Biblioteca Biblioteca
Ricerca

Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!


Search Options





Ricerca Avanzata      Keyboard


Ricerca
Ricerca Avanzata
Biblioteca
nomi curdi
Cronologia degli eventi
Fonti
Storia
collezioni degli utenti
Attività
Cerca Aiuto?
pubblicazione
Video
Classifiche
Voce a caso !
Invia
Invia l'articolo
Invia immagine
Survey
tuo feedback
Contatto
Che tipo di informazioni abbiamo bisogno !
Standards
Condizioni di utilizzo
Qualità Voce
Strumenti
A proposito
Kurdipedia Archivists
Articoli su di noi !
Kurdipedia Aggiungi al tuo sito web
Aggiungi / Elimina e-mail
Statistiche di accesso
Statistiche voce
Convertitore di font
Calendari Converter
Lingue e dialetti delle pagine
Keyboard
Link a portata di mano
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Lingue
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Il mio conto
Entra
appartenenza !
dimenticato la password !
Ricerca Invia Strumenti Lingue Il mio conto
Ricerca Avanzata
Biblioteca
nomi curdi
Cronologia degli eventi
Fonti
Storia
collezioni degli utenti
Attività
Cerca Aiuto?
pubblicazione
Video
Classifiche
Voce a caso !
Invia l'articolo
Invia immagine
Survey
tuo feedback
Contatto
Che tipo di informazioni abbiamo bisogno !
Standards
Condizioni di utilizzo
Qualità Voce
A proposito
Kurdipedia Archivists
Articoli su di noi !
Kurdipedia Aggiungi al tuo sito web
Aggiungi / Elimina e-mail
Statistiche di accesso
Statistiche voce
Convertitore di font
Calendari Converter
Lingue e dialetti delle pagine
Keyboard
Link a portata di mano
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Entra
appartenenza !
dimenticato la password !
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 A proposito
 Voce a caso !
 Condizioni di utilizzo
 Kurdipedia Archivists
 tuo feedback
 collezioni degli utenti
 Cronologia degli eventi
 Attività - Kurdipedia
 Aiuto
Nuovo elemento
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
07-02-2019
زریان سەرچناری
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
I Curdi nella storia
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
Guerra e Pace in Kurdistan
11-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
GRAMMATICA E VOCABULARIO DELLA LINGUA KURDA
16-10-2011
هاوڕێ باخەوان
Statistiche
Articoli 518,710
Immagini 104,777
Libri 19,304
File correlati 97,585
Video 1,398
Biblioteca
Kurdistan. Cucina e Tradizi...
Biblioteca
I curdi / Viaggio in un pae...
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio pos...
Biblioteca
Memorandum sulla situazione...
Biblioteca
Un destino in versi, lirici...
سەلەفییەت لە حەنابیلە تا داعش (بەشی دووەم)
Gruppo: Articoli | linguaggio articoli: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
voce Classifica
Eccellente
Molto buono
media
Povero
Bad
Aggiungi alle mie collezioni
Scrivi il tuo commento su questo articolo!
elementi della cronologia
Metadata
RSS
ricerca in Google per le immagini relative alla voce selezionata !
ricerca in Google per la voce selezionata !
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
سەلەفییەت لە حەنابیلە تا داعش (بەشی دووەم)
Articoli

