Erdewan Zaxoyi
Erdewan Zaxoyî, Eyaz Yûsif, gibi modern ve klasik arasında köprü olma özelliğini taşıyan sanatçılar arasında yer almaktadır.
Erdewan Zaxoyi Nereli?
Erdewan Zaxoyi,1957 temmuz ayında Kürdistan Bölgesi sınırları içerisinde yer alan Zaho şehrinde doğmuştur
Erdewan Zaxoyi Hayatı
Erdewan Zaxoyî, gerçek ismiyle Erdewan Elî, Kürdistan Bölgesindeki kötü ekonomik koşullar altında doğmuştur.Bundan dolayıdır ki Erdewan Zaxoyi eğitimini yarıda bırakmış ve çalışmak zorunda kalmıştır. Müziğe ilgisi olan Erdewan Zaxoyî,21 yaşında 1978 yılında ilk albümünü çıkarır.
Dönemin koşulları altında Irak’ta Kürtler ile Saddam Hüseyin rejimi arasında gerçekleşen savaşta Erdewan Zaxoyî,Kürt halkının bu mücadelesine kayıtsız kalmaz ve Peşmergeler safında savaşmıştır.
Burada da Kürt mücadelesini anlatan besteler yapar ve seslendirir.Bu durum ileride Baas Rejimi tarafından kaçırılmasına yol acacak süreci de başlatacaktır.
Müzik hayatında sesinin rengi ile kendine bambaşka bir yer edinen Erdewan Zaxoyî, neredeyse her türden şarkı söylemiş ve bunların tamamında da oldukça başarılı olmuştur. Birçok müzisyen tarafından örnek alınmaktadır. Şarkıları hala dillerde dolaşır ve birçok şarkıcı tarafından tekrardan söylenmektedir.
Karısı ve çocukları şimdi İsveç’te yaşıyor.
Erdewan Zaxoyi ve Türkçeleştirilen Şarkıları
Şarkıları Türkiye’deki bazı kesimler tarafından çalınarak Türkçeleştirildi ve kendileri yapmış gibi gösterildi.
Bundan bazıları Naze Nazo, ve Esmare Heta Kengi şarkıları
Naze Nazo,İzzet Altınmeşe tarafından “Lé Naze” olarak söylemiş ve müziğinin Erdewan Zaxoyi‘e ait olduğunu hiçbir zaman açıklamadı..
Esmare Heta Kengi şarkısı ise “mevlam birçok dert vermiş ” oldu. Şarkının bestecisi olarak gösterilen Arif Sağ da müziğinin Erdewan Zaxoyi’e ait olduğunu açıklamamış diğer onlarca çalınan Kürtçe şarkılar arasında yerini aldı.
“Kürtçe diye bir dil yoktur” diyenler aynı zamanda Kürtçe müzikleri de çalmayı ihmal etmemiştir.[1]
Erdewan Zaxoyi Ölümü
Erdewan Zaxoyi,sanatçı arkadaşı Eyaz Yusif‘in ölümünü şüpheli bulmuş ve Irak Saddam’ın askerleri tarafından zehirlenerek öldürüldüğünü düşünmüştür
Arkadaşının mezarı başında dostuna yazdığı şiiri okuyan Zaxoyî kendisinin de tehlikede olduğunu dile getirmekteydi.
Erdewan Zaxoyî, yakın dostu Eyaz Zaxoyî’nin ölümünden sadece 6 gün sonra, 26 Ocak 1986’da, gece Bağdat’ta bir otel odasında baas rejimi tarafından yakalandı ve kaçırıldı. Bugün hala yaşadığına inananların sayısı az olmasa da, o tarihten bugüne Ondan hiç haber alınamadı. Erdewan Zaxoyî bir peşmerge ve bir müzisyen olarak Kürt halkının her zaman aklında olan bir halk kahramanıdır.[1]
Albümleri
1978: Hewar 100 hewar
1978: Dorêt Zaxo perî dirûnin
1978: Zalim Ewan
1978: Zaxo Şeng û Şirînê
1979: Xozîka mîn zanîba
1979: Xatira di xwazî
1979: Ez çî pisyarbikim
1979: Zaxoka rengîn
1980: Dayika Kürdistan
1980: Xwedê gelek derdanê
1981: Bîrindaro bilbilo
1981: Ne carek hizar caran
1981: Ezê herim
1981: Silava me bikin
1982: Birîndarim
1983: Lêlê dayikê
1983: Bîhara Kûrdistanê
1983: Dîjmin ji beni burada warê
1983: Peşmergekê çelengim
1984: Urmiyê Urmiyê
1984: Hey lolo
1985: Çuxkê hingo
1985: Ormiyê Ormiyê
1985: Delala min Zaxoyê
1986: Rabe me bi revîne
1986: Erê dayikê
1986: Babo bira xurtiyê nekin