەکی دژيەکيانە کە هەندێک لە هاوڕێکانی دڵخۆش دەکات، و ئەو کەسانەش توڕە دەکات کە لە بيروبۆچونەکاندا دژ بەيەکن. سيتڤن واينبێرگ دەڵێت: ” هەستێکم هەيە، ئەگەر يەکدەنگی و کۆکبوون لە بابەتێکدا وەکو بەستنی سەهۆڵ وابێت لە ڕووبارێکدا، ئەوا دايسن باشترينی هەوڵی دەدات کە بەسەر سەهۆڵەکەدا خليسکێنە بکات”. ئۆليڤەر ساکس، دەمارزان و نووسەر دەڵێت ” وشە دڵخوازەکەی فريمان بۆ ئەنجامدانی زانست و داهێنان بريتييە لە (لادان)، پێی وايە کە ئەوە پێويستە، نەک بە تەنیا تەقليدی نەبين، بەڵکوو سەرشێت بين، و لە تەواوی ژيانيدا ئەمەی ئەنجامداوە.
بەرەو نەتەوە يەکگرتووەکان:
لەسەر ئامۆژگاری و پێشنياری فيزيايی ” جی.ئای. تايلەر”، دايسن ڕوو لە نەتەوە يەکگرتووەکان دەکات بۆ خوێندنی دکتۆراکەی لەگەڵ ” هانس بێتە” لە زانکۆی کۆرنێل، لەوێ ئاشنای ڕيچارد فاينمەن دەبێت، دەبنە دوو هاوڕێی نزيک و پێکەوە کاردەکەن. دواتريش ڕووی لە پەيمانگەی پرينستن بۆ خوێندنە ئاستبەرزەکان کرد (1948-1949). لە ساڵی 1949 دايسن پەيپەرێکی(8) بڵاوکردەوە، تێيدا جەخت لەسەر ڕاستێتی و لێکچوی نێوان دوو مێتودی ناو کوانتەمی کارۆدايناميکی دەکاتەوە، ئەوانيش؛ هێڵکارييەکان(کە لەلايەن فاينمەنەوە پەرەی پێدرابوو)، لەگەڵ مێتودی ئۆپەرەيتەر(کە لەلايەن شوينگەر و تۆمۆناگاوە پەرەی پێدرابوو). ئەو يەکەم کەس بوو، بەڕاستی تێگەشتبوو لە توانای هێڵکارييەکانی فاينمەن، هەر لەو پەيپەرەيدا ئەوە دەخاتە ڕوو کە ” هێڵکارييەکانی فاينمان تەنيا کەرەستەی ئەژماری نيين، بەڵکوو تيۆری وێنەييشن، وە ئەو ڕێسايانەی کە بۆ هێڵکارييەکان پەرە پێدراون بەتەواوی کێشەی مۆدێلکردن چارەسەردەکات”. دايسن چەند ڕێسايەکی بۆ هێڵکارييەکانيش پەرە پێدا، بەشێوەيەک، ئيشەکەی فاينمەنی لە کوانتەمی کارۆدايناميکدا بەشێوەيەک بەردەست کرد کە فيزياييەکان بتوانن بە ئاسانی لێی تێبگەن. لەناوياندا ڕۆبەرت ئۆپنهايمەری(9) قايل کرد بەوەی کە مێتودە نوێيەکەی فاينمەن بەهەمان شێوەی ئەوەی شوينگەر و تۆمۆناگا ڕاستە. لە پاداشتی ئەمەدا، ئۆپنهايمەو ئۆفەرێکی هەمیشەیی خوێندنی لە پەیمانگەی پرینستن بۆ خوێندنە ئاستبەرزەکان پێدەدات. هەروەها لە کارێکی ديکەی ساڵی 1949 دا، ” زنجيرەی دايسن” دادەهێنێت، لە دواييدا دەبێتە سرووشێک بۆ فيزياييانی وەکو “جۆن وارد” کە هاوئەنجامی وارد-تاکاشی(10) پەرە پێبدەن. ساڵی 1951 دايسن نازناوی پڕۆفيسۆری زانکۆی کۆرنێڵی پێدرا، لە کاتێکدا هێشتا بڕوانامەی دکتۆراشی نەبوو، لە ساڵی 1953 ئۆفەرێکی هەميشەيی کارکردنی لە پەيمانگی پرينستن بۆ خوێندنە ئاستبەرزەکان پەسەند کرد، بە درێژايی ژيانی لەوێ مايەوە. لە ساڵی 1957 بۆ 1961 دايسن، لەسەر پڕۆژەيەک کاری دەکرد بەناوی ئۆريۆن (11)، ئەم پڕۆژەيەش شيمانەی کەشتيە ئاسمانييەکانی دەخستە بەردەست بە بەکارهێنانی پرتەی پاڵپێوەنەری ناوکی(12). يەکەم نموونەی خرايە بەردەست. بەڵام؛ دوای ئەوەی، لە ساڵی 1963 پەيماننامەی قەدەغەی تاقيکاری ناوکی