библиотека библиотека
Поиск

Kurdipedia является крупнейшим источников информации курдским курдам!


Параметры поиска





Расширенный поиск      Клавиатура


Поиск
Расширенный поиск
библиотека
Имена для курдских детей
Хронология событий
Источники
История
Пользователь коллекций
виды деятельности
Помощь в поиске?
Публикация
видео
Классификации
Случайная деталь!
Отправлять
Отправить статью
Отправить изображение
Опрос
Ваше мнение
контакт
Какая информация нам нужна !
Стандарты
Правила использования
Параметр Качество
Инструменты
Нарочно
Архивариусы Курдипедии
Статьи о нас !
Kurdipedia Добавить на ваш сайт
Добавить / удалить e-mail
Статистика посетителей
Статистика статьи
Конвертер шрифтов
Календари Конвертер
Проверка орфографии
Языки и диалекты страницы
Клавиатура
Удобные ссылки
Расширение Kurdipedia для Google Chrome
Cookies
Языки
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Мой счет
Вход
Членство !
Забыли пароль !
Поиск Отправлять Инструменты Языки Мой счет
Расширенный поиск
библиотека
Имена для курдских детей
Хронология событий
Источники
История
Пользователь коллекций
виды деятельности
Помощь в поиске?
Публикация
видео
Классификации
Случайная деталь!
Отправить статью
Отправить изображение
Опрос
Ваше мнение
контакт
Какая информация нам нужна !
Стандарты
Правила использования
Параметр Качество
Нарочно
Архивариусы Курдипедии
Статьи о нас !
Kurdipedia Добавить на ваш сайт
Добавить / удалить e-mail
Статистика посетителей
Статистика статьи
Конвертер шрифтов
Календари Конвертер
Проверка орфографии
Языки и диалекты страницы
Клавиатура
Удобные ссылки
Расширение Kurdipedia для Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Вход
Членство !
Забыли пароль !
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Нарочно
 Случайная деталь!
 Правила использования
 Архивариусы Курдипедии
 Ваше мнение
 Пользователь коллекций
 Хронология событий
 виды деятельности - Курдипедиа
 Помощь
Новый элемент
биография
ФАЙЗО АГИТОВИЧ ШАМОЯН
20-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков (1886) г
18-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
Курды в Ассамблее народа Кыргызстана: укрепление толерантности
18-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
КУРДСКИЙ ЯЗЫК (Диалект корманджи)
20-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
ИСТОРИЯ ЭТНОСОВ КАЗАХСТАНА (1991–2016 гг.)
17-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
НУРЕ ДЖАВАРИ
13-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
Георгий Мгоян
01-02-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
Победоносцева Кая Анжелика Олеговна
29-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
Пашаева Ламара Борисовна
18-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
КАВКАЗСКIИ КАЛЕНДАР НА 1856 годь
28-11-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Статистика
Статьи 524,613
Изображения 106,206
Книги pdf 19,762
Связанные файлы 99,338
видео 1,439
Языки
کوردیی ناوەڕاست 
300,751

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,734

هەورامی 
65,720

عربي 
28,794

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,201

فارسی 
8,374

English 
7,162

Türkçe 
3,569

Deutsch 
1,456

Pусский 
1,123

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

биография
ВАСИЛЬЕВА ЕВГЕНИЯ ИЛЬИНИЧНА
биография
ВАЗИРИ НАДЫРИ
биография
EЗИЗ СEВО
биография
РУДEНКО МАРГАРИТА БОРИСОВНА
Статьи
Курды в Великой отечественн...
جیهان دوای کرۆنا لە (حەوت) ڕەهەندی جیاوازەوە
Курдипедия — крупнейший многоязычный источник курдской информации! Архивариусы и сотрудники есть в каждой части Курдистана.
Категория: Статьи | Язык статьи: کوردیی ناوەڕاست
Делиться
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Рейтинговая статья
Отлично
очень хороший
Средний
неплохо
плохой
Добавить в мои коллекции
Ваше мнение о предмете!
предметы истории
Metadata
RSS
Поиск в Google для изображений, связанных с выбранным элементом !
Поиск в Google для выбранного элемента !
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

