=KTML_Bold=Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi=KTML_End=
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi, resmî kısaltmasıyla DEM Parti, veya eskiden bilinen adıyla Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti); 25 Kasım 2012 tarihinde Eşitlik ve Demokrasi Partisi ile Yeşiller Partisinin birleşmesiyle kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Eş genel başkanları Tülay Hatimoğulları Oruç ve Tuncer Bakırhan'dır. Parti, kendini sol özgürlükçü fikirleri ağırlıkla benimseyen bir siyasi parti olarak tanımlamaktadır. Simgesi bilge ağacı, güneş ve insan biçiminden oluşmaktadır.
=KTML_Bold=Türkiye'de çevreci hareketlerin doğuşu=KTML_End=
Ana madde: Yeşiller Partisi (Türkiye)
Türkiye'de, 1970'li yıllarda dünyadaki benzer örnekleri gibi, güncel çevre sorunlarına tepki olarak çevreci hareketler oluşmuştur. Ancak 1980'li yıllara kadar bu hareketler sivil toplum düşüncesi merkezinde cemiyet, dernek veya vakıf gibi örgütlenmeler şeklinde ortaya çıkmıştır. Ülkede ilk olarak 1987 yılında Yeşil Barış Çevre Derneği ve Türkiye Hava Kirliliğiyle Savaş Derneği girişiminde siyasal parti kurma çalışmaları yapılmış ve 6 Haziran 1988 tarihinde genel başkanlığını Celal Ertuğ'un yaptığı ilk Yeşiller Partisi kurulmuştur. Bu ilk parti deneyimi özellikle liberal ve sol kanatlar arasında sık sık yaşanan çekişmeye sahne olmuş ve 1994 yılında Anayasa Mahkemesi'nin partinin Anayasa’da öngörülen genel teşkilatlanma ve faaliyet barajını aşamadıkları gerekçesiyle verdiği karar ile son bulmuştur.
Partinin kapatılmasını takip eden dönemde Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) gibi yeni sol anlayışla kurulan partiler içerisinde yer alan çeşitli yeşil sosyal hareketler ve siyasi gruplar 2002’de Yeniden Yeşiller Girişimi çağrısıyla bir araya gelmiştir. 2008 yılına kadar Türkiye Yeşilleri veya Yeşiller Türkiye Koordinasyonu adı altında faaliyet gösteren bu hareket aynı yılın 30 Haziran'ında Türkiye'nin ikinci Yeşiller Partisi'nin kuruluşunu gerçekleştirmiştir. Bilge Contepe ve Ümit Şahin yeniden kurulan Yeşiller Partisi'nin eş sözcüleri seçilmişlerdir. 2007 yılında gerçekleşen genel seçimlere partiden Bilge Contepe ve Neriman Gül Eren bağımsız olarak katılmış ancak başarılı olamamıştır.
=KTML_Bold=YSGP'nin kuruluşu ve HDP'ye katılımı=KTML_End=
İkinci yeşil siyaset deneyimi de karşılaşılan örgütsel sorunlar karşısında uzun ömürlü olamamıştır. Parti 25 Kasım 2012 tarihinde bağımsız bireylerin de dâhil olduğu bir süreç sonunda 2010 yılında ÖDP'den ayrılan Özgürlükçü Sol Hareket kanadının ve eski Sosyaldemokrat Halk Partisi (SHP) üyelerinin kurduğu ve genel başkanlığını Ferdan Ergut'un yaptığı Eşitlik ve Demokrasi Partisi (EDP) ile birleşme kararı alarak Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (YSGP) ismini almıştır. YSGP'nin ilk eş sözcüleri Sevil Turan ve Arif Ali Cangı olmuştur.
Kürt sorununa barışçı ve şiddetsiz çözüm öneren, daha önce 2011 genel seçimlerinde Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) öncülüğünde kurulan Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku'nu destekleyen ve Halkların Demokratik Kongresi'nin (HDK) kuruluşunda yer alan yeşiller hareketi 2012 yılında çeşitli toplumsal örgütlerin bir araya gelerek bir ittifak partisi olarak kurduğu Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) bir bileşeni olmuştur. Dolayısıyla 2014 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde Selahattin Demirtaş'ı ve Haziran 2015 genel seçimlerinde #HDP#'yi desteklemişlerdir.
HDP ile nasıl bir ilişki kurulacağı parti içinde ayrılıklara sebebiyet vermiştir. 2 Nisan 2016 tarihinde gerçekleşen ve partinin resmî kısaltmasının Yeşil Sol Parti olarak değiştirildiği kongrenin ardından yeşillerin, yeşil feministlerin ve özgürlükçü sosyalistlerin oluşturduğu Yeşil Siyaset Platformu partiden ayrılmıştır. Ayrılığın ardından çalışmalarına devam eden bu platform 2020 yılında üçüncü Yeşiller Partisi'nin kuruluşunu gerçekleştirmiştir.
