הספרייה הספרייה
לחפש

כורדיפדיה המקור הכורדי הרחב ביותר למידע!


Search Options





חיפוש מתקדם      מקלדת


לחפש
חיפוש מתקדם
הספרייה
שמות כורדים
כרונולוגיה של אירועים
מקורות
ההיסטוריה
אוספי משתמש
פעילויות
חפש עזרה?
פרסום
Video
סיווגים
פריט אקראי!
לשלוח
שלח מאמר
שלח תמונה
Survey
המשוב שלך
ליצור קשר עם
איזה סוג של מידע אנחנו צריכים!
תקנים
תנאי השימוש
איכות פריט
כלי עבודה
אודות
Kurdipedia Archivists
מאמרים עלינו!
הוסף כורדיפדיה לאתר שלך
הוספה / מחיקת דוא"ל
סטטיסטיקה
סטטיסטיקת פריט
ממיר גופנים
ממיר לוחות שנה
שפות וניבים של הדפים
מקלדת
קישורים שימושיים
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
שפות
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
החשבון שלי
כניסה
חברות!
שכח את הסיסמה שלך!
לחפש לשלוח כלי עבודה שפות החשבון שלי
חיפוש מתקדם
הספרייה
שמות כורדים
כרונולוגיה של אירועים
מקורות
ההיסטוריה
אוספי משתמש
פעילויות
חפש עזרה?
פרסום
Video
סיווגים
פריט אקראי!
שלח מאמר
שלח תמונה
Survey
המשוב שלך
ליצור קשר עם
איזה סוג של מידע אנחנו צריכים!
תקנים
תנאי השימוש
איכות פריט
אודות
Kurdipedia Archivists
מאמרים עלינו!
הוסף כורדיפדיה לאתר שלך
הוספה / מחיקת דוא"ל
סטטיסטיקה
סטטיסטיקת פריט
ממיר גופנים
ממיר לוחות שנה
שפות וניבים של הדפים
מקלדת
קישורים שימושיים
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
כניסה
חברות!
שכח את הסיסמה שלך!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 אודות
 פריט אקראי!
 תנאי השימוש
 Kurdipedia Archivists
 המשוב שלך
 אוספי משתמש
 כרונולוגיה של אירועים
 פעילויות - כורדיפדיה
 עזרה
פריט חדש
סטטיסטיקה
מאמרים 518,464
תמונות 105,194
ספרים 19,480
קבצים הקשורים 97,495
Video 1,394
הספרייה
אנא כורדי
הספרייה
אני כורדי
הספרייה
מילון עברי ארמי כורדי
מאמרים
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפ...
מאמרים
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
Komkujiyên li Geliyên Zîlanê – Beşa 3yem
קבוצה: מאמרים | שפת מאמרים: Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
פריט דירוג
מצוין
טוב מאוד
הממוצע
מסכן
רע
הוסף לאוספים שלי
כתוב את התגובה שלך על סעיף זה!
היסטורית פריטים
Metadata
RSS
חפש בגוגל לתמונות הקשורות לפריט שנבחר!
חפש בגוגל עבור פריט שנבחר!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Komkujiyên li Geliyên Zîlanê

Komkujiyên li Geliyên Zîlanê
Komkujiyên li Geliyên Zîlanê – Beşa 3yem
#Zeynelabidin Zinar#

