הספרייה הספרייה
לחפש

כורדיפדיה המקור הכורדי הרחב ביותר למידע!


Search Options





חיפוש מתקדם      מקלדת


לחפש
חיפוש מתקדם
הספרייה
שמות כורדים
כרונולוגיה של אירועים
מקורות
ההיסטוריה
אוספי משתמש
פעילויות
חפש עזרה?
פרסום
Video
סיווגים
פריט אקראי!
לשלוח
שלח מאמר
שלח תמונה
Survey
המשוב שלך
ליצור קשר עם
איזה סוג של מידע אנחנו צריכים!
תקנים
תנאי השימוש
איכות פריט
כלי עבודה
אודות
Kurdipedia Archivists
מאמרים עלינו!
הוסף כורדיפדיה לאתר שלך
הוספה / מחיקת דוא"ל
סטטיסטיקה
סטטיסטיקת פריט
ממיר גופנים
ממיר לוחות שנה
שפות וניבים של הדפים
מקלדת
קישורים שימושיים
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
שפות
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
החשבון שלי
כניסה
חברות!
שכח את הסיסמה שלך!
לחפש לשלוח כלי עבודה שפות החשבון שלי
חיפוש מתקדם
הספרייה
שמות כורדים
כרונולוגיה של אירועים
מקורות
ההיסטוריה
אוספי משתמש
פעילויות
חפש עזרה?
פרסום
Video
סיווגים
פריט אקראי!
שלח מאמר
שלח תמונה
Survey
המשוב שלך
ליצור קשר עם
איזה סוג של מידע אנחנו צריכים!
תקנים
תנאי השימוש
איכות פריט
אודות
Kurdipedia Archivists
מאמרים עלינו!
הוסף כורדיפדיה לאתר שלך
הוספה / מחיקת דוא"ל
סטטיסטיקה
סטטיסטיקת פריט
ממיר גופנים
ממיר לוחות שנה
שפות וניבים של הדפים
מקלדת
קישורים שימושיים
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
כניסה
חברות!
שכח את הסיסמה שלך!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 אודות
 פריט אקראי!
 תנאי השימוש
 Kurdipedia Archivists
 המשוב שלך
 אוספי משתמש
 כרונולוגיה של אירועים
 פעילויות - כורדיפדיה
 עזרה
פריט חדש
סטטיסטיקה
מאמרים 518,497
תמונות 105,195
ספרים 19,481
קבצים הקשורים 97,495
Video 1,394
הספרייה
אנא כורדי
הספרייה
אני כורדי
הספרייה
מילון עברי ארמי כורדי
מאמרים
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפ...
מאמרים
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
Zimanheziya min Ji Doda dest pê kir
קבוצה: מאמרים | שפת מאמרים: Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
פריט דירוג
מצוין
טוב מאוד
הממוצע
מסכן
רע
הוסף לאוספים שלי
כתוב את התגובה שלך על סעיף זה!
היסטורית פריטים
Metadata
RSS
חפש בגוגל לתמונות הקשורות לפריט שנבחר!
חפש בגוגל עבור פריט שנבחר!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Konê Reş

