библиотека библиотека
Поиск

Kurdipedia является крупнейшим источников информации курдским курдам!


Параметры поиска





Расширенный поиск      Клавиатура


Поиск
Расширенный поиск
библиотека
Имена для курдских детей
Хронология событий
Источники
История
Пользователь коллекций
виды деятельности
Помощь в поиске?
Публикация
видео
Классификации
Случайная деталь!
Отправлять
Отправить статью
Отправить изображение
Опрос
Ваше мнение
контакт
Какая информация нам нужна !
Стандарты
Правила использования
Параметр Качество
Инструменты
Нарочно
Архивариусы Курдипедии
Статьи о нас !
Kurdipedia Добавить на ваш сайт
Добавить / удалить e-mail
Статистика посетителей
Статистика статьи
Конвертер шрифтов
Календари Конвертер
Проверка орфографии
Языки и диалекты страницы
Клавиатура
Удобные ссылки
Расширение Kurdipedia для Google Chrome
Cookies
Языки
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Мой счет
Вход
Членство !
Забыли пароль !
Поиск Отправлять Инструменты Языки Мой счет
Расширенный поиск
библиотека
Имена для курдских детей
Хронология событий
Источники
История
Пользователь коллекций
виды деятельности
Помощь в поиске?
Публикация
видео
Классификации
Случайная деталь!
Отправить статью
Отправить изображение
Опрос
Ваше мнение
контакт
Какая информация нам нужна !
Стандарты
Правила использования
Параметр Качество
Нарочно
Архивариусы Курдипедии
Статьи о нас !
Kurdipedia Добавить на ваш сайт
Добавить / удалить e-mail
Статистика посетителей
Статистика статьи
Конвертер шрифтов
Календари Конвертер
Проверка орфографии
Языки и диалекты страницы
Клавиатура
Удобные ссылки
Расширение Kurdipedia для Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Вход
Членство !
Забыли пароль !
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Нарочно
 Случайная деталь!
 Правила использования
 Архивариусы Курдипедии
 Ваше мнение
 Пользователь коллекций
 Хронология событий
 виды деятельности - Курдипедиа
 Помощь
Новый элемент
библиотека
КУРДСКИЙ ЯЗЫК (Диалект корманджи)
20-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
ИСТОРИЯ ЭТНОСОВ КАЗАХСТАНА (1991–2016 гг.)
17-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
НУРЕ ДЖАВАРИ
13-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
Георгий Мгоян
01-02-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
Победоносцева Кая Анжелика Олеговна
29-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
Пашаева Ламара Борисовна
18-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
КАВКАЗСКIИ КАЛЕНДАР НА 1856 годь
28-11-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
Участие курдов в Великой Отечественной войне 1941 — 1945 гг
17-11-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
Чатоев Халит Мурадович
17-11-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
КУРДЫ СОВЕТСКОЙ АРМЕНИИ: исторические очерки (1920-1940)
17-11-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Статистика
Статьи 518,431
Изображения 104,872
Книги pdf 19,376
Связанные файлы 97,515
видео 1,398
биография
ВАСИЛЬЕВА ЕВГЕНИЯ ИЛЬИНИЧНА
биография
ВАЗИРИ НАДЫРИ
биография
РУДEНКО МАРГАРИТА БОРИСОВНА
библиотека
Национальное движение курдо...
библиотека
Очерки закавказской жизни
Kurd çima dibin ‘Kürt’?
Курдипедия — крупнейший многоязычный источник курдской информации!
Категория: Статьи | Язык статьи: Kurmancî - Kurdîy Serû
Делиться
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Рейтинговая статья
Отлично
очень хороший
Средний
неплохо
плохой
Добавить в мои коллекции
Ваше мнение о предмете!
предметы истории
Metadata
RSS
Поиск в Google для изображений, связанных с выбранным элементом !
Поиск в Google для выбранного элемента !
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Kurd çima dibin ‘Kürt’?