سەلەفییەت لە حەنابیلە تا داعش (بەشی دووەم)
Articoli

$سەلەفییەت لە حەنابیلە تا داعش (بەشی دووەم)$
نووسینی: زیرەک ئەحمەد ڕەحمان
$دەرکەوتەکانی سەلەفییەت$
سەلەفییەت لە چەند قۆناغێکی جیاجیادا بە جۆرێک لە واقیعی کۆمەڵگەدا دەرکەوتووە. تا دواجار ئەم نووسخە جیاوازانەی سەلەفییەتی لێ هاتە بەرهەم کە لە کۆندا تا ئەمڕۆ دەیانبینین.
$دەرکەوتەی یەکەم: ئیبن حەنبەل و حەنابیلە$
بە شێوەیەکی گشتی سەلەفییەت ئەحمەدی کوڕی حەنبەل بناغەی دانا، ئەڵبەت ئەمەش بەهۆی ئەم بارودۆخە بیری و سیاسییەی بووە زەمینە بۆ پەیدابوونی ئاڕاستەیەکی وا؛ تا ئەوەی لە سەردەمی خەلیفە متەوەکیلی عەباسی بووە مەزهەبی ڕەسمی دەوڵەت، هەر خەلیفەش لە خۆی نزیککردەوە و بیروبۆچوونەکانی برەوپێدا لەدژی نەیارانی، ئیتر ئەحمەدی کوڕی حەنبەل بە ئیمامی ئەهلی سوننە ناسێنرا، سوننەش ئەوە بوو کە هەرچییەکی ئەحمەد دەیگوت. هەروەها عەبدوڵڵای کوڕی ئەحمەدی کوڕی حەنبەل خاوەنی پەڕتووکی السنە کە پڕاوپڕە لە داشۆرین و خستنەدەرەوەی نەیاران لە بازنەی سوننە و ئیسلام و ئیمان. هاوکات پەڕتووکی (الاستقامە)ی خەشیشی کوڕی ئەسڕەم و ئەو پەڕتووکانەی ناونراون (السنە)ی هەریەکە لە خەللال و ئەبی شەیخ و عەسال و ئەبو بەکری کوڕی عاسیم و تەبەڕانی و جامع، (السنە والجماعە)ی حەڕبی کوڕی ئیسماعیلی سیڕجانی، (التوحید)ی ئیبن خوزەیمە و ئیبن مەندە، (الصفات)ی حەکەمی کوڕی مەعبەدی خوزاعی، (النقض)ی عوسمانی کوڕی سەعیدی داڕمی، (الشریعە)ی ئاجەری، (الإبانە)ی ئەبو نەسڕی سەجزی و ئیبن بەتتە، (إبطال التأویلات)ی ئەبو یەعلای قازی، (ذم الکلام) و (الفاروق)ی خاوەنی پەڕتووکی (منازل السائرین)؛ دەبینی شتی وایان تێدایە کە هاوکات شەرع و ژیری پشتگوێدەخەن، بە تایبەت (النقض)ی عوسمانی کوڕی سەعیدی داڕمی.
ئەم تەوژمە بەهۆی نزیکییان لە دەسەڵاتەوە لە سەرەتاکانی سەدەی پێنجەم لە ساڵی (408کۆچی) توانیان قەناعەت بە خەلیفە قادر بیللای عەباسی بێنن بە عەقیدەکەیان، ئیتر بەسەر خەڵکیدا سەپاند و فەرمانی پێ کرد. وێڕای ئەم فەرزکردنە بەسەر خەڵک بە گشتی هێشتا ئەم ئاڕاستەیە نابێتە مەزهەبی سەرجەمی خەڵک هەر وەک ئیبن خەلدوون باسی دەکا: بەهۆی دووریی مەزهەبەکەی لە ئیجتهاد، بۆیە ئەحمەد کوڕی حەنبەل موقەلیدی کەمبوون، هەروەها لە لێکدانەوەی ئەم ڕیوایەتانەی دژی یەکترن، زۆرینەیان لە شام بوون و لە ئێڕاقیش لە بەغدا و دەوروبەری بوون، لە هەموو خەڵک زیاتر فەرمودەیان لەبەردەکرد و دەستیان پێوە دەگرت. لە کاتێکدا ئەم کەمینەیەن بەڵام لە بەرانبەردا چەندان مەزهەبی کەلامی و فیقهی و عەقائدی لە گۆڕەپانەکە بوون، ئەمەش پتر حەنابیلەی دەستەوەستان کرد، تا وا لە ئەحمەد بکا بڵێت: ئەهلی کەلام هەرگیز سەرفراز نابن. ئیتر ئەم ڕەوتە بەم شێوەیە مایەوە تا قۆناغی پاشتر.
$دەرکەوتەی دووەم: ئیبن تەیمییە (628کۆ.م.)$
لەم قۆناغەدا کە ئیبن تەیمییە کە پێشەوایانە و ئیبن قەیمی جەوزییە کە قوتابیەتی و ئیبن ئەبی عز و ئیبن شەیخی حەززامەین و ئیبن عەبدولهادی و ئیبن ناسڕەدینی دیمەشقی(16)، ناودارانی ئەم قۆناغەن.
