حزب دموکرات کوردستان (به کوردی: #پارتی دیموکراتی کوردستان#، Partiya Demokrat a Kurdistanê) که به صورت مخفف پ. د. ک یا ک. د. پ نیز نامیده میشود و به پارتی نیز معروف است، یک حزب ملیگرای کرد در کشور عراق و منطقهٔ اقلیم کردستان، و تشکیلدهندهٔ اصلی حکومت اقلیم کردستان است. بنیانگذار این حزب مصطفی بارزانی بود که از رهبران جنبش ملیگرایی کردی بهشمار میرود. ارگان رسمی حزب دموکرات کردستان خبات نام دارد.
=KTML_Bold=تاریخچه=KTML_End=
حزب دموکرات کردستان عراق در سال 1946 در بغداد تشکیل شد و مصطفی بارزانی که از سالها قبل دست به قیام زده بود و در این زمان در مهاباد بود به رهبری این حزب برگزیده شد. پس از فروریختن جمهوری مهاباد و رفتن بارزانی به شوروی، این حزب مشغول سازماندهی مخفی در عراق شد. حزب دموکرات پس از بازگشت بارزانی به عراق و به دنبال کودتای عبدالکریم قاسم در سال 1958 در عراق به رسمیت شناخته شد و به دفاع از حقوق کردهای عراقی پرداخت، تا توانست در سال 1970 خودمختاری را از حکومت وقت عراق بگیرد.
=KTML_Photo_Begin=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2024/604749/0001.JPG=KTML_Photo_Alt=0001.JPG=KTML_Style=width:20%;height:20%;float:right;=KTML_Photo_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2024/604749/0001.JPG=KTML_Photo_End=
در سال 1975 در پی قرارداد الجزایر بین شاه ایران و صدام این حزب و خانوادهٔ بارزانی مجبور شدند به ایران پناه بیاورند که شاه ایران امکان اقامت آنان را در منطقهای در نزدیکی کرج فراهم ساخت. ملامصطفی بارزانی در سال 1979 درگذشت. پس از او پسرش مسعود بارزانی در کنگرهٔ نهم حزب به رهبری این حزب انتخاب کردید. حزب دموکرات به مبارزه علیه حکومت مرکزی عراق ادامه داد تا توانست در سال 1991 در پی قیام مردم و حمله منظم شاخه نظامی حزب به پایگاههای حکومت مرکزی عراق در مناطق کوردنشین این کشور، به همراه اتحادیه میهنی کردستان یک دولت فدرال کوردی در بخشی از مناطق کردنشین عراق برپا سازد.
=KTML_Bold=کنگرههای حزب=KTML_End=
مطابق با اساسنامهٔ داخلی حزب دموکرات کردستان کنگرهٔ این حزب میبایست هر 4 سال یک بار برگزار شود. نخستین کنگرهٔ حزب دموکرات کردستان در 16 اوت سال 1946 در بغداد برگزار شدهاست. سیزدهمین و آخرین کنگرهٔ این حزب نیز در سال 2010 برگزار شد که طی آن مسعود بارزانی به عنوان رهبر حزب و برادرزادهاش نچیروان بارزانی به عنوان معاون وی انتخاب شدند. حزب دموکرات از سال 2010 به بعد به مدت 11 سال هیچ کنگرهای برگزار نکردهاست و شورای رهبری حزب به صورت مدام موعد برگزاری کنگره را به تعویق انداختهاست. روز سهشنبه 23 فوریهٔ 2021 فاضل میرانی دبیر دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان اعلام کرد که کنگرهٔ چهاردهم حزب دمکرات کردستان در تاریخ 26 مه 2021 در شهر دهوک برگزار خواهد شد.
=KTML_Bold=رهبران حزب دموکرات کردستان=KTML_End=
مصطفی بارزانی (1946–1979) بنیانگذار حزب تا زمان مرگ (کنگرهٔ اول تا نهم)
مسعود بارزانی (1979-اکنون) از زمان مرگ مصطفی بارزانی تاکنون (2024) (کنگرهٔ نهم تا کنگرهٔ سیزدهم)
[1]