Biblioteca Biblioteca
Ricerca

Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!


Search Options





Ricerca Avanzata      Keyboard


Ricerca
Ricerca Avanzata
Biblioteca
nomi curdi
Cronologia degli eventi
Fonti
Storia
collezioni degli utenti
Attività
Cerca Aiuto?
pubblicazione
Video
Classifiche
Voce a caso !
Invia
Invia l'articolo
Invia immagine
Survey
tuo feedback
Contatto
Che tipo di informazioni abbiamo bisogno !
Standards
Condizioni di utilizzo
Qualità Voce
Strumenti
A proposito
Kurdipedia Archivists
Articoli su di noi !
Kurdipedia Aggiungi al tuo sito web
Aggiungi / Elimina e-mail
Statistiche di accesso
Statistiche voce
Convertitore di font
Calendari Converter
Lingue e dialetti delle pagine
Keyboard
Link a portata di mano
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Lingue
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Il mio conto
Entra
appartenenza !
dimenticato la password !
Ricerca Invia Strumenti Lingue Il mio conto
Ricerca Avanzata
Biblioteca
nomi curdi
Cronologia degli eventi
Fonti
Storia
collezioni degli utenti
Attività
Cerca Aiuto?
pubblicazione
Video
Classifiche
Voce a caso !
Invia l'articolo
Invia immagine
Survey
tuo feedback
Contatto
Che tipo di informazioni abbiamo bisogno !
Standards
Condizioni di utilizzo
Qualità Voce
A proposito
Kurdipedia Archivists
Articoli su di noi !
Kurdipedia Aggiungi al tuo sito web
Aggiungi / Elimina e-mail
Statistiche di accesso
Statistiche voce
Convertitore di font
Calendari Converter
Lingue e dialetti delle pagine
Keyboard
Link a portata di mano
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Entra
appartenenza !
dimenticato la password !
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 A proposito
 Voce a caso !
 Condizioni di utilizzo
 Kurdipedia Archivists
 tuo feedback
 collezioni degli utenti
 Cronologia degli eventi
 Attività - Kurdipedia
 Aiuto
Nuovo elemento
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
07-02-2019
زریان سەرچناری
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
I Curdi nella storia
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
Guerra e Pace in Kurdistan
11-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
GRAMMATICA E VOCABULARIO DELLA LINGUA KURDA
16-10-2011
هاوڕێ باخەوان
Statistiche
Articoli 521,438
Immagini 105,413
Libri 19,626
File correlati 98,397
Video 1,419
Biblioteca
Kurdistan. Cucina e Tradizi...
Biblioteca
I curdi / Viaggio in un pae...
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio pos...
Biblioteca
Memorandum sulla situazione...
Biblioteca
Un destino in versi, lirici...
هەڵبژاردن وەک تەواوکاریی لامەرکەزی و فیدرالیزم لە عێراق
Gruppo: Articoli | linguaggio articoli: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
voce Classifica
Eccellente
Molto buono
media
Povero
Bad
Aggiungi alle mie collezioni
Scrivi il tuo commento su questo articolo!
elementi della cronologia
Metadata
RSS
ricerca in Google per le immagini relative alla voce selezionata !
ricerca in Google per la voce selezionata !
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