جیهان دوای کرۆنا لە (حەوت) ڕەهەندی جیاوازەوە

جیهان دوای کرۆنا لە (حەوت) ڕەهەندی جیاوازەوە
جیهان دوای #کۆرۆنا# لە (حەوت) ڕەهەندی جیاوازەوە
نووسینی: #کازم جەباری# [1]
دەستپێک
ئایا کرۆنا بەتەنها ڕووداوێکی بایەلۆژیە، وا جیهانی هەراسان کردووە؟ پێتان وانیە سیستەمی نوێی جیهانی لە دۆخێکی مەنگدایە بەرەو چەقبەستوویی(ستاتیک)دەچێت و پێویستی بە خۆ نوێکردنەوە بێت؟ ئەکرێ کرۆنا سحری ئەوەی هەبێت جیهان نۆرمالیزە بکاتەوە؟ ئەلتەرناتیڤەکانی دوای کرۆنا چین؟ کرۆنا سنورەکانی جێۆپۆلەتیکای جەنگ کەمدەکاتەوە؟ داخۆ جیهان دوای کرۆنا پێویستی بە دینە یان زانست، پرسیار لەسەر پەیوەندی ئاین و زانست بەرەو کوێ؟ هەژمونی ئاین چ جێکەوتێکی دەبێت لە دوای کرۆنا؟ تەکنەلۆژیا و پرسەکانی گلۆبالیزەیشن جیهان لە گوندێکی بچوکدا دەهێڵنەوە؟ ئاسۆی ململانێکان بە کوێ دەگەن؟ ئەدی سیستەمی سەرمایەداری نیولیبرالیزم چی بەسەردا دێت؟ ئایا کرۆنا چانسێکە بۆ ئەوەی شارستانیەت خۆی نوێ بکاتەوە؟ یاخۆ ژینگە دەکرێت بکرێتە چەقی ململانێکان؟.
ناساندن
لە ئێستادا نەخۆشی کۆرۆنا جیهانی تەوقداوە، جیهان بەو هەموو حەشاماتە کە کە نزیک بە(هەشت ملیار) مرۆڤە، کەچی وەک بڵێی خودا غەزەبی لێگرتبێتن، کرۆنای بۆ نازڵ کردوون و بەشێکی زۆر لە دانیشتوانی سەر گۆی زەوی وا ڕاپێچداوە لە بنمیچی ژوورەکاندا ئۆقرەی پێگرتوون، بڕواناکەم مێژوو بڵای وای بەخۆوە بینیبێت، ڕاستە لەسەدەکانی پێشوودا ناو بەناو نەخۆشی تاعون و ڤایرۆسی جۆراوجۆر بەرۆکی چەند وڵات و شارێکی جیاجیای جیهانی گرتووە بەڵام وەک کرۆنا ڤایرۆس نا. چونکە خاڵی تایبەت و جیاوازی کرۆنا ڤایرۆس لەگەڵ دەرد و ڤایرۆسەکانی تر ئەوەیە کە ئەم ڤایرۆسە لەیەک تەوقیتدا لە زۆربەی ناوچەکانی جیهان لە هێرشبردندایە، و سەرجەم چالاکیە ئابوری و مرۆیەکان پەکیان کەوتووە. ڕاستە سەرەتا لە شاری وهانی چین سەری هەڵدا بەڵام سەری لە تەواوی جیهانەوە دەرچووە و کۆڵنادات. ڕەنگە ئەمە بڵای سەردەمی جیهانگیری(گلۆبالیزەیشن)بێت. ئەوەتا لەیەکاتدا هەموو گۆی زەوی وەکو گوندێکی بچوک تەنیووە، قوربانی و خەمەکانی گۆی زەوی کردوە بە یەک. هەمووان دەستەوەسانن لە لەناو ژورەکانیان قەتیسماون خۆپارێزی خۆ بە(کەرەنتین) دەکەن.
1. نەخشی سیستەمی نوێی جیهان
جیهان لە مێژوودا زۆر سیستەم و ڕژێمی فەرمانڕەوای و هەژموونگەرای بەخۆووە بینیووە هەر لەسەردەمی دەوڵەتشارەکانی جیهانی پێش مێژووەوە هەتا زەعامەتی ئیمپراتۆرەکان و پاشماوەی دەوڵەتە سێوکراتیەکان(دینیەکان) و هەیمەنەی جەنگە جیهانیەکان و قۆناغی کۆڵونیالیزم(داگیرکاری) و فیوداڵیزم(دەرەبەگایەتی) و ڕووخاندنی دیواری بەرلین. کۆتایی شەڕی سارد (جیهان لە بۆتەی بلۆکی خۆرهەڵات و خۆرئاوا)، دواترینیان سەردەمی تاک جەمسەری و بە ئەمەریکایی بوون. دەکرێت کرۆنا بکەین بە دەسپێکی ڕووداوێکی مێژووی ناوی لێبنێنین جیهان پێش کرۆنا و دوای کرۆنا؟ ئایا ئەم ڤایرۆسە قودرەتی ئەوەی هەیە ئاڵنکاری لەدایک بوونی سیستەمێکی نوێی جیهانی لێبکرێت، لەکاتێکدا جیهان دەمێکە ژانگرتوو سکپڕە بە ڕووداوێکی نوێ، دەکرێت کرۆنا بیهێنێتە بوون؟ کرۆنا قودرەتی ئەوەی هەیە پرسیار لە کۆی سیستەمی جیهانی بکات، سیستەمی جیهانی بەتەنها پەیوەستە بە هەژموونی ئەمەریکا؟ ئێستا دەکرێت بگەڕێینەوە بۆ تێورەکانی ڕابردو، بپرسین ئەوەی فۆکۆ ناوی لێنابوو کۆتایی مێژوو، بەکردار سەردەمی ماڵئاوایی ئەمەریکایه. ئیدی شارستانیەتی ئەمەریکا گەیشت بە بنبەست!. بەتایبەت دوای لەدەستادانی بەشێک لە بەرژەوەندیەکانی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست. ئایا کاتی ئەوەنیە ورچە سورەکە بەخەبەربێت، هاوشان بە گەورەترین هێزی مرۆیی و تەکنەلۆژی و ئابووری (چین) ببێت بە هەوێنی دەرهاویشتەی کۆرۆناو داڕێژەرانی سیستەمێکی نوێی جیهانی دوای تاک جەمسەری ئەمەریکا و سیستەمە نیولیبرالیزمە سەرمایەداریەکەی. ئاخۆ وا بەئاسانی ئەمەریکا دەستبەرداری وەها پرسێک دەبێت.
