Bibliotek Bibliotek
Søk

Kurdipedia er de største kildene for kurdisk informasjon!


Search Options





Avansert søk      Keyboard


Søk
Avansert søk
Bibliotek
Kurdiske navn
Kronologi av hendelser
Kilder
History
Bruker samlinger
Aktiviteter
Søk Hjelp?
Publication
Video
Classifications
Tilfeldig element!
Send
Send artikkel
Send bilde
Survey
Dine tilbakemeldinger
Kontakt
Hva slags informasjon trenger vi!
Standards
Vilkår for bruk
Element Kvalitet
Verktøy
Om
Kurdipedia Archivists
Artikler om oss!
Legg Kurdipedia til ditt nettsted
Legg til / Slett e-post
Besøkende statistikk
Element statistikk
Fonts Converter
Kalendere Converter
Språk og dialekter av sidene
Keyboard
Hendige lenker
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Språk
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Min konto
Logg inn
Medlemskap!
Glemt passordet ditt!
Søk Send Verktøy Språk Min konto
Avansert søk
Bibliotek
Kurdiske navn
Kronologi av hendelser
Kilder
History
Bruker samlinger
Aktiviteter
Søk Hjelp?
Publication
Video
Classifications
Tilfeldig element!
Send artikkel
Send bilde
Survey
Dine tilbakemeldinger
Kontakt
Hva slags informasjon trenger vi!
Standards
Vilkår for bruk
Element Kvalitet
Om
Kurdipedia Archivists
Artikler om oss!
Legg Kurdipedia til ditt nettsted
Legg til / Slett e-post
Besøkende statistikk
Element statistikk
Fonts Converter
Kalendere Converter
Språk og dialekter av sidene
Keyboard
Hendige lenker
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Logg inn
Medlemskap!
Glemt passordet ditt!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Om
 Tilfeldig element!
 Vilkår for bruk
 Kurdipedia Archivists
 Dine tilbakemeldinger
 Bruker samlinger
 Kronologi av hendelser
 Aktiviteter - Kurdipedia
 Hjelp
Nytt element
Biografi
Azad Karimi
13-01-2023
شادی ئاکۆیی
Statistikk
Artikler 520,622
Bilder 105,314
Bøker 19,581
Relaterte filer 98,279
Video 1,413
Bibliotek
Norsk-kurdisk (kurmanjî) il...
Bibliotek
Ny i Norge; ordliste norsk-...
Bibliotek
Norsk nå!; ordliste norsk-k...
Biografi
Gelawesh Waledkhani
Bu dünyadan bir Sabahattin Ali geçti
Gruppe: Artikler | Artikler språk: Türkçe
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Ranking element
Utmerket
Veldig bra
Gjennomsnittlig
Dårlig
Dårlig
Legg til i mine samlinger
Skriv din kommentar om dette elementet!
Elementer historie
Metadata
RSS
Søk i Google etter bilder relatert til det valgte elementet!
Søk i Google for valgt element!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Bu dünyadan bir Sabahattin Ali geçti

Bu dünyadan bir Sabahattin Ali geçti
Türkiye’de bulunan sayısız faili meçhul cinayetten biri olan Sabahattin Ali’nin ölümünün yüzerinden 73 yıl geçti. Ali’nın ölüm yıldönümü vesilesiyle yeniden gözaltında yakınları kaybedilen Cumartesi Annelerinin talebini yenileyelim: “Kayıplar bulunsun failler yargılansın.”[1]

Her ne kadar “Kürk Mantolu Madonna ile gönlümüze taht kurmuşsa da Sabahattin Ali, Aldırma Gönül, Leylim Ley, Göklerde Kartal Gibiydim gibi daha sonra bestelenen şiirleri ve Kuyucaklı Yusuf, İçimizdeki Şeytan romanlarıyla da hafızalardaki yerini hala koruyor. Nice güzel eser bize bırakan Sabahattin Ali’nin ölümü üzerinden 73 yıl geçti.

