$هەڵسەنگاندنێکی ئازادانە بۆ ڕەوشی یەکێتی$
#قوباد تاڵەبانی#
#17-11-2013#
لەهەڵبژاردنەکانی ساڵی 2009-دا گۆڕانکارییەکی گەورە لەگۆڕەپانی سیاسیی کوردستاندا ڕوویدا. گۆڕانکارییەکەش لەشێوازی بیرکردنەوەی دەنگدەراندا بوو، بۆ یەکەمجار بوو دەنگدەر کەمتر گرنگی بدات بەوەی لەڕابردوودا چی بۆ کراوە و زیاتر گرنگی بدات بە بەرنامەی کاری ئاییندەی هێزە سیاسییەکان و پرسیاری ئەوەی «چیمان بۆ دەکەن؟». ئەمە وانەیەک بوو کە یەکێتی سوودی لێ وەرنەگرت. هەڵمەتی هەڵبژاردنمان زیاتر تەرکیزی خستبووە سەر ئەوەی «چیمان کردووە»و کەمتر گرنگی درابوو بەوەی «چی دەکەین».
کەناڵەکانی ڕاگەیاندنمان وێنەی زۆر جوان و نیشتمانپەروەرانەی سەردەمی پێشمەرگایەتی و شاخ و سروودی پیرۆزی نەتەوەییان پەخشدەکرد. هەر چەندە کەمپینی هەڵبژاردنمان ساڵی 2009 یەکگرتووتر بوو لەچاو ئەوەی 2013-دا، بەڵام دیسان نەمانتوانی ئەو کاریگەرییەمان لەسەر بۆچوونی دەنگدەر هەبێت و لەوەی پێی دەوترێت ناوچەی سەوز، دەنگێکی بەرچاوی ئێمە بەبزووتنەوەی گۆڕان درا.
$ئاگامان لەکێشە و گرفتی ژیان و داواکارییەکانی خەڵک نەماوە$
شیکردنەوەی زۆربەمان بۆ ئەنجامی هەڵبژاردنەکانی 2009/2010 لەوکاتەدا ئەوەبوو کەگۆڕان تازە جیابوونەتەوە لەیەکێتی و ئەو دابڕانەی گۆڕان کاریگەریی لەسەر ورەی کادرو ئەندامانی یەکێتی، بەتایبەتی لە شاری سلێمانی هەبووە. ئەوەی کە نەمانبینی، یان نەمان ویست بیبینین، ئەوە بوو کە یەکێتی بۆ چەندین ساڵ وەک خۆی مابووەوە، سەرەڕای ئەوەی کەگۆڕەپانی سیاسیی کوردستان گۆڕانی بەرچاوی بەخۆوە بینیبوو. تەنانەت پارتی دیموکراتی کوردستانیش توانیبووی خۆی لەگەڵ ئەو دۆخە گۆڕاوەدا بەشێوەیەک لەشێوەکان بگونجێنێت، بەڵام یەکێتی هێشتا لەڕابردوودا دەژیا.
میللەت خواست و داواکاریی نوێیان هەبوو. ڕۆڵی کاریگەریی یەکێتی لەڕزگارکردنی کوردستان لەزوڵمی ڕژێمی بەعس بەتەنیا وەڵامدەری ئەو خواستانەی نەبوون. خەڵک چاوەڕێی حوکمڕانییەکی دادپەروەرانەترو شەفافی دەکرد. خەڵک دەیانویست بزانن بۆ دەنگ بەیەکێتی بدەن و ئێمەش چییان بۆ دەکەین؟. نەوەی نوێ نەیدەزانی بۆ دەنگبدات بەیەکێتی، واتێگەیەنرابوو یەکێتی لەسەر خەرمانی سەرکەوتنەکانی ڕابردوو کاردەکات.
$هەر بەرپرسێک بەبیروبۆچوونی خۆی هەڵسوکەوتی دەکرد$
لەنێوان ساڵانی 2009 بۆ 2013 کاری زۆرمان کرد، بەڵام هەڵبەت بێ کەموکووڕیی نەبوو. لەکابینەکانی 6 و 7 کەئێمە شەریکی ڕاستەقینەبووین تیایدا، بەهەموو کەموکوورتییەکانییەوە دڵسۆزانە کارمان کرد بۆ هێنانەکایەی حوکمڕانییەکی باشتر لە کوردستاندا. سەقامگیری لە کوردستاندا بەردەوام بوو و پڕۆژەی گرنگمان جێبەجێکردو هی تریشمان ڕاگەیاند، سلفەکانی نێستەجێبوون، زەواج و بەرنامەی تواناسازی بەردەوام بوون و کەسانێکی زۆر لێیان سوودمەند بوون. لەنێوان بەرپرسانی یەکێتیدا جۆرە تەباییەک پەیدابووبوو، تەنانەت هەندێک بەرپرسی باڵای یەکێتی کەکەیفیان بەیەکتر نەدەهات موجامەلەی یەکتریان دەکرد! بەمتمانەیەکی زۆرەوە یەکێتی خۆی بۆ هەڵبژاردن ئامادەئەکرد.