لەکاتێکدا چین بە ئاسانی بە تاقیکردنەوەی کرۆنادا تێپەڕی و جاڕی سەرکەوتنی ڕاگەیاند، بەڵام ئەگەر هەیە کرۆنا ئەمەریکا و سیستەمەکەی بەتەواوی لە پەل و پۆ بخات. هەروەک ئەوروپاشی خستۆتە نێو قەفەسێکی ئاسنینەوە لە ماڵەکانیان ئابڵۆقەی داون. سەرەڕای توندی سزاکانی ئەمەریکا ڕوسیا نەک هەر بەدەستێکی پۆڵایی ڕووبەڕووی کرۆنا بووەتەوە، بەڵکو دەستی بەخشندەیی بەسەر هاوپەیمانەکانیدا دەهێنێت. ئەوروپاش داوای هاوکاری لەچین دەکات.
پرسیاری گرنگ ئەوەیە ئایا جیهان چ جۆرە گۆڕانکاریەک بەخۆوە دەبینێ کامە سیستەمە جێ بە سیستەمی نوێی جیهان لەقدەکاو وەک ئەلتەرناتیڤ دەبێتە ئەمری واقیع. یاخود نەخێر کرۆنا تەنها ڕووداوێکی بایەلۆژی جیهانیە و هیچ دەرهاویشتەیەکی سیاسی و جیۆپۆلەتیکی لێ چاوەڕوان ناکرێت. بەڵکو کرۆنا خۆی ڕووداوێکی سیاسی و نمایشکردنی شانۆگەریەکی قێزەونی جیهانیە، لە کەوالێستدا زلهێزەکانی جیهان تێیدا ئەکتەرن. بەڵێ ئەم ڕووداوەش وەکو هەموو ڕووداوەکانی تر تەنها دەبێت بە نەخشی تراژیدیاکانی مێژوو بەشێک لە مرۆڤ لەگەڵ خۆیاندا بەرەو مردن ڕاپێچ دەکەن و هیچی تر؟!
2. کرۆنا و ئایکۆنەکانی گلۆبالیزەیشن
لە ڕابردوودا گلۆبالیزەیشن(جیهانگیری)، بەهێزە کاریگەرەکەی قۆرغی جیهانی کردبوو، بەڕادەیەک جیهانی کردبوو بە گوندێکی بچووک، پەلی هیشتبووە نێوو ماڵەکانمانەوە بەبێ ئەوەی خۆمان هەستی پێ بکەین. ئێستاش لەڕێگای ئایکۆنەکانی کۆمینیوکەیشن و ماس میدیا و سۆشیال میدیا کۆنتاکت لەگەڵ مرۆڤدا دەکا و لە سەردەمی تەکنەلۆژیادا بەردەوامی بە ڕەوایەتی و خۆنوێکردنەوە دەدات. دەکرێت بڵێین شۆڕشەکانی بەهاری عەرەبی ڕووداوە ئانیەکان دیارترین گەمەکانی گلۆبالیزەیشنن. پرسیار لەوەدا نیە گلوبالیزەیشن چەندە کاریگەری لەسەر ڕەوتی ژیانی مرۆڤایەتی هەبووە، مرۆڤی خۆشحاڵ کردوە یان نیگەران، جیهانی بەیەک گەیاندوە یان پرسەکانی شوناس و سنورە کەلتوری و نەریتیەکانی تێکشکاندوە، بەڵکو پرسیار ئەوەیە لە سەردەمی کرۆنادا لە زەمەنێکی مێژووی کەمدا گلۆبالیزەیشن ڕۆڵی تەواوی هەبوو لە گەشەکردن و بڵاوکردنەوەی کرۆنا، هەرچەندە ئەم ڤایرۆسە تەنها بەلمس کردن و تێکەڵبوون دەگوێزرێتەوە، بەڵام سەیرەکە لەوەدایە مرۆڤ بەوە زەندەقی دەچوو کاتێک جیهانگیری بە هێزی تەکنەلۆژیا و ماکەکانی دەقە بەدەقەی ژمارەی توشبووانی وڵاتانی جیهانی بە کرۆنا ڤایرۆس دەگواستەوە، بەردەوام یاری بەژمارەکان دەکرد، بەمەش نەک هەر هێزی بەرگری تاکەکان و دروستکردنی ترس و نیگەرانی، بەڵکو بەڵکو چاکتر سنورەکانی دەبڕی و هێزی ئابووری و سەروەری وڵاتانی جیهانیشی دەخستە ژێر پرسیارەوە. وەڵامگۆکان داوای ئەوەمان لێدەکەن دوای کرۆنا ئایا تەکنەلۆژیا و پرسەکانی گلۆبالیزەیشن جیهان لە گوندێکی بچوکدا دەهێڵنەوە؟ یاخود هەموومان لە کەشتیەکەدا مۆڵدەدات بەوهیوای کونی تێنەکەوێت. لێ ئەگەری ئەوە لەئارادایە جیهان ببێت بە یەک ڕووح لە چەندین جەستەی جیاوازدا؟
3. مۆڕاڵ لەسەردەمی سەرمایەداریدا.
ئەگەر کرۆنا لەوەدا دادپەروەربێت، بە یەکسانی هەموو جیهانی لەگەڵ خۆیدا تەنگەتاوکردوە، بەڵام بەدیوێکی تردا لە ڕووی ئابوریەوە جیاوازی چینایەتی تۆخترکردوەتەوە، پتر پرسیار لەسەر ئەخلاقی لەسەردەمی سەرمایەداریدا هێناوەتەوە بەرباس، بەوەی ئایا مرۆڤ لەسەردەمی سەرمایەداریدا بە چ کابووسێک گەیشتووە، چۆن سەرمایەداری دەستی لە بیناقاقای مرۆڤایەتی گیرکردوە. بەڕاست ئایا ژیان لە ژێر مەرحەمەتی چەتری سەرمایەداریدا بەرەو ڕووت بوونەوە دەڕوات. دیسان بزنسمانەکان دەیانەوێت جیهان بەڕێوەبەرن، لەسەر حسابی دۆشینی وڵاتانی تر ئابوریەکەیان بەهێز بکەن.
