Bibliotek Bibliotek
Søk

Kurdipedia er de største kildene for kurdisk informasjon!


Search Options





Avansert søk      Keyboard


Søk
Avansert søk
Bibliotek
Kurdiske navn
Kronologi av hendelser
Kilder
History
Bruker samlinger
Aktiviteter
Søk Hjelp?
Publication
Video
Classifications
Tilfeldig element!
Send
Send artikkel
Send bilde
Survey
Dine tilbakemeldinger
Kontakt
Hva slags informasjon trenger vi!
Standards
Vilkår for bruk
Element Kvalitet
Verktøy
Om
Kurdipedia Archivists
Artikler om oss!
Legg Kurdipedia til ditt nettsted
Legg til / Slett e-post
Besøkende statistikk
Element statistikk
Fonts Converter
Kalendere Converter
Språk og dialekter av sidene
Keyboard
Hendige lenker
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Språk
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Min konto
Logg inn
Medlemskap!
Glemt passordet ditt!
Søk Send Verktøy Språk Min konto
Avansert søk
Bibliotek
Kurdiske navn
Kronologi av hendelser
Kilder
History
Bruker samlinger
Aktiviteter
Søk Hjelp?
Publication
Video
Classifications
Tilfeldig element!
Send artikkel
Send bilde
Survey
Dine tilbakemeldinger
Kontakt
Hva slags informasjon trenger vi!
Standards
Vilkår for bruk
Element Kvalitet
Om
Kurdipedia Archivists
Artikler om oss!
Legg Kurdipedia til ditt nettsted
Legg til / Slett e-post
Besøkende statistikk
Element statistikk
Fonts Converter
Kalendere Converter
Språk og dialekter av sidene
Keyboard
Hendige lenker
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Logg inn
Medlemskap!
Glemt passordet ditt!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Om
 Tilfeldig element!
 Vilkår for bruk
 Kurdipedia Archivists
 Dine tilbakemeldinger
 Bruker samlinger
 Kronologi av hendelser
 Aktiviteter - Kurdipedia
 Hjelp
Nytt element
Biografi
Azad Karimi
13-01-2023
شادی ئاکۆیی
Statistikk
Artikler 520,213
Bilder 105,245
Bøker 19,554
Relaterte filer 98,145
Video 1,414
Bibliotek
Norsk-kurdisk (kurmanjî) il...
Bibliotek
Ny i Norge; ordliste norsk-...
Bibliotek
Norsk nå!; ordliste norsk-k...
Biografi
Gelawesh Waledkhani
Kurteyek ji dîroka Mukrîyan
Gruppe: Artikler | Artikler språk: Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Ranking element
Utmerket
Veldig bra
Gjennomsnittlig
Dårlig
Dårlig
Legg til i mine samlinger
Skriv din kommentar om dette elementet!
Elementer historie
Metadata
RSS
Søk i Google etter bilder relatert til det valgte elementet!
Søk i Google for valgt element!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Kurteyek ji dîroka Mukrîyan

