$هێرشەکانی کۆرمۆر$
#زریان ڕۆژهەڵاتی#
#26-06-2022#
$بەرایی$
پێچەوانەی هێرشەکانی ڕابردوو کە زیاتر #هەولێر# و دەوروبەرییان دەکردە ئامانج، ئەم جارە لە ماوەی ڕۆژانی ڕابردوودا سێ هێرشی مووشەکی کرانە سەر کێڵگەی گازی کۆرمۆر لە سنووری #چەمچەماڵ#. تاوەکوو ئێستا هیچ لایەنێک بەرپرسیارێتیی هێرشەکەی نەگرتووەتە ئەستۆ، بەڵام ئەمە پێشهاتێکی تازە و وەرچەرخانێکە لە پەلاماردانی گرووپە چەکدارییەکان بۆسەر هەرێمی کوردستان، چونکە ئامانجی ئەم جارە ناوچەیەکە کە #یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان# تێیدا نفوزی زۆرترە کە پەیوەندییەکی تووندوتۆڵتریشی لەگەڵ ئێران و گرووپە شیعییەکانیش هەیە؛ بەڵام بۆچی؟
$کێ هێرشەکەی کردووە؟$
هەرچەند سێکوچکەی نێوان باشووری #کەرکووک# - چیای حەمرین و باکووری پارێزگای دیالە هێشتا شوێنی تەراتێنی #داعش#ە و جاروبار لەوێوە هێرش دەکرێتە سەر پێشمەرگە، بەڵام بەو پێیەی کە داعش لانی کەم لە 2020 بەدواوە توانست و کەرەستەی هێرشی مووشەکیی وای لەبەردەستدا نییە، ئەستەمە کاری ئەو بووبێت. بە قسەی ڕایەدارانیش بێت، مووشەکەکان جۆری کاتیۆشا بوون و بە لەبەرچاوگرتنی جۆرە جیاوازەکانی ئەم چەکە کە لە ئێراق هەن، دوور نییە لە شوێنێک لە ناوچەکانی نێوان باشووری کەرکووک تاوەکوو باکووری پارێزگای دیالەوە گیرابێتنە کۆرمۆر کە دوورییەکەیان لە (20 - 40) کیلۆمەتر زیاتر نەبێت! هەڵبەت ئەگەر جۆری کاتیۆشایەکە دیاری بکرێت و لەو جۆرانەش بێت کە تاوەکوو مەودایەکی دوور بڕناکەن و دەوری (8-9) کیلۆمەترێک دەڕۆن، ئەوسا دەبێت لەنێوخۆی هەرێمی کوردستاندا بەدوای شوێنی تەقاندنی مووشەکەکەدا بگەڕێین کە ئەوەش ڕەهەندێکی جیاوازتری پێدەدات. بەو پێیەی کە لە تووندترین ململانێ نێوخۆییەکانی ئەم چەند ساڵەی دواییدا، هێزە کوردییەکان پەنایان بۆ چەک دژی یەکتر نەبردووە، ئەوە بژارەیەکی دوور لە واقیع دێتە پێشچاو کە کەس یان لایەنێکی نێوخۆیی ئەوەی کردبێت.
بەو پێیەی ئەو ناوچانەی نێوان سێکوچکەی باشووری کەرکووک - حەمرین و دیالە، شوێنی گرووپە جیاوازەکانی #حەشدی شەعبی# و سوپای ئێراقیشە و لەوێش ناوچەی بۆشایی ئەمنیی زۆر هەیە، گومان هەر بۆ ئەو گرووپە چەکدارانە دەچێت کە لە پشت هێرشە مووشەکی و درۆنییەکانی سەر هەرێمی کوردستانەوەن.
$بۆچی ئەو هێرشانە کران؟$
ئەو هێرشانەی سەر کۆرمۆر لە کاتێکدا دێن کە دوای ماوەیەک گرژی و ساردی، دوای دەستپێشخەرییەکانی #نێچیرڤان بارزانی# – پلاسخارت کرانەوەیەک لە پەیوەندییەکانی پارتی و یەکێتی درووستبووە کە پێدەچێت لەدوای کشانەوەی سەدر لە پەڕڵەمان و دەستپێکردنی قۆناخێکی تازە، ئەو دوو هێزە زیاتر لە جاران ناچاری ڕێککەوتن لەگەڵ یەکدی بن. هەروەها هێرشەکان دوای ئەوە هات کە لە ڕۆژانی ڕابردوودا زۆربەی سەرکردەکانی شیعە پێشوازییەکی گەرموگوڕیان لە #لاهور شێخ جەنگی# کرد کە وەکوو گوشارێکی سیاسی بۆسەر یەکێتیی نوێ هەژمار دەکرێت، ئەمەش لە کاتێکدایە کە پێشتر ئەو گرووپانە لە کاتی ڕووداوەکانی پەیوەست بە لەسەرکارلادانی ئەو، زیاتر بێدەنگییان بە مەسڵەحەت زانیبوو! حکومەتی هەرێمی کوردستانیش لە سەرەتاکانی ئەم مانگەدا ڕایگەیاندبوو کە دوو کۆمپانیا سەبارەت بە نەوت و گاز دادەمەزرێنێت! بێشک ئەستەمە بتوانێت ئەمە بەبێ ڕەزامەندیی یەکێتی بکات و ڕەنگە لەسەر ئەوەش لێکتێگەیشتنێک لەنێوان هەردوولا درووست بووبێت.
کاتێک ئەمانە پێکەوە دەخەیتە پاڵی یەک، هێرشی مووشەکی و گوشاری سیاسی وەکوو دوو ئامرازی کاریگەر سەبارەت بە ڕێگرتن لە ڕێککەوتنێکی گریمانەیی نێوان یەکێتی و پارتی لەسەر بابەتی گازی سرووشتی وەکوو ئەگەرێکی بەهێز دەردەکەوێت.