Kurd çima dibin ‘Kürt’?
=KTML_Bold=Kurd çima dibin ‘Kürt’?=KTML_End=
=KTML_Underline=#Yaqob Tilermenî# =KTML_End=

Gorbihuşt Qazî Muhemmed gotiye, “Xwendin û zanist û pileya zanyariya xwe bi pêş ve bibin, ji bo dijmin kêmtir we bixapîne.”
Ger mirov dijmin weke dagirker bi nav bike û rêya xapandina dagirkeriyê jî weke pozîtîvîzma req pênase bike, hingê pêwîst e li hemberî vê hikumraniyê “xwendin û zanist û pileya zanyariya xwe demildest bi pêş ve bibin.” Ev bi serborî û dîrokçeya bav û kalên Kurdan jî diyar dibe û ji serdestiya roja me jî aşkere dibe.
Dema li ser erdnîgariyekê dagirker hebin, li vê derê bindest jî hene. Dagirker bi dagirkirinê bindestê xwe çêdike û hemû hebûna xwe li ser mijokdariya wan didomînin. Ev, ji dîroka nivîsandî ya hemû civakan bi aşkereyî tê famkirin û tê pênasekirin.
Ji serê salên 1500’î û vir ve bi dagirkirina Amerîkayê ya bi destê Îspanyolan ve tevgera kolonyal (dagirkerî) a nûjen dest pê kiriye û heta roja me di gelek merhaleyên cuda re (weke post-kolonyalîzmê) xwe xistiye dirûv û guhertoyên nû û navcuda. Îspanyolan bi desterserkirina hin dewlemendiyên binerd û sererdên hin herêmên Amerîkayê, ontolojîya (bûnewerzanî) “mirovên xurt” di ser “mirovên hejar” re xistine ferhenga jiyanê. Ger ji wan bihata pirsîn, wan ê negotana em “dagir dikin”, wan ê bigotana em “medeniyetê dibin”. Wan ê negotana em “wan dikin kole”, wan ê bigotana em “wan azad dikin”. Wan ê negotana em “gencîneyan talan dikin”, wan ê bigotana em “wan ji medeniyetê bi kar tînin”. Jixwe ev hevokên dagirkeran di roja me de êdî bi aşkereyî têne sazkirin û hincetên ji bo dagirkirinê giş bûye “Birina azadî û demokrasiyê ji bo mirovên cîhana sêyem (!)…” Her wiha du kirdeyên esasî “em/me” û “ew/wan” di formula dagirker û dagirkirî de heye ku jixwe em ji wan re dibêjin serdest û bindest.
Her çiqas şekl û şemalê dagirkeriyê bi rê û rêbazên cuda li hemû derên cîhanê di meriyetê de be jî, hin welatên dagirker rasterast tevra xwe li binê çavkanîka bindestên xwe dixe, çand û ziman, perwerde û sazûmankariyan ji binî ve diguherînin û hemû avadaniya civakî vediguherînin ser “ya xwe”. Parzemîna Afrîka, parzemîna Amerîkaya Başûr û welatên Rojhilata Navîn nimûneyên şênber ên vê retorîka birêvebirinê ye.
Ger em li berhema Daniel Defoe (1659-1731) ya bi navê Robinson Cruose bihizirin, em ê bibin şahidê hemû hest û tevgerên dagirkirinê yên mirovê spî ku li ser Cumayê xwecih gav bi gav pêk aniye. Pirtûka Robinson Cruose, reşbelekek dagirkeriyê ya bi zimanê wêjeyê be jî, hişmendî û jiyana ku pêşkêş dike, ti caran wê nake berhemeke wêjeyî ya bêguneh. Û ev berhem yek ji nîşandera hizr û tevgerên dagirkirinê bi rêya wêjeyê pêşkêş dike. Em vêya ji kû dizanin?
Ger em neynika vê bersivê bidin ser welatê Kurdan ê bi navê Kurdistanê, alozî û pirsgirêkên berdewam dê çêtir li ber me were raxistin. Ji 100 salî û vir ve ye ku Kurdistana ji hêla erdnîgarî ve di nava destên çar dewletên dagirker û di nava bîrdozîya “efendiyên gotinê” de dinale, dikare weke laboratuwarekê hemû rastiyên têgeha dagirkerîyê li ber çavan raxe. Ji lewre çar dewletên dagirker en bi navên Turkiye, Îran, Îraq û Sûriyeyê bi hemû kirinên xwe yên serdestiyê Kurdistanê di nava sînorên xwe yên fermî de dihefidînin û bi hemû rêbazên dijmirovî mirovên Kurd ji eyarên wan ên resen bi dûr dixin.