لە نێوان وڵاتاندا بەسترا، دايسنيش پشتگيری لە پەيماننامەکە کرد، هەر بۆيە پڕۆژەکەش وەستێنرا. لە ساڵی 1958 دا، دايسن بووە ئەندام لە پڕۆژەی ديزاينی کارلێککەرێکی ناوکی بچووک و سادە بەناوی تريگا(13)، لە زانکۆ و نەخۆشخانەکانی سەرانسەری جيهاندا بەکاردەهێنرێت بۆ درووستکردنی کەرەستە پزيشکييەکان. لە ساڵی 1966 دا دايسن لەگەڵ هاوکارێکيدا پەيپەرێکيان بڵاوکردەوە، ئەوەی دەخستە ڕوو، پرەنسپی دەرکردنی پاولی(14) ڕۆڵێکی بنچينەيی هەيە لە سەقامگيردنەوەی ماددەی بەڵکدا(15). هەربۆيە، ئەوە بەرپەرچدانەوەيەکی ئەليکترۆموگناتيسی نێوان دوو ئەليکترۆنی خولگەی دەرەوە نين، ناهێڵن دوو تەختەی پێکەوە نووساو تێکەڵی يەک ببن، بەڵکوو پرەنسپی دەرکردنی پاولييە لەسەر پڕۆتۆن و ئەليکترۆنەکان کە هێزێکی مايکرۆسکۆپی دروستدەکات. جگە لەمانە، دايسن لە چەندين بواری ماتماتيکيشدا کاری کردووە، وەکو تۆپۆلۆجی، شيکاری، تيۆری ژمارەکان، زنجيرە هەڕەمەکييەکان(16). لە ساڵی 1973 کاتێک ماتماتيکزان “هيو مەنگۆمێری”(17) سەردانی پەيمانگای پرينستن بۆ خوێندنە ئاستبەرزەکان دەکات، لەو کاتەدا تازە کاری لەسەر فکرەی دابەشبوونی سفرەکانی ناو “نەخشەی زێتای ڕێيمان” دەکرد. کارەکەی خۆی پيشانی ماتماتيکزان ” ئاتلی سێلبێرگ”ی دا و ئەويش ئەوەی پێووت کە ئەمە لە شتێکی فيزيايی ماتماتيکی دەچێت و پێويستە مەنگۆمێری کارەکەی نيشانی دايسن بدات. هاوکێشەکە لای دايسن ناسراو بوو بەوەی کە لەو جووتە هاوپەيوەنديانە دەچێت، لە گرووپی تاکيی گاووسيدا بوونی هەيە، ئەمەش شتێکە فيزياييەکان بەباشی پێی ئاشنان. ئەمەش ئەوە دەخاتە ڕوو، دەکرێت پەيوەندييەکی بڕواپێنەکراو هەبێت لە نێوان دابەشبوونی ژمارە خۆبەشەکان (2، 3، 5، 7، 11…..) و ئاستە وزەکانی ناو ئەتۆمی توخمە قورسەکانی وەک؛ يۆرانيۆم. ساڵی 1994 دايسن لە پەيمانگای پرينستن بۆ خوێندنە ئاستبەرزەکان خانەنشين دەکرێت، لە ساڵی 1998 دەبێتە سەرۆک بەشی توێژينەوە فەزاييەکانی پەيمانگاکە، دايسن هيچ خەڵاتێکی نۆبڵی نەبردۆتەوە، ستيڤن واينبێرگی فيزيايی بەناوبانگ و براوەی خەڵاتی نۆبڵ لەم بارەيەوە دەڵێت: کە ليژنەی بەخشينی خەڵاتی نۆبڵ دايسنيان پشتگوێ خستووە. بەڵام؛ دايسن لەم بارەيەوە دەڵێت: ” پێم وايە ئەم شتە بەتەواوی ڕاستە، ئەگەر بتەوێت خەڵاتی نۆبڵ ببەيتەوە، ئەوا دەبێت ئارەزوويەکی ماوە درێژت هەبێت بۆ ئەو شتەی کاری لەسەر دەکەيت، لەگەڵ هەندێک لە کێشە قوڵ و گرنگەکاندا ڕابێيت و بۆ ماوەی 10 ساڵ لەگەڵ بمێنيتەوە، ئەوەش ستايلی من نەبوو”. فريمان دايسن لە نەخۆشخانەيەکی نزيک پەيمانگەی پرينستن بۆ خوێندنە ئاستبەرزەکان لە 28 ی فێبريوەوی ساڵی 2020 لە تەمەنی 96 ساڵيدا کۆچی دوايی دەکات. [1]
Questo articolo è stato scritto in (کوردیی ناوەڕاست) lingua, fare clic sull'icona per aprire l'articolo in lingua originale!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Questo oggetto è stato visto volte 167
