Biblioteca Biblioteca
Ricerca

Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!


Search Options





Ricerca Avanzata      Keyboard


Ricerca
Ricerca Avanzata
Biblioteca
nomi curdi
Cronologia degli eventi
Fonti
Storia
collezioni degli utenti
Attività
Cerca Aiuto?
pubblicazione
Video
Classifiche
Voce a caso !
Invia
Invia l'articolo
Invia immagine
Survey
tuo feedback
Contatto
Che tipo di informazioni abbiamo bisogno !
Standards
Condizioni di utilizzo
Qualità Voce
Strumenti
A proposito
Kurdipedia Archivists
Articoli su di noi !
Kurdipedia Aggiungi al tuo sito web
Aggiungi / Elimina e-mail
Statistiche di accesso
Statistiche voce
Convertitore di font
Calendari Converter
Lingue e dialetti delle pagine
Keyboard
Link a portata di mano
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Lingue
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Il mio conto
Entra
appartenenza !
dimenticato la password !
Ricerca Invia Strumenti Lingue Il mio conto
Ricerca Avanzata
Biblioteca
nomi curdi
Cronologia degli eventi
Fonti
Storia
collezioni degli utenti
Attività
Cerca Aiuto?
pubblicazione
Video
Classifiche
Voce a caso !
Invia l'articolo
Invia immagine
Survey
tuo feedback
Contatto
Che tipo di informazioni abbiamo bisogno !
Standards
Condizioni di utilizzo
Qualità Voce
A proposito
Kurdipedia Archivists
Articoli su di noi !
Kurdipedia Aggiungi al tuo sito web
Aggiungi / Elimina e-mail
Statistiche di accesso
Statistiche voce
Convertitore di font
Calendari Converter
Lingue e dialetti delle pagine
Keyboard
Link a portata di mano
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Entra
appartenenza !
dimenticato la password !
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 A proposito
 Voce a caso !
 Condizioni di utilizzo
 Kurdipedia Archivists
 tuo feedback
 collezioni degli utenti
 Cronologia degli eventi
 Attività - Kurdipedia
 Aiuto
Nuovo elemento
Biografia
Abu Hanifa al-Dinawari
27-07-2024
شادی ئاکۆیی
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
07-02-2019
زریان سەرچناری
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
I Curdi nella storia
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
Guerra e Pace in Kurdistan
11-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
GRAMMATICA E VOCABULARIO DELLA LINGUA KURDA
16-10-2011
هاوڕێ باخەوان
Statistiche
Articoli 527,918
Immagini 106,873
Libri 19,834
File correlati 99,908
Video 1,459
Lingua
کوردیی ناوەڕاست 
301,943
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,810
هەورامی 
65,787
عربي 
29,018
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,694
فارسی 
8,746
English 
7,186
Türkçe 
3,577
Deutsch 
1,469
Pусский 
1,123
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
45
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
MP3 
311
PDF 
30,036
MP4 
2,360
IMG 
195,167
Biblioteca
Kurdistan. Cucina e Tradizi...
Biblioteca
I curdi / Viaggio in un pae...
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio pos...
Biblioteca
Memorandum sulla situazione...
Biblioteca
Un destino in versi, lirici...
بەسەرهاتی برۆیێ حەسکێ و کۆماری ئاگری؛ بەشی 02
Gruppo: Articoli | linguaggio articoli: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
voce Classifica
Eccellente
Molto buono
media
Povero
Bad
Aggiungi alle mie collezioni
Scrivi il tuo commento su questo articolo!
elementi della cronologia
Metadata
RSS
ricerca in Google per le immagini relative alla voce selezionata !
ricerca in Google per la voce selezionata !
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

بەسەرهاتی برۆیێ حەسکێ و کۆماری ئاگری؛ بەشی 02

بەسەرهاتی برۆیێ حەسکێ و کۆماری ئاگری؛ بەشی 02
بەسەرهاتی برۆیێ حەسکێ و کۆماری ئاگری؛ بەشی 02
کەیهان محەمەدی نەژاد

