$شرف خان بدلیسی$
بر اساس منابع تاریخی، پسر شمس‌الدین امیر بدلیس بود، او در سال 1543 به دنیا آمد و در سن 12 سالگی امیر شد. شرف خان از بزرگ ترین علمای زمان خود بود و در سال 1597 کتاب معروف شرف نامە را به زبان فارسی نوشت. این کتاب درباره تاریخ کرد است و به زبان های کردی، کردی سفلی و فارسی، عربی، فرانسوی و روسی منتشر شده است. او با نوشتن شرف نامە اطلاعاتی در مورد جغرافیا، زندگی سیاسی، قدرت کردها، زبان و جنبه های مختلف جامعه کردی آن زمان ثبت کرد. نقشه ها و نقاشی های قدیمی زیادی در کتاب او وجود دارد که برخی از آنها در موزه های اروپا نگهداری می شوند.
شرف خان در سال 1604 درگذشت و آرامگاه او در #بدلیس# است و صدها سال پس از مرگش نامش بر جای مانده است.
شرف خان بدلیسی (1005 ه.ق - 1596 م) اظهار داشت که کردها از نظر اجتماعی و گویش به چهار قسمت تقسیم می شوند:
یعنی (کرمانج، لر، کلهر، گوران).
مرز کردستان در امتداد خلیج فارس تا تقاطع مالاتیا و مرعش امتداد دارد که جناح شمالی این خط شامل ایران، عراق، آذربایجان، ارمنستان و ارمنستان بزرگ در جنوب عراق عرب و مناطق موصل و دیاربکر است.
شاهان و شاهزادگان شجاع کردستان را به نام های قبیله ای می شناسند، مانند (حکاری، سوری، بابانی، اردلانی). برخی از آنها به همراه شهرها و قلعه هایشان نام برده شده است، مانند: (میرانی حسن کف، بدلیس، جزیره، حزو، آکیل) و غیره حاکمان کرد.
در بدلیس چهار گروه وجود دارد:
اولین مستقلین که مورخ، آنها را پادشاهان نوشته است.
دوم کسانی که کاملاً آزاد نبودند، اما سکه بە نامشان زدە میشد و در خطبه های نماز جمعه از آنها یاد می شد.
سوم حاکمان کردستان.
چهارم، حاکم بدلیسی.[1]