وێڕای ئەم خاڵانەی لە دەرکەوتەی یەکەم باس کران، ئەم قۆناغە پڕاوپڕە لە فەتوای توندڕەوی و شەرعییەتدان بە کوشت و بڕ. بە تایبەت فتواکانی ئیبن تەیمییە. هەر بۆ نموونە بڕوانە ئەم داتایەی پەڕتووکەکانی ئیبن تەیمییە:
1. تەکفیر: وشەی کافر (917) جار لە شوێنی جیاجیادا هاتووە بەرانبەر خەڵکدا. کافری موڕتەد (هەڵگەڕاوە) (829)جار هاتووە، ئەڵبەت ئەمە بەرانبەر موسڵمان.
2. کوشتوبڕ: خوێنی حەڵاڵە (79) جار هاتووە. ئەگەر تۆبەیکرد گەرنا دەکوژرێ (97) جار هاتووە، ئەڵبەت بەشی زۆری بۆ موسڵمانی نەیار. دەکوژرێ (یقتل) (892) جار هاتووە! تۆبەی پێ دەکرێ (یستتاب) (219)جار هاتووە. (یضرب عنقە أو ضرب عنقە) مل پەڕاندن (39)جار هاتووە!
$دەرکەوتەی سێیەم: وەهابیی سعوودی$
بزووتنەوەیەکی سیاسیی دینی بوو لە نیمچە دورگەی عەرەبی لە ژینگەیەکی دەوارنشینی نەجدی دەرکەوت لە سەدەی دوازدەی کۆچی، لەلایەن محەمەدی کوڕی عەبدولوەهابی نەجدی دامەزرا لەسەر بنەمای نوێکردنەوە بیروباوەڕی ئیبن تەیمیە بە تایبەتی برەودان بە چەمکی تەوحید و سێبەشکردنی بە پێی بڕوای ئیبن تەیمیە (ڕبووبی، ئولووهی، ئەسمائو سیفات). ئەم بزووتنەوەیە زۆرێک لە مەراسیمەکانی موسڵمانانیان بە شیرک داناوە، وەک تەوەسول بە پێغەمبەران و پیاوچاکان و شەفاعەتکارییان، زیارەتی گۆڕستان، بە جۆرێک خودی محەمەدی کوڕی عەبدولوەهاب دەڵێ: (ئەوانەی پێغەمبەری خوا لە دژیان جەنگا، زۆر ژیری درووستتر بوون لەوانە، هەروەها شیرکیان کەمتر بوو لێیان). هەمان ئەم شێوەی خەواریجی ئەزاریقە، بۆیە هەندێکی ئەهلی تەسەووف ئەم بزووتنەوەیە بە خەواریج دادەنێن.
سەرخستنی ئەم بانگەوازەش کەوتە ئەستۆی میر محەمەدی باپیرە گەورەی بنەماڵی سعوود بوو، وەک ڕێککەوتنێکی ستراتیژی، هێز و سیاسەت لە دەست ئالی سعوود و دەسەڵاتە دینییەکەش بۆ محەمەدی کوڕی عەبدوەلوەهاب، ئیتر دوای چەندان جەنگ و شەڕوشۆڕ توانیان دەسەڵاتیان بسەپێنن بەسەر نیمچە دورگەی عەرەبی، هەرچەند وێڕای هەوڵدانیان ویستیان زیاتر پەل بهاوێن بەڵام بەهۆی بەرەنگاریی زۆرەوە نەیانتوانی پتر پەل بهاوێن بە شێوەی سەربازی. بەڵام بە شێوەی مەنهەجی کاریگەرییان گواستەوە وڵاتان. تا دەگاتە سەدەی بیست ئیتر بە جۆرێک بانگەوازیی سەلەفییەت بە تایبەت لە ڕێگەی دەستەی توێژینەوە فەتوا و بانگەواز و ڕێبەریکردن (هیئە البحوپ والإفتا و والدعوە والإرشاد) لە سعوودیە بەردەوام لە هەوڵدان بۆ گەیاندنی بانگەوازی سەلەفییەت بۆ زۆرینەی وڵاتان.
$گوتاری سەلەفییەت$
لە کۆی ئەمەی ڕابرد دەتوانین گوتاری سەلەفییەت لە چەند بنەمای سەرەکیی کورت بکەینەوە کە ئەمانەن:
$1. تەوحید:$ کە مەبەستیان لە ناساندنی تاقانەیی خوایە، بە تایبەتتر ئەوەی زۆر پێیان لەسەری دادەگرت، تەوحیدی ئەسما و سیفات بوو، مەبەستیش لێی سەلماندنی سیفەتە جسمانییەکانن لەبۆ خوا. هەر کێیەکیش لەمەدا پێچەوانە بووبێت، بە ئەهلی بیدعە و گومڕایی و ئەم دەستەواژانە ناسێنراون. بڕوانە ئەم پەڕتووکانەی قوتابییەکانی ئیبن حەنبەل کە لە سەرەوە ناویان هاتووە.