Ji hêla dîtir ve dewletên Rojavayî ku her dem hikumê xwe di ser zanînê (pozitîvîzm) re li ser Kurdistanê mayînde hiştine û palpiştî li çar dagirkeran kirine, weke “efendiyên gotinê” bi rêya lîteraturê jî ji wan re bûne rêber û cihêtnameyên herî dilsoz. Ji ber hindê di pirtûkên wêjeya Turkî de her tim mirovên karîkaturîze û netê yên esilkurd ku çanda wan xerabkirî, sincê wan tevlihev, bîr û boçûnên wan girîft bi zimanekî henekpêkirinî têne pêşkêşkirin. Hin caran ev bi destên mirovên bindest (weke Kurd, Laz û Ereb), bi zimanê serdestan tê kirin û mewkî û meqam û xelatên herî navdar ji bo wan têne dayîn ji bo ku nifşê li dû jî bi hekariya wan ji esl û feslên xwe dûrketî bidin ser wê rêyê.
Helbet divê wêjeya bindestan (Kurd) jî karibe bi helwestên nedîtî ve li dijî dagirkeriyê bibe wêjeyeke serhildêr û dek û dolabên serdestan bi rêya berhemên xwe pêşkêş bike. Ger ev serhildêrî ji teref hin kesan ve weke wêjeyeke netewperest were binavkirin jî, divê nivîskar ji helwesta xwe danekevin xwarê û di nivîsandina vî terhî de israr bikin. Çinku dagirker bi termînolojiya zimanê xwe yê serdest, hemû gencîneyên zimanê bindest têk dibin û têgehên xwe tê de bi cih dikin.
Weke tê zanîn termînolojî, tê wateya zanîna têgehan. Têgehên watecuda û pêwendiyên wan bi rêya termînolojiyê ve têne lêkolînkirin. Jixwe têgeh, navên taybet ên qadên pisporiyê ne. Di termînolojiyê de xebatên pirhêlî yên ji dîsîplînên cuda têne kirin û carna weke beşên zagonî li ser civakê têne ferzkirin. Ger em termînolojiya bûneweriya gotinan di ser perwerdehiya pirhêlî ya zimanê dayikê re binirxînin, divê em zimanê wêjeyê yê berheman di ser guhan re navêjin û bi baldarî gotinên xwe hilbijêrin û têxin ferhenga xwînerên xwe.
Ji destpêka nivîsandina xwe û vir ve ku bi qasî 27-28 sal çêbûne, ez di hin gotinan de bi israr im û dixwazim van gotinan têxim rojeva hempîşeyên xwe jî. Car carna ku ji ber pêwîstiya danasîna wêjeya Kurdî mecbûr dimam bi zimanê Turkî binivîsim an carna bi zimanê Turkî hevpeyvînan bibersivînim, min bi awayekî zanebûnî peyva “Kürd = Kurd” bi kar dianî û ji xwediyê kovar an muhatabê hevpeyvînê dixwest ku ew jî peyva “Kürd”ê bi peyva “Kürt”ê re neguherînin û bi vî awayî biweşînin. Li gora rê û rêbazên termînolojiya zimanekî peyv û têgehên ku têne bikaranîn, tenya bi wateya xwe ya nivîskî nayêne famkirin, her wiha taybetî û teyisînên wan ên veşarî û ciyawaz jî hene.
Kurd ji xwe re dibêjin “Kurd”, ji zimanê xwe re dibêjin “Kurdî” û ji welatê xwe re dibêjin “Kurdistan”. Yanî di her sê peyvên bingehîn ên ji navend û navika netewa kurdî di xwe de dengê “d”yê dihewîne. Li gora termînolojiyê ne heqê ti dagirkerekê/î heye ku wî dengî bi dengekî din re biguherîne û ne jî heqê mirovên ji vê netewê bixwe heye. Ev hersê peyv di zimanê Îngilîzî, Fransî û Almanî jî de dengê “d”yê diparêze û ciyawaziyeke neytxerab ji van peyvan re nîşan nadin. Li gora “Teoriya Roj û Ziman (Güneş-Dil Teorisi)” ya turkperestiyê, peyva “Kurd” bi zimanê Turkî weke “Türk” tê nivîsandin û hişmendiya ku zimanê Kurdî, “boçika zimanê Turkî yê xerabe ye” weke propagandayeke bêbingeh tê parastin. Ger em ê termînolojiya zimanê xwe biparêzin û nehêlin bi awayên neytxerabî zimanê me tune û bêkêr were hesibandin, em dikarin bi awayekî zanistî li peyva “Türk” a çêkirî lêbikolin û rastiyê li ser çavên turkologên sexte biqîrin.