لە کۆماری ئاراراتدا سروودێکی پڕ ناوەرۆک هەڵبژێردرا؛ ئەمەش سروودی نەتەوەیی کۆماری ئاگری بە ناوی هلبە ئاگرییە:
ئاگری ئاگری تو ئاگر بوویی
ل ناڤ کەتی سەربلند بوویی
ل سەر کوردستانێ تو چرا بوویی
هلبە ئاگری، هلبە ئاگری…!
ئاگر درژاند سەر سەران
ڕۆناهی درەشاند هەر دەران
ئەردێ دهەژاند جار جاران
هلبە ئاگری، هلبە ئاگری…!
نەڤالێن تە تژی خوین بوون
خەلخەلێن تە تژی جەندەک بوون
ڕاستە بەرێ تو ئاگر بوویی
هلبە ئاگری، هلبە ئاگری…!
شەرق و خەرب باسک ڤەرگرتییە
سەر سنگێ خوە لاڤ گرتییە
کوردان ڕا تو کابە بوویە
هلبە ئاگری، هلبە ئاگری…!
ئیرۆ دیسا هێرسا تە هات
ئەڤ ئاگران بوونە کەلات
کۆم بوون ئێدی سەر تە جڤات
هلبە ئاگری، هلبە ئاگری…!
ڕۆژا ئازاد سەر تە هلات
ڕۆنیا تە بەسرە ڕەشاند
ناڤ ملەتان ئازادی چاند،
هلبە ئاگری، هلبە ئاگری…!
ژ سەوا تە ترک دگری
تە دیت چاوا ڕۆمی ڕەڤی
هلبە ئاگری، هلبە ئاگری…!

حکوومەتی تورکیا کە خۆی بۆ هێرشی گشتی بۆ سەر کۆماری ئاگری ئامادە دەکرد، بە مەبەستی دەستخستنی کات، چەند پلانێکی دانا. بەم پێیە ساڵی 1928 لێبووردنی گشتیی دەرکرد.
لەو کاتەدا تورکەکان کە بینییان پلانی لێبووردنی گشتی ناتوانێت کاریگەریی لەسەر سەرکردەکانی کۆماری ئاگری و خویبوون هەبێت، کەوتنە داڕشتنی پلانێکی تر بۆ دانووستان لەگەڵ فەرماندەکانی ئاگری؛ لەو کاتەدا دەسەڵاتی کەمالیست وەفدێکیان بۆ شاری بازید نارد بۆ ئەوەی لەگەڵ #ئیحسان نووری پاشا# کۆ ببنەوە.
بەپێی سەرچاوەکان، شاندی کۆماری ئاگری کەسانی وەک برۆیێ حەسکێ، ئیحسان نووری پاشا، فەرزندە بەگ و خالس بەگی لەخۆ گرتبوو. دیداری کورد و تورک لە مانگی ئایاری ساڵی 1928دا لە نزیک شاری بازید بەڕێوەچوو.
لەو دیدارەدا نوێنەرانی تورکیا کۆمەڵێک مەرجی بێ بنەمایان خستە بەردەم کورد، بەڵام ئیحسان نووری پاشا سەبارەت بە داواکارییەکانیان وتبووی: پێویستە تورکەکان ڕێز لەلایەنی کورد لە ئاگری بگرن. من داوای لێبووردن لە دەوڵەت ناکەم. بەڵام مەرجی وەستاندنی شەڕ ئەوەیە کە دان بە سەربەخۆیی کوردستاندا بنرێت.
بەڵام ئەوە زانرا کە تورکیا تەنیا دانووستانی بۆ دەستخستنی کات کردووە تاکوو بتوانێت جارێکی تر خۆی بە باشی ڕێک بخاتەوە و هێرش بکاتە سەر کۆماری ئاگری. واتە کۆبوونەوەکەیان هیچ ئەنجامێکی نەبوو.
دوای ئەو دانووستانە، بۆ ماوەی چەند مانگێک هیچ هێرشێک لەلایەن هیچ لایەنێکەوە نەکرا؛ بەپێی پەرتووکی عەمەر خانی شکاک لە نووسینی محەمەد ساڵح قادری، دیدارێکی دیکە لە گوندی کانیکۆرک لەنێوان لایەنی کورد و تورک ڕێکخرا. بەڵام ئەو کۆبوونەوەیەش هیچ ئەنجامێکی نەبوو. دوای ئەو وتووێژانە شەڕی گەورە لەنێوان سوپای تورکیا و شەڕڤانانی کۆماری ئاگریدا هاتە ئاراوە.