Konê Reş
#Konê Reş#
$Zimanheziya min Ji Doda dest pê kir$
Doda gundê min e, li navbera Qamişlo û Nisêbînê ji rex rojhilatî ve û Amûdê û Mêrdînê ji rex rojavayî ve dikeve. Gundekî sînorî ye. Li ser herdu şivên hesin e. Di sala 1917an de dema ku Almanan xeta tirênê a (Berlîn – Bexdayê), di Nisêbînê re derbas kirin û li gundê Tilzîwan sekinî, hingê Dodayî ji mirovên xwe yên di ser xetê re qut bûn û navê wan bû Binxetî û yên di ser xetê re navê wan bû Serxetî. Bi demê re mirovên herdu rexên xetê, ji encamê danîna mayîn û têldiriyanan, dûrî hev ketin; bira ji bira, xal ji xwarzê, ap ji birazî qut bûn, tevî ku pirr nezîkî hev bûn û her roj hev didîtin..!
Di sala 1946an de, Sûriye ji destê Fransîzan rizgarbû û di sala 1948an de dewleta erebî qereqolek leşkerî li gundê Doda ji kelpîçan ava kir û di sala 1954an de jî dibistanek bo fêrkirina zimanê erebî lê hat vekirin û wiha xwendinê bi zimanê erebî dest pê kir. Ta wê hingê kesî ji gundê Doda û gundên derdorê ne bi zimanê erebî û ne bi zimanê tirkî zanîbû, tevan bi kurdî xeber dida û jiyanek Kurmancî derbas dikir. Piraniya xelkên wê bi cil û bergên kurmancî bûn û gelek ji wan bi kum û kolos bûn.
Min çavên xwe li wî gundî, di malek Kurmancî ya orjînal de vekirin û bi irf û adetên herêma beriya Mêrdînê mezin bûm. Her sibeh li ser dengê şivan û keriyê pez, xulxula tayr û tilûrên hewşê û dengê meşka dewkilana dayika xwe şiyar dibûm.
Nizanim ev Kurdperwerî û hezkirina zimanê kurmancî ji ku bi min re çêbû?! Bav û kalên min beşdarî di ti şoreşên kurdî de nekiribû. Li gor ku tê bîra min behsa zulm û zora tirko dikir û cudabûna xwe ji Tirk û Ereban bi zimanê kurmancî nîşan dida. Di odeya me de bi mereq li çîrokên Memê Alan, Siyabend û Xecê, Evdalê Zeynê, Restemê Zal, Mîr Miheme, Xandimdimê Çengzêrîn, Pîra Sehirdar û çîrokên mîrekên Botan dihat guhdarî kirin.. Di dawiya salên 1950î de, di wê biçûkaniya min de, berî ku bavê min radyoyekê bikirre, her êvar di wê odeyê de çîrok, serpêhatî û stran dihatin gotin û di nav re qala berfa giran û a sor dikir. Qala fermana Filla, sala Kurmancî, sala kuştina şêxan dikir. Sala xelayê tanî ziman. Behsa şerên gundê Nicim ku di navbera eşîra Bûbilana û Temika de bû dihat qalkirin. Behsa mêraniya axayê Bûbilana Ûsivkê Qaso û birayê wî Heci Îbrahîmê Qaso dihat kirin. Behsa şerên Elîkê Betê, Şerê Haco û Cimo û şerên mala Perîxanê dikir. Çîroka şewata bajarê Amûdê digot. Qala berberiya Mehmûdkiyan û Etmankiyan dikir û pê re binxetbûna Ehmedê Silêman, axayê Omeriya a gundê Niqare ji hev re digot. Ji ber ku em malbatek çîrokhez bûn, çîrok û serpêhatî bi pirbûn di odeya bavê min de dihatin gotin, her êvar ew ode tijî zilam dibû, min jî xwe li wan digirt û ji xwe re li wan guhdarî dikir.
Belê piştî ku şoreşa Barzaniyê nemir di sala 1961ê de dest pê kir û bavê min radyo kirrî, zextên rêjîmê li ser gundiyan ji berê dijwartir bû, rewşa wê odeyê jî hinekî hat guhertin. Tevî wê rewşê her sibeh û her esir zilamên gundî lê komdibûn û li nûçeyên şoreşa Barzanî û mêraniya pêşmergan guhdarî dikir û ji aş û bajar ve gotinên di pesnê pêşmergeyan û Mele Mistefa Barzanî de ji hev re digotin.
Erê, wek ku min got, di wî heyamî de kesî ji gundiyan bi zimanê erebî nedizanî ji bilî melayê gundî pêve, erebiya wî jî a Quranê bû, dema ku bi cendirmeyên qereqola gundî re xeber dida, neferên qereqolê bi erebiya wî dikeniyan. Di wê biçûkaniyê de ji min werê xelkên dinyê tev bi zimanê kurmancî xeber didin. Ji min werê ji zimanê kurmancî pêve di dinyê de nîne. Ta ez agahdar bûm ku ew çend neferên qereqola gundî yên ku bi zimanê erebî xeber didin, ereb in, ew jî xwedî zimanekî xweser in. Jixwe ji roja ku ez agahdarî derdora xwe bûm, mezinan em şîret dikirin û ji me re digot; Nêzîkî sînor û herdu şivên hesin nebin, wê cendirmeyên tirko ji qereqola gundê Qesra (Serçixanê) û gundê Çûva tivingan berdin we û we bikujin. Gelek caran jî digot wê Romî we bikujin, ev peyva dawî (Romî) kalemêran digot. Bi wateya Tirk e, anku Romî û Tirk yek in. Erê ji wê hingê ve min naskir ku tirk jî xwedî zimanekî xweser in û ne tenê zimanê kurdî zimanê dinyayê ye.