هەڵبژاردن وەک تەواوکاریی لامەرکەزی و فیدرالیزم لە عێراق

هەڵبژاردن وەک تەواوکاریی لامەرکەزی و فیدرالیزم لە عێراق
=KTML_Bold=هەڵبژاردن وەک تەواوکاریی لامەرکەزی و فیدراڵیزم لە ئێراق=KTML_End=
#محەمەد شوانی#
هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکان و دەستبەکاربوونیان، جۆرێکە لە سیستەمی لامەرکەزی و دابەشکردنی دەسەڵاتەکان و چڕنەکردنەوەی لە ناوەند، شێوازێکە لە حوکمی زۆرینە و بنەمایەکی بنچینەیی سیستەمی دیموکراسییە. هاوکات، بریتییە لە گواستنەوەی دەسەڵات بە هەموو جۆرەکانییەوە، یاسادانان و جێبەجیکردن و دادوەری و پلانی ئابووری و مامەڵە بە داهاتەکانییەوە بۆ پارێزگاکان، بێ گەڕانەوە بۆ ناوەند جگە لە دەسەڵاتە فیدراڵییەکان.
لە شۆڕشی ئەیلولدا کورد بۆ چەندین ساڵ داوای سیستەمی لامەرکەزی دەکرد و بە هەزاران قوربانیدا لەو پێناوەدا، کەچی ئەمڕۆ بەپێی دەستوور و بەبێ زەبروزەنگ و خوێنڕشتن بۆ #کەرکووک# و ناوچە کوردستانییە دابڕێنراوەکان فەراهەم کراوە، لە سەرووی لامەرکەزیشەوە، فیدراڵیزم. پەڕڵەمانی کوردستان لە 1992 ەوە بڕیاری لەسەر سیستەمی فیدراڵی لە ئێراق دا، لە دەستووری نوێی ئێراقیشدا لە 2005 فیدراڵی جێگیر کراوە، ئەگەرچی هێشتا مەیلێکی بەهێز هەیە بۆ مەرکەزیەت و گێڕانەوەی جۆرێک لە دکتاتۆرییەتی زۆرینە (شیعە)، کە جاران دکتاتۆرییەتی کەمینە (سوننە) بوو.
لامەرکەزیەت جێگای خۆی نەگرتووە، چێوە و پەیکەری فیدراڵیزم لە ئێراق تەواو نەبووە، دامەزراوەکانی فیدراڵیزم بەپێی دەستوور بوونیاد نەنراون، بۆشایی و کەموکوورتییەکی زۆر لە بوونیادی کارگێڕیی و دامودەزگاکانی بەڕێوەبردن و چاودێریی و سیستەمی فیدراڵیی لە ئێراقدا هەیە. دەسەڵاتە فیدراڵییەکان لە دەسەڵاتی یاسادانان و جێبەجێکردن و دادوەری پێکدێن. بەپێی مادەی 48 ی دەستوور دەسەڵاتی یاسادانان لە ئەنجوومەنی نوێنەران و ئەنجوومەنی فیدراڵی پێکدێت، کەچی تا ئێستا ئەنجوومەنی فیدراڵی درووست نەکراوە، کە دەبوو بە پێی مادەی 65 ی دەستوور پێکبهاتایە. هاوکات، هەڵنەبژاردنەوەی ئەنجوومەنی پارێزگاکان لە 2013 لە تەواوی ئێراق و لە 2005ەوە لە کەرکووک و سەپاندنی هەژموونی ناوەند وەکوو جۆرێک لە مەرکەزیەت و بوونیادنەنانی سوپایەکی ئێراقی فیدراڵی کە گوزارشت لە هەموو پێکهاتەکان بکات. هەموو ئەمانە و چەندینی دیکە دژی پرەنسیپە بنچینەییەکانی سیستەمی لامەرکەزی و فیدراڵین. دواکەوتنی درووستبوونیان پڕۆسەی دیموکراسی لە ئێراقدا دوا دەخات و ئەگەری گەڕانەوەی مەرکەزیەت زیاتر دەکات. بۆیە، ئەنجامدانی هەڵبژاردن بۆ ئەنجوومەنی پارێزگاکان سەرەتایەکی باشە بە ئاڕاستەی جێگیربوونی لامەرکەزیەت لە بەڕێوەبردندا لە ئێراق.
ئەگەر بڕیار بێت ئێراق وەک دەوڵەتێکی لامەرکەزی و فیدراڵی بوونیاد بنرێت، پێویستە تەواوی دامودەزگا و دامەزراوە و میکانیزمە کارگێڕییەکانی فیدراڵیزمی تێدا درووست بکرێت. وردەوردە ناسنامەی پێکهاتە جیاوازەکانی کۆمەڵگەی ئێراقی لەو سیستەمەدا ڕەنگ بداتەوە و ئێراق وەک دەوڵەتێکی دەستووری بناسرێت.
هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکان هەنگاوێکە بۆ پڕکردنەوەی یەکێک لەو بۆشایی و کەموکوورتیانە و تەواوکردنی دامەزراوەیەکی دیکەیە لە حوکمی زۆرینە، کە بریتییە لە جێگیرکردنی لامەرکەزی و بەهێزکردنی دەسەڵاتی هەرێمەکان و گێڕانەوەی مافی بڕیاردان بۆ ئەو پارێزگایانەی لە هەرێمێکدا خۆیان ڕێکنەخستووە. ئەمەش نیشانە و سیمایەکی ئەرێنیە بۆ تەواوکاری سیستەمی لامەرکەزی و فیدراڵیزم و پێشکەوتنی شێوازی حوکمڕانی و نەگەڕانەوە بۆ مەرکەزیەت کە ئەگەرێکی کراوەیە لە ئێراقدا.
لەم قۆناغەدا، دەبێت دەنگدەرانی کورد بە گشتی ئەو ڕاستییە بزانن، بژاردەی لامەرکەزی و سیستەمی فیدراڵی لە ئێراقدا زاڵبوونی گرووپێکە لە گرووپە پێکهێنەرەکانی گەلی ئێراق، درووستبوونەوەی ناوەندێکی بەهێز و سەپاندنی دەسەڵاتی ئەو گرووپەیە بەسەر پێکهاتەکانی ئێراقدا.
مەترسیەکەش لێرەیە، مەرکەزیەت و بەهێزبوونی ناوەندێک کە بە دەستی گرووپێکی مەزهەبی گشتگیرەوە بێت، یان بە دەستی حیزبێکی نەتەوەیی شۆڤێنییەوە بێت و بیانەوێت زمان و بیروباوەڕو ئایین و مەزهەب و ئایدیۆلۆجیای خۆیان بەسەر تەواوی ئێراقدا بسەپێنن، وەک ئەوەی لە هەشتا ساڵی ڕابردوودا دیمان، بێگومان لە زیانی کورد و سەرجەم پێکهاتە جیاوازەکانی دیکە دەبێت. کورد بە خولێکی دیکەی هەڵمەتی قڕکردن و لەناوبردندا تێدەپەڕێت، کارەساتەکانی ڕابردووی دووبارە دەبنەوە.
