Siyahpûş

Kürt Ünlüleri alanında yaptığımız araştırmalarda bugün Siyahpoş Biyografisi ve Şiirleri başlığıyla sizlerleyiz. Bu makalemiz sayesinde Siyahpoş Kimdir? ve Siyahpoş’un hayatı gibi konularda bilgiler elde edip, Siyahpoşun yazdığı şiirler ile Siyahpoşun eserlerini öğrenebileceksiniz. Siyahpoş Biyografisi ve Şiirleri makalemizi oldukça kısa tutmaya çalıştık. Siyahpoş hakkında detaylı bilgiler içeren bir yazıyı daha sonraki günlerde sizlerle paylaşmayı düşünüyoruz.
Siyahpoş Biyografisi ve Şiirleri
Siyahpoş ve Siyehpuş isimleriyle bilinen önemli Kürt şairlerinden birisidir. Doğum yeri ile ilgili çeşitli söylentiler mevcuttur. Cellile Celil gibi bilinen Kürt araştırmacıları Siyahpoş’un Urmiye taraflarında doğduğunu ve sık sık seyahat ettiğinde eserlerinde belirtmişlerdir. Siyahpoş’un İran Kürtlerinden olduğu tahmin edilmektedir.

Siyahpoş’un asıl isminin Muhammed Cewad olduğu yine bazı kürt kaynaklarında geçmektedir. Siyahpoş ve Siyahpuş isimlerinin anlamı ise ‘’kara bağlayan’’ demektir. Siyahpoş’un ilim öğrenmek için çok fazla gezdiği ve gezdiği yerlerde fazla durmadığı biliniyor olsa da Siyahpoş’un Diyarbakır’ın Silvan( Farqîn) ilçesinde uzun seneler ikamet ettiği Kürtçe kaynaklarda geçmektedir.

Siyahpoş Divanı Seyfülmülk
Şiirlerinde genel olarak Kürtçe’nin iki lehçesini kullanmış olsa da yer yer Türkçe ve Farsça’ya yer verdiği görülmektedir. Örneğin ‘’Zulf xalên mahîrûyên, çok Sîyahpoş ettiler. Korkarım ben kara ola çadır û seywanê ma.” Cümlesinde buna rastlayabiliriz.

Siyahpoş Biyografisi ve Şiirleri yakın zamana kadar Siyahpoş’un yazdığı bir divan olduğu Kürt araştırmacılar tarafından söyleniliyordu. Bu divan yaklaşık birkaç yıl önce bulundu. Seyfülmülk isimli bu divanda Siyahpoş’un kendi el yazısıyla yazdığı birçok şiir bulundu. Yaklaşık 300 yıl önce yazılan bu eser İsveç’in Stockholm şehrinde ortaya çıkmıştı.Bu eser uzu seneler boyunca Diyarbakır’ın tanınmış kürt münevverlerinden Şêx Mîsbahê Silîvî tarafından muhafaza edildi. Şêx Mîsbahê Silîvî daha sonra bu eseri okuyucuya ulaştırması için gazeteci olan oğlu Mahabad Arda’ya ulaştırmıştır. Ehmedê Xanî hakkında önemli bilgiler verip Ehmedê Xanînin hayatını özetle anlattığımız Ehmedê Xanî(Ahmed-i Hani) ve Eserleri makalemizi de inceleyebilirsiniz.
Bu divan Arap alfabesiyle yazılmış ancak Kürtçenin Kurmanci lehçesiyledir.Bu eser, kaybolan sayfalarından dolayı ilk halinin kaç sayfa olduğu bilinmemektedir. Şu anki bulunan halinde 132 sayfa mevcuttur.
Siyahpoş’un kaç yılında hayata veda ettiği ile ilgili bir bilgi ise bulunmamaktadır.
Kürt şairleri alanında önemli bir konuma sahip olan Siyahpoş hakkında bilgiler içeren bu makalemizde Siyahpoşun şiirleri ile Siyahpoşun Seyfülmülk Divanı hakkında kısa kısa bilgiler verdik. Siyahpoşun hayatını içeren detaylı bilgileri daha sonraki günlerde sizlerle paylaşacağız. Daha önce Feqîyê Teyran Biyografisi başlığıyla paylaştığımız ve Feqîyê Teyranın hayatı ile şiirleri hakkında önemli bilgiler içeren yazımızı da okuyup istifade edebilirsiniz.[1]

Ez nizanim ew çi sûret bû me dît der cameyê
Şibhê şem’ê sohtî cergê min wekî perwaneyê
Wayêweyla sohtî cergî ez kirim mest cunûn
Lew me qesd e secde bim ber saqîyê meyxaneyê
Min qebûl in xemr û saqî dêr û zunnar û senem
Me navên seccade û ewrad digel sed daneyê
Ey hebîba ger cehennem dave bit tu dane bî
Bi qesem dê biçme nav de ez bi qesda daneyê
Lê nizanim tu ji kêy Leylê ebnayê Tay
Şibhê Mecnûnê zemanî rû bikeym wêraneyê
Ez çi çare kem kî j’derdê min xeber de ey hewar
Dê ji kê bipirsim nizanim menzîlê cananeyê
Şem’ê cana dûredest e menzila min zulmet e
Ez ji kê gazinde keym bînî şemala xaneyê
Xuzîya roja wisalê bixûyê zulfê hebîb
Ku bi mijga ta bi ta kem ez mîsala şaneyê
Muhbetê kuştim Sîyahpoş şibhetê Seyfulmulûk
Lew li ser min ferzê ‘eyn e secdeya putxaneyê
Aşiqê sadiq ew e ê ku di rêya dîlberê
Ger ewî bînin bi ker kin neşkêne peymaneyê
Karê şem’ê her şewat û muhbet û sohtinî ye
Lew disojitin Îranê şibhetê perwaneyê[1]