زۆر لەشیکەرەکانی سیاسیی بڕیارەکەی 30ی حوزەیرانیان دەستنیشان کرد بەهۆی سەرەکی کەمکردنەوەی دەنگەکانی یەکێتی لەهەڵبژاردنەکەی پەڕڵەمانی کوردستان. ڕاستە بڕیاری یەکێتی بۆ درێژکردنەوەی ویلایەتی سەرۆکی هەرێم و لەویش گرنگ تر شێوازی جێبەجێکردنی بڕیارەکە کاریگەریی خراپی لەسەر متمانەی دەنگدەری بێلایەن و دەنگدەرانی دژ بەپارتی هەبوو.
$یەکێتی لە هەڵبژاردبن هەر دەیووت دەیبەینەوە$
بەڵام بەبۆچوونی من هۆکاری سەرەکی هەمان کێشەی 2009 بوو. خەڵک نەیدەزانی بۆچی دەنگ بەیەکێتی بدات؟. پارتی هەڵمەتێکی ڕێکخراو و ڕوونی هەبوو. دەیووت «دەنگمان پێ بدەن، چونکە ئێمە دەتانپارێزین و کەڵک لەنەوتی کوردستان وەردەگرین بۆ ئاوەدانکردنەوەی کوردستان». گۆڕان بەردەوام بوون لەڕەخنەکانیان لە دەسەڵات و باسی دەسەڵاتێکی نوێیان دەکرد. یەکێتیش هەر دەیووت «دەیبەینەوە»!.
نەبوونی سەرکردایەتییەکی یەکگرتوو بۆ ئیدارەدانی هەڵمەتێکی یەکگرتوو هۆکارێکی دیکەی ئاڵۆزی و ناڕوونی هەڵمەتی هەڵبژاردنی یەکێتی بوو. بۆ هەموولایەک ڕوون بوو کە ئەم هەڵمەتە بێ پلان بوو، کێشەکەش لەوەدا خۆی ئەبینییەوە کە ئەم هەڵمەتە سەرکردەی نەبوو: هەر بەرپرسێک بەبیروبۆچوونی خۆی هەڵسوکەوتی دەکرد و هەر مەڵبەندێکیش لەسەر بەرنامەی خۆی کاری دەکرد. لایەنێک نەبوو کە بەشێوەیەکی ستراتیژی سەرکردایەتی هەڵمەتەکە بکات و هەموو تواناکانی یەکێتی بۆ ئەم مەبەستە بخاتە گەڕ.
$ئەمڕۆ گۆڕان هێزێکە کەخاوەنی دەنگی خەڵکانێکی زۆری ناڕازییه$
ئێمە ڕێزمان لەدەنگدەرانی کوردستان و ئاستی هۆشیاری و تێگەیشتنیان نەگرت. وامان دەزانی بە پێشکەشکردنی چەند وتارێک، کە هەندێکیشیان بەنرخ بوون، دەنگدەر بۆ لای خۆمان ڕادەکێشین. جگە لە هەندێ بەرنامەی تەلەڤزیۆنی کە تێیدا باسمان لە بواری جیاجیا ئەکرد، وەک سیاسەتی سۆسیال، پەروەردە، تەندرووستی، ..هتد، نەمانتوانی دەستکەوتەکانی کابینەکانی پێشووش بکەین بەدەستکەوتی یەکێتی، نەشمانتوانی تێشک بخەینە سەر چەند پەیامێکی گرنگ و کاریگەر بۆ دەنگدەران لەسەر بەرنامەی داهاتووی یەکێتی.
هەموو کەمپەینێک، بەبێ جیاوازی شوێن، چ لەئەمریکا، چ لەژاپۆن، یان لەهەر شوێنێکی تر بێت پەیوەندیی تەواوی بە ئاییندەوە هەیە، بە تەنیا ڕابردوو وەڵامدەری خواستی خەڵک نییە. ئێمە خواستی خەڵکمان نەکرد بە بناغەی هەڵمەتەکەمان. نەمانتوانی بۆ خەڵکی ڕوون بکەینەوە کە بۆچی ئەبێ دەنگمان پێبدەن.
