Biblioteca Biblioteca
Ricerca

Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!


Search Options





Ricerca Avanzata      Keyboard


Ricerca
Ricerca Avanzata
Biblioteca
nomi curdi
Cronologia degli eventi
Fonti
Storia
collezioni degli utenti
Attività
Cerca Aiuto?
pubblicazione
Video
Classifiche
Voce a caso !
Invia
Invia l'articolo
Invia immagine
Survey
tuo feedback
Contatto
Che tipo di informazioni abbiamo bisogno !
Standards
Condizioni di utilizzo
Qualità Voce
Strumenti
A proposito
Kurdipedia Archivists
Articoli su di noi !
Kurdipedia Aggiungi al tuo sito web
Aggiungi / Elimina e-mail
Statistiche di accesso
Statistiche voce
Convertitore di font
Calendari Converter
Lingue e dialetti delle pagine
Keyboard
Link a portata di mano
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Lingue
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Il mio conto
Entra
appartenenza !
dimenticato la password !
Ricerca Invia Strumenti Lingue Il mio conto
Ricerca Avanzata
Biblioteca
nomi curdi
Cronologia degli eventi
Fonti
Storia
collezioni degli utenti
Attività
Cerca Aiuto?
pubblicazione
Video
Classifiche
Voce a caso !
Invia l'articolo
Invia immagine
Survey
tuo feedback
Contatto
Che tipo di informazioni abbiamo bisogno !
Standards
Condizioni di utilizzo
Qualità Voce
A proposito
Kurdipedia Archivists
Articoli su di noi !
Kurdipedia Aggiungi al tuo sito web
Aggiungi / Elimina e-mail
Statistiche di accesso
Statistiche voce
Convertitore di font
Calendari Converter
Lingue e dialetti delle pagine
Keyboard
Link a portata di mano
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Entra
appartenenza !
dimenticato la password !
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 A proposito
 Voce a caso !
 Condizioni di utilizzo
 Kurdipedia Archivists
 tuo feedback
 collezioni degli utenti
 Cronologia degli eventi
 Attività - Kurdipedia
 Aiuto
Nuovo elemento
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
07-02-2019
زریان سەرچناری
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
I Curdi nella storia
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
Guerra e Pace in Kurdistan
11-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
GRAMMATICA E VOCABULARIO DELLA LINGUA KURDA
16-10-2011
هاوڕێ باخەوان
Statistiche
Articoli 523,701
Immagini 105,970
Libri 19,729
File correlati 98,906
Video 1,422
Biblioteca
Kurdistan. Cucina e Tradizi...
Biblioteca
I curdi / Viaggio in un pae...
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio pos...
Biblioteca
Memorandum sulla situazione...
Biblioteca
Un destino in versi, lirici...
PAKREWANÊ GELÊ XWE; PROFESOR SEHÎD Ê ÎBO Û HELWESTA XULAMÊN DIJMINÊN GELÊ KURD
Gruppo: Articoli | linguaggio articoli: Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
voce Classifica
Eccellente
Molto buono
media
Povero
Bad
Aggiungi alle mie collezioni
Scrivi il tuo commento su questo articolo!
elementi della cronologia
Metadata
RSS
ricerca in Google per le immagini relative alla voce selezionata !
ricerca in Google per la voce selezionata !
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Seîdê Îbo

Seîdê Îbo
=KTML_Bold=PAKREWANÊ GELÊ XWE; PROFESOR SEHÎD Ê ÎBO Û HELWESTA XULAMÊN DIJMINÊN GELÊ KURD=KTML_End=
Xerzî Xerzan