Bi serwextbûn û fêrbûna derdora xwe re, me di navtar û ser bênderên gundî de bi lîstik û yeriyên kurmancî dilist; Çavgirtînkê, Hitkê, Xar û Kab, Tûştê, Çirê, Qijimqal, Babûtan. Kesî ji me bi zimanê erebî nizanîbû. Dema ku di sala 1960î de çûm dibistanê şagirtên berî min ta bi sinifê çaran hebûn. Bi çûna dibistanê re ez ji dinyakê çûn dinyake din; me tiştek fam nedikir, mamoste jî bi kurdî nizanîbû. Ta ku em fêrî tîpên erebî bûn, me sed dijwarî kişandin. Belê dijwariya herî mezin ku me wateya peyvan nizanîbû. Me dersên xwe ezber dikirn, bêyî ku em maneyê zanibin. Em fêrî nivîsandinê bûn, lê em fêrî şiroveya wê nivîsandinê nebûn, dê û bavê me jî bi erebî nizanîbû ku ji me re bibêjin. Bi tenê ewên ku li ber destê Melayê gundî Quran xwendibû, wan ji yên din bêtir zîrekiya xwe nişan dida.
Dawiya sala sisya bû dema ku careke din Xelîlo bi serneket û têkçû, bavê wî Xelefko gelekî aciz bû û ji zilamên ku li ber dîwar rûniştî bûn re got: Law! Hûn qerfê xwe bi têkçûna Xelîlkê min dikin, de bela xwendin bi zimanê kurmancî ba wenê bidîta bê çawa kurê min zoriya zarokên we dibe û li pêşiya wa ye. Lawma xar û kab bi zarokên we ve hiştine. Lê ev zimanê erebî pê giran e. Nizanim ev ziman ji kû ji me re anîne! Bela dibistanên me jî hebana wenê hunerê Xelîlo bidîta.
Pirê caran piştî çend heyvan gelek zarok ji dibistanê direviyan, qîma xwe bi şivantiya ber pez tanî lê bi çûna dibistanê ne tanî. Tevî ku kalemêran ji hev re digot ku ne bi xwendinê be em pêş nakevin û nabin mîna ereb û tirkan. Hin caran min ji xwe re digot; çima xwendin û nivîsandina bi zimanê kurmancî nîne?
Nizanim çima dema ku carna Nezîrê Hemo û Hisoyê Alya pevdiçûn, Nezîro bi zimanê erebî, wek cendirmeyên qereqolê siqêf û dijûn ji Hisoyê Alya re digotin û wek yekî ku bi serketibe xwe paye dikir, tevî ku têra xwe lêdan dixwar..?!
Di wî heyamî de em di nav agirê du zimanan de dihatin şewitandin; Ji bakur ve tirk û zimanê tirkî serdest bû û ji başûr ve ereb û zimanê erebî serdest bû. Me di navbera Xelîl û Celîlî de li berxwe da. Me bi zimanê erebî xwend û di gel re jî zimanê xwe parast. Bi rastî qenciya vê parastinê a pêşî li dê û bavê me vedigere, li civata me a gundîtiyê vedigere. Îro bi saya wan û saya alfabeya mîr Celadet Bedirxanî, em bi zimanê xwe dixwînin û dinivîsînin, tevî ku bi demê re gelek ji zargotina me toşî windabûnê bûye, gelek ji peyvên me yên resen nebedî bûne û gelek ji pêmayê me, xelkê dizîye û kiriye ji milk û malê xwe.
Erê hêjano! Zimanheziya min ji Doda, têkçûnên Xelîlo di zimanê erebî de û trajîdiya gelê min dest pê kir.[1]
פריט זה נכתב בשפה (Kurmancî - Kurdîy Serû), לחץ על סמל כדי לפתוח את הפריט בשפת המקור!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
פריט זו נצפתה פעמים 439
HashTag
מקורות
[1] | Kurmancî - Kurdîy Serû | موقع https://rewanbej.com/- 05-01-2023
פריטים המקושרים: 2
ביוגרפיה
תאריכים ואירועים
קבוצה: מאמרים
שפת מאמרים: Kurmancî - Kurdîy Serû
Publication date: 18-11-2013 (11 שנה)
Publication Type: Born-digital
סוג המסמך: שפת מקור
ספר: לשוני
ערים: Qameeshly
Technical Metadata
איכות פריט: 99%
99%
נוסף על ידי ( ئاراس حسۆ ) על 05-01-2023
מאמר זה נבדק ושוחרר על ידי ( سارا ک ) ב- 05-01-2023
פריט זה עודכן לאחרונה על ידי ( سارا ک ) על: 05-01-2023
קשר
פריט זה לפי כורדיפדיה של תקנים עוד לא נגמר עדיין!
פריט זו נצפתה פעמים 439
כורדיפדיה המקור הכורדי הרחב ביותר למידע!
מאמרים
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפכת הנשים הכורדיות
מאמרים
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
הספרייה
יַהֲדוּת קוּרְדִיסְטַן
מאמרים
המהפכה הכורדית השקטה: השלכות גיאופוליטיות