=KTML_Bold=2023 genel seçimleri=KTML_End=
=KTML_Bold=Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) logosu, 2023=KTML_End=
Yeşil Siyaset Platformu ile yaşanan ayrılığa rağmen YSGP, HDP'nin bileşeni olarak siyaset yapmaya devam etmiş ve bu süreçte gerçekleşen seçimlerde HDP ile birlikte hareket etmiştir. HDP'nin Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılma ihtimalinin gündeme geldiği dönemde ilk olarak 16 Ekim 2022 tarihinde gerçekleşen kongrede parti logosu değiştirilmiştir. Daha sonra 14 Mart 2023'te Selahattin Demirtaş, HDP'nin kapatılması durumunda 2023 genel seçimlerinde HDP'li milletvekili adaylarının Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi listelerinden gireceğini belirtmiştir.
24 Mart 2023 tarihinde alınan karar üzerine Halkların Demokratik Partisi (HDP), Emekçi Hareket Partisi (EHP) ve Toplumsal Özgürlük Partisi (TÖP) 2023 genel seçimlerine Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi listelerinden girme kararı aldı. Daha sonra 6 Nisan 2023 tarihinde Emek Partisi (EMEP) de genel seçimlere Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi listelerinden girme kararı aldı.
Parti seçimlerde %8.82 oy oranıyla 4.803.774 oy almış ve 24 siyasi parti arasında 5. parti olmuştur. Bu sonuçlarla Yeşil Sol Parti 28. dönemde 61 milletvekili çıkarmaya hak kazanmıştır.
=KTML_Bold=4. Olağanüstü Kongre=KTML_End=
Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi 15 Ekim 2023 tarihinde düzenlediği 4. Olağanüstü Kongre'sinde adını Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (HEDEP) olarak değiştirdi ve eş genel başkanlıklara Tülay Hatimoğulları ve Tuncer Bakırhan seçildiler. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı 23 Kasım 2023 tarihli kararında HEDEP kısaltmasını kabul etmedi ve değiştirilmesini istedi. 11 Aralık 2023 tarihinde resmi kısaltması DEM Parti olarak belirlendi
[1]
=KTML_Blue==KTML_Bold=Liderleri=KTML_End==KTML_End=
=KTML_Bold=Eş Sözcüler (2012-2023)=KTML_End= =KTML_Bold=Görev başlangıcı=KTML_End= =KTML_Bold=Görev bitişi=KTML_End=
1 Sevil Turan - Arif Ali Cangı 25 Kasım 2012 29 Kasım 2012
2 Sevil Turan - Naci Sönmez 30 Kasım 2012 2 Nisan 2016
3 Eylem Tuncaelli - Naci Sönmez 2 Nisan 2016 1 Aralık 2018
4 Eylem Tuncaelli - Sinan Tutal 1 Aralık 2018 22-23 Mayıs 2021
5 Ayşe Erdem - İbrahim Akın 22-23 Mayıs 2021 16 Ekim 2022
6 Çiğdem Kılıçgün Uçar - İbrahim Akın 16 Ekim 2022 15 Ekim 2023
=KTML_Bold=Eş Genel Başkanlar (2023-günümüz)=KTML_End=
7 Tülay Hatimoğulları - Tuncer Bakırhan 15 Ekim 2023 Görevde
Kısaltma: DEM Parti
Eş Genel Başkanlar: Tülay Hatimoğulları Oruç - Tuncer Bakırhan
Parti Sözcüsü: Ayşegül Doğan Dağlı
Slogan(lar) DEM Gelir Devran Döner
Rabe DEM Hate
Kuruluş tarihi: 25 Kasım 2012 (11 yıl önce) (Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi olarak)
15 Ekim 2023 (5 ay önce) (Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi olarak)
=KTML_Bold=Önceli=KTML_End=
Eşitlik ve Demokrasi Partisi
Yeşiller Partisi
Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Eski ad)
Halkların Demokratik Partisi
Merkez Çankaya, Ankara
Üyelik (2024) artış 10.353
=KTML_Bold=İdeoloji=KTML_End=
Azınlık hakları
Adem-i merkeziyetçilik
Bölgeselcilik
Ekolojik sosyalizm
Sosyalist feminizm
Antikapitalizm
Antiemperyalizm
Antimilitarizm
Siyasi pozisyon Sol
Ulusal üyelik Emek ve Özgürlük İttifakı
Halkların Demokratik Kongresi
=KTML_Red=Resmî renkler Yeşil, mor ve turuncu=KTML_End=
TBMM
57 / 600
Tüm Liste
İnternet sitesi
demparti.org.tr
Parti bayrağı