Sabahattin Ali, 25 Şubat 1907’de, o dönem Edirne’nin Gümülcine Sancağına bağlı Eğridere’de, Hüsniye Hanım ve Ali Selahattin Bey’in oğlu olarak dünyaya gelir. Annesi Hüsniye Hanım, ruhsal sorunlar yaşadığı ve birçok defa intihara kalkıştığı için Sabahattin Ali ile pek ilgilenememiş ve diğer oğlu Tevfik’e daha yakın durmuştu. Bu durum Sabahattin Ali’nin içine kapanık bir çocukluk yaşamasına neden olur. İçine kapanık olan bu çocuk, dışarıda arkadaşlarıyla oyun oynamaktansa, evde kitap okumayı ve resim çizmeyi tercih ediyordu.

Şiir ve hikayeleri yayınlanmaya başlandı

7 yaşında İstanbul’un Üsküdar’da Doğancılar mahallesinde Füyûzâtı Osmâniye Mektebi’nde eğitim hayatına başlayan Sabahattin Ali, ailesinin Çanakkale’ye gitmesi üzerine eğitim hayatına buradaki İptidai Mektebinde devam etti. Ancak, ilan edilen seferberlik nedeniyle okulları öğretmensiz kaldığı için kapatılır. Daha sonra Sabahattin Ali Edremit İptidai Mektebi’ne devam eder ve burada başarılı bir öğrenci olur. 1921’de Edremit İptidai Mektebi’nden mezun olan Sabahattin Ali, ardından Balıkesir’de Balıkesir Muallim Mektebi’ne kayıt yaptırır.
Şiir, hikaye yazmaktan keyif alan Sabahattin Ali, Muallim Mektebi’nde şiir ve hikâye konularında deneyim kazanır ve daha sonrada yazılarını gazete ve dergilere yollar. Bunla yetinmeyen Ali, arkadaşlarıyla birlik bir okul gazetesi çıkarır. Çok geçmeden okul müdürünün yardımlarıyla İstanbul’a naklini aldıran Ali, bir yandan eğitimine devam ederken diğer yandan “Çağlayan ve Akbaba” gibi dergilerde şiir ve hikâyelerini yayımlandı.

Almanya serüveni

21 Ağustos 1927’de öğretmenlik diplomasını alan Ali, Yozgat Merkez Cumhuriyet İlkokulu’nda ilk görevini yapar. Öğretmenlik stajı sırasında tanıştığı Nahit Hanım, daha sonra tek taraflı aşık olur ve burada yazdığı bütün şiirlerinde Nihat Hanım yer alır. Yozgat’ta bir yıl geçiren Ali, Kasım 1928’de Türkiye Cumhuriyeti tarafından eğitim amacıyla Almanya’ya gönderilir. Ali, Mart 1930’da Almanya’da Türkiye’ye döner ve Bursa Orhaneli ilçesine ilkokul öğretmeni olarak atanır.

Öğretmenlikten tutukluluğa

Eylül 1930’da Gazi Terbiye Enstitüsü’nde açılan Almanca yeterlilik sınavına giren Ali, Aydın Ortaokulu’nda Almanca Öğretmenliği olarak atandı. Ancak bir süre sonra “komünizm propagandası” yaptığı iddiasıyla hakkında soruşturma başlatılır. Bu davadan tutuksuz yargılanan Ali, daha sonra soruşturmanın derinleştirilmesi üzerine tutuklanır. 9 Eylül 1931’e kadar Aydın Hapishanesi’nde kalan Ali, üzerinden 21 gün geçtiğinde ise Konya Ortaokulu’na Almanca Öğretmeni olarak atandı.

Yarım kalan aşk: Melahat

Sabahattin Ali, Yozgat’ta Nahit Hanım’a, Almanya’da Frolayn Puder’e, Aydın’da bir Miralayın kızına, Konya’da da öğrencisi Melahat Muhtar’a ve şarkıcılık yapan Muhsine’ye âşık oldur. Sadece Melahat’tan aşkına karşılık bulan Ali “Çocuklar Gibi” şiirini onun için yazdı. Bu aşk da Sabahattin’in tutuklanması ile yarım kalır.