Şoreşa Agirî | Sredemê Komkujiyan
Şoreşa Neteweyê Kurd sala 1929, li Çiyayê Agirîyê bi serokatiya General ”Îhsan Nûrî Paşa” (1892-1976) hêdî hêdî ber bi xurtbûnê ve çûye. General Îhsan Nûrî Paşa di sala 1892an de li bajarê Bedlîsê hatiye dinyayê. Pêşî Medreseya Kurdî xwendiye, piştre lîseya Leşkerî ya Osmanî û di 1910an de jî Akademiya Leşkerî kuta kiriye.
Wêne: Îhsan Nûrî Paşa
Şervanên Kurd ên evîndarê azadiyê li her aliyê welêt berê xwe didan şoreşê û li dora serdarê Şoreşê gorbihişt Îhsan Nûrî Paşa kom dibûn. Hingê ji bo parastina sînorên Çiyê û bangewaziyên lezgîn, pêdivî bi gelek siwariyan hebûye. Lê kêmasiya Şoreşê di hespan de pir hebû. Serdar Îhsan Nûrî Paşa, ”Ferzende Begê Hesenî” (...? – 1939) digel 60 siwarî hinartine nava eşîrên li Serhedê da ku hesp peyda bikin. Her gundekî herêmê, her yekê çend hesp dane şoreşê.
Wêne: Ferzende Beg
Piştre dengê civandina hespan, pir zû gehaye Enqerê. Serdariya leşkerên Tirk yê Rojhlatê, du alayên leşker ên siwarî hinartine pêşiya Ferzende Beg. Herdu alayî berê xwe dane wan herêmên ku hesp jê dihatin berhevkirin. Alahiyek li pêşiya Geliyê Zîlanê dema li Ferzendeyî rast hatiye, riya xwe nedîtiye ku şerê wî bike, ji ber ku leşkerên Tirk dizanibûn Ferzende lehengekî cengawer e. Îcar leşker dûredûr li pey wî çûne heta ku alahiya din jî xwe gehandiye wirê. Lê Ferzende xeber girtiye û nexwestiye ku herdu alayî pê re şer bikin. Ferzende Hespên ku civandibûn sipartine deh siwaran û wan ew hesp birine Agiriyê, ew jî digel pêncî siwarî êrîş birine ser alayiya Tirk a nêzê wan.
Êrîşa Ferzende Begê, bi awakî lezgîn dest pê bûye. Şervanên wî bêtirs li pey wî çûne û alayiya Tirkan dorpêç kirine, gelek leşker ji ser pişta hespan tera erdê kirine. Bîstikek şûnde, leşkerên Tirk dest bi revê kirine, gelek ji wan jî dîl bûne û li erdê jî gelek term mane. Leşkerên Tirk heta wê demê jî ew şerê ecêb li ser xwe nedîtibû û nedikaribûn xwe ji şervanên Kurd biparêzin. Ferzende û şervanên xwe, gelek hespê leşkerên Tirk jî desteser kirine û şandine Agiriyê. Lê hespên leşkeran weke yên Kurdan ne ewçend beza bûne.
Bi qederê saeteke şer, qad ji cendekên leşkeran hatiye dagirtin, gelek hesp û tifingên wan ketine destên şervanên Kurd. Dema alayiya din jî ku gehaye qada şer, ji Ferzende û siwarên wî pê va kesî nedîtine. Bê ku leşkerên hatî li ber xwe binêrin, Ferzende ajotiye ser wan jî û gelek ji wan jî, ji ser pişta hespan daxistine erdê. Di wî şerî de leşkerên Tirk tiving neteqandine û yên hatine kuştin, yên reviyane, gelek hesp û tiving ji şervanên Kurd re hiştine. Li gor hin çavkaniyan, jimara kuştiyên leşkerên Tirk ew roj 250 bûye, lê ji Kurdan tenê sê şervan birîndar bûne. Bêguman 50 siwarên Kurd ku du alahiyên Tirkin bindest kiribin û 250 ji wan kuştibin, serkeftineke mezin e.
Piştî ku şer qediyaye, Ferzende hesp û tifingên leşkerên kuştî civandine û berê xwe dane Çiyayê Agirîyê. Çar pênc roj piştî wî şerî, serleşkerên her du alayiyên Tirk nedikaribûn leşkerên xwe yên ku reviyabûn berhev bikin. Îcar piştî wê xisara mezin ku li xwe dîtine, fedîkirine ku bêjin ango Ferzende digel 50 siwarî ew tofan aniye serê me. Îcar amirhêzên herdu alayîyan, raporek nebûkarî hinartine sererkaniya dewletê û gotine: ”Hemû eşîrên Gelîyê Zîlanê alîkariya Ferzende kirine, ji lewra ye ku hewqas leşkerên me hatine kuştin.”
Wê demê Tirkiye biryar daye ku rasterast hevdîtin bi Îhsan Nûrî Paşa re bike. Lê belê ew jî bêencam maye. Li ser wê raporê, hikumeta Tirk biryara kuştin û wêrankirina 200 gundên herêma Gelîyê Zîlanê daye. Sedemê yekemîn ew bûye ku dewleta Kemalîzmê deh komkujî li herêma Geliyê Zîlanê kiriye.
Di 9ê Gulana 1928an de, Tirkiyeyê lêborîne ji bo azadîxwazên Çiyayê Agiriyê beyan kiriye. Lê Silêman Nazîf di waz û xwendinan xutbeyê de gotiye: ”Çi kesê ku çeka wî hebe, divê serê wî bê jêkirin.” Di civîna Lijneya Wezîran a ku bi serokatiya Mistafa Kemal (Atatürk), Serfermandarê Giştî Fevzî Çakmak û Mifetişê Yekemîn ê Giştî Îbrahîm Tali (Öngören) amade bûn, qerarnameya qanûnê ya 29ê Kanûna Pêşîn a 1929an bi hejmara 8692an hatiye derxistin. Li wirê di meha Hezîranê de tevgereke leşkerî ji bo Şoreşa Agiriyê dane destpêkirin. Li gor biryarnameya Lijneya Wezîran, di 7ê Çileya 1930î de, Fermandariya Kolordiya Nehemîn a Serfermandariya Giştî, gundên di navbera navçeya Kop û Şihliyê de ku şervan lê diman wê paqij bikin û cihên ku alîkarî Şoreşê re bikin nehêlin.
Li ser rûxandina Şoreşa Neteweyê Kurd, Ihsan Nûrî Paşa weha gotiye:
- Em Kurd ne xwediyê rêxistineke bingehîn bûn.
- Jimara leşkerên Tirkiyeyê pir zêde bû.
- Di Artêşa Tirk de rêzkarî (dîsîplîn) hebû.
- Tirkan alîkarî ji Îran û Yekîtiya Sovyetê wergirtin.
- Rê li me hatibûne girtin û alîkarî bo me ji herêmên din nedihat.
Ev gotare dom heye...
[1]
פריט זה נכתב בשפה (Kurmancî - Kurdîy Serû), לחץ על סמל כדי לפתוח את הפריט בשפת המקור!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
פריט זו נצפתה פעמים 116
HashTag
מקורות
[1] | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://kurdshop.net/ - 21-02-2024
פריטים המקושרים: 10
Technical Metadata
איכות פריט: 99%
99%
נוסף על ידי ( ئاراس حسۆ ) על 21-02-2024
מאמר זה נבדק ושוחרר על ידי ( سارا ک ) ב- 24-02-2024
קשר
פריט זה לפי כורדיפדיה של תקנים עוד לא נגמר עדיין!
פריט זו נצפתה פעמים 116
כורדיפדיה המקור הכורדי הרחב ביותר למידע!
מאמרים
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
הספרייה
יַהֲדוּת קוּרְדִיסְטַן
מאמרים
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפכת הנשים הכורדיות
מאמרים
המהפכה הכורדית השקטה: השלכות גיאופוליטיות