ئەنجامدانی هەڵبژاردن بۆ ئەنجوومەنی پارێزگاکان لە ئێراقدا چەند ڕۆژێکی کەمی ماوە، ئەنجوومەنەکان وەک حکومەتی خۆجێیی لە پارێزگاکاندا دەست بەکار دەبن. ئەم پڕۆسەیە لە کەرکووک بۆ دووەم جار و لە پارێزگاکانی دیکەی ئێراق بۆ چوارەم جارە ئەنجام دەدرێت. وەک ئاماژەمان پێکرد، لە کەرکووک بە بیانووی ململانێ و ناکۆکی نێوان پێکهاتەکان لە 2005 ەوە هەڵبژاردن نەکراوە. لە ئێراقیش بە گشتی لە 2013 ەوە ڕاگیرابوو. ئەمەش مەترسیەکی گەورە بوو بۆ سەر لامەرکەزیی دەسەڵات و سیستەمی فیدراڵی بە گشتی.
ئەگەر نەکردنی هەڵبژاردن بۆ هەر کۆمەڵگەیەکی فرەکلتور و خاوەن وردە کلتوری جیاواز ترسناک بێت، ئەوا بۆ ئێراق دوو جار ترسناکە چونکە لێرە لامەرکەزی کارگێڕیی و دابەشکردنی دەسەڵاتەکان مێژوویەکی دوورودرێژو کەڵەکەبووی ئەزموونی بەڕێوەبردنی نییە، . یەکدی قەبوڵکردن بە جیاوازییەکانەوە درووست نەبووە. بەپێچەوانەوە، سەپاندنی یەک ڕەنگی لە جیهانبینی تاکی ئێراقیدا ڕەگێکی قوڵی هەیە، بووە بە بەشێک لە کەسایەتیی، ئەمەش پڕۆسەیەکی پەروەردەکردن و مەشق و ڕاهێنانی بەردەوامی دەوێت. تا ئەم پڕۆسەیە تەواو دەبێت، زۆر پێویستە پێکهاتەی کوردستانی لە کەرکووک و ناوچە کوردستانییە دابڕێنراوەکان ئامادەیی هەبێت، بەشداری چالاکانە بکات لە هەر پڕۆسەیەکی دیموکراسی وەک هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکان. ئەمە بۆ کەرکووک و ناوچە کوردستانییە دابڕێنراوەکان ڕووداو و وەرچەرخانێکی گەورەیە و کاریگەریی قووڵ و ڕیشەیی دەبێت لەسەر شێوازی بەڕێوەبردن و پەیوەندی نێوان پێکهاتە نەتەوەییەکانی پارێزگاکە و ناوچەکە بەگشتی. دەنگدانەوەی دەبێت بۆ چەندین ساڵی ئاییندە، ئەگەر تەواوی پۆستەکانی هەر پارێزگایەکیش دیاری نەکات، بە لایەنی کەمەوە پارێزگار لەم ئەنجوومەنەدا هەڵدەبژێردرێت.
جگە لەوە، ژمارەی کورسییەکانی هەر پێکهاتەیەک توانای کۆنتڕۆڵکردنی وردی بوارەکانی خزمەتگوزاری و پێداویستییەکانی خەڵک و بەدەنگەوەهاتنی داواکارییەکانیان زیاتر دەبێت، بەرنامە و پڕۆژەی زیاتر پێشکەش دەکەن و لە ڕێگای زۆرینەوە بواری جێبەجێکردنیان فراوانتر دەبێت.
بەکوورتی، گرنگی و بایەخی ئەم هەڵبژاردنە زۆرە، بە تایبەت لە کەرکووک، هەر دەستپێکردنەوەی خودی پڕۆسەکە، ڕازی بوونی لایەنە ئێراقییەکان لەسەر کاراکردنەوەی ئەنجوومەنی پارێزگاکان لە ئێراق و ئەنجامدانی هەڵبژاردن لە کەرکووک جێگای لەسەر ڕاوەستان و هەڵوەستەکردنە. پێویستە کورد قووڵتر بیر بکاتەوە و گەرموگوڕتر بەشداری بکات و بەرنامەی وردتری هەبێت. هاوکات، ئەم هەڵبژاردنە وەک پایە و کۆڵەگەیەکی لامەرکەزی و سیستەمی فیدراڵی و دابەشکردنی دەسەڵاتەکانە لە ئێراقدا، ئامرازێکە بۆ پتەوکردنی پرەنسیپەکانی دەوڵەتی مەدەنی و هاووڵاتیبوون و بەشداری لە بڕیار و بەڕێوەبردندا. هەموو ئەمانەش ئەگەر بۆ هەموو پێکهاتەکانی ئێراق گرنگ بن، ئەوە بۆ نەتەوەی کوردستان دەستکەوتێکی زۆر گەورەیە و سەرەتای قۆناغێکی نوێی خەباتی نەتەوەییە بە شێوازێکی مەدەنیانەی شارستانیانە. بۆیە، دەبێت کورد ناکۆکی و جیاوازیی ئایدیۆلۆجی تەسکی حیزبایەتی بە لاوە بنێت و لەسەر بنەمای بەرژەوەندی نەتەوەیی و نیشتمانی بیر بکاتەوە و بڕوانێتە ئاییندە و دەنگ بدات بە لیستە کوردستانییەکان و کاندیدە بە تواناو شایستەکان. [1]
Questo articolo è stato scritto in (کوردیی ناوەڕاست) lingua, fare clic sull'icona per aprire l'articolo in lingua originale!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Questo oggetto è stato visto volte 55
HashTag
Fonti
[1] | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی سەکۆ - 14-12-2023
Articoli collegati: 2
Gruppo: Articoli
linguaggio articoli: کوردیی ناوەڕاست
Publication date: 14-12-2023 (1 Anno)
Dialetto: Curdo - Sorani
Libro: Politic
Provincia: Sud Kurdistan
Publication Type: Born-digital
Tipo di documento: Lingua originale
Technical Metadata
Il copyright di questo elemento è stato rilasciato a Kurdipedia dal proprietario della voce !
Qualità Voce: 99%
99%
Aggiunto da ( هومام تاهیر ) su 27-03-2024
Questo articolo è stato esaminato e rilasciato da ( زریان سەرچناری ) su 29-03-2024
Questa voce recentemente aggiornato da ( ڕۆژگار کەرکووکی ) in: 07-04-2024
URL
Questa voce secondo Kurdipedia di Standards è non ancora esauriti !
Questo oggetto è stato visto volte 55
Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
Articoli
Storia dei curdi
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
Biblioteca
Kurdistan iraqeno: un caso di passaggio alla democrazia?
Biblioteca
La questione curda
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi

