کورد دلۍ چەرخەکا تاریخینە
بەشۍ: دوەسەڎهەمە
نویستەی: #هاوڕێ باخەوان#
ساڵەو (1880ز):
* مانگەو (11) ئی ساڵېنە، هېزەکانو شېخ عوبەیدوڵلای نەهری مەڕیێنۍ و کېشیێنێ پەی ناوچەو شەمزینانی. هەر جە کۊتاو ئی مانگېنە، تورکەکۍ بە هەڕەشۍ داواشان ئەو ئێرانی کەردە هەر زەرەرێ ئۆ شېخ عوبەیدوڵڵای کۆتەن مەشۊم پەیش بوجاران، گەر نا، ئانە ڕاپەڕینێ تەری چەکدارانە دژو ئێرانی هۊرگیسیۊنە. هەر ئەچی مانگېنە ڕۊنامەو میگوایاستانی وتارێش بە نامۍ کورد و ئەرمەنەکاوە وەڵاکەردەنۆ. هەمدیس تورکەکۍ ئەچی مانگېنە بەتالیۆنێ سوارېشان کیاستۍ پەی ناوچەو وانی، تاکو ڕاگیری جە هۊزەکانو کوردی جە سەرنیشت بگېران نەلانە دلۍ خاکو وەرکۆتو کوردەسانی.
*ڕۊ (8)ئی مانگېنە، هېزە داگیرکارەکۍ ئێرانی دلۍ شارو سنەینە یۊشان گېرتۆ، تاکو دژو شېخ عوبەیدوڵڵای وېشان ئاماڎۍ بکەران.
*ڕۊ (10) ئی مانگېنە، هېزەکۍ ئێرانی جە شارو سنەیۆ هېرششان کەرد سەرو شۆڕشگېڕەکا شېخ عوبەیدوڵڵای و سەرەتا هیچ وەرگیریێشان جە هۊزە کوردەکا نەڎیی، ئەچی ڕوەنە چن دەگێوەشا سۊچنێ و تاڵانکەردۍ.
*ڕۊ (14) ئی مانگېنە، شولتریڤسکی نامێوەش پەی زینۆڤیڤی باڵیۆزو ڕووسی جە تاران کیاستە و دلېشەنە نویستەبېش کە بە هۊکارو کوشتەی تەیمورخانیۆ فرەو خەڵکو سابڵاخ و لاهیجانی ناچارۍ بیېنۍ ڕوە بکەران ئەو کەش و کۊکاو فرېشان دلېنە شیېنۍ.
*تاریخو (10-12-1880ز) شۆلترێڤسکی دلۍ ڕاپۆرتێنە مەنویسۊن، کە بە هۊکارو ڕاپەڕینو کوردەکاوە نزیکەو چن هەزار کوردێ کوشیێنۍ و زیاتەر جە (200) دەگێچ تاڵانی کریێنۍ و سۊچیێنۍ.[1]