$2. سوننە (حەدیس):$ هەرچەند زۆرینەی ئەم پەڕتووکانەی بە ناوی (السنە) نووسیویانە پەڕتووکی عەقائیدین، کە بەشێکی زۆری لەسەر مەسەلەی خاڵی یەکەم دەڕۆن. بەڵام مەبەست لەم خاڵەیان لە سوننە، ئەم کەلەپوورەی ئەم پەڕتووکانەیە کە بە سەحیحەکان ناسراون. لەم قوتابخانەیە بە جۆرێک گەورەکراون لەسەر حسێبی قورئان.
$3. بیدعە:$ جگە لەم جۆرە مەنهجەی ئەوان، کۆی نەیارانیان بە ئەهلی بیدعە ناوناوە و دژایەتی سەرسەختی لێکدانەوە عەقڵی و تەئویل و کەلام بوون. بە ڕستەیەک ئەحمەد ئەمەی بڕاندۆتەوە کە دەڵێ: من نە ئەهلی کەلامم، نە وا دەزانم کەلام هیچ بێت، مەگەر تەنیا ئەوەی لە کتابی خوا داهاتووە، یا لە فەرمودە یا لە سەحابەوە. ئیتر دەقاودەق دەستگرتنە بە دەق، بڕوانە ئەم پەڕتووکانەی ناونراون بە (السنە)، چەندان داشۆرین و تەشەری تێدان.
$4. تەشریک:$ چەندان بابەتی وا کە هیچ جۆر یەک ڕایی موسڵمانانی لەسەر نییە، ئەم ڕەوتە بە بیدعە و تاوانی دەزانی هەر زیارەتی گۆڕ و مەزار و بۆنە دینییەکانی وەک مەولوودگێڕان و چەندانی تر، بەڵکوو تاوانی شیرک و بە موشریکدانان بە ئاسانی دەدرێت.
$5. وەلی ئەمر:$ گوێڕایەڵیکردن، جا چاکەکار بێ یا خراپەکار، هەر دەرچوونێک لە سوڵتانی موسڵمان حەرامە با ستەمکاریش بێت. جەنگ دژی سوڵتان حەڵاڵ نییە و کەس بۆی نییە لێی دەرچێت، هەر کێ وا بکات ئەمە بیدعەکارە و لەسەر سوننەت نییە. ئەمەیان بنەمایەکی تەواو سیاسییە، لەوە دەچێ مێژوویەکی دوورتر لە حەنابیلەی هەبێت و بگەڕێتەوە سەردەمانی ئومەوی.
$6. پێشخستنی دەق بەسەر ژیری و ڕەتکردنەوەی تەئویل و لێکدانەوە:$ بەردەوام دەستەواژەی عەقڵانییەت وەک تۆمەت دژی هەرکەس دەبیسترێ کە وەک ئەم ڕەوتە لە دەق نەڕوانێ. بەڵکوو تێگەیشتن لە دەق تەنیا بە گواستنەوەی ئەم ڕایانەیە لەوانەی کە بە سەلەفی ساڵحی خۆیان دەیناسن. [1]
Questo articolo è stato scritto in (کوردیی ناوەڕاست) lingua, fare clic sull'icona per aprire l'articolo in lingua originale!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Questo oggetto è stato visto volte 596
HashTag
Fonti
Articoli collegati: 4
Gruppo: Articoli
linguaggio articoli: کوردیی ناوەڕاست
Publication date: 24-05-2021 (3 Anno)
Dialetto: Curdo - Sorani
Libro: Filosofia
Partito: ISIS
Provincia: Sud Kurdistan
Publication Type: Born-digital
Tipo di documento: Lingua originale
Technical Metadata
Qualità Voce: 98%
98%
Aggiunto da ( هومام تاهیر ) su 03-12-2022
Questo articolo è stato esaminato e rilasciato da ( زریان سەرچناری ) su 04-12-2022
Questa voce recentemente aggiornato da ( ڕۆژگار کەرکووکی ) in: 05-04-2024
URL
Questo oggetto è stato visto volte 596
Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
Biblioteca
Kurdistan iraqeno: un caso di passaggio alla democrazia?
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
Articoli
Storia dei curdi
Biblioteca
La questione curda

