هەوارەکۍ هۆرامانی
ئەوەنویستەی و دەسکاریکەردەی: ئەسعەد ڕەشید

خەڵکو هۆرامانی، پېسە نەریتو عادەتێ، جە ئاخرو ئۊخرو وەهارینە، یان سەرەتاو هامنینە، پەی هەوارەکاشان کۊچکەران. حەیواندارۍ و بۍ حەیوانېچ بە کەلووپەلێ کەم، کە پۊشاک و چېرخەر و سەرخەر، چەنی قاپو قاچاخ و حاجەتا،ملا پەی هەوارەکاشا، بەرەو یاناکاشا کڵۊم مڎا، بېخەم جە دزی و یانەبڕیەی، یەرۍ مانگۍ هامنی چاگە گۊزەرنا.
حەیواندارەکۍ بە خاترە و لەوەڕگاو هەوارەکاوە، بەروبوومێ حەیوانی جە (شۊت و ماس و دۊ و پەنیرۍ)شا هەن، پەی وېشا و پەی هامسا هەوارنشینەکاشا پېسە یۊی سوودش چەنە وەرگېران، یانی بە شەریکی و بۍ جیاوازی، کە ئانەیچە کەلتوورێ ئینسانین جە وەڵینەکاشاوە پەیشان مەنەنۆ. یاگۍ ژیوای دلۍ هەوارەکانە، کېڵەن، کە بە تەوەنی وەششکەران، یان یاگۍ هەوارنشینە وەڵینەکان، باعزێچشا بە هەژگۍ کەپرە وەشکەران.
باخدارەکۍ جە هۆرامانەنە، کەمتەر پەی هەوارەکا کۊچکەران، ئاڎۍ دلۍ باخەکاشانە کېڵۍ وەشکەران و چاگە فەسڵ و هامنی گۊزەرنا، بە ئامای وەرز و سەردای باربەنی کەرانو بە ڕزقێ فرۆ پەی دەگایەکاشان مەگېڵاوە.
بەهەرحاڵ، هەر دەگێوە جە هۆرامانەنە خاوەنو هەوارگەو وېشەنە، هیچ دەگێوە نېیەنە کە هەوارش نەبۊن، هەوارەکېچ مەگنانە یاگێ کە هانە و ئاوشان چەنەن و سەرچەمەو ئاو و هانەکەیچ، ۋەرۋە و کەشەکانە.[1]