هەر ئەوان نین هیچ بەهایەکی مۆڕاڵیان بۆ سیاسەت و پێگەی دەوڵەتان نەهێشتوەتەوە، ڕەوشی ئاووهەواو ژینگەی جیهانیان بە ئایندەیەکی نادیار سپاردوە، تەونەکانی ئایدۆلۆژیاو مۆنۆپۆڵکاریان لە خۆیاندا بەرجەستەکردوە، دووبارە سەردەمی کۆیلایەتی چاخە کۆنەکانیان بە سەرمایەکەیانەوە بەستووە، ئەوەیان کردووە بە تەوقێک لە ملی زۆر وڵاتیان ناوە؟!. بۆچی وەکو جاران کوێخایانی جیهان هەر وڵاتێکیان بووێت دەیخەنە ناو بازنەکەوە بۆ ئەوەش بەهانەیان زۆرە. جگەلەوەی سەرمایەداری لەسەر ئاستی تاک بەردەوام کۆمەڵێک بزنسمانی هەڵتۆقیوی دروست کردووە لەبەرامبەردا مرۆڤگەلێکی زۆریشی ماندو کردوە، هەندێکی تریشی لەژێر هێڵەکانی هەژاریدا هێشتۆتەوە. بەتەواوی هارمۆنیەتی کۆمەڵگای تێکداوە، پترتر کۆمەڵگای دابەشکردووە بۆ چینی دەوڵەمەند و هەژار، لەغیابی چینی بورژوا، کەوابوو دوای کرۆنا بەها مۆراڵیەکان وەکو خۆیان دەمێننەوە یان دەگۆڕێن. سیستەمەکە فشەڵە یان پتەو! جیهان دەبێت بەیەک جەستە یان هەتا بێت فەزاکان فراوانتر دەبن. ئەی کرۆنا کاری چیە بە مۆراڵەوە....
4. بەهانەی دیمۆگرافیا و شەڕی ژمارەکان
لە ئێستادا ئەستێرەکەمان ماندووە، لەژێر فشارێکی زۆردایە، بەهۆی چالاکیە بێشومارەکانی مرۆڤ، ڕەنگە زەوی چیتر دەرەقەتی زۆربوونی ژمارەی دانیشتوان و چالاکیە بەردەوامەکانی نەبێت، لەکاتێکدا دانیشتوانی جیهان هەتا بێت هەڵدەکشێت خۆی نزیک دەکاتەوە لە هەشت ملیار، ئەم ژمارە زۆرە سەریانکردوە لە جەرگی زەوی هەریەک بەجۆرێک خۆراکی خۆی لەزەویەوە چنگ دەکەوێت.
تۆ بڕوانە ئەوەی لەژێر زەوی و سەر زەویدایە، مرۆڤ بێ بەزەییانە توڕی لێداوە. هێدی هێدی خەریکە عەمبارەکە بەتاڵ دەبێت. ئەم دۆخە نەک کاریگەری کردوەتە سەر زەوی بەڵکو ژینگەشی بێزارکردووە، سروشتیشی توڕە کردووە.
ڕەنگە جوگرافیا بەهانەیەک بێت، بە خۆی و دیمۆگرافیایەکەی و چالاکیە بەردەوامەکانی هۆکاربێت بۆ زۆر ڕوداو لەنێویشیاندا دیاردەی قەتیس بوونی گەرما و گۆڕانکاری لە کەش و هەوای گۆی زەوی و توانەوەی بەستەڵەکەکان و کەمبوونەوەی ڕووبەری دارستانەکان، لێکەوتەی زۆری لێ بکەوێتەوە. دواجار بیسەر و بینەری زۆر ڕووداوی سەیروسەمەرە دەبین وەک سۆنامیەکان و دیاردەی وشکەساڵی و بڵاوبوونەوەی نەخۆشی ڤایرۆسی و...هتد.
ڕەنگە کرۆناش یەکێک بێت لە دەرهاویشتە و لێکەوتەکان، بەتایبەت ئەمەلە کاتێکدا ئەگەر کرۆنا خۆی هەڵقوڵاوی پرۆسسێکی بایەلۆجی و سروشتی بێت، نەک شەڕی سیاسی و دەستکردی مرۆڤەکان!. لێرەدا پرسیار ئەوەیە ئایا سروشت هێندە دڵڕەقە دەیەوێت بەم ڕووداوانە هاوسەنگی خۆی وەربگرێت، یاخود ئەمە لە بنەڕەتدا بەیانی جەنگێکی مرۆییە و پێی دەوترێت شەڕی ژمارەکان. بیرۆکەیەکی ماڵتۆسیە لەسیاقی شەڕێکی ئابووریدا بۆ کەمکردنەوەی ژمارەی دانیشتوان و لەناوبردنی جیلێکی کەنەفت و پیری بەکارهێنەر کە جگەلە قورسایی خستنەسەر بودجەی وڵات، چاوەڕوانی هیچیان لێ ناکرێت و بونیان زیادەیە.
5. لەنێوان تەونەکانی زانست و تەکنەلۆژیادا
لە ڕووداوە مێژوویەکانی سەدەکانی ڕابردوودا، ئەوە وێنا دەبێت. کە لەکاتی هەر ڕووداوێکی تازەدا زانست قسەی خۆی هەبووە و تەکانێکی باشی بەخۆوە بینیووە، هەم بەهەڵەکانی خۆیدا چووەتەوە هەم پێویستیەکانی قۆناغەکانی پڕکردوەتەوە و داهێنانی باشیشی پێشکەش بە مرۆڤایەتی کردوە. هەمیشە لە جەنگیکی بەردەوامدا بووە لە پێناو پاراستنی سەلامەتی مرۆڤ بە دەرەنجامی باڵا گەیشتووە. ڕەنگە ڕوەوتی ڕووداوەکان، بۆ کایەیی زانست بەهەموو بەشەکانیەوە لەسەرجەم کایەکانی تر جیاواز تر بێت. چونکە ئەگەر کایەکانی تر لەسەر هەمان ڕەوتی مێژووی خۆیان بەردەوام بن ئەوا زانست ناتوانێت مەنگ بێت، بە پێچەوانەوە هەم بەخۆداچوونەوە هەم داهێنانیش دەکات، بەو پێیەی زانست بەرهەمی عەقڵ و ئەزموونی مرۆڤە و لەوپێناوەشدا هەنگاوی باشی ناوە. ئەمڕۆ بۆ نموونە لەبواری پزیشکیدا، تەکنەلۆژیا و زانیاری وەک کارایەکی یاریدەدەر ڕۆڵ دەبینن لە کۆمەکی کردن بە بواری طوب، سەنتەرەکانی زانیاری بەتەواوی ئیمکانیەتیان بەشدار دەبن لە بەدواداچوون و ناسینەوە و دۆزینەوە و چارەسەر بۆ دەرد و نەخۆشیەکان.