Actual
הספרייה
אנא כורדי
27-12-2012
هاوڕێ باخەوان
אנא כורדי
הספרייה
אני כורדי
27-12-2012
هاوڕێ باخەوان
אני כורדי
הספרייה
מילון עברי ארמי כורדי
27-12-2012
هاوڕێ باخەوان
מילון עברי ארמי כורדי
מאמרים
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפכת הנשים הכורדיות
17-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפכת הנשים הכורדיות
מאמרים
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
17-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
פריט חדש
סטטיסטיקה
מאמרים 518,497
תמונות 105,195
ספרים 19,481
קבצים הקשורים 97,495
Video 1,394
כורדיפדיה המקור הכורדי הרחב ביותר למידע!
מאמרים
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפכת הנשים הכורדיות
מאמרים
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
הספרייה
יַהֲדוּת קוּרְדִיסְטַן
מאמרים
המהפכה הכורדית השקטה: השלכות גיאופוליטיות
Folders
ביוגרפיה - מין - נקבה ביוגרפיה - אומה - יהודי כורדי ביוגרפיה - - ישראל ביוגרפיה - אנשים מקלידים - זמר הספרייה - פרובנס - ישראל הספרייה - ספר - גיליון כורדי הספרייה - ניב - עברית הספרייה - Publication Type - הספרייה - PDF - מאמרים - ספר - גיליון כורדי

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| ליצור קשר עם | CSS3 | HTML5

| זמן טעינת דף: 1.078 2!