Kurteyek ji dîroka Mukrîyan
$Kurteyek ji dîroka Mukrî yan$
#Kakşar Oremar#
Kurdistana Mukrî yek ji navendên çalak û bajarvaniya Kurdistanê ye ku bi axa xwe ya dewlemend û deştên çerandinê yên tije ber ji herêmên avedan ên Îranê û bi av û hewaya xwe ya dîmenên dilkêş ên xwezayê ye
#Mukriyan# li Kurdistanê herêmeke naskirî ye ku navenda wê Mahabad an jî paytexta komara sala 1946’an a Kurdistanê ye. Yek ji deverên ku serhildanên siyasî lê çêbûne û nasnameya kurdan a neteweyî deyndarê wê xebata jin û mêrên herêma navbirî ye. Di qadên civakî, aborî û siyasî Mukriyan yek ji herêmên berçav li Îranê ye. Ji bo wê jî siyaseta dewletê (ji dema Sefewiyan heta roja îro) li dijî avedanî û pêşketina wê herêmê bûye.
Bi kurtî dîroka herêmê wiha ye: Kurdistana Mukrî yan jî welatê Mukrî herêmeke li rojhilatê Kurdistanê ku ji bakur bi derya Ûrmiyeyê û Selmasê (Şapur), ji başûr bi herêmên Pişder û Sinendec, ji rojava bi Şarezor (Zul) û ji Rojhilat jî bi deştên Efşar û Miyanduaw ve hevsinore. Sînorên sirûştî ên herêma Mukriyan ev ên jêrin: Li bakur gola Ûrmiyeyê, ji başûr rûbarê Cexto, ji rojhilat çiyayên bilind ên Zagros û ji rojava jî deşt û zeviyên berfireh û bixêr yên Kurdistanê. Di dîroka çand û wêjeya Mukriyan de Îbrahîm Efxemî der heqê xwezaya Kurdistanê de bi zimanekî xweşik wiha nivîsandiye: “Li vê herêmê (Kurdistana Mukrî) sirûşt li hemberî mirov hakim û girêdana rêzeçiyayên bihevre girêdayî, îmkana hemû cûrên çalakiyan ji wan standine.
Rê yan jî cade bi bilindahiyên xwar û xîç û tije astengiyên çiyayan re li hev hatine û çiqas ku em ji rojhilat ber bi rojava ve biçin, zêdebûna hatin-çûyîna li herêmên bilind kêmtir dibe û rêvîngên ku ji vê herêmê derbas dibin wan zehmetiyên derbasbûna ji cihên bilind baş dibînin.’ Li herêmê ku wekî di dîtina yekê de weke cenetê tê ber çav, piraniya gundan di dilê çiya û deşt û herwiha di etmosfêrekî girtî de hatine çêkirin. Ev rewş jî bûye sebeba wê hindê da ku rûbarê malan kêmtir be an jî mal biçûktir bên duristkirin. Di nîva meha sibatê de ew befrên ku di dirêjahiya mehên payîz û zivistanê de serê çiyan girtine ji ber germa zêde hêdî-hêdî dihelin û piravbûna rûbar û ava gundan zêdetir dibe. Her wiha dibe sedema belavnebûna nifûs û gundiyan. Bi awayekî ku pir kem tê dîtin ku gundên wira hejmara malên xwe ji 30 malan derbas bike, lê niha carna hinek gund hene ku hejmara malên têde digehe 50-60 malan jî.
Heta ji ber bilindbûna çiyayan û xwariya wan ya zêde, çem an jî rûbar piranî di rêyekê de hereketê nakin û gundî nikarin bi qasî ku lazime ji bo karê çandiniyê sûdê ji ava wan rûbaran bistînin. Neçar ji bo avdaniya zeviyên xwe ji amrazên weke motorpomp, bîrên kûr û tiştên weke wan sûdê distînin û li deverên ku av zêde heye û derfetên karê çandiniyê ji cotyaran re çêkirine, hejmara nifûsa rûniştvanan jî zêdetir e. Hêşta jî reng û rûyê jiyana li wir ewqas nehatiye gûherandin ku mirov nekare ferqên mezin di navbera çînên civakê de li wira nebîne. Hinek gundî sê danên salê ji bo debara jiyana xwe li ser erdê feodal û dewlemendan kar dikin lê di dawiyê de jî ne xwediyê mal, jiyan an jî samanekî wisa ne ku bikarîbin salekê îdara xwe bikin!..
$Av û hewayê Mukriyan$
Ji taybetmendiyên av û hewayê van herêman havînên pir germ û zivistanên sar û qeşagirtî ne. Pîleya herî bilind piranî 5/38 li ser sifrê û carna jî ji wê derbas dibe û pileya herî kêm a ku hemû salê hatiye dîtin ku 20 pîle di bin sifrê de ye. Ev karê han dibe sedem ku erdê pirxêr û bêr yê Kurdistana Mukrî pir bedew û xweşik bê ber çavan. Bihar û zivistan demsalên herî dirêj yên vê herêmê ne. Pîleya herî bilind a germê di tîrmehê de û pîleya herî kêm jî di meha Befranbarê de ye. Navgîna germa salan e li vê herêmê 13/5 pile ye. Bi awayekî navincî 45 roj ji salê ji esman befr û baran dibarine ser erdê ku ev hejmar li deverên bilind yên ser sinor zêdetir dibe. Zêdebûna barînê li cihên cur bi cur û di demsalan de, ji hev cuda ye. Meselen piraniya baranê li Mahabad di mehên kanûn, sibat û adarê de ye. Ger li rojên bêbaran binêrîn aşkera dibe ku Mukriyan erdekî hişk û bêave û ev faktor jî bûye sedem ku hejmara nifûsê li herêmên wê ji hev cuda be. Yanî li hinek navçeyan zêde û li hinekan jî kê kes dijîn. Kurdistana Mukrî yek ji navendên çalak û bajarvaniya Kurdistanê ye ku bi axa xwe ya dewlemend û deştên çerandinê ên tije xêr ji herêmên avedan yên Îranê û bi av û hewayê xwe yê letîf û dîmenên dilkêş yên xwe, jin û mêrên wiha perwerde kirine ku di dirêjahiya dîrokê de ji parêzvanên fîdakar ên van sinor û welêt bûne.