خۆ ئەگەر گرنگی زانستە مرۆڤایەتیەکان لەوەدا بێت، کە بە شڕۆڤەی پرسیارەکانیان دیاردەکان بخەنەڕوو، بەدی دەستەپاچەبن لەبەرامبەر وەڵامگۆکان و چارەسەرەکان، واتا فەقەت وەک هێزێکی پرسیارکەر خۆ نمایش دەکەن. ئەوان حەوسەڵەی وەڵام دانەوەیان نیە. هەتا مانۆڕەکانی پرسیارەکان فراونتربن ئاسۆی وەڵامگۆکان شل و شاوتر دەبن. بەمەش گرنگی زانستە پزیشکیەکان لەوەدایە کە لەگەڵ دەستنیشانکردنی دیاردەکان و عیللەتەکان چارەسەرەکانیش دەخەنەڕوو. مرۆڤ لەنێو مەلەلدا ناهێڵنەوە. بەڵام ئەم دەرەنجامانە جیاوازە لەگەڵ کرۆنا چونکی کرۆنا لەیەک کاتدا و بەیەک هەنگاو لە سنوری جوگرافی جیاوازدا بڵاوبووەتەوە و جیهانی بەخووە سەرقاڵ کردووە، ڕەنگە ئەم دۆخە زاناکانیشی سەرسام کردبێت. بەوەی ئەدی ئەم شتە بچوکە نەبینراوە چیە کە سیستەمی تەندروستی جیهانی خستۆتە ژێر پرسیارەوە. هیچ بوارێکی بۆ زەعامەتی مرۆڤ نەهێشتوەتەوە سنور بڕە، میوانێکی چاوقایمە وەک خەنەخوێ مامەڵەدەکات، لە هەر وڵاتێکبدات لە چالاکی دەخات.
پرسیار ئەوە ئایا دوای کرۆنا زانست چ تەکانێک بەخۆوە دەبینێت، زانست و تەکنەلۆژیا پەیوەندیان چۆن دەبێت دەتوانێت چ خزمەتێکی تر پێشکەش بە بواری پزیشکی بکەن؟ لە داهاتوودا زاناکان چ وەڵامێکیان بۆ هەموو هێرشێکی ڤایرۆسی دەبێت، چۆن لەسەنگەری شەڕی ڤایرۆسی دا مرۆڤایەتی لە گومانەکانی ئایندە ڕزگار دەکەن؟! ئایا سیحری زانست، هێزی کرۆنا بەتاڵدەکاتەوە.
6. شارستانیەمان بەرەوکوێ
ئەگەر(سڤلازەیشن) شارستانیەت بەدوا پلەی باڵابوونی خۆی گەیشتبێت و کامڵ بووبێت، مرۆڤایەتی هەر ئەوەندەی هەبێت کە پێشکەشی کردوە. جیهان لە چەقی پنتێکدا وەستا بێت.ئیدی هەوڵەکانی مرۆڤ بە ئاکام دەگات یان ناکام؟ ئایا کرۆنا هێزی ئەوەی هەیە کە مرۆڤایەتی بگێڕێتەوە بۆ دواوە، شکۆی شارستانیەتەکەی بخاتە ژێر پرسیارەوە؟ یاخود، دیسانەوە مرۆڤایەتی دەگێڕێتەوە بۆ گفتوگۆی ململانێی شارستانیەتەکان و تێزە فیکری و فەلسەفیەکان و تێورە جیۆپۆلەتیکیەکان و گەڕانەوە بۆ خودی خۆی و شوناسە ونبووەکەی. تۆخ کردنەوەی کلتورەکان و بەهاکان.
وەلێ ستراکتۆری شارستانیەت بریتیە لە کۆمەڵە بەهایەکی مادی و مەعنەوی، کە بەپێی قۆناغە مێژوویەکان گەشەیانکردووە و کەڵەکە بوون. (لەکاتێکدا ئێمە ناتوانین بەهیچ شێوەیەک شارستانیەت ڕەت بکەینەوە تەنها شتێک کە پێمان دەکرێت، ئەوەیە ئەو ئەفسانانە تێک بشکێنین کە دەوری تەنیووە) ئایا کرۆنا ئەمڕۆ ئەوڕۆڵە دەبینێت کە ئێمە (پەی)مان پێ نەبردووە ئەو دێت شارستانیەتەکەمان دەتەکێنێت لە ئەفسانەکانی. یاخود ئەرێ شارستانیەتەکەمان بەشێکە لە فەنتازیا، بەخەیاڵداچووە، نا هێشتا ئەوە فێڵێکی گەورەیە لە مێژوو کە وابزانین شارستانیەتەکەمان بە ئاکام گەیشتووە، وەیان دوای کۆرۆنا شارستانیەتەکەمان بەرەو باڵاتر تەکان دەدات، بەها مرۆڤایەتیەکان باشتر دەگەشێنەوە، مرۆڤایەتی پلیکانەیەکی تر دەبڕێت.
وتەیەی عەلی عزەت بیگۆفیجه
7. کرۆنا و هەژموونی ئاینخوازی
ئایا زانست و دین بەیەک ڕێچکەدا دەڕۆن؟ چ هاوبەشیەک لەنێوان دین و زانستدا هەیە، کرۆنا چ پەیوەندیەکی بە ئاینەوە هەیە، خودا لە کوێی ململانێکانە، بەدرێژایی مێژوو، زانست و ئاین لە ململانێیەکی توند و بەردەوامدا بوونە لەبەرامبەر ڕووداوەکان یەکیان کێشکردووە، ڕەنگە لە هەندێک ویستگە و پرسدا لە سیاقێکدا تەبابن، بەڵام بەگشتی تێورەکانی زانست جیاوازن لە پرسەکانی ئاین، چاوەڕێکانی مرۆڤ لە ئاین جیاوازە وەک لە زانست، هەروها وەزیفەکانی ئاین جیاوازە لە وەزیفەکانی زانست. ئاڕگۆمێنت و بەڵگەکانی زانست جیاوازە لە ئاین.
سەرباری ئەمەش زانست زۆرتر دیوێکی عەقڵکاری و مادی گەرایی هەیە، بەڵام ئاین زۆرتر دیوێکی ڕوحیانە و مەعنەویانە و ئەخلاقیانەی هەیە، هەرچەندە لە ئایندا عەقڵیش بەتەواوی پەروێز نەخراوە و ئامادەگی هەیە. بەگشتی ئاین پەیامە، پەیامێکی باڵایە، بەڵام زانست ئەنجامی کارە (تێور)ە. لەکاتێکدا مێژووی ئاین کۆنترە لە زانست، چونکە مرۆڤ هەر کە فامی کردۆتەوە و هاتووەتە بوون هەردەم بەدوای پەناگەیەکی ڕووحیدا عەوداڵ بووە، قەناعەتی بەخۆی کردووە و لایەنی مەعنەوی خۆی پێ تێر کردووە، وەکو چەکێک خۆی پێ پاراستووە لەبەرامبەر ڕووداوو کارەساتە نەخوازراوەکان هانای بۆ بردووە.بۆیە دەبینین بەگوێرەی قۆناغە مێژوویەکان ئاینی جیاوازمان هەیە. خودا لە ئاینەکاندا سەنتەرە، واتا چەقی هەموو شتێکە، قودرەتی بەسەر هەمووشتێکدا دەشکێت، خاوەنی هێزی باڵایە و ڕەهایە. مانەوەی مرۆڤ لەنێو هڵێەکانی گوماندا بەبێ خوایی مرۆڤ دەکات بە کائینێکی بێ پشت و پەنا و ڕوت و ڕەجاڵ، با دەوروپشتی جەنجاڵ بێت. هەر لەژیاندا مرۆڤ بەرەو سەرگەردانی دەبات.