“Sehîdê Îbo welatparêz û ronakbîrekî mezin bû, serbilindîya gelê me bû di nava gelên Yekîtîya Sovyîyêta berê da. Wek xudanê monografîyayên giranbaha ew bû doktorê zanîstîyê, pirofêsorê zanîngeha Yêrêvanê ya doxtiriyê. Sehîdê Îbo usan jî nivîskarekî bi kemal bû, xudanê gelek helbest û destanan bû, ji wana yek jî romana ‘Kurdê Rêwî ‘ ye..”
(#Wezîrê Eşo# )
Di destpêka salên nodî de, Sovêta kevn serobino bû û mixabin bi xwe re xerabîyeke mezin ji bo gelên kêmnetew û bindest anî. Di wan komarên Sovêtê de, bi dehan, bi sedan netew û civak hebûn û dema Sovêt hilweşîya, bi rastî li ser wan gel û civakên kêmnetew û bindest hilweşîya. Nijadperestî bû serdest û nijadperestên ku di xew de bûn, li benda roja xwe bûn, rabûn û çi ji destê wan dihat, li dijî gel û netewên din kirin… 
Yek ji wan gelên kêm û bindest, kurdên Ermenîstanê bû. Em dikarin bibêjin ku, hema hemû destkeftîyên kurdên Ermenîstanê –çi êzdî, çi misilman-, bi hilweşîna Sovêtê ji dest çû. Ji destpêka sala 1929-an heta 1990-an, kurdên Ermenîstanê ji boyî çand û zimanê xwe, ji bona parastina hebûna xwe li ber xwe dan, ked kirin û berhemên bê hempa afirandin. Yekem romana bi kurdî, yekem radyoya bi kurdî, yekem rojnameya bi kurdî-latînî, bi hewl û helwesteka pîroz a rewşenbîrên kurd û helbet bi piştgirîya POLÎTÎKAYÊN Sovêtê hate avakirin… 
Ji Erebê Şemo, heta Hecîyê Cindî, ji #Casimê Celîl# heta Emerîkê Serdar, ji #Emînê Evdal# heta Cewoyê Emer û piştî wan bi dehan, bi sedan kedkar û xebatkarên zimanê kurdî, mamostayên ciwan û welatparêz, ji bo ku bikaribin çanda xwe ya bêxwedî û zimanê xwe yê sêwî ji windabûn û talanê biparêzin, li ber xwe dan û îro em kurd bi tevahî saya wan xwedî bi sedan çavkanîyên hêja û bê hempa ne… Ji ber vê yekê em tev deyndarên kurdên Sovêta berê ne û bi taybetî deyndarên kurdên Ermenîstanê ne… 
Yek ji wan kedkarên dilsoz, welatparêz û kurd Profesor Sehîd ê Îbo bû. Profesor Sehîd ê Îbo kurdekî êzdî yê şîrhelal, zanyarekî binavûdeng û her wiha nivîskar-helbestvanekî kurdî yê biserketî bû. Hem di nav kurdan, hem jî di nav ermenan de wekî “Xwedayê zarokan” dihat naskirin, ji ber ku asta pisporîya wî ya bijîşkîyê pir bilind bû û destê wî pir sivik bû, zarokên ku dibirin balê, tekez baş dibûn û ewî ne wekî profesorekî navdar lê wekî bavekî dilovan nêzî zarokan dibû. Her wiha bi netewhezîya xwe a kurdewar jî di nav civaka kurdan de nav dabû. Ewî tim bi zimanê xwe yê şîrîn diaxivîya û gelek berhemên hêja jî bi zimanê kurdî afirandin. Lê cihê başan li vê dinyayê mîxabin nîn e (û bi taybetî heger kurdê dilsoz be) û feleka bêbext dîsa fen û fûtên xwe gerandin….
Çawa me got, di destpêka salên nodî de Sovêt hilweşîya û li Ermenîstanê bi taybetî li ser kurdan hilweşîya. Nijadperestî li vî welatî xwe da der û nijadperestên ermen dest bi reşkirina kurdan kir.
Nakokî û dijminahîyên berê derêxistine meydanê û bi vê yekê hemû welatparêz û netewhezên kurd ji bo xwe kirin hedef. Bi vê yekê jî têr nebûn û ji bo ku bikaribin berê kurdan bidin hev, ewan pêşî nakokîya êzdî-misilman afirand, ji vê jî têr nebûn vêca derewa bê bingeh a “êzdî ne kurd in” da pêş… Mixabin ji xwe re hevkarên bê kok û bê esil jî dîtin û bi alîkarîya wan, nijadperestên ermen ev têza sosret di nav kurdên êzdî de belav kir. Lê çi jî kirin, encam bi dest neket. Kurdên Ermenîstanê ji hev û ji çand û zimanê kurdî neqetîyan û li ber xwe dan. Pêşengîya vê têkoşîna pîroz jî, weke her tim, dîsa ronakbîrên kurd diajotin. Yek ji wan ronakbîrên hêja, bê guman dîsa Profesor Sehîd ê Îbo bû….
