Sanatsal hak ihlallerini raporlayan Freemuse'ye göre 2021’de dünya genelinde 39 sanatçı öldürüldü, 119 sanatçı hapse atıldı. Türkiye, 49 sanatçıyı yargılamasıyla dünyanın zirvesinde. Freemuse dünyada özellikle sesi kesilen müzik grupları arasında Türkiye'deki #Kürt sanatçıları# gösterdi.
Danimarka merkezli ifade özgürlüğü organizasyonu olan Freemuse’un sanata yapılan saldırılar ve sanatta özgürlük kriterine göre hazırladığı 2021 raporu açıklandı. “2021: Bir Çatışma Yılı” başlığıyla yayımlanan raporda, Türkiye dünyada sanatçıları en fazla yargılayan ülke olduğu kaydedildi.
103 ülkede bin 200 ihlal
2021 yılının sanat ve sanatçılara yönelik baskı ve saldırılarda son 10 yılın en kötüsü olduğunu kaydeden Freemuse, 103 ülkede belgelediği bin 200’den fazla sanatsal özgürlük ihlali yaşandı.
Freemuse tarafından izlenen tüm ihlallerin yüzde 74’ünde sanatçıların sanatsal faaliyetleri nedeniyle susturulduğu vurgulandı.
Raporda özellikle, müziğin en çok baskıya uğrayan sanat türü olduğunu, ardından da görsel sanatın ve filmin geldiğini gösteriyor. Rapora göre vakaların; yüzde 31’i müzik, yüzde 24’ü görsel sanatlar, yüzde 23’ü film, yüzde 12’si edebiyat ve yüzde 6’sı tiyatroda.
Belgelenmiş tüm kovuşturma ve hapis vakalarının üçte birini sanatçıların barışçıl protestolara katılmaları ve bu konudaki yorumları oluşturuyor.
39 sanatçı öldürüldü
Bianet’ten Hikmet Adalı’nın haberine göre 2021’de öldürülen 39 sanatçının çoğu, protestolar sırasında polis tarafından katledildi. En çok ölüm Kolombiya’da yaşandı. 11 sanatçı ise ekonomik eşitsizliğe karşı gösteriler sırasında hayatını kaybetti.
Türkiye zirvede!
Freemuse raporuna göre, 2021’de Türkiye’de 49 sanatçıya dava açıldı. Bu davalardan 31’i sanatsal faaliyetler nedeniyle, 18’i de siyasi aktivizm ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle açıldı.
34 sanatçının da siyasi nedenlerle yargılandığını belirten Freemuse 21 kişinin ‘terörizm’ suçlamasıyla, 13 kişinin de çoğunluğu Cumhurbaşkanı olmak üzere kamu görevlisine görevlilerine hakaretten yargılandığını aktardı.
119 sanatçı hapse atıldı
Rapora göre 2021’de 24 ülkede 119 sanatçı hapsedildi. Belarus 25 sanatçıyı, Türkiye 19 sanatçıyı ve Rusya 16 sanatçıyı hapse atan ilk üç ülke oldu. Cezaevine atılan sanatçıların 49’u müzisyen, 19’u şair ve yazar, 18’i görsel sanatçı, 16’sı oyuncu ve film yapımcısı, 13’ü tiyatro oyuncusu ve yönetmen, 3’ü dansçı, 1’i de çoklu sanat formu üretkeni.
38 ülkede 253 sanatçı gözaltına alındı. 59 sanatçı Küba’da, 30 sanatçı Ürdün’de, 26 sanatçı Myanmar/Bruma’da, 24 sanatçı Belarus’ta, 20 sanatçı Türkiye’de.
127 sanat eserine saldırı
Rapora göre 33 ülkede 127 sanat eserine saldırı yaşanırken, 4 ülkede 13 sanatçıya seyahat yasağı, 57 ülkede 287 sansür fakaları yaşandı.
Sesi kesilenler: Kürt müzisyenler
Freemuse “özellikle sesi kesilen müzik grupları” olarak da şunları gösterdi:
* Afganistan'da müzisyenler ve müzik dinlemeyi sevenler
* Yemen'deki düğün sanatçıları
* İran'daki kadın müzisyenler
* Mısır'daki Mahraganat müzisyenleri
* Türkiye'deki Kürt müzisyenler
* Latin Amerika'da suç çeteleri ve uyuşturucu kartelleri arasındaki şiddete yakalanan müzisyenler
* Bangladeş'teki Baul müzisyenleri
#Mikail Aslan#: #Bingöl# Üniversitesi göz yaşartıyor
Bingöl Üniversitesi, sanatçı Mikail Aslan’ın Bingöl Üniversitesi salonunda 15 Ekim’de yapacağı konsere ilişkin daha önce 3 bin TL’ye kiraladığı salonu 20 bin TL’ye çıkardı.
Mikail Aslan, mevcut zamlı tarifeyi yasaklamaların başka bir şekli olarak değerlendirerek, sosyal medyada şu paylaşımda bulundu:
Bingöl Üniversitesi Rençber Ezîz’in memleketindeki konserimizi yasaklamanın başka bir yolunu bulmuş. 3 ay önce 3.000 TL’ye tutulan konser salonuna şimdi 20.000 TL istemiş. @bingoluni2007 nin kültür ve sanata katkısı göz yaşartıyor![1]