تەورێز یەکێکە لە شارە گەورەکانی ڕۆژهەڵاتی #کوردستان# کە لە ئێستادا بەهۆی سیاسی تواندنەوەی ڕەگەزی کورد و کەم کردنەوەی ڕێژەی دانیشتووانی کورد لە شارەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، ڕێژەی دانیشتووانی ئازەریی زیاترە لە کورد، بەڵام هاوکات لەگەڵ ئەمەشدا هێشتا بەهەزاران نەفەر کورد لەم شارە دەژین و ڕۆژانە بە کوردی قسە دەکەن.
تەورێز (بە فارسی: تبریز، بە ئازەربایجانی: Təbriz) دووەم شاری گەورەی ئازەری زمان، شەشەم شاری گەورەی ئێران و ناوەندی پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژھەڵاتی ئێرانە.
$مێژوو$
تەورێز مێژوویەکی کۆنی ھەیە و شارێکی گرینگ بووە لە ڕووداوە سیاسییەکانی ناوچەکەدا. ڕیشەی ناوی (تەبریز) دەبێت ئازەری بێت، لە کۆندا تەورێز وتەبریز باووبوون و تەبرێز دەبێت لە تەڤرێزەوە ھاتبێت و کە لەژێر کاریگەریی فەرھەنگی فارسی بووەتە (تەبریز) . کاتی خۆی کئازەریوردانی ھەدبانی کە ھاوەڵی سەڵاحەدینی ئەیوبی بوون لە شام و میسر . ئەوانەی لە تەورێزەوە بوون شوێنەوارەکانیان ھەر بە تەورێزی ماوە. وەک مزگەوت و کۆلانی تەورێزی لە شاری دیمەشق نزیک گۆڕی عاتگە درووستکراوی ساڵی 1419ز و یادگارێکی میر غرس الدین خلیل التوریزی یە کە حاجب الحجابی میری مەملووکی دیمەشق بووە.[6] ھەروەھا کاشی تەورێزی کە لە میسر ناودارە . لە کەسایەتییە ناودارەکان کە نازناویان تەورێزیە: عەلی شاە کوڕی ئەبوبەکری تەورێزی وەزیری سوڵتان ئیبن سەعیدی مەغۆلی بوو و لە تەورێز مزگەوتێکی مەزنی بنیات نابوو.[7] ابن بطوطە لە باسی گەڕەکەکانی بەسرە ناوی میر ڕکن الدین العجمی التوریزی دێنێت کە حوکمڕانی شارەکە بوو.[8] ھەروەھا ناوی (الشیخ السوفی أبی العباس أحمد بن التوریزی) کە ھاوچەرخی محی الدین بن عربی بووە. و إسماعیل بن محمد بن أبی یزید بن الشیخ جمال الدین التوریزی.[9] شاری تەورێز پێش ھاتنی مەغۆل و ئوغووزو سەلجووق ، شارێکی بچووک بوو لەژێر دەسەڵاتی ئازەری بووه لە میرە ھەرە ناودارەوەکانی ڕەوەندی (ڕوادی) میر حسێنی ڕەوادی و میر وھشودان و میر مەملانن. ساڵی 1042 بومەلەرزەیەکی بەھێز نیوەی شارەکەی بە دانیشتووانەوە لە ناوبرد. لە ساڵی 1046 گەڕیدە ناسر خوسرەو بە تەورێزدا ڕەتبووەو باسی میر وھشودان دەکا کە میری ئەوسای تەورێز بووە و لە (سەفەرنامە) کەی شاعێرێکی دیوە ناوی قەطران بووە کە هۆنراوەی بە زمانی باوی ئەوسای ئازەربێجان ھۆنیوەتەوە بەڵام زمانی تورکی ئازەری.[10]
دانیشتووان
ژمارەی دانیشتووانی تەورێز لە ساڵی 2016 زیاتر لە 1٫500، 000 کەس بووە کە زۆربەیان ئازەربایجانین و بە زمانی ئازەری قسە دەکەن.[1]
Questo articolo è stato scritto in (کوردیی ناوەڕاست) lingua, fare clic sull'icona
per aprire l'articolo in lingua originale!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی
بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Questo oggetto è stato visto volte 394
Scrivi il tuo commento su questo articolo!