Sürekli okuyup yazıyordu

Sabahattin Ali, 22 Aralık 1932’de, bir toplantıda okuduğu şiiriyle Mustafa Kemal ve İsmet İnönü gibi devlet yöneticilerini yerdiği gerekçesiyle tekrar tutuklanır. Konya Asliye Ceza Mahkemesi tarafından bir yıl hapis cezası verilen Ali, davaya temyizde üzerine iki ay daha eklenmişti. Aldığı bu cezanın ardından 29 Nisan 1933’te memurluk kaydı silinen Ali, Sinop Cezaevi’ne gönderilir. Burada sürekli okuyup yazan Ali, çıkan aftan yararlanarak, cezasının onuncu ay yedinci gününde serbest bırakılır. Mustafa Kemal ile ilgili bir kaside yazılması istenen Ali, 15 Ocak 1934’te “Benim Aşkım” adını verdiği şiiri yayınlar. Ardından Ali Atatürk’ten izin alarak, Mayıs 1934’te Orta Tedrisat Şube Müdürlüğü’ne, daha sonra da asli görevi Milli Talim ve Terbiye’ye atanır.

Sen yarım kalan yanımsın

Sabahattin Ali, 16 Mayıs 1935’te Kadıköy Evlendirme Dairesi’nde Aliye hanımla evlenir. Aliye Hanım’a yazdığı mektuplar, en az öyküleri kadar ünlenir. Bir mektubunda, “Etrafın seni sıktığı zaman kitap oku. Ben şimdiye kadar her şeyden çok kitaplarımı severdim. Bundan sonra her şeyden çok seni seveceğim ve kitapları beraber seveceğiz. İnsan muhitin bayağı, manasız, soğuk tesirlerinden kurtulmak istediği zaman yalnız okumak fayda verir. Bana en felaketli günlerimde kitaplarım arkadaş oldu. Fakat bu yetmiyor. Şiirlerimde de gördün ki kitaplara rağmen çok ıstırap çektim. Çünkü candan bir insanım yoktu. Sen benim yarım kalan tarafımı ikmal edeceksin” der.

Ali soyadından vazgeçmedi

Soyadı kanunun gelmesi üzerine ailesi “Şenyuva” soyadını alır ancak Sabahattin, babasının adı olan Ali’yi kullanmayı tercih eder. Yazdığı tüm yazıların sonunda imzası “Sabahattin Ali”ydi. Bu sebepten soyadını Ali olarak düzenlemek istedi. Ancak nüfus müdürlüğü buna izin vermedi. O yine de imzasını kullanmaya, kendisini böyle tanıtmaya devam etti.

Kürk Mantolu Madonna’yı yazar

Askerliği 30 yaşında yapan Ali, askerliği boyunca Aliye Hanım’ı da bulunduğu şehirlerde hep yanında götürdü. Kızları Filiz de bu süreçte 1937’de doğar. Askerlik görevi bittiğinde de Sabahattin Ali, Musiki Muallim Mektebi’ne Türkçe Öğretmeni olarak atandı. Sonunda yine Ankara’ya yerleşir. Burada edebi çalışmalar üzerinde yoğun bir şekilde çalışan Ali’nin, 1939’da yayımlanan “İçimizdeki Şeytan” romanı siyasi tartışmalara sebep olur. Öyle ki, Nihal Atsız karşılık olarak “İçimizdeki Şeytanlar” romanını yayımlar. 2. Dünya Savaşında ilan edilen seferberlik ile beraber yeniden askere alınan Ali, bugün dillere desten olan, gönüllere taht kuran “Kürk Mantolu Madonna”yı yazar. 18 Aralık 1940 ve 8 Şubat 1941 arasında bu kitabı Hakikat Gazetesinde bölüm bölüm yayımlanır. Ankara’daki çevresinin de genişlemesiyle birlikte artık daha çok tanınan biri olmaya başlar.