Li vir em dikarin serê pêşîn şûjinê di xwe rakin û rexneya herî tûj li heval û hogirên xwe bikin. Bi salan e çapemeniyeke serhildêr di qada rojname, televizyon, kovar û weşangeriya Kurdan de xebatên xwe dikin. Dema em dêhna xwe didinê, berhemên vê çapemeniyê (rojname, kovar, bername, pirtûk), bi heyirîn dibînin ku ew jî di bin bandoreke veşartî de ji xwe re, ji me re û ji hemû Kurdan re dibêjin “Kürt”. Belkî dema rexne li wan were girtin, bibêjin em li gora rêzimaniya Turkî peyvê bi vî awayî bi kar tînin û paxavê li gotin û nivîsên me nekin. Lê ez hêvî dikim ku xwînerên vê nivîsê – qe nebe- ji niha û pê ve vê hişyariyê li derdora xwe bikin û heqê “Kurdî” li “Kurdan” vegerîne û di rêya azadkirina “Kurdistan”ê de kerpîçekî bingehîn bi cih bikin.
Her wiha çapemeniya li ser tora civakî ku di roja me de bandoreke wê ya giran heye, car carna bi destên nûserên Kurd bi rê ve diçe û ew jî bi zanebûn an bêhay, xwe, me û we weke “Kürt” bi nav dikin. Ji ber hindê em dikarin guherîna pêşîn di ser tora civakî re bikin û hemû gotinên ji termînolojiya kolonyalîzmê (dagirkerî) li gora termînolojiyeke dijber û kurdewar binivîsin. Weke em ji peyva “Tuncelî”ya çêkirî re dibêjin, “Dêrsim”, em dikarin ji dêvla peyva kolonyalîst, peyva dagirker bi kar bînin û nivîsandina vê ferhengê ji vê derê bidin destpêkirin.
Bi vî awayî jî dê ti caran “Kurd” nebin “Kürt”![1]
Этот пункт был написан в (Kurmancî - Kurdîy Serû) языке, нажмите на значок , чтобы открыть элемент на языке оригинала!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Эта статья была прочитана раз 568
Хэштег
Источники
[1] Веб-сайт | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://xwebun1.org/ - 11-06-2023
Связанные предметы: 2
биография
Даты и события
Категория: Статьи
Язык статьи: Kurmancî - Kurdîy Serû
Дата публикации: 20-05-2022 (2 Год)
Классификация контента: Исследование
Классификация контента: Литература/ Литературная критика
Классификация контента: языковедческий
Классификация контента: История
Классификация контента: Разработка
Страна - Регион: Курдистан
Тип документа: Исходный язык
Тип публикации: Цифровой
Технические метаданные
Параметр Качество: 99%
99%
Эта запись была введена ( ئەڤین تەیفوور ) в 11-06-2023
Эта статья была рассмотрена и выпущена ( سارا ک ) на 12-06-2023
Эта статья была недавно обновлена ​​( سارا ک ) на: 12-06-2023
URL
Этот пункт в соответствии со стандартами Курдипедии pêdiya еще не завершен!
Эта статья была прочитана раз 568
Kurdipedia является крупнейшим источников информации курдским курдам!
Статьи
Издательский дом (Зангезур) в Кыргызстане
Изображение и описание
Сыканье (1907 г.)
биография
ХАРИС БИТЛИСИ - Idris Bitlisi
Изображение и описание
Тбилиси (1903 г.)
Изображение и описание
Шейх Aбдель- салям Барзани с вице-консулом России в Урмии Н.М. Кирсановым 1914
Статьи
Курды в Великой отечественной войне: краткий очерк
библиотека
КУРДЫ СОВЕТСКОЙ АРМЕНИИ: исторические очерки (1920-1940)
Статьи
V. МЕЖДУНАРОДНЫЙ КУРДСКИЙ СИМПОЗИУМ Мела Махмуд Баязиди & Август Жаба и их наследие
Изображение и описание
Курдянки В Национальных Костюмах 1928
библиотека
Участие курдов в Великой Отечественной войне 1941 — 1945 гг
биография
Пашаева Ламара Борисовна
биография
Мусаелян Жаклина Суреновна
библиотека
КУРДСКИЙ ЯЗЫК (Диалект корманджи)
биография
Омархали Ханна Рзаевна
Статьи
Палестина и Курдистан: партизанская дружба
Изображение и описание
Кочевники огня из Месопотамии (1908)
биография
Георгий Мгоян
Статьи
Саратовский Курдистан
биография
Демирташ Селахаттин
Археологические места
Замок Срочик
библиотека
ИСТОРИЯ ЭТНОСОВ КАЗАХСТАНА (1991–2016 гг.)
библиотека
КАВКАЗСКIИ КАЛЕНДАР НА 1856 годь
биография
Аристова Татьяна Фёдоровна
биография
Чатоев Халит Мурадович
биография
ОЛЬГА ИВАНОВНА ЖИГАЛИНА
биография
Джангир ага Хатифов