$Emîr Şerfxan û Mukriyan!$
Bi nêrîna min şirove an jî îzaha ku cara yekê Emîr Şerfexan Îbn Şems Eledînê Bitlîsî di pirtûka Şefnameyê de kiriye, derheqa peyva Mukrî de durist nîne. Wî peyva Mukrî bi peyva ’mekirbaz’ ku di zimanê tirkî de tê wateya hîleger û sextekar şaş fam kiriye û Emîr Seyfedînê Mukrî wek kesekî hîleker û sextekar binav kiriye!.. Di dîroka Kurdistanê de Dr. Sidîqî der heqê peyva Mukriyan û koka wê de wiha nivîsandiye. Li gorî nêrîna mamoste Cemîl Rojbeyanî, Mukriyan ji du peyvên Mog (Mager an jî Magî) û Riyan pêk hatiye û çimkî di çaxê beriya îslamê de, agirdanaka mezin a Azergûşseb li Textê Silêman bûye û Yersan Moger û mezinên olî yên Zerdeştî di vê rêyê de hatin û çûyîna wê agirdankê kirine, ji ber wê jî ew wek “ Mog Rî Yan” yanî rêya hatin û çûyîna Mogan binav kirine ku piştre bûye Mukriyan.
Di vê der barê de nemir Husên Huzinî Mukriyan di dîroka Atroyat de dinivîse: “… Ev peyv ji Mehakariyan hatiye û weke diyar yek ji qebîleyên Aşûr-Mad bûne.(mimkûn e jî ku ev peyva Mahkariyan ji Mahdagî ’meha çiya’ hatibe ku li nêzî kela Qasimloyê ye û ji wan Medan re hatiye gotin ku li wira jiyane û wek Mahkariyan hatine binavkirin.) Der heqê desthilatdarên Mukrî de Şerfxan Ibin Şemsedînê Bidlîsî di pirtûka Şerfnamê, anku dîroka berfireh a Kurdistanê de wiha nivîsandiye.” Li ser navê hakimên Mukrî bi gotina mezin û feqiyên şerîetê koka hakimên Mukrî digehe qebîleya Mukiriye ku li herêmên Şarezor dijîn û li gor hinek gotinên din ên rast ji hakimên Baban hatiye. Wekî tê gotin kesek binavê Sêyfedîn ku mirovekî hîleker û kesekî durû bûye gelek ji eşîreta Baban, komek sultan û eşîretên din yên Kurdistanê li dora xwe kom û herêma Diryas ji tayîfa Çabqilo standine û herêma Dole Barîk û herêma Axtacî û Îltemor û Sildoz bi Diryasê ve girê dane û tayfên ku li dora wî kom bûne bi navê Mukrî hatine nas kirin. Di destpêla sedsala heştemîn a Hicrî de herêma Mukriyan ji bajarên jêr pêk hatibû: Oşneviye (Şino), Lacan (Pîranşar), Neqede, Ûrmiye, Sayîn Qela, Miyanduaw, Serdeşt, Bokan û Sawcbilax an jî Mahabad. Di çaxê hêriş, talankarî û desthilatdariya Megolan de piraniya xelkê van herêman hatine kuştin û di çaxê Ak Koyunlu û Kere Koyunlu kurdên Mukrî bi şer û lêdan hemû erdê xwe ji wan standin û alahelgir û qehremanê van serkeftinan Mîr Seyfedînê Mukrî bûye. Dr. Sidîqî nivîskarê pirtûka Kurd û Kurdistan di vê derbarê de wiha dibêje: “Mukrî navê yek ji tayfeyên kurd e ku sê tîre ne; Mengur, Mameş û Pişder ku li herêma Mahabad û Banê dijî û piranî karê çandinî û pezdariyê dikin. Di demên berê de hikûmeta Mukriyan di destên wan da bû û piraniya wan mêrên netirs û dilêrin û ji vê tayfê kesayetiyên mezin û navdar rabûne.”[1]
Azadiya Welat
Dette produktet har blitt skrevet på et språk (Kurmancî - Kurdîy Serû), klikk på ikonet for å åpne elementet på originalspråket!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Dette produktet har blitt sett 472 ganger
HashTag
Kilder
[1] | Kurmancî - Kurdîy Serû | موقع https://rewanbej.com/- 03-02-2023
Koblede elementer: 3
Gruppe: Artikler
Artikler språk: Kurmancî - Kurdîy Serû
Publication date: 05-12-2014 (10 År)
Bok: Kultur
Bok: History
Dokumenttype: Originalspråket
Provinsen: East Kurdistan
Publication Type: Born-digital
Technical Metadata
Element Kvalitet: 99%
99%
Lagt inn av ( ئاراس حسۆ ) på 03-02-2023
Denne artikkelen har blitt gjennomgått og utgitt av ( زریان سەرچناری ) på 03-02-2023
Dette elementet nylig oppdatert av ( ئاراس حسۆ ) på : 03-02-2023
URL
Dette elementet i henhold til Kurdipedia er Standards ikke er ferdig ennå!
Dette produktet har blitt sett 472 ganger
Attached files - Version
Type Version Redaktørnavn
Photo fil 1.0.1185 KB 03-02-2023 ئاراس حسۆئـ.ح.
Kurdipedia er de største kildene for kurdisk informasjon!
Biografi
Gelawesh Waledkhani
Bibliotek
Et nettverk av førstehjelpere i det minelagte Nord-Irak - Et spørsmål om liv eller død
Bibliotek
Min drøm om Kurdistan – Værd at kæmpe for?