Gazete dergiler çıkardı

1944’ten sonra Sabahattin Ali, “Markopaşa”, “Malum Paşa”, “Ali Baba” gibi yerlerdeki yazılarında daha sert bir dil kullanmaya başlar. Artık siyasetle daha çok ilgilenmek istiyordu. 1946’da İstanbul’a giden Ali, ailesini Ankara’da bırakır ve Aziz Nesin ile “Markopaşa Dergisi”ni çıkarır. Bir süre sonra dergide çıkan imzasız yazılar için davalar açılan Ali, sorumlu olduğu için yeniden tutuklanır. Bir süre İstanbul Paşakapısı Cezaevi’nde kalan Ali, 10 Eylül 1947’de tahliye olur. Derginin kapatılmasının ardından “Merhum Paşa” ve “Malum Paşa” gazeteleri ve “Ali Baba” dergisini çıkarır. Burada yazdığı “Sırça Köşk” öyküsü Bakanlar Kurulu kararıyla toplatıldı ve Sabahattin Ali, Sultanahmet Cezaevi’ne gönderildi. 31 Aralık 1947’de serbest bırakıldı. Dergi de kapatıldı.

Yurt dışına çıkmak istedi, öldürüldü

Artık yurt dışına gitmek isteyen Ali’ye pasaport verilmiyordu. Bu nedenle Ali, Mart 1948’de “Edirne’ye peynir götüreceğim” diyerek sabaha karşı beşte bir süredir yanında kaldığı M. Ali Cimcoz ile vedalaşır. Asıl amacı Bulgaristan sınırını aşarak Avrupa’ya ulaşmak olan Ali, tanıştırıldığı Ali Ertekin ile Kırklareli’ye doğru kamyonla yola çıkar. Başta bir de şoför yanlarında bulunurken, daha sonra onu bırakıp yola Ali ile Ertekin devam etti. İlerleyen vakitlerde Ertekin, kitap okuduğu sırada Sabahattin Ali’yi, kafasına elindeki sopayla vurarak öldürür. Ali’nin cansız bedeni bir çoban tarafından 16 Haziran 1948 tarihinde Sazara köyü ormanlık alanında bulunur. Durum jandarmaya bildirilir. Yapılan incelemeler sonucunda ölünün kimliği teşhis edilemedi denildi.

Farklı iddialar bulunuyor

Daha sonra yakalanan Ali Ertekin, Kırklareli Cumhuriyet Savcılığına verdiği ifadesinde Sabahattin Ali'nin kendisine sınırı geçtikten sonra Bulgaristan ve Rusya'da çalışmalar yaparak Türkiye'de komünist bir ihtilal çıkaracağını söylediğini ve konuşmalarından onun kötü bir insan olduğunu düşündüğünü belirtir. Ertekin, Ali’yi öldürmeye gerekçe olarak da “millî hislerini tahrik ettiğini” öne sürer. Ertekin idam cezasıyla yargılanmasına rağmen dört yılla hüküm giydikten, kısa bir süre sonra da serbest kalır. Ertekin'in Millî İstihbarat Teşkilatı mensubu olduğu da iddialar arasında yer alıyor.

Ali’nin ölümü üzerine o dönem farklı spekülasyonlar yapıldı ve yazılı medyada yaşayıp yaşamadığına dair farklı iddialar yer aldı. Ayrıca ölüm şekli ve ölüm yerine yönelik olarak da farklı iddialar bulunmakta. Kimi iddialara göre, Sabahattin Ali'nin sınırı geçtiğini sandığını bir yerde yakalanıp ardından da Kırklareli'nde yargılandığı sırada işkenceden öldüğü öne sürüldü.