زانست سەرچاوەکەی لە سەلماندن و ئەزموونی مرۆڤەوەیە، لەکاتێکدا ئاین سەر چاوەکەی میتافیزیکایە، واتا کۆمەڵێک پایامن لەو دیوسروشتەوە نازڵبوون، لە ئایندا خودا خولقێنەری هەموو بوونەکانە، (کن فیکون)، بەڵام لە زانستدا سروشت. مەرج نیه تێورەکانی زانست جێگیر بێت، واتا ئەگەری گۆڕانی هەیه، بەڵام پەیامەکانی ئاین جێگیرن. خودا لەکاتی ڕووداوەکاندا دەبێت بە فریادڕەس، (ڕازی جێی نیاز)، ئایا دوای کرۆنا پەیوەندی زانست و ئاین چی بەسەردا دێت، خودا لە هزری مرۆڤدا جێگیر دەبێت!، ئاخۆ تێگەیشتنی دینی مرۆڤ چی بەسەر دێت؟ ئەرێ مرۆڤ دەگەڕێتەوە بۆ ئاین یاخود فەلسەفەی زانست، ئاین لەنێو خۆیدا نقوم دەکات. ئەگەر سەرجەم فەلسەفەکانی ڕابردوو تەنها بە پرۆسەیەکی مێژوویی کرددا تێپەڕیبن، فەلسەفە لەدوای فەلسەفە، ئایدیا لەگەڵ ئایدیا شوێنگرەوەی یەکتربن، جیهان لەنێو بۆتەی گومانەکان و پرسیارەکانی مۆدێرنە و پۆست مۆدێرنەدا گینگڵ بدات، ئایا مرۆڤایەتی کەی بەیەقین دەگات!. ؟
کازم جەباری
Этот пункт был написан в (کوردیی ناوەڕاست) языке, нажмите на значок , чтобы открыть элемент на языке оригинала!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Эта статья была прочитана раз 1,659
Хэштег
Источники
[1] Социальные медиа | کوردیی ناوەڕاست | Kazim Cebari
Связанные предметы: 5
Категория: Статьи
Язык статьи: کوردیی ناوەڕاست
Страна - Регион: Южного Курдистана
Тип документа: Исходный язык
Тип публикации: Напечатано
Технические метаданные
Авторские права на данный пункт были выданы Kurdipedia владельцем предмета!
Параметр Качество: 99%
99%
Эта запись была введена ( Зрян Сарчнари ) в 12-04-2020
Эта статья была рассмотрена и выпущена ( Хавре Баххаван ) на 12-04-2020
Эта статья была недавно обновлена ​​( Хавре Баххаван ) на: 12-04-2020
URL
Эта статья была прочитана раз 1,659
Kurdipedia является крупнейшим источников информации курдским курдам!
биография
Георгий Мгоян
Изображение и описание
Шейх Aбдель- салям Барзани с вице-консулом России в Урмии Н.М. Кирсановым 1914
библиотека
КУРДСКИЙ ЯЗЫК (Диалект корманджи)
биография
ФАЙЗО АГИТОВИЧ ШАМОЯН
библиотека
ИСТОРИЯ ЭТНОСОВ КАЗАХСТАНА (1991–2016 гг.)
биография
ОЛЬГА ИВАНОВНА ЖИГАЛИНА
библиотека
КАВКАЗСКIИ КАЛЕНДАР НА 1856 годь
биография
Аристова Татьяна Фёдоровна
Статьи
V. МЕЖДУНАРОДНЫЙ КУРДСКИЙ СИМПОЗИУМ Мела Махмуд Баязиди & Август Жаба и их наследие
биография
Демирташ Селахаттин
библиотека
Курды в Ассамблее народа Кыргызстана: укрепление толерантности
биография
Чатоев Халит Мурадович
биография
Пашаева Ламара Борисовна
Статьи
Курды в Великой отечественной войне: краткий очерк
Изображение и описание
Тбилиси (1903 г.)
биография
Джангир ага Хатифов
Археологические места
Замок Срочик
Изображение и описание
Курдянки В Национальных Костюмах 1928
биография
Омархали Ханна Рзаевна
Статьи
Издательский дом (Зангезур) в Кыргызстане
Статьи
Саратовский Курдистан
библиотека
Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков (1886) г
Статьи
Палестина и Курдистан: партизанская дружба
Изображение и описание
Кочевники огня из Месопотамии (1908)
Изображение и описание
Сыканье (1907 г.)
биография
Мусаелян Жаклина Суреновна