Actual
Bibliotek
Norsk-kurdisk (kurmanjî) illustrert ordbok
24-10-2013
هاوڕێ باخەوان
Norsk-kurdisk (kurmanjî) illustrert ordbok
Bibliotek
Ny i Norge; ordliste norsk-kurdisk sorani
23-10-2013
هاوڕێ باخەوان
Ny i Norge; ordliste norsk-kurdisk sorani
Bibliotek
Norsk nå!; ordliste norsk-kurdisk sorani
23-10-2013
هاوڕێ باخەوان
Norsk nå!; ordliste norsk-kurdisk sorani
Biografi
Gelawesh Waledkhani
03-04-2022
شەرارە شەمامی
Gelawesh Waledkhani
Nytt element
Biografi
Azad Karimi
13-01-2023
شادی ئاکۆیی
Statistikk
Artikler 520,213
Bilder 105,245
Bøker 19,554
Relaterte filer 98,145
Video 1,414
Kurdipedia er de største kildene for kurdisk informasjon!
Biografi
Gelawesh Waledkhani
Bibliotek
Et nettverk av førstehjelpere i det minelagte Nord-Irak - Et spørsmål om liv eller død
Bibliotek
Min drøm om Kurdistan – Værd at kæmpe for?
Folders
Bibliotek - Provinsen - Utenfor Bibliotek - Bok - Diverse Bibliotek - Dialekt - Norsk Bibliotek - PDF - Artikler - Bok - Artikler og intervjuer Artikler - Dokumenttype - Oversettelse Artikler - Publication Type - Bibliotek - Bok - Kurdish Issue Biografi - Education level - Biografi - Education -

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Kontakt | CSS3 | HTML5

| Page generasjonstid : 0.391 andre!