HashTag
Fonti
[1] | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی کوردڕاوم
Articoli collegati: 1
Gruppo: La scienza
linguaggio articoli: کوردیی ناوەڕاست
No specified T3 17: No specified T4 437
No specified T3 17: No specified T4 439
Technical Metadata
Qualità Voce: 84%
84%
Aggiunto da ( هومام تاهیر ) su 18-11-2022
Questo articolo è stato esaminato e rilasciato da ( ڕێبوار جەمال سەگرمە ) su 18-11-2022
Questa voce recentemente aggiornato da ( ڕۆژگار کەرکووکی ) in: 05-04-2024
URL
Questo oggetto è stato visto volte 167
Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
Biblioteca
La questione curda
Articoli
Storia dei curdi
Biblioteca
Kurdistan iraqeno: un caso di passaggio alla democrazia?
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà

Actual
Biblioteca
Kurdistan. Cucina e Tradizioni Del Popolo Curdo
21-11-2013
بەناز جۆڵا
Kurdistan. Cucina e Tradizioni Del Popolo Curdo
Biblioteca
I curdi / Viaggio in un paese che non c\'è
17-09-2013
هاوڕێ باخەوان
I curdi / Viaggio in un paese che non c\'è
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Kurdistan: un genocidio postmoderno
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
Biblioteca
Un destino in versi, lirici curdi
28-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Un destino in versi, lirici curdi
Nuovo elemento
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
07-02-2019
زریان سەرچناری
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
I Curdi nella storia
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
Guerra e Pace in Kurdistan
11-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
GRAMMATICA E VOCABULARIO DELLA LINGUA KURDA
16-10-2011
هاوڕێ باخەوان
Statistiche
Articoli 520,262
Immagini 105,240
Libri 19,552
File correlati 98,122
Video 1,414
Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
Biblioteca
La questione curda
Articoli
Storia dei curdi
Biblioteca
Kurdistan iraqeno: un caso di passaggio alla democrazia?
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
Folders
Biblioteca - Libro - Varie Biblioteca - Dialetto - Italiano Biblioteca - Provincia - Fuori Biblioteca - PDF - Biblioteca - Libro - Curdo emissione Biblioteca - Publication Type - Articoli - Libro - Linguistica Articoli - Dialetto - Italiano Articoli - Provincia - Fuori Articoli - Libro - Curdo emissione

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Contatto | CSS3 | HTML5

| Pagina tempo di generazione: 0.266 secondo (s)!