Actual
Biblioteca
Kurdistan. Cucina e Tradizioni Del Popolo Curdo
21-11-2013
بەناز جۆڵا
Kurdistan. Cucina e Tradizioni Del Popolo Curdo
Biblioteca
I curdi / Viaggio in un paese che non c\'è
17-09-2013
هاوڕێ باخەوان
I curdi / Viaggio in un paese che non c\'è
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Kurdistan: un genocidio postmoderno
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
Biblioteca
Un destino in versi, lirici curdi
28-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Un destino in versi, lirici curdi
Nuovo elemento
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
07-02-2019
زریان سەرچناری
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
I Curdi nella storia
27-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
Guerra e Pace in Kurdistan
11-08-2014
هاوڕێ باخەوان
Biblioteca
GRAMMATICA E VOCABULARIO DELLA LINGUA KURDA
16-10-2011
هاوڕێ باخەوان
Statistiche
Articoli 521,438
Immagini 105,413
Libri 19,626
File correlati 98,397
Video 1,419
Kurdipedia è la più grande fonte di informazioni Curdo!
Biblioteca
Kurdistan: un genocidio postmoderno
Articoli
Storia dei curdi
Biblioteca
IL DIRITTO DI ESISTERE: Storie di kurdi e turchi insieme per la libertà
Biblioteca
Kurdistan iraqeno: un caso di passaggio alla democrazia?
Biblioteca
La questione curda
Biblioteca
Memorandum sulla situazione dei Kurdi
Folders
Biblioteca - Provincia - Sud Kurdistan Biblioteca - Dialetto - Italiano Biblioteca - Libro - Varie Biblioteca - PDF - Articoli - Libro - Curdo emissione Articoli - Tipo di documento - Lingua originale Articoli - Dialetto - Italiano Biblioteca - Provincia - Fuori Biblioteca - PDF - Biblioteca - Libro - Linguistica

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Contatto | CSS3 | HTML5

| Pagina tempo di generazione: 0.281 secondo (s)!