هەڵبەت دەبێت لە شوێنێکدا ئەوەش یاداشت بکرێت کە هێرشەکان، دەتوانن کاریگەرییان لەسەر بڕیاری کۆمپانیا بیانییەکانیش هەبێت کە لە کەرتی وزەی هەرێمی کوردستان کار دەکەن و هاوکاتیشە لەگەڵ دووەمین نامەی ئاگادارکردنەوەی حکومەتی ئێراق بۆ کۆمپانیا بیانییەکان سەبارەت بە چارەنووسی کارکردنیان لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردستان!
فاکتەرێکی دیکە کە باشتروایە لەپێشچاو بگیرێت ئەوەیە کە دوای کشانەوەی سەدر لە پەڕڵەمان، لایەنە سەرەکییەکانی چوارچێوەی هاوئاهەنگی وەکوو عامری و مالیکی ناچار دەبن سازش لەگەڵ پارتی و تەقەدووم بکەن بۆ ئەوەی حکومەتەکەی داهاتوویان ڕەواییەکی ڕێژەیی هەبێت. کاتێک ئەمەش بکەن، ئەوسا ناچارن بەرانبەر گوشاری گرووپە چەکدارییەکان لەسەر هەرێمی کوردستان و پارێزگای ئەنبار (حەلبووسی) هەڵوێستێکی جیاوازتر لە جارانیان هەبێت. ئەمە بێجگە لەوەی کە ناچاردەبن هەندێک لە داواکارییەکانی ئەو گرووپانە پشتگوێ بخەن. بە لەبەرچاوگرتنی جیاوازیی پێکهێنەرەکانی چوارچێوەی هاوئاهەنگی، ئەمە شتێکە کە ڕێی تێدەچێت. هادی عامری داوای کردبوو مەرجەعیەتی باڵا ڕێ لە تێکچوونی پڕۆسەی سیاسی بگرێت، ئەمەش ناڕاستەوخۆ واتای ئەوەیە کە خەتی سوور بەسەر ناوی مالیکی دا دێنێت، چونکە پێشتر مەرجەعی باڵا گوتبووی ئەوەی تاقیکراوەتەوە تاقی نەکرێتەوە. بەپێی هەواڵەکانیش بێت، نووری مالیکی دەیەوێت هەرچی زووترە چوارچێوەی هاوئاهەنگی بڕیار لەسەر بەربژێری سەرۆکوەزیران بدات. قەیس خەزعەلی، ئەمینداری عەسائیبی ئەهلی حەق گوتوویەتی کارەساتە ئەگەر حکومەت وەکوو جاران پێکبهێندرێت و دەبێت سەرۆکوەزیرانێک بێت کە بتوانێت کێشە ئابوورییەکان چارەسەر بکات. ئەگەریش نا، با هەڵبژاردن بکرێتەوە. ئەمەش شتێکە کە بە دڵی مالیکی نییە. پێدەچێت کەتائیبی حیزبوڵڵاش لە دۆخەکە ناڕازی بێت کە وا مەزەندە دەکرێت لەدوای کشانەوەی سەدر، شەش کەسی نزیکی لەنێو پەڕڵەمان بن و لە بەیاننامەیەکدا ڕایگەیاندووە: ئێمە بەشێک نەبووین لە حکومەتەکانی جاران و بەشێک نین لە بارودۆخی ئێستاش.
لە سەروبەندی باسەکانی تایبەت بە ناتۆی ڕۆژهەڵاتی نێوەڕاست و سەردانە چاوەڕوانکراوەکەی بایدن و گفتوگۆ چوارقۆڵییەکانی ئەمریکا، هیندستان، ئیمارات و ئیسرائیل، هێرش بۆسەر کۆمپانیایەکی ئیماراتی لە هەرێمی کوردستان، دەتوانێت ڕەهەندێکی ڕکابەریی هێزداریی ناوچەییشی تێدا بێت.
$کۆتایی$
هێرشەکانی سەر کۆرمۆر وەرچەرخانێکە لە هێرشی گرووپە چەکدارییەکان بۆسەر هەرێمی کوردستان. لەوانەیە ڕێگرتن لە ئەگەری نزیکبوونەوە و ڕێککەوتنی زیاتری یەکێتی و پارتی، بەتایبەت لە دۆسیەی وزە، لێرەدا ئامانجە سەرەکییەکە بێت. ئەمە بێجگە لە ناچارکردنی کۆمپانیاکان بۆ کارنەکردن لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردستان.
مشتومڕێک لەنێو چوارچێوەی هاوئاهەنگی بەدیدەکرێت لەسەر ئەوەی کە کێ ببێتە سەرۆکوەزیران. ڕەنگە مستەفا کازمی-یش حەزی لێبێت کە بمێنێتەوە. لەو چوارچێوەیەدا، سەردانەکەی بۆ تاران بە هەر هۆیەکی دیکەش بێت، لەم ساتانەدا بۆنی ئەوەی لێدێت کە دەیەوێت بڵێت: من دەتوانم بەربژێری نەسازانی لایەنەکان بم و بمێنمەوە. هەرچۆنێک بێت، کازمی بیت یان هەر کەسیکی دیکە، گرنگە مژاری هێرشە مووشەکییەکان و ڕێکارە تەکنیکی و سەربازییەکان بۆ ڕێگرتن لەوانە، بابەتی هاوبەشی یەکێتی و پارتی بێت لە دانووستاندنەکانیان بۆ پێکهێنانی حکومەت! [1]