پۊختێوە جە تاریخو هۆرامانی و سرووشتو ژیوای خەڵکەکەیش
بەشۍ: ویس و پەنجەمە
نویستەی: #ئیبراهیم میکە عەلی#

دمای مەردەی عەزیز خانی تاتەیش مەحمود خان، ساڵەو (1901) عیسایی خانایەتی دزڵییٛ و شەمیانیش گیٛرتەن دەس و پەی ئانەی ڕاوەبەردەی قەڵەمڕەوەکەیشەنە سەرکۆتە بوٙ ئەنجومەنێوە ڕاویٛژکاریش دروس کەردەن هەکە جە حەوت کەسا خیٛزیان، سەردەسەو ئەنجومەنەکەی نامیٛش قیٛخا زوٙراب بېیەن، ئەندامەکیٛچش قیٛخاو چڼ دەگێوە و فەرماندە سەربازیەکیٛ و مەڵێوە بییٛنیٛ.
چا ماوەنە چڼ جارێوە سپاو ئیٛرانی تەپش کوان سەرو خانی و سنورەکاش و خانیچ ڕوەشانە مدرانۆ و جەنگش چەنی کەردیٛنیٛ، هەرپاسە مەحمود خان پېوەڼی خاسش بېیەن چەنی کەسایەتیەکا سەردەمەکەیش و وەختو پەنەوازینە لوان سەردەمو بەشەکا تەرو وەڵاتیۆ، پیٛسەو لوایش سەردەمو سلیٛمانی و شیٛخ مەحمودی بەرزنجی و لوایش سەردەمو حەمەڕەشید خانو بانەی و سەردار ڕەشیدی ئەردەڵانی و سمکوٙی شکاکیۆ، پېوەڼیچش چەنی شیٛخ نەجمەدینو بېیاریٛ و سەی محەمەدی جەباری گەرم بېیەن، هەروەرەنە ئی پېوەڼییە پەرەش سانان هەتا یاوان ئاستو بەستەی پێمانێوە و وەراوەرو هەڵمەتەو داگیرکارە بېیانیا و هەرپاسە وەراوەرو دۆڵەتو ئیٛرانینە پەشتەو هەنترینیشا گیٛرتیٛنە.
لەشکەرو مەحمود خانی و تفەنگچییەکیٛش جەنگ دژو ڕوسە داگیرکارانە بەشداریی چالاکانەشا کەردەن.
ساڵەو (1943ز) چەنی مەڵڵا مسەفاو بەرزانی ماوێوە پیٛوە دەسبەسەریٛ بییٛنیٛ و بە تەقەلا و یاردەی و چەمساقی شیٛخ لەتیف کوڕو شیٛخ مەحمودی هەردویشا ڕوانەو ناوچەو ویٛشا کرێنیٛوە.[1]