Actual
Biblioteca
Kurdistan. Cucina e Tradizioni Del Popolo Curdo
21-11-2013
بەناز جۆڵا
Kurdistan. Cucina e Tradizioni Del Popolo Curdo
Biblioteca
I curdi / Viaggio in un paese che non c\'è
17-09-2013
هاوڕێ باخەوان
I curdi / Viaggio in un paese che non c\'è
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Kurdistan: un genocidio postmoderno
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
Biblioteca
Un destino in versi, lirici curdi
28-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Un destino in versi, lirici curdi
Nuovo elemento
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
07-02-2019
زریان سەرچناری
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
I Curdi nella storia
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
Guerra e Pace in Kurdistan
11-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
GRAMMATICA E VOCABULARIO DELLA LINGUA KURDA
16-10-2011
هاوڕێ باخەوان
Statistiche
Articoli 518,710
Immagini 104,777
Libri 19,304
File correlati 97,585
Video 1,398
Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
Biblioteca
Kurdistan iraqeno: un caso di passaggio alla democrazia?
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
Articoli
Storia dei curdi
Biblioteca
La questione curda
Folders
Biblioteca - Provincia - Fuori Articoli - Provincia - Fuori Biblioteca - Tipo di documento - Lingua originale Articoli - Tipo di documento - Lingua originale Biblioteca - Libro - Storia Articoli - Libro - Linguistica Biblioteca - Libro - Varie Biblioteca - Libro - Rapporto Biblioteca - Libro - Curdo emissione Articoli - Libro - Curdo emissione

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Contatto | CSS3 | HTML5

| Pagina tempo di generazione: 0.469 secondo (s)!