Yaşamaya devam ediyor

Türkiye ve Kuzey Kürdistan’da bulunan sayısız faili meçhul cinayetten biri olan Sabahattin Ali için Kırklareli’nde sembolik bir mezar bulunmaktadır. Hala cenazesinin nerede olduğu bilinmeyen ve her yıl Cumartesi Anneleri tarafından akıbeti sorulan Sabahattin Ali, geride bıraktığı öyküleriyle romanlarıyla hala gönüllerde yaşamaya devam ediyor.

Ali’nin ölüm yıldönümü vesilesiyle yeniden gözaltında yakınları kaybedilen Cumartesi annelerinin talebini yenileyelim: “Kayıplar bulunsun failler yargılansın.”
Dette produktet har blitt skrevet på et språk (Türkçe), klikk på ikonet for å åpne elementet på originalspråket!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
Dette produktet har blitt sett 311 ganger
HashTag
Kilder
[1] | کوردیی ناوەڕاست | Yeni Özgür Politika
Koblede elementer: 1
Datoer & Events
Gruppe: Artikler
Artikler språk: Türkçe
Publication date: 02-04-2021 (3 År)
Bok: Kultur
Dialekt: Tyrkisk
Dokumenttype: Originalspråket
Provinsen: Tyrkia
Publication Type: Born-digital
Technical Metadata
Element Kvalitet: 97%
97%
Lagt inn av ( سارا ک ) på 25-06-2022
Denne artikkelen har blitt gjennomgått og utgitt av ( ئاراس ئیلنجاغی ) på 25-06-2022
Dette elementet nylig oppdatert av ( ئاراس ئیلنجاغی ) på : 25-06-2022
URL
Dette elementet i henhold til Kurdipedia er Standards ikke er ferdig ennå!
Dette produktet har blitt sett 311 ganger
Attached files - Version
Type Version Redaktørnavn
Photo fil 1.0.143 KB 25-06-2022 سارا کس.ک.
Kurdipedia er de største kildene for kurdisk informasjon!
Bibliotek
Min drøm om Kurdistan – Værd at kæmpe for?
Bibliotek
Et nettverk av førstehjelpere i det minelagte Nord-Irak - Et spørsmål om liv eller død
Biografi
Gelawesh Waledkhani

Actual
Bibliotek
Norsk-kurdisk (kurmanjî) illustrert ordbok
24-10-2013
هاوڕێ باخەوان
Norsk-kurdisk (kurmanjî) illustrert ordbok
Bibliotek
Ny i Norge; ordliste norsk-kurdisk sorani
23-10-2013
هاوڕێ باخەوان
Ny i Norge; ordliste norsk-kurdisk sorani
Bibliotek
Norsk nå!; ordliste norsk-kurdisk sorani
23-10-2013
هاوڕێ باخەوان
Norsk nå!; ordliste norsk-kurdisk sorani
Biografi
Gelawesh Waledkhani
03-04-2022
شەرارە شەمامی
Gelawesh Waledkhani
Nytt element
Biografi
Azad Karimi
13-01-2023
شادی ئاکۆیی
Statistikk
Artikler 520,622
Bilder 105,314
Bøker 19,581
Relaterte filer 98,279
Video 1,413
Kurdipedia er de største kildene for kurdisk informasjon!
Bibliotek
Min drøm om Kurdistan – Værd at kæmpe for?
Bibliotek
Et nettverk av førstehjelpere i det minelagte Nord-Irak - Et spørsmål om liv eller død
Biografi
Gelawesh Waledkhani
Folders
Bibliotek - Provinsen - Utenfor Bibliotek - Bok - Ordbok Bibliotek - Dialekt - Norsk Bibliotek - Publication Type - Bibliotek - PDF - Bibliotek - Bok - Al- Anfal & Halabja Bibliotek - Bok - Kurdish Issue Bibliotek - PDF - Artikler - Bok - Artikler og intervjuer Artikler - Dokumenttype - Oversettelse

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Kontakt | CSS3 | HTML5

| Page generasjonstid : 0.266 andre!