Actual
הספרייה
אנא כורדי
27-12-2012
هاوڕێ باخەوان
אנא כורדי
הספרייה
אני כורדי
27-12-2012
هاوڕێ باخەوان
אני כורדי
הספרייה
מילון עברי ארמי כורדי
27-12-2012
هاوڕێ باخەوان
מילון עברי ארמי כורדי
מאמרים
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפכת הנשים הכורדיות
17-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפכת הנשים הכורדיות
מאמרים
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
17-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
פריט חדש
סטטיסטיקה
מאמרים 518,464
תמונות 105,194
ספרים 19,480
קבצים הקשורים 97,495
Video 1,394
כורדיפדיה המקור הכורדי הרחב ביותר למידע!
מאמרים
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
הספרייה
יַהֲדוּת קוּרְדִיסְטַן
מאמרים
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפכת הנשים הכורדיות
מאמרים
המהפכה הכורדית השקטה: השלכות גיאופוליטיות
Folders
הספרייה - פרובנס - ישראל הספרייה - ספר - גיליון כורדי הספרייה - ניב - עברית הספרייה - Publication Type - הספרייה - PDF - מפלגות וארגונים - ארגון - ידידות מפלגות וארגונים - פרובנס - ישראל מאמרים - ספר - גיליון כורדי מאמרים - ספר - נשים מאמרים - סוג המסמך - שפת מקור

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| ליצור קשר עם | CSS3 | HTML5

| זמן טעינת דף: 0.406 2!