$دەبێت یەکێتی بەخەڵک بناسێنینەوە$
هیچ حزبێک، (مەگەر حزبی شیوعی چین) ، ناتوانێت تەنیا بە دەنگی ئەندام و کادری خۆی هەڵبژاردنێک بباتەوە. جاران سەرکردایەتی یەکێتی لەناو جەماوەردا بوون. بەڵام ئێستا بە پێی ڕای خەڵک، بەرپرسانی یەکێتی دابڕاون لەجەماوەرو ئاگامان لەکێشە و گرفتی ژیان و داواکارییەکانی خەڵک نەماوە. زۆر گرنگە هەر بەرپرس و نوێنەرێکی یەکێتی ئەم پرسیارە لەخۆی بکات: کەیبوو دواجار وەک کەسێکی ئاسایی و سادە و دوور لە قەرەباڵغی و پاسەوان، سەردانی بازاڕو شەقامەکانم کردو ڕاستەوخۆ لەگەڵ دوکاندارو هاووڵاتییاندا قسەم کرد؟ باگوێ لەخەڵک بگرین نەک تەنیا سیاسەتیان بەسەردا جێبەجێ بکەین. سەرکردایەتیی حزبەکەمان دەبێت خزمەتی حزبەکەی بکات، حزبەکەش دەبێت خزمەتی هەموو هاووڵاتییەک بکات، نەک تەنیا ئەندام و کادری خۆی.
$نەوەی نوێ نەیدەزانی بۆ دەنگبدات بەیەکێتی$
گۆڕان لە 2009دا هێزێکی نوێ بوون، زۆرمان هەڵە بووین کە پێمان وابوو ئەوان ناتوانن بە و شێوەیە بەردەوام بەهێز بن، دڵی خۆمان خۆش دەکرد و دەمانووت جەماوەریان کەمبووەتەوە. ڕەنگە جەماوەریان کەم بووەتەوە، بەڵام هی ئێمەش زیادی نەکردووە. چۆن پێویستە ڕێز لە دەنگدەرو هاووڵاتییانی کوردستان بگرین، ئاواش دەبێت ڕێز لەو ڕاستییە بگرین کە ئەمڕۆ گۆڕان هێزێکە کەخاوەنی دەنگی خەڵکانێکی زۆری ناڕازییە لەبارودۆخی کوردستان کەچاوەڕوانی ژیانێکی باشترن. خەڵک دەزانن بۆ لایەنگری گۆڕانن، بەڵام گۆڕانیش دەبێت ڕێز لەبیروڕای ئەو دەنگدەرانە بگرێت کە دەنگیان پێ نەداون. 60% ی دەنگدەر لە پارێزگای سلێمانی هاوڕا نەبوون لەگەڵ گۆڕان و دەنگیان دا بەلایەنی تر. بۆیە بە40% دەنگ ناتوانی سیاسەت و بۆچوونی خۆت فەرز بکەیت بەسەر خەڵکدا.
ئێستا یەکێتی خۆی ئامادە دەکات بۆ کۆنگرەی حزب. دڵسۆزانی یەکێتی چاوەڕێی گۆڕانکارییەکی زۆرن، نەک تەنیا لەهێنانە پێشەوەی ڕوخساری نوێ، بەڵکوو ڕێککەوتن لەسەر وەڵامی چەند پرسیارێکی گرنگ. با لە «بۆ»وە دەستپێبکەین. بۆ یەکێتی؟ بۆ ئێمە ئەندامی یەکێتین؟ دەبێت بزانین بۆ باوەڕمان بەوەیە کە یەکێتی باشترین ڕێگایە بۆ خزمەتکردنی گەلەکەمان. دەبێت پێش هەموو کەس خۆمان باوەڕمان بەوەڵامی ئەو «بۆ»یە بێت، پاشان دەبێت متمانەی خەڵکیش بگەڕێنینەوە تا باوەڕیان بە «بۆ»ە کەی ئێمە هەبێت. کەوەڵامی «بۆ»ە کەمان لاڕوون بوو، پاشان دێینە سەر پرسیاری ئەوەی «چی» بکەین بۆ خەڵکی کوردستان و بەچ شێوازێک؟. گەلی کوردستان شایستەی ژیانێکی باشترە. هەر بۆیە دەبێت یەکێتی بەخەڵک بناسێنینەوە وەک باشترین میکانیزم بۆ بەدیهێنانی ئەم ئامانجە. هەروەها دەبێت حزبەکەمان لەگەڵ گۆڕانکاریی ئەم سەردەمەدا بگونجێنین؛ بەپێکهاتە و پەیکەرێکی نوێوە.
$هەندێک بەرپرسی باڵای یەکێتی کەکەیفیان بەیەکتر نەدەهات موجامەلەی یەکتریان دەکرد$
دەبێت خواستەکانی خەڵکمان لاڕوون بن، نەک هەروا لەخۆمانەوە داواو خواستی خەڵک دیاری و پێناس بکەین. تەنیا ئەو کاتە دەتوانین دەنگەکانی خۆمان وەربگرینەوە و متمانەی خەڵک بگەڕێنینەوە شوێنی شایستەی خۆی. ئەوکات هەموو پێکەوە «یەکێتیبوون» بکەینە باشترین ڕێگە بۆ بەدیهێنانی خواستەکانی خەڵک. هەر ئەو کاتەش نەک تەنیا یەکێتی ئەگونجێنینەوە بەم گۆڕەپانە سیاسییەی ئەمڕۆ، بەڵکوو دەبینەوە بەو هێزە سیاسییە کەگۆڕەپانەکە بەرەو ئاستێکی پێشکەوتووتر دەبات. [1]