Действительный
биография
ВАСИЛЬЕВА ЕВГЕНИЯ ИЛЬИНИЧНА
23-11-2013
Хавре Баххаван
ВАСИЛЬЕВА ЕВГЕНИЯ ИЛЬИНИЧНА
биография
ВАЗИРИ НАДЫРИ
24-11-2021
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ВАЗИРИ НАДЫРИ
биография
EЗИЗ СEВО
02-12-2021
ڕاپەر عوسمان عوزێری
EЗИЗ СEВО
биография
РУДEНКО МАРГАРИТА БОРИСОВНА
04-12-2021
ڕاپەر عوسمان عوزێری
РУДEНКО МАРГАРИТА БОРИСОВНА
Статьи
Курды в Великой отечественной войне: краткий очерк
10-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Курды в Великой отечественной войне: краткий очерк
Новый элемент
биография
ФАЙЗО АГИТОВИЧ ШАМОЯН
20-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков (1886) г
18-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
Курды в Ассамблее народа Кыргызстана: укрепление толерантности
18-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
КУРДСКИЙ ЯЗЫК (Диалект корманджи)
20-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
ИСТОРИЯ ЭТНОСОВ КАЗАХСТАНА (1991–2016 гг.)
17-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
НУРЕ ДЖАВАРИ
13-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
Георгий Мгоян
01-02-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
Победоносцева Кая Анжелика Олеговна
29-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
Пашаева Ламара Борисовна
18-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
КАВКАЗСКIИ КАЛЕНДАР НА 1856 годь
28-11-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Статистика
Статьи 524,613
Изображения 106,206
Книги pdf 19,762
Связанные файлы 99,338
видео 1,439
Языки
کوردیی ناوەڕاست 
300,751