Действительный
биография
ВАСИЛЬЕВА ЕВГЕНИЯ ИЛЬИНИЧНА
23-11-2013
Хавре Баххаван
ВАСИЛЬЕВА ЕВГЕНИЯ ИЛЬИНИЧНА
биография
ВАЗИРИ НАДЫРИ
24-11-2021
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ВАЗИРИ НАДЫРИ
биография
РУДEНКО МАРГАРИТА БОРИСОВНА
04-12-2021
ڕاپەر عوسمان عوزێری
РУДEНКО МАРГАРИТА БОРИСОВНА
библиотека
Национальное движение курдов в Иране (1918-1947гг.)
08-01-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Национальное движение курдов в Иране (1918-1947гг.)
библиотека
Очерки закавказской жизни
27-11-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Очерки закавказской жизни
Новый элемент
библиотека
КУРДСКИЙ ЯЗЫК (Диалект корманджи)
20-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
ИСТОРИЯ ЭТНОСОВ КАЗАХСТАНА (1991–2016 гг.)
17-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
НУРЕ ДЖАВАРИ
13-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
Георгий Мгоян
01-02-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
Победоносцева Кая Анжелика Олеговна
29-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
Пашаева Ламара Борисовна
18-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
КАВКАЗСКIИ КАЛЕНДАР НА 1856 годь
28-11-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
Участие курдов в Великой Отечественной войне 1941 — 1945 гг
17-11-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
биография
Чатоев Халит Мурадович
17-11-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
библиотека
КУРДЫ СОВЕТСКОЙ АРМЕНИИ: исторические очерки (1920-1940)
17-11-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Статистика
Статьи 518,431
Изображения 104,872
Книги pdf 19,376
Связанные файлы 97,515
видео 1,398
Kurdipedia является крупнейшим источников информации курдским курдам!
Статьи
Издательский дом (Зангезур) в Кыргызстане
Изображение и описание
Сыканье (1907 г.)
биография
ХАРИС БИТЛИСИ - Idris Bitlisi
Изображение и описание
Тбилиси (1903 г.)
Изображение и описание
Шейх Aбдель- салям Барзани с вице-консулом России в Урмии Н.М. Кирсановым 1914
Статьи
Курды в Великой отечественной войне: краткий очерк
библиотека
КУРДЫ СОВЕТСКОЙ АРМЕНИИ: исторические очерки (1920-1940)
Статьи
V. МЕЖДУНАРОДНЫЙ КУРДСКИЙ СИМПОЗИУМ Мела Махмуд Баязиди & Август Жаба и их наследие
Изображение и описание
Курдянки В Национальных Костюмах 1928
библиотека
Участие курдов в Великой Отечественной войне 1941 — 1945 гг
биография
Пашаева Ламара Борисовна
биография
Мусаелян Жаклина Суреновна
библиотека
КУРДСКИЙ ЯЗЫК (Диалект корманджи)
биография
Омархали Ханна Рзаевна
Статьи
Палестина и Курдистан: партизанская дружба
Изображение и описание
Кочевники огня из Месопотамии (1908)
биография
Георгий Мгоян
Статьи
Саратовский Курдистан
биография
Демирташ Селахаттин
Археологические места
Замок Срочик
библиотека
ИСТОРИЯ ЭТНОСОВ КАЗАХСТАНА (1991–2016 гг.)
библиотека
КАВКАЗСКIИ КАЛЕНДАР НА 1856 годь
биография
Аристова Татьяна Фёдоровна
биография
Чатоев Халит Мурадович
биография
ОЛЬГА ИВАНОВНА ЖИГАЛИНА
биография
Джангир ага Хатифов
Folders
библиотека - PDF - да библиотека - Классификация контента - История библиотека - Классификация контента - Политика, геополитика и международные отношения библиотека - Тип документа - Исходный язык библиотека - Тип публикации - Напечатано библиотека - диалект - Русские библиотека - Страна - Регион - бывшего Советского Союза и Россия Статьи - Классификация контента - мемуары Статьи - диалект - Русские Статьи - Страна - Регион - бывшего Советского Союза и Россия

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| контакт | CSS3 | HTML5

| Время создания страницы: 0.5 секунд!