شەڕی کانیکۆرک کە ساڵی 1929 لەنێوان سوپای تورکیا و کۆماری ئاگری ڕوویدا و چەند هەفتەیەکی خایاند، یەکێک بوو لە گەورەترین شەڕەکان. لە پاییزی ئەو ساڵەدا سوپای تورکیا گوندی کانیکۆرکی سەر بە کۆماری ئاگریی داگیر کرد و سووتاندی.
دوای ئەو هێرشە دڕندانەی سوپای تورکیا، هێزە کوردییەکان هێرشیان کردە سەریان و شەڕ لە دەشتی ئەو ناوچەیە هەڵگیرسا و هێزە کوردییەکان دەستکەوتی گەورەیان بەدەست هێنا. هەروەها فڕۆکەیەکی تورکیاش لەلایەن شەڕڤانانی کۆماری ئاگرییەوە خرایە خوارەوە.
ماوەیەک بەسەر ئەو شەڕەدا تێپەڕی و ساڵی 1930 سوپای تورکیا جارێکی تر هێزێکی گەورەی کۆ کردەوە. لەو کاتەدا سوپای تورکیا نزیکەی 70 هەزار کەسی بۆ هێرشکردنە سەر کۆماری ئاگری ئامادە کردبوو.
سەبارەت بە ژمارەی هێزەکانی تورکیا و چەکەکانیان، محەمەد ساڵح قادری لە پەرتووکی عەمەرخانی شکاکدا بەم شێوەیە نووسیویەتی: سوپای تورکیا 50 فڕۆکە و 10 یەکەی تۆپی گەورەی تۆپخانە و 550 دۆشکەی هێنایە دەوروبەری ئارارات. لە بەرانبەر ئەواندا ژمارەی شەڕڤانانی ئاگری زیاتر لە هەزار کەس بوون کە زۆربەیان چەکی سووکیان هەبوو. هەروەها لە تێکهەڵچوونەکاندا هەندێک دۆشکە و تۆپیان لە سەربازانی تورکیا وە دەست کەوتبوو، بەڵام بێ گوللە بوون.

هەوڵی سوپای کەمالیستەکان بریتی بوو لە داگیرکردنی چیای ئاگری بە هەموو هێزی خۆیانەوە. بە هێرشێکی بەرفراوان لە ڕێگای وشکانی و ئاسمانییەوە پەلاماری چیای ئاگرییان دا، شەڕێکی گەورە ڕوویدا و دواجار توانییان چیای ئاگری داگیر بکەن.
دوای داگیرکردنی ئاگری، لە هاوینی ساڵی 1930دا شەڕڤانانی کورد هێرشیان کردە سەر بنکە و شارەکانی حەسەن ئەڤداڵ و نۆشار لە ناوچەی زیلان و سوفان و دوای شەڕێکی قارەمانانە داگیرکەرانیان تێکشکاند و چەندین سەربازی دوژمن خۆیان ڕادەست کرد.
دوای ئەو شەڕە، شەڕڤانانی کورد لە شارەکانی ئەردیش و پاتنۆس ڕاپەڕینی خۆیان بەهێزتر کرد و شەڕێکی گەورە لەوێ ڕوویدا و ئەو شارانەیان لە دەستی سوپای تورکیا ڕزگار کرد. لەو شارانەدا شەڕڤانانی کورد دەیان سەربازی تورکیایان گرت و تەقەمەنییەکی زۆریش کەوتە دەستی شەڕڤانان.
لە پەرتووکی عەمەرخانی شکاکدا باس لەوە کراوە: شەڕڤانە کوردەکان لەلای دۆڵی زیلان کۆبوونەوە و بۆ فەرمانی فەرماندەکانی ئاگری ئامادەبوون لەو ئاڕاستەیەوە هێرش بکەنە سەر تورکەکان، بەڵام پێش کاتی دیاریکراو فەرمانیان پێ درا و جووڵەیان کرد، بۆیە بەتەنیا مانەوە. هەروەها ململانێ لەنێوان سەرۆکی عەشیرەتی حەیدەران مەمەد بەگ و شێخ ڕەسووڵ بەرزنجی هەبوو. هەروەها بەشێک لە عەشیرەتی کەسکۆیی هاوکاریی حکوومەتیان کرد. لەلایەکی ترەوە سوپای تورکیا بە هێزێکی زۆرەوە ناوچەکەی گەمارۆ دا.