Sehîd ê Îbo ji sekna xwe gav paş ve nediavêt û kurdbûna xwe tim diparast. Ji ber ku di nav gel de kesekî naskirî, rêzdar û binavûdeng bû, ji ber ku gel xebera wî dikir, ewî bibû talokeyekî mezin ji bo nijadperestan û hevkarên wan ên bê kok… Ew kesên neyarê hebûna kurdan, hêdî hêdî dest bi propagandayên reşkirinê kirin û tiştên netişt derheqê Sehîd ê Îbo li Ermenîstanê belav kirin. 
Digotin ku, xwedêgiravî Sehîd ê Îbo li odeya xwe ya bijîşkîyê derzîyên nebaş li zarokên ermen dixe ku ew derzî dermanên xerab di nav xwe de dihewîne û bi wan dermanan Sehîd ê Îbo wisa dike ku nifş ji ermenan zêde nebe…!! Kampanyayeke ji dûrî hiş û aqilan!!. Ma ne, Sehîd ê Îbo profesor bû û derzî ne Sehîd lê xuşka ermen a li ber destê wî li zarokan dida.. 
Lê mixabin di nav ermenan de, kesên kêmaqil ji vê derewê bawer kir û neyartîyeke eceb li dijî Sehîd ê Îbo dest pê kir. Di encamê de, sala 1991-an, rojeke reş û tarî, bijîşkê zarokan, profesorê kurd î binavûdeng, kurdê dilsoz û welatparêz, gorbihişt Sehîd ê Îbo di odeya xwe de ji hêla kes an kesên “nenas”, bi guleyekê hate şehîdkirin… Kûjer profesîyonel bû û bi yek guleyekê li cênîka Sehîd ê Îbo dabû û ew şehîd kiribû. Ji wê rojê heta vêga kûjer ne diyar e… Ti kes nizane ka kî Sehîd ê Îbo kuşt, çima kuşt…. Mesele bû kiryareke nediyar û heta îro jî wisa ma… Lê tiştê ku hatin serê Sehîd ê Îbo li ber çavan e û kûjer her kî be, nav çi be, ji kîjan netew be bila bibe, diyar e… Kûjer nijadperestî ye…. Kûjer ew kes in ku, Sehîd bo xwe taloke dîtin û ew ji holê rakirin… Rastîya mesela Sehîd ê Îbo ev e û Sehîd ê Îbo yek ji pakrewanên pîroz ê gelê kurd e. Xwedê bi dilovanîya xwe ew şa bike û keda wî a pîroz jî bike nesîbê hemû kurdan… 
Piştî qetilkirina Sehîd ê îbo, tadeyî û zordestî li ser ronakbîrên kurd û mezinahîyên xuyayî zêde bûn û bi sedan, bi hezaran kurd, ji ber zilma nijadperestan dest ji axa xwe kişandin û li seranserê dinayayê belav bûn... Dîsa koç, dîsa penaberî, dîsa bêxwedayî bû para gelê kurd... Kurdên Ermenîstanê bi piranî berê xwe da komarên Sovêtê yên berê û Ewropayê... Hê jî bi sedhezara kurdên Ermenîstanê li wan welatan, bi awayekî penaber dijîn.. Û bi taybetî kurdên ronakbîr û pispor li Ermenîstanê gelekî kêm mane. 
Vêca, em werin li ser mijara sedema vê nivîsê… 
Doh êvarê dereng min danasîneke biçûk li ser Malpera RIA TAZA dît û ji ber ku mijar Sehîd ê îbo bû, bala min kişand û min xwend… Amadekar Hamlet Muradov bû an ku Têmûr ê Xelîl…. Danasîneke kurt a Sehîd ê Îbo tê de hebû û helbesteka wî cî digirt. Bi rastî, min hêvî dikir ku, li ser şehîdkirina Sehîd ê Îbo jî du sê hevok hebin û weke deyndarîyê, du sê peyv bo qetilkirina wî û her wiha sedemên kuştina wî jî hatibin nivîsandin… 
Lê tine bû.. Qene peyvek jî... 
Te digot qê Sehîd nehatîye kuştin, bi qedera Xwedê mirîye. Ev ji min re balkêş hat. Te digot, amadekar dixwaze kuştina wî biveşêre û qet behs neke… Ev helwest ez aciz kirim û min xwest ku ji Hamlet bipirsim, ka çima tu behsa kuştina Sehîd ê Îbo nakî, ma ne qewameke pir girîng e û min jê pirsî… Min helwesta Hamlet Muradov dizanibû lê weke deyndarîya Sehîd min xwe negirt û min pirsî… Min got; Tu dibêjî ermen pê serbilind bûn lê çima nabêjî ermen bixwe ew dan kuştin.... 