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,734

هەورامی 
65,720

عربي 
28,794

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,201

فارسی 
8,374

English 
7,162

Türkçe 
3,569

Deutsch 
1,456

Pусский 
1,123

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurdipedia является крупнейшим источников информации курдским курдам!
биография
Георгий Мгоян
Изображение и описание
Шейх Aбдель- салям Барзани с вице-консулом России в Урмии Н.М. Кирсановым 1914
библиотека
КУРДСКИЙ ЯЗЫК (Диалект корманджи)
биография
ФАЙЗО АГИТОВИЧ ШАМОЯН
библиотека
ИСТОРИЯ ЭТНОСОВ КАЗАХСТАНА (1991–2016 гг.)
биография
ОЛЬГА ИВАНОВНА ЖИГАЛИНА
библиотека
КАВКАЗСКIИ КАЛЕНДАР НА 1856 годь
биография
Аристова Татьяна Фёдоровна
Статьи
V. МЕЖДУНАРОДНЫЙ КУРДСКИЙ СИМПОЗИУМ Мела Махмуд Баязиди & Август Жаба и их наследие
биография
Демирташ Селахаттин
библиотека
Курды в Ассамблее народа Кыргызстана: укрепление толерантности
биография
Чатоев Халит Мурадович
биография
Пашаева Ламара Борисовна
Статьи
Курды в Великой отечественной войне: краткий очерк
Изображение и описание
Тбилиси (1903 г.)
биография
Джангир ага Хатифов
Археологические места
Замок Срочик
Изображение и описание
Курдянки В Национальных Костюмах 1928
биография
Омархали Ханна Рзаевна
Статьи
Издательский дом (Зангезур) в Кыргызстане
Статьи
Саратовский Курдистан
библиотека
Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков (1886) г
Статьи
Палестина и Курдистан: партизанская дружба
Изображение и описание
Кочевники огня из Месопотамии (1908)
Изображение и описание
Сыканье (1907 г.)
биография
Мусаелян Жаклина Суреновна
Folders
Статьи - Классификация контента - Религии и атеизм Статьи - Классификация контента - культуры Статьи - Классификация контента - социальной Статьи - Тип документа - Исходный язык Статьи - Тип публикации - Отсканированный документ Статьи - диалект - Русские Статьи - Города - Шенгаль Статьи - Страна - Регион - Южного Курдистана Статьи - Классификация контента - История Статьи - Классификация контента - Политика, геополитика и международные отношения

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| контакт | CSS3 | HTML5

| Время создания страницы: 1.375 секунд!