قۊناغەو هەرزەکاریم
بەشۍ: دوەمە
چەنی بەرز بیەو عمری ئازادیەکېچ سنووردارۍ کریێ، نە ئەشیێ هەرمانۍ زاڕۊڵانېت کەردێنۍ، حەر یاگېو مێلت بیێ لوێنی، چەنی کۍ گەرەکت بیێ هۊرستە ونیشتەیت کەردەبیێ. جیاو ئانەیە چەنی زارۊڵا گوار وێکەردەی و سوورپیاز دېوانای و بوڵەچنو مێواو قېڕ و هۆڕو دلی هەسارا و چېر و بەڼگایاو دیلەکان کەردەی. ئەشیێ هامکار بیێنۍ جە گزرە بڕیەی و لۆ کەندەی و لۊ پېتەێ و لۊ کوای و ئاوردەیشاوەو بە کاڎان کەردەیشا. ئەشیێ شۊنەو حێوانیەرە لوینی و کووزەماڵت کەردێ و کەلېت نیێنێوەو تەڵانېت وەشۍ کەردەبیێنېوە و میوەت کۊکەردەبێوە، وەزی تەکنێنۍ و جارجاریچ بە مەژگەت کەردێنۍ، هەنار و سماقیت ڕنیێنۍ و ڕوگنارت کەردەبیەو سەربارو ئینېشا مانیای ئیسەرو ئۆسەرو تەوېڵېچ پێ مەکتەبی.
سەرەڕاو ئا گرد مەینەتا دیسان ژیان فرە وەشتەربۍ، ڕەفاقەتی وەشتەرو بېمەرام بۍ. زەڕ کەم بۍ، بەڵام قانعۍ بېنمۍ. ساڵێو جارێو یام دوۍ ساڵۍ جارێو کاڵاو پاڵا ئەسانېنمۍ، کەچی حەر مەمنوونېچ بېنمۍ.
چوونکوم هیچ کەس و یاگێو تەر نەبۍ وېما چەنیش بەراورد کەرمۍ، ئەجېمانە گرکەس پېسەو ئېمە مژیوۊ. ئانەیچ گېڵېوە پێ ئانەیە کە هۆرامانەنە حکومەت نەبۍو تەلەفزیوون و کتیبخانە نەبۍ.خەلکی غەریبەیچ یان شارییچ پېسەو ئیسەیە نەبېنۍ، ڕاشا نەگنۍ هۆرامان، جا وەرو خرابی ڕا و بانی بیێ یام نەبېیەی وەسیلەو نقڵی بۍ وە یام جە وەرو وەزعە سیاسیەکېش. بېجگە یانە ئامر هېزاو ئامر بەتالیوناو سەرلەقاو سەرپەلا کە پەی وېشا شازانە ژیوېنۍ تیکەڵاوی مەردمی عادیچ نەکەرېنۍ. بە عەکسۆ ئەمسالو عەبدولوەهابی دائیمەلخەمری عەزیەتو خەلکی کەرېنۍ، دوەبەرەیی وزېنە بێنو تیرەو تایفەکا، پریشکە گۆرەکېچش ئۆ بەڵخەی کۆتە. تاوانېش یاوێ ئا یاگۍ کورد و هۆرامیش چەنە هورخېزیا. حیقدش بۍ جە گرد کەسە دیارەکاو هۆرامانی, دلېچشانە پیشمەرگە هۆرامیەکی، بەتایبە ئانۍ کە ملش پەی نەڎېنۍ. چن کەسایەتیۍ عالېش دلېنە بەردۍ و جەماعەتێویچش ئیجباری کەردۍ کە چەکو حکومەتی هۊرگېرا.
کە عەمر لوا سەرتەر، یەواش یەواش ئانۍ کە فرە نزیکېم بېنۍ هەر یو بە سەبەبێو ئاستانېشا جیا، کاک داراو کاک شەریف وەرو بەرزی سنوساڵیشا لوێ پەی سلیمانی پەی مەکتەبو وېرەگای، کاک دیاری و مام نیاز و کاک بەهادین لوێ پەی عەسکەری. بە لوای کتوپڕو ئاییشا بۊشایێوی فرەشا جیا ئاست پەی من. ئا ماوە تەوێلۍ وانېنۍ، زیاتەر بوەم نېیا لاو مام یونسیۆ، چوونکوم هامسا باخېچ بېنمۍ، زیاتەر پېوەرە گونجیېنمۍ، ئەگینا کاک کەمال وکاک بەختیاری و کاک داوڎو مام ناجیج بینۍ. حەتا هەوا وەش بی هام و شۆ کەرېنمۍ، وەختیویچ سەردش کەردێ یانە گېرېنمۍ. وەشتەرین وەخت لاو منۆ هامنەکابۍ، مەکتەب تەعتیل بۍ و جەماعەتو سەرەچېری ئەیینێ.
پاییزو (1976ز) من و داوڎو لالویم و موختارو مام سمایلی و حەمیدو حاجی مسەفای ئاماڎەیی کشتوکاڵو بەکرەجویما دەس پەنەکەرد، ئا یەرە ساڵەو ئاگەیچە پێ وېش فەترێوی وەش بۍ، پېسەو (مەکسیم گۆرکی) ماچۊ دانشگدهای من بۍ. تەلەبۍ جە فرەو یاگەکاو کوردستانیش چەنە بېنۍ، بە تایبە دەڤەرو پشدەری و کەرکووکی و چەمچەمالی و کەلاری و دەربەنیخانی. زیاتەرشا پېسەو ئېمە خەڵکو دیهاتیو جە چینو فەقیریو کەمدەرامەتی بېنۍ، تاکو تەرایچ دوڵەمنی تەمەڵیچما چەنی بینی. پێ من فێرگیوی کۊمەڵناسی عیلمیو عەمەلی بی، حەر چیگە پێم بەرکۆت کە وڵاتو ئیمە چنە گۆرەن جە لەحازو فرە دیالێکتاوە. حەر ئا ساڵی یەواش یەواش دیمە سیاوەکی بەعسیما پێ بەرکۆتی، کە وەڵتەر ئەجیما فریاذ ڕەساو جە تاواناو ئەمسالو عەبدلوەهابیو نووری حەمە عەلی و فەتاح ئاغەی نەجاتما بیەبی. ناڵەی جودایی ماموسا هێمنی تازە بەرشېیەبیو حەمە جەزای فریشاش کەردیبینی بە گورانییو ئەوەلاونای، حەر قاوشیو لوینی شریخەو چریکەو حەمە جەزاییو شوان پەروەری ئەیی بە جوریو دڵو فرەو تەلەبەکاشا ئاردەبی جووش. شۆڕش دەسش پەنە کەردۆو، شۆقو زۆقیویچش وستەبینە دلی ئیمە.
1979 جەنگو عێراق و ئێرانی دەسش پەنە کەرد، منیچ وەهارو 1980 مەکتەبم تەمامناو ئەشیێ لوابیێنیچ پێ عەسکەری، جیای ئانەیە ئامانی پێ ئێرانی، پیسە ئاوارە کوردە فەیلیەکا (ڕاندەشدکان) دریانی قەڵەم، وەزعەم خرابە نەبی بەڵام عالێچ نەبی.
فاروق سان ئەحمەد.[1]