Bersiv tenê heqeret bû… Tenê quretî, kodikveşartin, dijminahîya kurdên welatparêz û daxwaza veşartina rastîyan bû… Her tişt li meydanê bû lê Hamlet Muradov aciz bibû ku min jê pirsa kuştina Sehîd ê Îbo kiribû û min xwestibû ku sedema kuştina wî jî binivîse… Lê ewî xwe da dest û ev helwesta wî bû sedem ku ez bikaribim rûyê wî yê rastîn û qirêj der bixime meydanê…. 
Bila li bendê be, çend gotinên min ji bo wî û ji bo Malpera RIA TAZA (ne R’YA T’EZE) heye… . Ez di vê nivîsê de kurt dibirim da ku bîranîna Sehîd ê Îbo tal nekim. Bila baş bê zanîn ku, bersivên min ên pêş de ne ji bo tiştekî din e, tenê ji bo bîranîna pakrewanê gelê kurd Profesor Sehîd ê Îbo ye… Deynê min e. Deynê gelê min e...
Notejêr: Danasîna Sehîd ê Îbo, ji pirtûk-romana wî a Kurdê Rêwî - weşanên Avesta;
SEHÎDÊ ÎBO (SEHÎDÊ RIZGO ÎBOYAN)
Di 8ê Gulana sala 1924an li Ermenistanê, gundê Qarxûna jorîn, ji dayik bûye. Kolêj û înstîtuta bijîşkiyê ya Yêrêvanê xilas kir. Doktora xwe jî li Moskovayê temam kir. Sehîdê Îbo wek bijîşkê zarokan kar dikir. Di sala 1971ê de bû serokê kafêdra bijîşkiya zarokan (pêdîatriya) li Înstîtûta Yêrêvanê ya Bijîşkiyê. Di sala 1974an de li Washingtonê dibe endamê rêxistina Ortemiletiyê ya bijîşkên nexweşiyên gurçikên zarokan. Li Glazgoyê tê hilbijartin wek endamê rêxistina bijîşkên zarokan li Ewrûpayê. 17 Kanûna yekê ya sala 1991ê li bajarê Yêrêvanê ji aliyê kesê “nenas” ve hate kuştin. Hejmara kitêb û berhemên Prof. Dr. Sehîdê Îbo yên ilmî derheqa bijîşkiya zarokan da nêzîkî 100î ne. Berhemên wî:- Terşinek bûyîna pişikê zarokên ‘emrê hetanî yek salî da (monografya, bi zimanê ermenî, 1976)- Danasîn bi bijîşkiya zarokan (monografya, bi zimanê ermenî, 1983).- Xwerekdayîna zarokên saxlem (kitêba bijîşkiyê, bi zimanê ermenî)- Şîretê doxtir (kitêba bijîşkiyê, bi kurdî, 1974)- Siba we xêr (kitêba bijîşkiyê, bi kurdî).- Bîst salên din (şi‘r, bi kurdî)- Quma min (şi‘r, bi kurdî)- Azadî (şi‘r, bi kurdî)- Sînem (şi‘r, bi kurdî)- Duryan (berevokeke serhatiyan, bi kurdî)- Kurdê rêwî (roman, 1979)
[1]
Questo articolo è stato scritto in (Kurmancî - Kurdîy Serû) lingua, fare clic sull'icona per aprire l'articolo in lingua originale!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Questo oggetto è stato visto volte 228
HashTag
Fonti
[1] | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://www.amidakurd.net/- 23-09-2023
Articoli collegati: 4
Gruppo: Articoli
linguaggio articoli: Kurmancî - Kurdîy Serû
Publication date: 13-12-2017 (7 Anno)
Libro: Sociale
Provincia: Kurdistan
Publication Type: Born-digital
Tipo di documento: Lingua originale
Technical Metadata
Qualità Voce: 99%
99%
Aggiunto da ( ئاراس حسۆ ) su 23-09-2023
Questo articolo è stato esaminato e rilasciato da ( سارا ک ) su 27-09-2023
URL
Questa voce secondo Kurdipedia di Standards è non ancora esauriti !
Questo oggetto è stato visto volte 228
Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!
Biblioteca
Kurdistan iraqeno: un caso di passaggio alla democrazia?
Biblioteca
La questione curda
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
Articoli
Storia dei curdi
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno

Actual
Biblioteca
Kurdistan. Cucina e Tradizioni Del Popolo Curdo
21-11-2013
بەناز جۆڵا
Kurdistan. Cucina e Tradizioni Del Popolo Curdo
Biblioteca
I curdi / Viaggio in un paese che non c\'è
17-09-2013
هاوڕێ باخەوان
I curdi / Viaggio in un paese che non c\'è
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Kurdistan: un genocidio postmoderno
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
Biblioteca
Un destino in versi, lirici curdi
28-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Un destino in versi, lirici curdi
Nuovo elemento
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
07-02-2019
زریان سەرچناری
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
I Curdi nella storia
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
Guerra e Pace in Kurdistan
11-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
GRAMMATICA E VOCABULARIO DELLA LINGUA KURDA
16-10-2011
هاوڕێ باخەوان
Statistiche
Articoli 523,701
Immagini 105,970
Libri 19,729
File correlati 98,906
Video 1,422
Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!
Biblioteca
Kurdistan iraqeno: un caso di passaggio alla democrazia?
Biblioteca
La questione curda
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
Articoli
Storia dei curdi
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
Folders
Biografia - Sesso - Femminile Biografia - Nazione - Foreigner Biblioteca - Provincia - Sud Kurdistan Biblioteca - Provincia - Fuori Biografia - Persone di tipo - Writer Biografia - Persone di tipo - Kurdolog Articoli - Tipo di documento - Lingua originale Biblioteca - Tipo di documento - Traduzione Biblioteca - Libro - Linguistica Biblioteca - Libro - Letterario

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Contatto | CSS3 | HTML5

| Pagina tempo di generazione: 0.406 secondo (s)!