جووڵەی خێرای شەڕڤانانی کورد لە زیلان هۆکارێک بوو بۆ ئەوەی شەڕڤانانی ئاگری نەیانتوانی بە هانایانەوە بڕۆن و ئەو ناوچەیە لەلایەن سەربازانی تورکیاوە داگیر کرا. زانراوە کە شەڕڤانانی کورد لە دیوی زیلان تەنیا توانیویانە ڕێگا بۆ خەڵکی سڤیل و مەدەنی بکەنەوە کە بە شەڕێکی گەورە (قەتڵوعام) نەکرێن.
سوپای تورکیا دەستی کرد بە هێرشکردنە سەر گوندەکانی دۆڵی زیلان و دەستی کرد بە کوشتنی گوندنشینانی ئەوێ و کارەساتێکی مرۆیی ڕوویدا و زانراوە کە سوپای داگیرکەری کەمالیست 320 گوندی سووتاند و نزیکەی 15 هەزار کەسی کوشت کە منداڵ و ژن و بەساڵاچوویان تێدابوو.
ڕۆژنامەی جمهورییەتی تورکیا لە #16-07-1930# لەژێر ناوی کۆمەڵکوژی دەستی پێ کردووە؛ خەڵکی دۆڵی زیلان بە گشتی کۆمەڵکوژ کراون بەم شێوەیەی نووسیبوو: ئەو گوندانەی هاوکاریی دوژمنیان دەکرد بەتەواوی سووتێنران و بەشێک لە خەڵکی گوندەکە کۆمەڵکوژ کران و هەندێکیشیان گواستراونەتەوە بۆ ئەردیش.
دوای شکستی ڕاپەڕینی ئاگری لەلایەن کەمالییەکانەوە، فەرماندە و شەڕڤانانی ئاگری توانییان ڕێگایەک بکەنەوە و بە شەڕێکی گەورەوە بچنە ئەودیوی ڕۆژهەڵاتی کوردستان. لەو کاتەدا ئیحسان نووری پاشا خۆی ڕادەستی ڕژێمی ئەوکاتی ئێران کرد و بۆ تاران گواسترایەوە.[1]

درێژەی هەیە...
Questo articolo è stato scritto in (کوردیی ناوەڕاست) lingua, fare clic sull'icona per aprire l'articolo in lingua originale!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Questo oggetto è stato visto volte 186
HashTag
Fonti
[1] | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی کوردشۆپ - 24-07-2023
File correlati: 3
Articoli collegati: 3
Gruppo: Articoli
linguaggio articoli: کوردیی ناوەڕاست
Publication date: 24-07-2023 (1 Anno)
Dialetto: Curdo - Sorani
Libro: Storia
Publication Type: Born-digital
Tipo di documento: Lingua originale
Technical Metadata
Qualità Voce: 99%
99%
Aggiunto da ( زریان عەلی ) su 22-02-2024
Questo articolo è stato esaminato e rilasciato da ( زریان سەرچناری ) su 23-02-2024
Questa voce recentemente aggiornato da ( زریان عەلی ) in: 22-02-2024
URL
Questa voce secondo Kurdipedia di Standards è non ancora esauriti !
Questo oggetto è stato visto volte 186
Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
Articoli
Storia dei curdi
Biblioteca
La questione curda
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
Biblioteca
Kurdistan iraqeno: un caso di passaggio alla democrazia?

Actual
Biblioteca
Kurdistan. Cucina e Tradizioni Del Popolo Curdo
21-11-2013
بەناز جۆڵا
Kurdistan. Cucina e Tradizioni Del Popolo Curdo
Biblioteca
I curdi / Viaggio in un paese che non c\'è
17-09-2013
هاوڕێ باخەوان
I curdi / Viaggio in un paese che non c\'è
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Kurdistan: un genocidio postmoderno
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
Biblioteca
Un destino in versi, lirici curdi
28-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Un destino in versi, lirici curdi
Nuovo elemento
Biografia
Abu Hanifa al-Dinawari
27-07-2024
شادی ئاکۆیی
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
07-02-2019
زریان سەرچناری
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
I Curdi nella storia
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
Guerra e Pace in Kurdistan
11-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
GRAMMATICA E VOCABULARIO DELLA LINGUA KURDA
16-10-2011
هاوڕێ باخەوان
Statistiche
Articoli 527,918
Immagini 106,873
Libri 19,834
File correlati 99,908
Video 1,459
Lingua
کوردیی ناوەڕاست 
301,943
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,810
هەورامی 
65,787
عربي 
29,018
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,694
فارسی 
8,746
English 
7,186
Türkçe 
3,577
Deutsch 
1,469
Pусский 
1,123
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
45
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
MP3 
311
PDF 
30,036
MP4 
2,360
IMG 
195,167
Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
Articoli
Storia dei curdi
Biblioteca
La questione curda
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
Biblioteca
Kurdistan iraqeno: un caso di passaggio alla democrazia?
Folders
Pubblicazioni - Provincia - Fuori Biblioteca - Provincia - Fuori Biblioteca - Tipo di documento - Lingua originale Articoli - Tipo di documento - Lingua originale Pubblicazioni - Pubblicazione - Magazine Biblioteca - Libro - Storia Biblioteca - Libro - Varie Biblioteca - Libro - Rapporto Biblioteca - Libro - Curdo emissione Articoli - Libro - Curdo emissione

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| Contatto | CSS3 | HTML5

| Pagina tempo di generazione: 0.563 secondo (s)!